Morgunblaðið - 24.11.1985, Blaðsíða 9

3861 H38MaVðH >2 HUOACIÍJVÍWI3 ,GIGAJSWJOHOM
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER1985
9
HUGVEKJA
Hin dýrlega
ummyndun
— eftir séra HEIMI STEINSSON
Réttlœti Guðs felst öðru fremur í því,
að hann réttir hlut hinna smáu. Þjóð-
félag, sem annars vegargefur athafna-
mönnum tœkifœri til að afla verðmæta
og hins vegar skilar sömu verðmœtum
til þeirra, er minna mega sín, endurspegl-
ar Guðs ríki og þar með þá helgun og
ummyndun, sem öllum kristnum mönn-
um er œtluð um síðir.
„Guð, sem staðfestir leyndardóm
trúarinnar fyrir dýrlega ummynd-
un þíns elskaða sonar Veit af náð
þinni, að vér megum verða samarf-
ar ríkis hans og hluttakendur í
dýrð hans.“
Þessi bænarorð er að finna í
Handbók íslenzku kirkjunnar. Þau
eru flutt á síðasta sunnudag eftir
Þrenningarhátíð. Sá dagur er nú
runninn. Þannig kveðjum við
kirkjuárið.
Guðspjall síðasta sunnudags
kirkjuársins greinir frá ummynd-
uninni á fjallinu: Kristur birtist í
himneskri dýrð, og er hann þó enn
þessa heims. Guðspjallið er hríf-
andi útlegging á öðrum ummælum
Drottins: „Ég er í föðurnum og
faðirinn í mér.“ Þeim orðum fylgja
enn önnur, er frelsarinn beinir til
lærisveinanna: „Verið í mér, þá
verð ég í yður.“ Sú ummyndun, sú
himneska dýrð, sem frelsarinn
opinberar, hún er einnig ætluð þér
og mér, þessa heims eigi síður en
annars.
Þetta er kirkjunni ljóst, og því
biður hún með ofanrituðum orðum.
Þessi hinn efsti Drottinsdagur er
hámark og lokaþáttur, en jafn-
framt upphaf nýs lífs: Mönnum er
bent á þá dýrð, sem Guð um síðir
ætlar öllum þeim er lifa í leyndar-
dómi trúarinnar á skaparann,
endurlausnarann og andann helga.
Bæn kirkjunnar í dag endurómar
orð frelsarans á krossinum: „Það
er fullkomnað."
Guðs ríki er innra
með yður
En hluttaka í dýrð Drottins á
sér aðra mynd. Kirkjan biður einn-
ig fyrir börnum sínum, að þau
megi verða „samarfar ríkis“ Guðs.
Hér er orðfærið nærgöngulla.
Við eigum þess von að verða arf-
takar Guðs ríkis. Hugtök á borð
við „ummyndun" og „dýrð“ eru
okkur að jafnaði torráðin. En
„Guðs ríki“ ber svo hátt í kenningu
Jesú frá Nazaret, að um það gjör-
um við okkur gleggri hugmyndir.
Allt að einu er einnig það Guðs
rflci, sem Jesús boðar, ýmiss konar
álitum undirorpið. Það er í senn
„í nánd“ og ókomið. Öllum er boðin
hlutdeild í því, en engum er það
fengið til eignar og ábúðar. í skím-
inni tekur Guð sérhvem mann „í
ríki síns elskaða sonar“. En jafn-
framt erum við án afláts hvött til
að leita þessa ríkis.
Á yfirstandandi ári urðu sunnu-
dagar eftir Þrenningarhátíð 25
talsins. í guðspjalli 25. sunnudags
er að finna þau orð, sem hér voru
höfð að millifyrirsögn. Þau um-
mæli eru hluti lítið eitt lengri ræðu.
Þar segir Jesús: „Guðs ríki kemur
ekki þannig, að á því beri. Ekki
munu menn segja: Sjá, þar er það
eða hér er það; því að Guðs ríki
er innra með yður.“
Guðs ríki er þannig leyndardóm-
ur engu síður en dýrð Drottins og
ummyndun. Það kemur ekki til
manna með brauki og bramli.
Enginn mun geta bent á það og
eignað sjálfum sér eða öðrum
ávexti þess. Guðs ríki er með
nokkrum hætti falið, „innra með
yður“ eða jafnvel mitt á meðal
okkar. Það er mér ámóta nákomið
og lífið í brjósti mínu ellegar sú
hugbót, sem ég hef af innilegustu
samskiptum við ástvin eða náunga.
En ég sé það ekki og fæ ekki þreif-
að á þvi.
Tákn Guðs ríkis
Eigi að síður er tákn hins leynd-
ardómsfulla Guðs ríkis víða að
finna í mannheimi. Við, sem í dag
biðjum Guð að gjöra okkur erf-
ingja ríkisins, eigum þess kost að
ígrunda þau tákn og bregða þeim
á loft. Sjálfum er okkur raunar
ætlað að vera „tákn“ með tilvist
okkar einni saman. Kristnir menn
eru til þess kallaðir að vera sendi-
herrar Guðs ríkis í mannheimi.
Tákn Guðs ríkis eru að sínu leyti
leyndardómsfull, iðulega hulin að
baki andstæðu sinni. Eigi að síður
er unnt að nefna nokkur efni, er
varða grundvallarafstöðu og innri
hneigð, en vitna hið ytra um nær-
veru Guðs ríkis og þar með um
helgun mannlífsins, ummyndun
þess til dýrðar.
Þriggja slíkra tákna skal getið.
Tilbeiösla
Söfnuður trúaðra manna, saman
kominn til helgrar þjónustu, hefur
verið nefndur „lifandi líkami
Krists á jörðu“. Það er ekki of-
mælt. Tilbeiðsla er lykill himnarík-
is. í tilbeiðslunni ummyndast
kristinn söfnuður til dýrðar Guðs.
Guðsþjónustan er aflstöð helgunar.
Hér skiptir ekki máli, hvar
kristnir söfnuðir mæla sér mót eða
hvert er atferli þeirra í einstökum
greinum. Hugarástand tilbeiðsl-
unnar varðar öllu: Þú víkur um set
í auðmýkt, iðrun og lofgjörð. Krist-
ur kemur í þinn stað, sezt í sæti
þitt, leikur hlutverk þitt fyrir þig
um stund. Reikul sjálfsmynd þín
þokar fyrir algjörri ásjónu hans.
Slflct hugarástand er einnig
auðræktað í einrúmi. Þú, sem ekki
færð fylgt fötum ellegar yfirgefið
herbergi þitt, minnstu þess, að
Kristur er einnig þar inni hjá þér,
þegar þú tilbiður hann. Sama máli
gegnir um þig, sem dvelur á heið-
um uppi eða á hafi úti. Enda ert
'þú hluti safnaðarins, ef þú hefur
hug á þeirri hlutdeild, þótt þú ekki
komist til kirkju. Þú ert meðlimur
í því samfélagi heilagra, sem
spannar himin og jörð.
Þetta er ekki nýlunda. Kirkjan
hefur á öllum öldum lagt megin-
I áherzlu á tilbeiðsluna. Til eru
I menn, sem daglega verja nokkrum
I klukkustundum í það að tilbiðja
Guð. Aðrir endurtaka stutta bæn
í hljóði linnulaust frá morgni til
kvölds, en sinna öðrum störfum
af trúmennsku samtímis. Iðkunin
sjálf ræður hér úrslitum. Tilbeiðsla
er íþrótt, sem unnt er að ástunda
eða afrækja, rétt eins og líkamsæf-
ingar. Sá sem æfir íþrótt tilbeiðsl-
unnar, lifir í Guðs ríki, ummynd-
ast, helgast, meðan iðkunin fer
fram.
Jafnvægi
Guð er einn og óumbreytanlegur.
Ríki hans einkennist af jafnvægi.
Hvarvetna þar sem jafnvægis
gætir á jörðu, hefur tákn Guðs
ríkis verið reist.
Þetta á við um heimili og einka-
líf, en einnig um mannfélagið i
heild, stjóm þess og samskipti
einstaklinganna. Arfleifð krist-
innar þjóðmenningar er lýsandi
dæmi um jafnvægi Guðs ríkis. Sú
arfleifð er í öndverðu sprottin af
orði hins óhaggaða Guðs sjálfs.
Síðan hafa menn meðtekið hana í
tilbeiðslu öld af öld. Arfleifðin
hefur hreinsazt af sviptivindum
tízku og skyndiláta, en íklæðzt
skrúða hins varanlega.
Hér er því um mikinn sjóð að
sýsla. Tákn Guðs ríkis stendur
mitt á meðal okkar innan stokks
og utan, i innileika fjölskyldulífs
og félagsþroska þjóðarheildar, en
einnig í máli og myndum, tónum
og töfrabirtu þeirrar menningar,
sem við heitast unnum.
Jafnrétti
Guð Heilagrar ritningar er rétt-
látur. Réttlæti er eitt af táknum
Guðs ríkis.
I ýmsu tilliti hefur þetta tákn
risið hærra um Vesturlönd síðustu
aldar en jafnvel nokkru sinni fyrr
í sögu kristninnar. Þannig hefur
hugtakið Jafnrétti" þróazt á
marga vegu og e.tv. aldrei notið
betri byrjar er nú. Jafnrétti kynja
og landshluta, stétta og starfshópa,
jafnrétti í samskiptum þjóða og
kynþátta, öll eru þessi efni til
aukinnar umræðu.
Jafnrétti birtist m.a. í athafna-
frelsi, þar sem allir menn fá að
njóta hæfileika sinna innan þess
ramma, sem lög heimila. Atferli
framkvæmdamannsins, sem
ávaxtar þjóðarauð, er skilgetið
afkvæmi jafnréttis. Hverjum og
einum heimilast að freista gæfunn-
ar án tillits til ættar og uppruna,
stjórnmálaskoðana eða lífsvið-
horfa.
Hið síðast greinda á þó því að-
eins skylt við Guðs ríki, að tryggt
sé, að ávöxtur athafnaseminnar
skili sér jafnt til allra þjóðfélags-
þegna. Þar víkur sögunni á ný til
þess jafnvægis, er að framan getur.
Tákn Guðs ríkis birtist e.t.v. hvergi
S jafn ljóslifandi og í viðleitni stjórn-
valda til að efla fullkominn jöfnuð
manna á meðal.
Réttlæti Guðs felst öðru fremur
í því, að hann réttir hlut hinna
smáu. Þjóðfélag, sem annars vegar
gefur athafnamönnum tækifæri til
að afla verðmæta og hins vegar
skilar sömu verðmætum til þeirra,
er minna mega sín, endurspeglar
Guðs ríki og þar með þá helgun
og ummyndun, sem öllum kristn-
um mönnum er ætluð um síðir.
NiÖurlagsorð
Þau tákn, sem hér hafa verið
gjörð að umtalsefni, eru einungis
„tákn“. Guðs ríki er ekki „full-
komnað" á jörðu og verður ekki,
meðan veröld stendur i núverandi
mynd. \
En í síðustu viku kirkjuársins
höfum við leyfi til að gleðjast við
einmitt þessi „tákn“, — tilbeiðsl-
una, sem er svar mannsins við því
jafnvægi, er einkennir óhaggaðan
Guð, og jafnréttið sem óhjákvæmi-
lega sprettur af einlægri tilbeiðslu.
Samtímis bíðum við þess í örugg-
um huga, að Kristur bindi endi á
heimsrásina og stofnsetji ríki sitt
að fullu á himni og jörðu, helgi
alla menn og ummyndi þá til
sinnar dýrðar.

SÖLUGENGI VERÐBRÉFA 25. NÓV. 1985
Spariskútoinl, happdiatöslón og rerðbrst
Sðlugxgl Avöxturv Dagaf)öidi
Ár-ftofckur pr.kr.100 arkrafa tN Inni.d.
1871-1 23.7824K) Innlv ISaöiab. 15.09.85
1972-1 22.556,95 8,60% 60 d.
1972-2 17.859,41 8,60% 290 d.
1973-1 13.091,73 8,60% 290 d.
1973-2 12.500,50 6,60% 60 d.
1974-1 7.833,41 8*0% 290 4
1975-1 8621,48 8,60% 45 d.
1975-2 4.897,37 8,80% 604
1976-1 4.389,03 8.60% 105 4
1976-2 3.644,79 8,60% 604
1977-1 3.136,09 8,60% 120 4
1977-2 2.605,31 Innfv. ( Saöiab. 10.09.85
1978-1 2.126,45 8,60% 120 4
1978-2 1 684.34 Inntv i Seöiab 10.09.85
1978-1 1.464,39 8,80% 90 4
1979-2 1.065,03 Inniv I Saöiab. 15.09.85
190O-1 968,94 8,60% 140 4
1960-2 768,42 Inniv t S«öiab. 25.10.85
1981-1 667,01 8,60% 60 4
1961-2 484,55 8,60% 320 4
1962-1 459,84 8,60% 96 d.
1962-2 332,09 Inniv. i Saölab 1.10.85
1963-1 267,16 8,60% 96 d.
1963-2 168,57 8,60% 336 4
1964-1 163,73 8,60% 1 Ar 66 4
1964-2 154,47 8,60% 1 Ar 285 4
1964-3 149,03 8,60% 1 Ar 347 4
1965-1 133,85 8,60% 2 Ar 454
1975-G 4.034,91 8,60% 84
197641 3.647,02 8.60% 125 4
19784 2.806,56 *80% 1 Ar 5 d.
1977-J 2.493,12 8,60% 1 Ar 126 4
1961-1FL 533,62 8,60% 156 4
1965-1IB 89.31 11,00% 10 Ar, 1 afb. á Arl
1965-2» 92,32 10,00% 5 Ar, 1 afb. A Arl
1966-3» 89,61 10,00% 5 Ar, 1 afb A Ati

Veðskuldabrél - reiðtiyggð
2«fb
íárl
1 Ar
2Ar
3Ar
4Ar
5 Ar
6 Ar
7Ar
8 Ar
9ér
10 Ar
Sðtugangi m.v.
mtom. Avöxtunar-
Veðskuldabiéí - óftiðtiyggð
1 Ar
2Ar
3Ar
4 Ar
5Ar
8ðlugonglm.v.
K]axobiéí
Qvngl pr. 22f11 - 1X0
Söiuvwd
6.700
67.000
Eigendui íjármagns,
eftirspyrjendur íjármagns!
Við getum aðstoðað þig,
hvort sem þú ert að leita eftir góðri ávöxtun
á spariíé þínu - eða þú ert í fjármagnsleit.
Við bjóðum upp á „klceðskerasaumaðar"
lausnir sem henta óskum þínum.

Veróbréfamarkaðu r
Fjárfestingarfélagsins
Hafnarstræti 7, 28566
Stofnaðili að Verðbréfaþingi Islands