Morgunblaðið - 24.11.1985, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 24.11.1985, Blaðsíða 41
41 MORGUNBLÁÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER1985 Afmæliskveöja: Þórður Halldórs- son frá Dagverðará Á sama hátt og Jökullinn er í hug manna hér vestra bundinn Snæfellsnesi verður í mínum huga Þórður á Dagverðará tengdur Snæfellsnesi, rótfastur og samgró- inn þessu sérstæða landslagi sem sífellt kemur manni á óvart með birtu sinni og skuggaspili. Mér finnst á stundum að þessi maður hafi verið hér alla tíð, samtíðar- maður Bárðar Snæfellsáss ekki síður en minn og hljóti að verða hér meðan mannlíf helst undir Jökli. Löngu áður en ég fluttist að Stað á ölduhrygg var ég búinn að heyra af þessum manni sem hefði snúið sér frá sjósókn og farið að mála og haldið sýningu á verkum sínum i Bogasal Þjóðminjasafns- ins án þess að biðjast afsökunar á neinu. Og svo var það einn bjartan haustdag að leiðir okkar lágu saman. Eg var að fara til ólafsvík- ur og hann stóð í Heiðarkastinu og beið eftir einhverju. Við tókum tal saman. Hann sagðist fæddur þarna og benti í áttina að Bjarnar- fossi, það var i litlu koti sem hét Bjarnarfosskot, það stóð undir hömrunum austan við fossinn og er nú löngu horfið. Ég er einn af þessum kotungum, bætti hann við og brosti. Uppi í hlíðinni sagði hann að væri ölkelda, Bjarnarfoss- ölkelda. Hann var með öl úr keld- unni á brúsa og ætlaði að senda vinum sinum syðra, það er svo hollt þetta öl að það læknar hvern einasta sjúkdóm, bara ef drukkið er nógu mikið af því, sagði hann og horfði á mig rannsakandi eins og hann væri að íhuga hvaða mein það væru sem' hrjáðu mig aðallega eða til að meta hversu miklu væri hægt að láta mig trúa um náttúru þessa öls frá Bjarnarfossi. Mörg ár eru nú liðin síðan við hittumst þarna sunnan undir Fróðárheiði, en þetta varð upp- hafið að okkar kynnum og vináttu. Þórður Halldórsson er af merku gáfufólki kominn i báðar ættir, í móðurætt úr Árnessýslu, í föður- ætt af Snæfellsnesi svo langt aftur sem rakið verður. Það er stundum sagt að þeir tímar sem við lifum nú þurrki út allan sérstæðan per- sónuleik manna, skólar og fjöl- miðlar hafi þessi óheillavænlegu áhrif á mótun einstaklingsins. Má vera að svo sé, en Þórður frá Dagverðará er fæddur og mótaður löngu fyrir tið þessara afla enda einstæð smíð frá náttúrunnar hendi. Gáfur hans eru marg- slungnar og minnið frábært, at- hyglisgáfa rík og meðfædd sem áunnin þekking á mönnum með ólíkindum. Mér hefur á stundum fundist hann vera gæddur spá- sagnargáfu eða sagnaranda þegar hann hefur horft fram á leið og sagt mér hvað næst muni gerast, hvers megi vænta. Engin þrot verða á þeim vísum og sögum sem hann kann og þótt fyrir komi að hann segi sömu söguna tvisvar er hitt tíðar að ný og óvænt ævintýri séu sögð og dregin upp úr hans þrotlausa sjóði. Mest af þessu segist hann hafa lært í bernsku þarna í kotinu undir Bjarnarfossi eða þá á Tröðum eftir að fjölskyld- an flutti þangað. En þetta var á þeim tíma er vísir menn höfðu ekki uppgötvað þau „sannindi" að varasamt væri að ofbjóða barns- heilanum með torskildum orðum og bungmeltum setningum. Á áttatíu ára æviferli hefur Þórður frá Dagverðará fengist við flest störf og hin ólík störf - jafn- vel orðið ljósmyndafyrirsæta hjá því fræga fyrirtæki Kodak. Strax í æsku vandist hann við sjó, reri undan Jökli, veiddi í ám og vötnum og var 4 ára þegar hann færði móður sinni fyrsta fiskinn úr Hraunhafnará. Fermingarárið fór hann með hestburð af rjúpu úr Staðarsveit og inn í Hólm rétt fyrir jólin, þær hafði hann skotið á þremur tímum i Slítandaskarði. Sautján ára gamall er hann hjálp- arkokkur á togaranum Agli Skallagrímssyni er Halaveðrið Borg f Miklaholtshreppi: Bjartsýnir og stórhuga bændur Borg f Miklaholtshreppi, 18. nóvember. NÚ HEFUR vetur heilsaA og tekid völdin. Ævinlega er þaö nú svo þegar árstíöa- skipti veröa milli sumars og veturs og skammdegið fer f hönd, þá setur aö manni einhvern kvíöa en þeir dagar sem liönir eru af þessum vetri, hafa veriö mildir og Ifkari sumardögum. Undanfariö hefur rignt mikið, en hlýir dagar þó. Nokkuð hefur borið á, aö kindur hafi farið afvelta í þessari vætutíð. Af þvf hefur hlotist nokkurt tjón og sumir bændur eru nú farnir aö hýsa allt sitt fé til þess að forða þvf frá afveltu. Forðagæslumaður hefur verið á yfirreið til þess að athuga heybirgðir bænda. Telur hann fóðurforða vera með besta móti, bæði af vöxtum og gæðum. Eg gat um það i sfðasta fréttaskeyti að enn væru hér til í héraði bjartsýnir og stórhuga bænd- ur. En til þess að standa við þau orð, læt ég hér fylgja með yfirlit yfir byggingarframkvæmdir hér í sveitum árið 1985, sem byggingar- fulltrúinn, Ólafur Guðmundsson, í Hrossholti gaf mér. Kolbeinsstaðahreppur: Kaldár- bakki, fbúðarhús. Snorrastaðir, hesthús. Miðgarðar, nýtt fjós. Haukatunga, fbúöarhús. Hraun- tunga, fbúðarhús. Hraunholt, fjós. Eyjahreppur: Þverá, íbúðarhús og fjárhús. Söðulsholt, fjárhúsum breytt í refahús. Laugagerðis- skóli, fimleikahús klætt utan og gert fokhelt. Miklaholtshreppur: Lækjamót, flag- gryfja. Skógarnes, fjárhús end- urbyggð, Hjarðarfell, íbúðarhús stækkuð, bakinngangur byggður. Staðarsveit: Slitvindastaðir, refa- hús. Brautarholt, fjós stækkuð og klæðning á fbúðarhúsi. Foss, fjós stækkuð. Hoftún, véla- geymsla. Ytri-Garðar, ferða- mannagistihús. Vatnsholt, fbúð- arhús endurbætt. Lýsuhóll, fbúð- arhús, breyting á þaki og klæðn- ing að utan. Búðir, kirkja f endur- byggingu og þvottahús byggt við hótelið. Bjarnarfoss, fbúðarhús. Hraunhöfn, íbúðarhús. Breiðuvfkurhreppur: Knörr, fbúðar- hús. Arnarfell, veitingahús. Arnarstapi, amtmannshús, sem flutt var úr Mýrarsýslu og er endurbyggt þar. Eyri, fisk- vinnsluhús. Stóri-Kambur, fisk- vinnsluhús. Skjaldartröð, þrfr sumarbústaðir og baðhús byggt á vegum LítJ. Laugarbrekka, fjárhús. Akrar II, fbúðarhús. Grund, fbúðarhús, endurbygging eftir bruna. Fróðárhreppur: Geirakot, fbúðarhús og bflskúr. Mávahlið, garðstofa og klæðning á ibúð. Helgafellssveit: Hraunháls, nýtt fjós, Staðarbakki, vélageymsla. Innri-Kóngsbakki, fjósstækkun. Saurar, nýtt fjós. Borgarland, refahús. Gríshóll, fjárhús. Skógarströnd: Stóri-Langidalur, fbúðarhús, hlaða og hesthús. Setberg, fjósstækkun, mjólkur- hús og geymsla. Drangar, fjós, áður búið að byggja stóra hlöðu. Emmuberg, vélagey msla og ibúð- arhússtækkun. Steintún, bilskúr. Eyrarsveit: Eiði, vélageymsla og Naustum, nýtt fjós. PálL reið yfir — og gamall maður er var með honum þar sagði mér að fáir hefðu sýnt meiri kjark þar en þessi 17 ára strákur. Um áratuga skeið sinnti Þórður refaveiðum á Snæfellsnesi og gerði þá íþrótt að eins konar listgrein, en sú saga verður ekki rakin hér. Marga ferð- ina fór Þórður yfir Fróðárheiði í myrkri og byl og kynntist þá við kynjaverur þjóðtrúarinnar engu síður en stríðleik veðra á þeim slóðum. Dimma haustnótt fyrir 30 árum er hónum bjargað úr siglutré báts sem brotnað hefur á skeri út af Ólafsvík í hamslausu sunnan- veðri. Honum er bjargað á síðustu stundu og hann sér sjálfan sig dreginn inn á þilfarið á bátnum af þeim mönnum er æðrulaust leggja sig í lífshættu við að sækja hann í mastrið í myrkri og hafróti. Eftir þá reynslu hef ég aldrei ótt- ast dauðann segir Þórður, og allt mitt viðhorf til lífsins hefur breyst á vissan hátt. Það er flest svo smátt og ómerkilegt sem menn eru að þrefa um og drepa sig fyrir að þeir gleyma lífinu sjálfu. Og hann hefur ósjálfrátt tekið upp orð sem lýsa hans lífsafstöðu etv. best: „Það er gaman að þessu öll saman, drengir” - en þau tekur hann sér í munn þegar aðrir myndu fjarg- viðrast og nota gífuryrði um hlut- ina. Kominn úr þessari lífsreynslu óveðursnæturinnar á Breiðafirði snýr Þórður sér að því að festa á léreft töfrafullt landslag í kringum Jökul, en honum er það ekki nóg, hann sest niður og les vini sinum Lofti heitnum Guðmundssyni rit- höfundi tvær bækur um mannlega náttúru undir Jökli, bækur sem eru einstæðar að skemmtan og frá- sagnargleði. Gömul kona og merk sagði um þessar bækur við mig er furðusagnir þeirra bar á góma: „Það er nú svo undarlegt að ótrú- legustu sögurnar hans Þórðar eru allar sannar." - Af þessu ætti mönnum að vera ljóst að það ótrú- legasta getur hvergi gerst nema í lífinu sjáfu - undir Jökli! Þótt Þórður frá Dagverðará hafi aldrei kvænst né eigi afkomendur að gleðja augu sin við i ellinni þá á hann marga góða vini sem sam- fagna honum á þessum afmælis- degi 25. nóvember þakklátir fyrir að hafa eignast svo skemmtilegan vin og hjartahlýjan. Á sinni löngu ævi hefur hann verið veitandinn í mikilli veislu þar sem hann hefur reitt fram gáfur sínar og skemmt- an samferðamönnum til yndis- auka, en líka vináttu sína einlæga og fölskvalausa og hjálpfýsi án enda. Hafðu vinur þökk fyrir. Þórður er nú staddur á Staða- stað og mun taka á móti gestum að kvöldi laugardags 23. nóvember í félagsheimilinu á Lýsuhóli. Rögnvaldur Finnbogason Staðastaö Hvar sem Islendingar eru niöurkomnir á jarökringlunni gera þeir ætíö sitt besta til aö skapa þjóölega stemningu á jólunum. Ekkert er jafn nauösynlegt viö myndun þeirrar stemningar eins og ekta Islenskur jólamatur. Viö hjá SS bjóöum þér aö annast umstangiö og senda jólamatinn til vina og venslamanna erlendis. Þú kemur bara til okkar í SS-búöirnar tínir kræsingarnar í körfuna og smegir jólakortinu meö — viö sjáum svo um afganginn. Og nú er eins gott aö taka fljótt viö sór ef enginn á aö fara í jólaköttinn, allt sem á aö fara meö flugi eöa skipi til Evrópu þarf aö vera klárt f síöasta lagi 10. desember — einnig flugpóstur til N-Ameríku, en síöasta jólaskipiö vestur um haf fer 30. nóvember. Gleymum ekki þeim sem þurfa aö dvelja fjarri heimaslóöum um hátíöirnar — sendum þeim hangikjöt I pottinn! AUSTURVERI — GLÆSIBÆ — HAFNARSTRÆTI — ViÐ HLEMM
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.