Morgunblaðið - 03.01.1986, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR1986

Ást er...

... aö verajafn mikill
vinur og eiginkona.
TM Reg. U.S. Pat. Off.—all rights roserved
• 1976 Los Angeles Tlmes Syndicate
Er hér nokkur sem getur
hjálpað því tímamælirinn er
bilaöur?
HÖGNI HREKKVISI
iixr |uj
„ BiC?PO APEINS,HEILUM.. EG/eTLA AP
HORFA ‘A l<ATTAF/£P0AUQLV5lNö'UKIA FVRst/"
I hvaða stétt er framleiðni mest?
Nýlega hefur farið fram rann-
sókn á framleiðni fiskvinnslufólks
á vegum Kjararannsóknanefndar
og gerður samanburður á kjörum
fiskvinnslufólks í Bretlandi, Dan-
mörku og Noregi. Þar kemur fram
að laun fiskvinnslufólks í Dan-
mörku og Noregi séu 60 prósent
hærri en á íslandi, en laun, sem
atvinnurekendur greiði séu hærri
á íslandi á hvert kíló fullunninnar
sjávarvöru en í þessum löndum.
Orsakir þessa mismunar eru
taldar meðal annars: Selormur,
tæknivöntun, stjórnleysi og minni
menntun fiskvinnslufólks. Fisk-
vinnsluskólinn fær árlega frá rík-
issjóði átta milljónir og fimm-
hundruð þúsund krónur í rekstr-
arfé, eftir 15 ára störf í slæmum
húsakynnum og vanbúinn tækjum
til kennslu. Til samanburðar má
geta þess að til Myndlistarskólans
er varið tuttugu og einni milljón
á ári og til tónlistarfræðslu áttatíu
og einni milljón króna, svo nefnd
séu dæmi.
Ríkissjóður leggur fram á annan
milljarð króna árlega til uppihalds
námsfólks í bóknámi og fl. í há-
skólum innanlands og utan, og
hundruð milljóna í rekstrarfé Há-
skólans. Fróðlegt væri að Kjara-
rannsóknanefnd gerði könnun og
samanburð á framleiðni annarra
stétta þjóðfélagsins. Mætti t.d.
byrja athugun á kostnaði og af-
köstum við stjórn landsins.
Við höfum 60 þingmenn og talið
nauðsynlegt að fjölga þeim.
Ef notuð væri höfðatölureglan í
samanburði við Bandaríkjamenn
ættu þeirri að hafa á sínu þingi
60 þúsund menn, 10 þúsund ráð-
herra, 10 þúsund ráðherrabíl-
stjóra. En samanburður við Norð-
urlönd yrði eitthvað yrði eitthvað
hagstæðari okkar þingmönnum.
Þá væri fróðlegt að fá saman-
burð á afköstum og kosnaði skrif-
stofufólks á ríkisstofnunum.
Mikið hefur að undanförnu verið
rætt um peningasnauða banka, og
gæti manni dottið í hug að þar
ættum við heimsmetið með fjölda
starfsfólks, ef höfðatölureglan
væri notuð um fjölda landsmanna.
Og hvað um fjölda heildsala,
kaupmanna og verslunarfólks og
afköst þess að deila út varningi til
landsmanna, og sjálfsagt mætti
víða gera samanburð.
Ég trúi því að íslenskir sjómenn
mundu standa sig best í þessum
prófum. Því var einu sinni haldið
fram að við þeim stæðist engin
þjóð samanburð með fiskveiðiaf-
köst og sjósókn á meðan þeir fengu
óhindraðir af stjórnvöldum að
beita kröftum sínum til sóknar á
fiskmiðin og svo muni enn vera,
þrátt fyrir hindranir.
Ólafur Á. Kristjánsson
Víkverji skrifar
Aramót eru tími heitstrenginga.
Þegar litið er yfir það, sem
stjórnmálamenn og frammámenn
í atvinnurekstri og í samtökum
launþega höfðu að segja um ára-
mótin, kemur í ljós, að nú er
ástæða til að strengja þess heit
að bæta úr mörgu, sem úrskeiðis
hefur farið. Eins og venja er vörðu
þessir ágætu fulltrúar okkar flest-
um orðum til að ræða um efna-
hagsmálin, verðbólguna, erlendu
skuldirnar, gengið og vextina, allt
það, sem kemur í veg fyrir að unnt
sé að auka kaupmátt launa, þótt
metafli berist á land.
Það er furðulegt hvað unnt er
að ræöa þessi sömu mál lengi og
oft án þess að komast að sameigin-
legri niðurstöðu um hvað skyn-
samlegast sé að gera. Vafalaust
hefur Bernhard Jóhannesson,
fréttaritari Morgunblaðsins á
Kleppjárnsreykjum, talað fyrir
munn margra, þegar hann sagði í
gamlársdagsblaðinu:
„Ríkisstjórninni gekk vel í
fyrstu að ná niður verðbólgunni
og verðum við að vona að nýja fjár-
málaráðherranum takist að full-
komna það verk sem þá var hafið.
Efnahagskerfi okkar þolir ekki
30% verðbólgu ár eftir ár, ég bíð
alltaf eftir að fram komi í verki
slagorðið „þjóðarátak gegn verð-
bólgu“.“
Sú spurning vaknar að vísu,
hvað margir gera sér grein fyrir
þvi að starfað sé með þetta slagorð
að leiðarljósi. Nýi fjármálaráð-
herrann, Þorsteinn Pálsson, for-
maður Sjálfstæðiflokksins, vék að
þessu sama máli í áramótagrein
sinni og sagði meðal annars um
viðureignina við verðbólguna:
„Sú barátta vinnst hvorki af
launþegum og vinnuveitendum í
kjarasamningum né ræður ríkis-
stjórnin úrslitum. Þeim ræður
samtaka þjóð, sem ætlar sér að
ná árangri. Forskrift hagfræðinga
getur verið til leiðbeiningar en því
aðeins er árangurs að vænta að
þjóðin sé reiðubúin til samstillts
átaks.“
xxx
Langar ræður stjórnmála-
manna um forskriftir hag-
fræðinga um það, hvernig bregðast
megi við hinum og þessum fjár-
málavandanum, fara vafalítið fyr-
ir ofan garð og neðan hjá fleirum
en Víkverja. Sé það rétt hjá for-
manni Sjálfstæðisflokksins, sem
ekki skal dregið í efa, að allar
þessar löngu ræður séu aðeins um
það, hvaða leiðir unnt er að halda
samkvæmt kortinu að hinu sam-
eiginlega markmiði, er undarlegt
hve þeir, sem við höfum valið til
að vera fararstjórar, eru lengi að
gera upp hug sinn um hvaða leið
skuli farin.
Þjóðin getur ekki orðið samtaka
nema hún sé sannfærð um að
stefnan sé rétt og fararstjórarnir
viti, hvert þeir eru að fara. Þeir
ávinna sér traust með því að bregð-
ast við óvæntum tálmunum með
réttum hætti og sannfæra ferða-
langana um að allar tafir eigi sér
eðlilegar skýringar. Það ætti ekki
að vera okkur ofviða eða þeim
ágætu mönnum, sem við höfum
veitt umboð til að fara með stjórn
mála okkar, að komast að sameig-
inlegri niðurstöðu um það, í hverju
„þjóðarátakið gegn verðbólgu"
ætti að vera fólgið. Síðan þurfum
við með atkvæðamætti okkar jafnt
í stjórnmálaflokkum sem stéttar-
félögum að sjá til þess, að þeir
einir séu valdir til forystu, sem
vilja starfa í anda „þjóðarátaks-
ins“ og undir merkjum þess. Er
þetta ekki ósköp einfalt?
XXX
Ef þjóðin einsetti sér á þessum
áramótum að standa þannig
að verki, sem hér hefur verið lýst,
yrðu greinar stjórnmálamanna um
áramót vafalítið með öðrum hætti.
Þá dytti formanni Alþýðubanda-
lagsins tæplega í hug að hafa í
heitingum í nafni verkalýðshreyf-
ingarinnar. Hún er ekki annað en
fólkið, sem myndar hana. Það er
síður en svo allt á bandi Alþýðu-
bandalagsins, hvað svo sem skoð-
unum forystumanna hreyfingar-
innar líður. Vilji forsprakkar
flokka nota sér hreyfinguna í
valdabrölti, á að grípa hart á því
og ræða með þeim hætti að öllum
almenningi sé misnotkunin ljós.
Heitstrenging i þessum anda
ætti vel við fyrir okkur íslendinga
á þessum tímamótum. Að vísu er
hætt við, ef að líkum lætur, að við
yrðum seint sammála um, hvort
við ættum yfirleitt að vera að gera
okkur rellu út af þessu öllu saman.
— Það flýtur meðan ekki sekkur!
-4'