Morgunblaðið - 03.01.1986, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ, PÖSTUDAGUR 3. JANÚAR1986
53
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
10100 KL. 10—11.30
FRÁ MÁNUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
CS'UB-DILECSFT
Er tóbak og brenni-
vín nauðsynjavara?
Nú fengum við íslendingar þær
fréttir að vegna uppskerubrests á
kaffiekrum Brazilíu myndi kaffið
hækka á heimsmarkaði svo um
munaði. Trúlega verður þá ekki
langt í hækkun hér á þessum
nauðsynjadrykk sem kaffið er!
Víst mun kaffi vera nauðsynjavara
á íslandi, a.m.k. ef dæma má eftir
þeirri staðreynd, að hækki kaffi á
heimsmarkaði þá hækka skuldir
íslendinga, það er nefnilega reikn-
að inn í lánskjaravísitöluna. En
það eru fleiri nauðsynjar sem
hækka skuldir manna hér. Detti
ráðamönnum það snjallræði í hug
að hækka brennivínið, til þess m.a.
að hafa upp i bílakostnað ráð-
herranna, þá hækka skuldir ís-
lendinga sjálfkrafa um leið.
Brennivín er nefnilega reiknað inn
í lánskjaravisitöluna líka.
Hvernig dettur forráðamönnum
þessarar þjóðar í hug að hægt sé
að bjóða upp á svonalagað?
Brennivín og kaffi eru þó ekki einu
lífsnauðsynjarnar sem Alþingi
íslendinga telur lífsnauðsynlegar
alþýðu manna, heldur er tóbakið
einnig reiknað inn í lánskjaravisi-
töluna. Sem sagt, munaðarvara,
sem í a.m.k. tveim tilvikum er
seigdrepandi eitur, er af ráða-
mönnum talin til lífsnauðsynja.
Eru þeir, sem orðið hafa að taka
verðtryggð lán, ekki nógu svín-
beygðir? Er það sanngjarnt að
menn missi eigur sínar vegna
þessarar dæmalausu lánskjara-
vísitölu? Vonandi getur einhver
ráðherra eða þingmaður svarað
þessum spurningum mínum.
Starri
Villihunang á jólum
Bragðlaust
Leikhúsgestur skrif ar:
Það var ekki einleikið. Það hlaut
eitthvað að liggja að baki. Að baki
hverju? Því, að í uppsiglingu var
jólaleikrit Þjóðleikhússins. Það
hefur varla komið svo út dagblað
að undanförnu, að ekki skrifi ein-
hver lærður maðurinn um Villi-
hunangið undir hinum ýmsu fyrir-
sögnum.
Hvað þýddi þetta? Einfaldlega
það, að einhverjir hafa vitað, að
mikil mistök höfðu verið framin
með þvi að velja Villihunangið,
hvort sem það er nú eftir Tsékof
eða einhvern annan — til sýningar
sem jólaleikrit.
Reyndar er það nú svo, að við
íslendingar erum enn það miklir
smáborgarar í okkur, svo einangr-
aðir í þessu landi reglugerða og
lagaboða, að verla er svo væntan-
legur sjónvarpsþáttur til sýningar,
að ekki þurfi að skrifa um hann
langar fræðigreinar fyrirfram,
þannig að maður er búinn að fá
nóg, þegar loks hefst sýningin eða
sýningarnar.
En aftur til Villihunangs. Ég
ætlaði auðvitað alltaf að sjá jóla-
leikrit Þjóðleikhússins. Það hefur
maður gert, að ég held frá upphafi,
og raunar flest leikrit, sem þar eru
sýnd. Langflest eftirminnileg,
önnur síður.
En ég held, að ég muni ekki eftir
að hafa séð öliu bragðdaufara Ieik-
húsverk en þetta jólaleikrit, Villi-
hunangið. Fyrir hlé var nú ástand-
ið slíkt hjá mér, að ég hreinlega
sofnaði nokkrum sinnum, og hefði
maður ekki setið á aftasta bekk
niðri og hallað höfðinu að veggnum
er víst, að illa hefði farið fyrir mér.
Eftir hlé rofnaði aðeins til, leik-
urinn varð hraðari og misskilning-
urinn, sem um var fjallað varð
eitthvað gleggri i túlkun. En, víst
er um það, að fleirum en mér var.
ekki hlátur í hug, hvað þá skemmt-
an af neinu tagi meðan beðið var
eftir leikslokum.
Hér var ekki um að kenna leik-
urum, þeir eru allir gamalkunnir
og þekktir fyrir að geta komið sínu
til skila. Ekki um að kenna leik-
mynd eða búningum. Hvort,
tveggja prýðilega unnið. Reyndar
raun að því, hve hvort tveggja
hefur verið vel unnið fyrir ekki
meiri leiksýningu en hér er um að
ræða.
Mistökin eru hreinlega í því fólg-
in að velja þetta verk til sýningar
fyrir íslendinga. Málið er einfald-
lega það, að þessi rússnesku bók-
menntaverk ganga ekki hér, höfða
ekki til okkar í leikritsformi, a.m.k.
sárafá.
Þetta á ekkert skylt við pólitik,
síður en svo. Margt annað úr rúss-
neskri menningu höfðar svo sann-
arlega til okkár hér á landi. Þar
má auðvitað fyrst telja tónlistina,
sem er hvað best í sígildu formi
frá Rússlandi.
Þá balletinn sjálfan, sem hvergi
er betur eða kunnáttusamlegar
útfærður. Og margt fleira er gott
um rússneska menningu að segja
og er það auðvitað allt of langt
mál upp að telja.
En bókmenntirnar, að ekki sé
talað um leikritin frá þeim eystra
höfða bara ekki til okkar á sama
hátt og annars staðar frá. Kannski
er þetta vegna þess, hve þessir
tveir heimar eru ólíkir. Rússland
er annar og ólíkur heimur, miðað
við okkur hér. Kannske kemst þýð-
ing á máli ekki til skila. Held þó
að það sé bara hugsunarhátturinn,
sem er svo ólíkur. Tónlistin hefur
alþjóðlegt tungumál. Það er al-
kunna.
Við vitum líka vel, að allflest
leikverk, sem okkur er boðið upp
á hér frá öðrum vesturlöndum ná
til okkar með efni og boðskap.
Hver man ekki leikritin eftir Art-
hur Miller, Tennessee Williams,
Eugene O’Neill og fleiri, leikrit
sem öll hafa verið færð upp hér,
ýmist í Iðnó eða Þjóðleikhúsinu?
Orðatiltæki, skop, skin og skúrir,
allt þetta á maður auðvelt með að
skilja. Sami hugsunarháttur.
í Villihunangi er eins og maður
sé að horfa á efni fyrir skólabörn,
en þó óskiljanlegt í meðförunum.
Innantómt orðagjálfur, tilgangs-
lausa tilburði...
Það klappaði enginn í Þjóðleik-
húsinu milli atriða, eins og oft
kemur ósjálfrátt. það var ekki
hægt. Víst var það ókurteisi. En,
það datt bara engum í hug, alveg
ósjálfrátt. í lokin, auðvitað. En
sýningin var engu að síður mis-
heppnuð.
Það er einhver ábyrgur eða ein-
hverjir. Það skiptir litlu máli nú.
En það má ekki endurtaka sig. Það
má ekki vera metnaður einhvers
eins aðila eða fámenns hóps að
krefjast sýningar á leikriti, sem
vitað er fyrirfram, að fellur ekki
að leikbragði okkar. Villihunangið
var algjörlega bragðlaust.
Þjóðleikhúsið hefði svo vel getað
fundið hvaða verk annað sem vera
skal til að sýna um jólin, leikrit,
sem hefði getað gengið fram á vor
og gefið fátækum ríkiskassa fé í
aðra hönd. Ef Villihunangið gerir
það, ja, þá eru einhverjir töfrar
að verki.
látel HEILRÆÐI

Árlega hafa dauðsfoll eða alvarleg örkuml vegna slysa tekið allt of háan
toll landsmanna.
Með samstilltu átaki má draga venjulega úr þessum slysum, hvort sem
um er að ræða í umferðinni, á vinnustöðum eða heimilura.
Sýnum aðgæslu og tillitsemi í leik og starfi og njótum nýs árs með
fækkandi slysum.
Slysavarnafélag Islands óskar landsmönnum gleði-
legs árs og þakkar gott samstarf og veittan stuðning
á liðnu ári.
Blaðburóarfólk
óskast!
Miöbær II
Ingólfsstræti
Bergstaöastræti
Leifsgata
Kópavogur
Hraunbraut
Marbakkabraut
Grafarvogur
Fannarfold
Austurbær
Barónsstígur
Hverfisgata 63—120

Vesturbær
Tjarnargata frá 39
Suðurgata 29—41
Tjarnargata3—40
Suðurgata 2—26
Bárugata
Skerjafjörður
Gnitanes
Úthverfi
Blesugróf