Morgunblaðið - 05.02.1986, Qupperneq 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. FEBRÚAR1986

• 1981 Unryrmt Pf.«» Synd.cou
Hún kvctSst vera. í megrua 09
keypt/ upp aiit saladíð."
G
GJALPKl
áster...
... að fagna hon-
um þegar hann
kemur heill heim
frá vinnu
TM Rag. U.S. Pat 0(1— id rlghts rnarvad
•1082 Loa Angalaa TtmM SyrxJlcate
Góða mín, fjörutíu ár eru
enginn aldur.
Með
morgunkaffinu
Heilsufarslega séð er
þetta til bóta. Þessar
nýju sígarettur eru ekki
eins vinsælar og þær
gömlu. Menn reykja því
minna — það er stað-
reynd!
HÖGNIHREKKVÍSI
Orður, titlar og úrelt þing
Á fjárlrigum ársins 1985 voru á
liðnum „Fálkaorðan" 290 þúsund.
í október sl. var skýrt frá því í
fjölmiðlum, að þessi liður hefði þá
þegar farið 250 þúsund fram úr
áætlun eða meir en 100%. Þama
þarf ríkisstjómin að taka f taumana
á Orðunefnd og biðja hana að hægja
á afgreiðslu.
Ríkisstjóm, sem ekki telur sér
fært að gefa nema eina milljón
vegna hamfaranna í Kólombíu
(helmingi minna en Albert gaf
vegna slysakaupanna á Vesturgötu
3) getur ekki látið svona bmðl í
hégóma, eins og orðufarganið, af-
skiptalaust.
Nú hefír fyrsti skammturinn á
þessu ári flogið úr hreiðrinu, 17
orður. Gæti það bent til þess að um
50 manns yrðu krossaðir í ár. Enda
hefir það merkilega gerst að á sama
tíma og flestar fjárveitingar á §ár-
lögum 1985 hafa verið skomar
niður meira og minna í fjárlögum
1986 hefir fjárveiting til Fálkaorð-
Guðrún hverf i
ekki af skjánum
Þessi vísa hraut af vömm lesanda
Mbl. þegar Guðrún Skúladóttir
fréttaþulur tilkynnti í sjónvarpinu
nýlega að hún myndi ekki framar
lesa fréttimar á skjánum.
Þörf er að breytist þetta og hitt
en þess ég bið á hnjánum
að Guðrún augnayndið mitt
ekki hverfi af skjánum.
unnar verið hækkuð í 325.000.-
Það er eðlilegt að forsetinn heiðri
erlenda þjóðhöfðingja við heim-
sóknir og sérstaka velgjörðarmenn
íslendinga erlendis. En þó íslenskir
embættismenn hafí rækt störf sfn
er það ekkert umfram skyldu.
Kæri Velvakandi.
Nú langar mig að koma nokkmm
orðum á framfæri og vonast til að
aðstandendur Wham-klúbbsins sjái
þessi orð. Ég er búin að fá eitt
bréf frá þessum svokallaða Wham-
klúbbi utan þess sem ég fékk eitt
bréf sem í stóð að Wham-klúbb-
félagar fengju sent heim: Wham-
skírteini, Wham-söguna, jólakort
með þeim félögunum, upplýsingar
um Wham, upplýsingar um tónleika
þeirra, pöntunarlista yfir Wham-
vömr og afsláttarkort, sem gilti í
„Baráttan gegn hégómanum er
of seint hafin, þegar hégóminn
býðst. Hún er fólgin í því, að lifa
svo lífínu að manni sé ekki boðinn
hégóminn", Vilm. Jónsson, Með
hugaogorði.
Sigurjón Sigurbjömsson
versluninni Hjá Hirti, hljómplötu-
deild Kamabæjar og hljómplötu-
deild Fálkans. Nú, ég sendi pening
og miða með nafninu mínu á og
heimilisfangi, (þetta var í apríl
1985). Eftir u.þ.b. hálfan mánuð
fæ ég svo sent bréf heim með af-
sláttarkorti, límmiða, og Wham-
klúbbsmerki. Hvar er svo allt sem
búið var að lofa klúbbfélögunum?
Nú langar mig að fá 150 krónumar
mínar endurgreiddar, fyrst ekki er
hægt að standa við orð sín.
7258-6948
Aðstandendur Wham era óánægðir með þjónustu Wham-klúbbsins.
Wham-klúbburinn stendur
ekki við orð sín
Víkverji skrifar
að liggur í loftinu, að kjara-
samningar gætu tekizt án
stórátaka og án stórfelldra kaup-
hækkana, sem hleypa mundu nýrri
verðbólguöldu af stað. Astæðan er
að sjálfsögðu þau nýju viðhorf, sem
skapast hafa á undanfömu vikum
og mánuðum, þar sem fiskverð á
erlendum mörkuðum hefur farið
hækkandi og olíuverð hrunið. Einn
af forystumönnum vinnuveitenda
hafði á orði á dögunum, að nú
væri einstakt tækifæri til þess að
gera nýtt júnísamkomulag. En hvað
fólst í júnísamkomulaginu?
Þetta voru kjarasamningar, sem
gerðir vom í byijun júnímánaðar
1964 rúmu hálfu ári eftir, að stór-
átökum milli Viðreisnarstjómar og
verkalýðssamtaka hafði verið forð-
að á síðustu stundu. Kjami þeirra
samninga var, að samið var um
sáralitla kauphækkun en hins vegar
var vísitölutrygging launa tekin upp
á ný, eftir vísitölulaust tímabil, sem
staðið hafði frá fyrstu mánuðum
Viðreisnarstjómar eða um fjögurra
ára skeið. Júnfsamkomulagið lagði
gmndvöll að tiltölulega friðsamlegu
ástandi á vinnumarkaðnum til loka
Viðreisnartímabils.
Þegar menn kynna sér hug-
myndir ASÍ um nýja kjarasamn-
inga, sem m.a. mátti lesa um í frétt
í Morgunblaðinu í gær, lætur nærri,
að frekar megi tala um að verka-
lýðshreyfingin vilji nú fara niður-
færsluleiðina fremur en að gera
nýtt júnísamkomulag“. Hugmynd-
ir ASI virðast byggjast á lækkun á
öllum kostnaðarliðum hins almenna
launamanns og þarf það alls ekki
að vera fráleit hugsun, að nú sé
framkvæmanlegt að fara „niður-
færsluleiðina".
XXX
Annars er fróðlegt að velta því
fyrir sér, þegar kjarasamning-
ar em á döfínni að til em nokkur
stöðluð form af kjarasamningum,
sem ganga alltaf aftur við og við,
eftir því, sem aðstæður segja til um.
Eitt þeirra er „niðurfærsluleiðin",
sem síðast var framkvæmd með
góðum árangri af minnihlutastjóm
Emils Jónssonar og Alþýðuflokks-
ins, sem sat frá því í desember
1958 og fram á haust 1959. Þessi
stjóm varð svo vinsæl vegna niður-
færslunnar, að þegar Matthías A.
Mathiesen, utanríkisráðherra, var
kjörinn í fyrsta sinn á þing vorið
1959, þá innan við þrítugt og felldi
Emil Jónsson, þáverandi forsætis-
ráðherra í Hafnarfirði, þótti mörg-
um sjálfstæðismönnum það hið
mesta hneyksli, að þessi stráklingur
úr Hafnarfirði skyldi fella svo
mætan mann. Síðan hefur niður-
færsluleiðin nokkmm sinnum komið
til umræðu en aldrei verið gerð
alvarleg tilraun til þess að fram-
kvæma hana. Önnur tegund kjara-
samninga, sem segja má að falli
undir þessi stöðluðu form, er júní-
samkomulagið, sem áður var nefnt.
Það er eins konar vopnahlé milli
ríkisstjómar og verkalýðshreyfing-
ar, þegar mikil átök hafa farið á
undan. Verkalýðshreyfingin fellur
frá kröfum um mikla kauphækkun
gegn vísitölutryggingu en ríkis-
stjómin fellur frá andstöðu við vísi-
tölutryggingu gegn því, að laun
hælcki lftið, sem ekkert. í þriðja
lagi má nefna samninga, sem
byggjast á „félagsmálapökkum“.
Minni Víkveija í þessum efnum nær
ekki lengra en til ársins 1955, þegar
hart verkfallsstríð var leyst með
samningum um atvinnuleysistrygg-
ingar. Aratug síðar var samið um
litla kauphækkun gegn því, að
byggðar yrðu íbúðir fyrir láglauna-
fólk í Breiðholtshverfi 1250 að tölu.
Samningar á grundvelli “félags-
málapakka" voru svo gerðir aftur
og aftur í afskræmdri mynd á tím-
um vinstri stjóma síðasta áratugar.
f Qórða lagi má nefna samninga
af því tagi, sem gerðir voru í júní
1977. Það vom fáheyrðir verð-
bólgusamningar, en allir aðilar, rík-
isstjóm, verkalýðssamtök og vinnu-
veitendur sameinuðust í einum kór
um að halda því fram, að þeir væm
í ,jámum“, þ.e. að efnahagur þjóð-
arinnar svona rétt þyldi þetta, sem
reyndist náttúrlega tóm vitleysa.
Loks má nefna nýja tegund af
kjarasamningum, sem hafa mtt sér
til rúms síðustu árin, en það em
eins konar „nætursamningar", þeir
em gerðir að tjaldabaki án þess að
nokkur maður viti um það, nema
fámennur hópur. Slíkir samningar
hafa verið vinsælir í seinni tíð.
Hvert þessara stöðluðu forma skyldi
verða ofan á að þessu sinni?
XXX
A
Ifréttum Morgunblaðsins í gær
var sagt frá raunum Búnaðar-
bankans vegna peningasendinga til
Þýzkalands. Þetta minnti Víkveija
á sams konar raunir, sem hann lenti
í fyrir rúmu ári, þegar höfð var
milliganga um að senda námslán
til fátæks námsmanns í Frakklandi,
sem m.a. þurfti að nota peningana
til þess að greiða skólagjöld í skóla
sínum. Námsmaðurinn átti viðskipti
við einn ríkisbankanna og var
námslánið lagt inn á sparísjóðsbók
hans þar. Ein ömggasta leiðin til
þess að senda peninga á milli landa
ætti að vera sú, að símsenda þá
frá einum banka til annars.
Skömmu fyrir jól var óskað eftir
þessari símsendingu og að hún
færi samdægurs. Þá mátti búast
við að námsmaðurinn fengi pening-
ana í hendur í bezta falli innan
tveggja daga en alla vega innan
viku. Um áramót kom í ljós, að
peningamir vom ekki lagðir af stað
og mátti flokka það undir mannleg
mistök. Verra var þó að fram eftir
öllum janúarmánuði bólaði ekkert á
peningunum á áfangastað. ítrekað-
ar fyrirspumir leiddu til þeirra
svara, að þetta hlyti að koma fram
þá og þegar. Þegar komið var að
lokum janúarmánaðar framkvæmdi
bankinn loks nákvæma rannsókn á
málinu. Að vísu þurfti Interpol ekki
að koma til sögunnar en í ljós kom,
að peningamir höfðu verið á flæk-
ingi milii útibúa í París í nokkrar
vikur. Það er merkilegt, að á tímum
mikillar fjarskiptatækni skuli pen-
ingasendingar milli landa enn vera
svo flókið fyrirbæri.