Morgunblaðið - 23.10.1986, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1986
Mósambík:
Mannleg mistök
ástæða slyssins
Samora Machel borinn til grafar á þriðjudag
Maputo, Jóhannesarborg, AP.
FLEST bendir til, að mistök flug-
mannsins og slæmt veður hafi
valdið slysinu, sem oili dauða
Samora Machel, forseta
Mósambík, og 33 annarra manna.
Útför Machels fer fram nk.
þriðjudag.
Stjómvöld í Maputo, höfuðborg
Mósambík, hafa skýrt frá því, að
meðal þeirra 34 manna, sem fórust
í flugslysinu, hafí verið fjórir sov-
éskir flugliðar, tveir kúbanskir
læknar, tveir erlendir sendiherrar
og margir háttsettir embættismenn
stjómarinnar. Ákveðið hefur verið,
að útför Macheis fari fram nk.
þriðjudag en þangað til mun lík
hans liggja á viðhafnarbömm í ráð-
húsi Maputoborgar. Flestir hinn x,
sem létust í slysinu, verða bomir
til grafar á miðvikudag.
Dagblöð í Suður-Afríku sögðu í
gær, að mannleg mistök og slæmt
veður hefðu valdið flugslysinu.
Hafa þau það eftir heimildum innan
flugmálayfírvalda í Mósambík, að
flugmaðurinn hafí tilkynnt flug-
tuminum í Maputo, að hann hefði
aðalflugbrautina í sjónmáli og ætl-
aði að lenda. Sfðan tilkynnti hann,
að hann hefði misst sjónar á henni
og var þá sagt að lenda blindlend-
ingu. Síðasta tilkynning hans var,
að hann gæti ekki náð tvöföldum
ratsjárgeislanum, sem notaður er
til leiðbeiningar við blindlendingu.
Er það haft eftir embættismönnum
í Suður-Afríku, að flugvélin hafí
sést í ratsjám fljúga inn yfír landa-
mærin „í næstum engu skyggni".
Er hallast að því, að flugmaðurinn
hafí taiið ljósin í Komatipoort,
smábæ í Suður-Afríku, vera ljósin
í Maputo.
Ræntí
Beirút
Mynd þessi er af
bandariska rit-
höfundinum
Edward Austin
Tracy, sem hvarf
í Beirút í fyrra-
dag Mynd af
honum ásamt
handskrifaðri
yfirlýsingu svo-
nefndrar Bylting-
arsinnðrar
réttlætishreyfing-
ar barst til vest-
rænnar frétta-
stofu i Beirút. í
þessu bréfi heldur
þessi hreyfing,
sem talin er hafa
tengsl við íran,
þvi fram, að
Tracy sé njósnari
fyrir CIA, leyni-
þjónustu Banda-
rikjanna og
Mossad, leyni-
þjónustu Israels.
Uppreisnarmenn
rifu niður risa-
stóra styttu af
Jósef Stalín í
Búdapest.
Þrjátíu ár liðin frá upp-
reisninni í U ngveij alandi
Búdapest, AP.
SKOTGKÍT á veggjum bakhúsa
og endurminningin í huga fólks-
ins er það eina sem eftir lifir af
uppreisninni í Ungveijaland.
Unglingarnir virðast ósnortnir
af blóði drifinni baráttu hinna
eldri fyrir frelsi og mannréttind-
um. í dag eru liðin 30 ár frá því
Ungveijar kröfðust þess að
stjórn Matyas Rakosis færi frá
völdum og herlið Sovétamanna
hyrfi úr landi. Þegar uppreisnin
hafði verið brotin á bak aftur
lágu um 30.000 manns í valnum
og talið er að 200.000 Ungveijar
hafi flúið heimalandið. Nú, 30
árum síðar, fordæma stjórnvöld
enn uppreisnina og leggja kapp
á að sýna tryggð við nágrannan
volduga.
Uppreisnin var ekki skipulögð
tilraun til valdaráns heldur viðbrögð
almennings við kúgun og ofríki
kommúnistastjómar Rakosis. Mat-
hys Rakosi fékk sitt pólitíska
uppeldi í Sovétríkjunum og gortaði
sig af því við skoðanabræður sína
að hann væri „besti nemandi
Stalíns."
Stjómarhættir Rakosis bám þess
merki að hann hafði tileinkað sér
sitthvað af boðskap lærimeistarans.
Árið 1945 sneri hann aftur til Ung-
verjalands og komst til æðstu
metorða í kommúnistaflokknum
með því að myrða og fangelsa
helstu andstæðinga sína. Hann varð
aðalritari flokksins árið 1953 en þá
þegar merkti nafn hans kúgun og
áþján í huga Ungveija. Sama ár
lést Jósef Stalín og tók þá að gæta
vaxandi óánægju með stjóm hans
bæði heima fyrir og í Sovétríkjun-
um.
Rakosi var sviptur embætti árið
1956 og stjómvöld lofuðu endurbót-
Yestur Þýskaland:
Aðf ör hægriaflanna að
verkalýðshreyfingunni
Neue Heimat setur svip á kosningabaráttuna
ZUrich, frá önnu Bjaraadóttur, fréttaritara Morgunblaðsina.
HANDTAKA Alfons Lappas, for-
stjóra Hlutafélags um félags-
búskap, BGAG, í Hamborg á
sunnudag hefur valdið úlfaþyt í
Vestur Þýskalandi. Hamborgar-
Noregur:
Borgaraflokkar ekki
reiðubúnir í stjórn
V antrauststillagan á Brundtland fékk litlar undirtektir
Ósló, frá Jan Erik Laure, fréttaritara Morgunblaðsins.
MINNIHLUTASTJÓRN Verka-
mannaflokksins hefur staðið af
sér fyrstu vantrauststillöguna.
Við atkvæðagreiðslu um hana
seint i fyrrakvöld urðu aðeins
flutningsmennirnir sjálfir til að
styðja hana, tveir fulltrúar
Framfaraflokksins.
Tillaga Framfaraflokksins var
svolátandi: „Vegna þess, að borg-
araflokkamir hafa meirihluta á
Stórþinginu er það skoðun þess, að
þeir komi sér tafarlaust saman um
starfhæfa stjóm. Ríkisstjóm Verka-
mannaflokksins hefur ekki traust
Stórþingsins." Enginn þingmanna
hinna börgaraflokkanna vildi greiða
þessari tillögu atkvæði.
Tillagan var lögð fram í fram-
haldi af umræðum um hásætisræðu
konungs þar sem hann gerði grein
fyrir stefnu stjómarinnar en almenn
umræða um fjárlögin verður ekki
fyrr en í næsta mánuði. í umræðun-
um hefur komið í ljós, að Kristilegi
þjóðarflokkurinn og Miðflokkurinn
hafa ekki áhuga á stjómarmyndun
að svo stöddu en það hefur hins
vegar Hægriflokkurinn. Bíður hann
þess eins, að hinir flokkamir taki
sinnaskiptum.
Það hefur komið fram í máli
miðflokksmanna, að þeir vilja bíða
úrslitanna í sveitarstjómarkosning-
unum annað haust og finnst þeim
maklegt, að þangað til fái Gro
Harlem Brundtiand, forsætisráð-
herra, og Verkamannaflokkurinn
að glíma við þann mikla vanda, sem
nú er I norskum efnahagsmálum.
Kristilegi þjóðarflokkurinn er dálí-
tið tvfstígandi því að hann getur
vel hugsað sér samstarf við Verka-
mannaflokkinn í sumum málum.
Flokkamir eru nú famir að búa
sig undir fjárlagaumræðuna. Borg-
araflokkamir þrír, sem áður vom í
stjóm, hafa komið sér saman um
sín eigin fjárlög þar sem hafnað er
tillögum Verkamannaflokksins um
aukna skatta. Þvert á móti er lagt
til, að skattamir verði lækkaðir um
einn milljarð nkr. í þessum umræð-
um mun reyna á samstöðu borgara-
flokkanna og hvort Verkamanna-
flokkurinn er tilbúinn til að semja
við einn eða fleiri borgaraflokkanna
án þess að gjalda fyrir það með
ráðherrastól.
lögreglan handtók Lappas
skömmu eftir að aðalfundur
Verkalýðsfélags málmiðnaðar-
manna var settur, en hann var
einn af heiðursgestum fundarins.
Hann var sendur tíl Bonn og sett-
ur í varðhald fyrir að neita að
svara spurningum sérstakrar
þingnefndar um hagi og sölu
verkamannabústaðanna Neue
Heimat. Hann var látinn laus á
þriðjudag en má ekki fara úr
landi. Stjórnarandstæðingar og
forystumenn verkalýðshreyf-
inga í Vestur Þýskalandi segja
að handtakan sé aðför að verka-
lýðshreyfingunni og hafa líkt
henni við aðgerðir nasista á vald-
atíma þeirra.
Willy Brandt, formaður Jafnað-
armannaflokksins, sagði að stjóm-
völd hefðu viljað auðmýkja
verkalýðshrejrfínguna með hand-
töku Lappas. Ahyggjur af hag
leigjenda Neue Heimat eða hvemig
staðið var að sölu verkamannabú-
staðanna hefði engu ráðið þar um.
Brandt sagði að handtakan væri
dæmi um þann “illa ásetning hægr-
iafíanna í landinu að notfæra sér
Neue Heimat til að sýna verkalýðn-
um hveijir ráða rflq'um." Eftir að
Lappas var handtekinn varaði Jo-
hannes Rau, kanslaraefni jafnaðar-
manna, ríkisstjómina og hægri-
sinna við að halda áfram baráttu
sinni gegn verkalýðshreyfíngunni.
Alfons Lappas, sem er 57 ára,
reyndur stjómandi og mikilsmetinn
verkalýðsleiðtogi, tók við stjóm
BGAG árið 1985. Hann var í hópi
þeirra sem ákváðu að selja Neue
Heimat. í byijun þessa mánaðar
---------------------------------i
var hann boðaður í yfírheyrslur hjá
þingnefnd, sem hefur Neue Heimat
söluna til rannsóknar, en lét ekki
sjá sig fyrr en 16. október. Hann
neitaði þá að svara spumingum
nefndarinnar og bar fyrir sig að
vera vitni í málinu. Nefndin féllst
ekki á þessa röksemd og dómari í
Bonn dæmdi hann í þriggja mánaða
gæsluvarðhald. Hann var látinn
laus eftir tvo daga gegn þvf að
hann færi ekki úr landi og léti lög-
regluna vita um ferðir sínar.
Meirihluti nefndarinnar sam-
þykkti að Lappas skyldi handtekinn
þegar fréttist að hann hygðist halda
til Bandaríkjanna 4. nóvember og
óvíst væri hvenær hann kæmi til
baka. Tveir fulltrúar jafnaðar-
manna greiddu atkvæði á móti
handtökunni en tveir sátu hjá.
Nefndin vill koma í veg fyrir töf á
störfum sfnum með því að knýja
Lappas til svara um Neue Heimat.
Neiti hann vofír yfír honum fangels-
isvist.
Fyrir einum mánuði seldi BGAG
óþekktum brauðgerðarmanni f
Vestur Berlín verkamannabústaði
Alþýðusambandsins, Neue Heimat.
Rekstur fyrirtækisins gekk mjög
illa og unnið var að því að bjarga
því frá gjaldþroti þegar greint var
frá sölu þess. Berlínarbúinn Horst
Schiesser keypti rúmlega 200.000
íbúðir, sem 17 milljarða marka
skuld (345,1 milljarður ísl. kr.)
hvílir á. Kaupverðið var 50 milljón-
ir marka (einn milljarður ísl. kr.).
Salan kom mjög á óvart. Leiðtogar
Alþýðusambandsins voru ekki hafð-
ir með í ráðum og leigjendur
fbúðanna lásu um söluna f bíöðum.
.munla mu^niðselabna h