Morgunblaðið - 14.02.1987, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 1987
29
Vínarráðstefna um öryggi og samvinnu í Evrópu;
Vestræn ríki gera tillögu um
upplýsingar og mannréttindi
Vfn, AP.
VESTRÆN ríki lögðu í gær fram
tillögur á fundi 32 ríkja um ör-
yggi og samstarf í Evrópu þar
sem hvatt er til að pyntingar og
ólöglegt varðhald verði lagðar
af og alþjóðlegir mannréttinda-
Líbanon:
Beirút, Reuter.
FRÉTTIR af neyðarástandi í
flóttamannabúðum Palestínu-
manna í Líbanon hafa orðið þess
valdandi að mjög er nú þrýst á
sveitir amal-shíta að heimila
flutning á hjálpargögnum til
fólksins. Talsmaður Sameinuðu
þjóðanna sagði í gær að samn-
ingaviðræður stæðu yfir við
Nabih Berri, leiðtoga amal shíta
um 12 klukkustunda vopnahlé.
Vörubílar með hjálpargögnum
eru til reiðu búnir fyrir utan Bouij
al-Barajneh en þar er ástandið
einna verst. Sveitir amal-shíta hafa
setið um búðimar undanfamar 15
vikur. Rúmlega 50.000 manns haf-
ast við í Bouij al Barajneh og
Shatilla-flóttamannabúðunum í
Beirút.
ísraelskar herþotur gerðu í gær
loftárásir á stöðvar Palestínumanna
í Suður-Líbanon. 24 flugskeytum
var skotið að byggingu í Sídon en
þar hafði fulltrúi Yassers Arafat,
leiðtoga Frelsissamtaka Palestínu,
aðsetur. Fjórir Palestínuskæmliðar
særðust alvarlega í árásinni. Var
sáttmálar virtir.
Bretar Bandaríkjamenn og
fímmtán önnur vestræn ríki lögðu
í þriðja lagi til að þátttakendur í
ráðstefnunni, sem haldin er i' Vín í
Austurríki, ræddu sérstaklega höft
þetta önnur árás ísraela á tæpum
sólarhring og þykir hún gefa til
kynna að Israelar hyggist ekki
halda aftur af herliði sínu vegna
hugsanlegra samninga við mann-
ræningja sem halda ísraelskum
flugmanni og flölda erlendra manna
í gíslingu í Líbanon.
VORFUNDUR utanrikisráð-
herra Atlantshafsbandalagsins
verður haldinn í Reykjavík
11.-12. júní nk. Var frá þessu
skýrt i gær i höfuðstöðvum
bandalagsins í Briissel.
Utanríkisráðherra allra aðild-
arríkja Nato, 16 að tölu, munu
sækja fundinn og þar á meðal Ge-
orge P. Shultz, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna. Ekki var skýrt frá
hvaða mál lægju fyrir að þessu sinni
á fréttaflutningi, villandi fréttaskrif
og önnur málefni.
Vestrænir fulltrúar sögðu að til-
lögunum þremur væri fyrst og
fremst beint til Austantjaldríkja.
Laurence O’Keeffe, fulltrúi Breta,
sagði við blaðamenn að Sovétmenn
gætu ekki haft á móti slíkum um-
ræðum, ef þeim væri alvara í að
opna Sovétríkin.
Steny H. Hoyer, fulltrúi Banda-
ríkjamanna, hrósaði Sovétmönnum
í ræðu fyrir að auka frelsi ýmissa
andófsmanna og aukið ftjálslyndi á
ýmsum sviðum. „En betur má ef
duga skal,“ bætti hann við. „Sovét-
menn geta slökkt ljósin, fyrst þeir
gátu kveikt þau,“ sagði Hoyen, sem
er öldungadeildar og formaður
þingnefndar um öryggismál og
samstarf í Evrópu. Nefndin fylgist
með hvort farið sé eftir ákvæðum
Helsinki-sáttmálans um samstarf
og öryggi í Evrópu, þ. á m. mann-
réttindi.
en á reglulegum fundum utanríkis-
ráðherranna vor og haust er jafnan
rætt um afvopnunarmál, samskipti
austurs og vesturs og önnur al-
þjóðamál. Haft er eftir ónefndum
heimildamönnum, að á júnífundin-
um muni einnig verða rætt um hvað
áunnist hafi í viðræðum við Varsjár-
bandalagið um niðurskurð hefð-
bundins vopnabúnaðar og herafla í
Evrópu.
V opnahlés viðræð-
ur við amal shíta
Utanríkisráðherra Nato:
Vorfundur í Reykjavík
Brtissel. AP.
Norskur sjómaður með tvo seli, sem voru í netunum eftir nóttina.
Norðmenn vilja norrænt
átak til að fækka selum
NORÐMENN ætla að leggja
fram tillögu á þingi Norður-
landaráðs í Helsinki um samnor-
ræna áætlun um fækkun í
selastofninum á norðurslóðum,
samkvæmt upplýsingum norska
þingmannsins Johan Buttedahl.
Buttedahl er fulltrúi norska Stór-
þingsins á þingi Norðurlandaráðs
og hann varð formaður þingflokks
Miðflokksins árið 1983. Samkvæmt
upplýsingum hans hefur selaganga
ekki verið meiri í manna minnum
við Noregsstrendur. Af þessum sök-
um hefur fiskveiði stórlega dregist
saman á svæðinu frá Skagerak í
suðri til Varangerfjarðar í norðri.
Fiskifræðingar áætla að fjöldi sela
við Noregsstrendur sé nú á milli
100 og 200 þúsund.
Með þessum tillöguflutningi
hyggjast Norðmenn jafnframt leita
eftir stuðningi Norðurlandanna og
samstöðu í baráttunni við náttúru-
vemdarsamtökin Greenpeace.
Samtökin munu vera með áætlanir
um víðtækar aðgerðir gegn Norð-
mönnum vegqia selveiða þeirra.
Charles J. Haughey, leiðtogi stjórnarandstöðunnar, er hér í
atkvæðasmölunarferð fyrir frambjóðanda flokks síns, Fianna
Fail, í Wicklow-kjördæmi.
Irland:
Þingkosningar
í skugga válegs
efnahagsástands
Himinháar þjóðarskuldir og atvinnuleysi
Dublin. Reuter.
ÞJÓÐARSKULDIR íra nema sem svarar um 10.000 dollurum (um
393.000 isl. kr.) á hvert mannsbam. Það er þrisvar sinnum hærri
skuldabyrði á hvem einstakling en í Mexíkó. Fimmti hver verkfær
maður er atvinnulaus, og er atvinnuleysishlutfallið hið hæsta í Evr-
ópubandalaginu. Tekjuskattar hafa hækkað gífurlega, og í sömu
vikunni og Garret FitzGerald forsætisráðherra boðaði til almennra
lingkosninga í síðasta mánuði, bárast bandaríska utanríkisráðuneyt-
inu 200.000 umsóknir frá írlandi um landvistarleyfi í Bandaríkjun-
um. Alls era (búar Iandsins 3,5 milljónir talsins.
Þessar hörkulegu staðreyndir írskra stjórnmála og nýtur mikilla
ættu að nægja til að skýra, hvers vinsælda sem stjómmálamaður.
vegna efnahagsmál hafa verið alls- Svo gæti farið, að hann kæmist í
ráðandi í kosningabaráttunni oddaaðstöðu, ef honum tækist að
undanfamar fjórar vikur. í skoð- koma í veg fyrir, að Haughey næði
anakönnunum, sem gerðar hafa meirihlutafylgi.
verið á þeim tíma, hefur leiðtogi Þrátt fyrir alla óvissuna, sem
stjómarandstöðunnar, Charles J. ríkir um flesta hluti í írlandi, er
Haughey, átt miklu fylgi að fagna. gjaldmiðill landsins stöðugur. írska
En sigurvegarinn í kosningunum pundið jafngildir um 1,46 dollurum
nk. þriðjudag verður að horfast í og skjálftamir í kosningabarát-
augu við fárveikan sjúkling og tunni hafa ekki náð að hagga við
neyðist til gefa honum mjög svo því, eins og ætla mætti af reynslu
ólystugt meðal. annars staðar frá.
Eitt írsku blaðanna orðaði það .
þannig, að þær ráðstafanir, sem En gjaldeynssalar seg]a, að
gripið yrði til eftir kosningar, Petta sé hefðbundið ástand á Irl-
mundu „skera úr um, hvort við andi- ,Einn Þeirra benti á. að taka
getum risið upp af eigin rammleik, yrði tillit til þess, að stóm flokkam-
án afskipta Alþjóða gjaldeyris- lr> ^ianna Fail og Fine Gael, „eru
sjóðsins, eða verðum þeirri þjóðar- báðir íhaldsflokkar. Það er ekki
niðurlægingu að bráð að verða eina eins °K * Bretlandi, þar sem skörp
vanþróaða ríkið í Vestur-Evrópu." eru ^ Ihaldsflokksins og
Haughey, leiðtogi Fianna Fail, Verkamannaflokksins.“.
sem haft hefur meðbyr í skoðana- Vandamálið er, að algjör stöðn-
könnunum, eins og fyrr er sagt, un rikir * útflutningsmálum ^ og
hefur forðast að nefna, hvaða úr- almennt er talið, að pundið sé of
ræðum hann hyggist beita i hátt skráð miðað við dollar og sterl-
efnahagsmálunum. Þess í stað hef- ingspund, gjaldmiðla aðalviðskipta-
ur hann heitið að endurreisa ianda Irlands.
viðskiptatraust landsins og Sigurvegarans í kosningunum á
„stækka þjóðarkökuna" með það þriðjudag bíður það hlutskipti að
að markmiði, að árlegur hagvöxtur stjóma landi, þar sem hagvöxtur
verði 2,5%. hefur ekki aukist í takt við velferð-
Haughey hefur tvisvar verið for- arkostnað.
sætisráðherra og hann segir, að Þjóðarskuldimar hafa tvöfaldast
„vandamál írlands verða ekki leyst á sl. fjórum ámm, allar tekjur ríkis-
án hagvaxtar". ins af beinum sköttum ganga upp
FitzGerald lofar 2,4 milljónum í skuldagreiðslur, og vegna stöðn-
kjósenda írlands, að hann skuli unarinnar í efnahagsmálunum
koma „fjármálum ríkisins á réttan heima fyrir verða írsk fyrirtæki að
kjöl“, en samsteypustjóm hans féll, leita vaxtarmöguleikanna erlendis.
þegar fjórir ráðherrar Verka- írskir bankar hafa komist jrfír
mannaflokksins sögðu af sér til að meirihluta í Maryland-banka í
mótmæla fjárlaganiðurskurði í fé- Bandaríkjunum, umbúðafyrirtækið
lags- og heilbrigðismálum. Jefferson Smurfít hefur tekið vaxt-
Flokkur hans, Fine Gael, greip arkipp í Bandaríkjunum og fyrir-
til þess óvenjulega úrræðis að hefja tækið Waterford Crystal hefur
kosningabaráttuna á því að hækka keypt upp breska postulínsfyrir-
skattaálögur á sígarettur og bensín tækið Wedgwood.
og leggja til að fjárlög yrðu skorin Erlendur hluti þjóðarskuldanna
niður um sem svarar 300 milljónum er kominn niður í 40%. En hversu
dollara. mikil líkindi em á því, að til íhlutun-
John Bruton fjármálaráðherra, ar Alþjóða gjaldeyrissjóðsins komi?
sem stendur frammi fyrir himin- Dr. Peter Bacon, efnahagsráðu-
háum skuldum þjóðarinnar, um 34 nautur verðbréfafyrirtækisins
milljörðum dollara, var þungbúinn, Goodbody James Capel, telur ólík-
þegar hann sagði í aðvörunartón: legt, að til afskipta sjóðsins þurfí
„Við skuldum of mikið." að koma, en leggur áherslu á, að
Desmond O’Malley, sem klauf nauðsynlegt sé að minnka skuldim-
sig út úr Fianna Fail og stofnaði ar sem hlutfall af þjóðartekjum.
Framfarasinnaða lýðræðisflokkinn, Hann leggur til, að dregið verði
heitir því að skera opinbera eyðslu úr opinberri eyðslu um 20% á ári.
enn frekar niður á þessu ári, en Hann telur afar brýnt, að gripið
segist einnig munu lækka tekju- verði til strangra aðhaldsaðgerða í
skatt niður í 25% á næstu fimm efnahagsmálum, og bætir við:
árum. „Einn af valkostunum er að fella
O’Malley er ákveðinn í bijótast pundið, en þá yrði launastöðvun
út úr hinum hefðbunda ramma að fylgja í kjölfarið."