Morgunblaðið - 14.02.1987, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 1987
Stjörnu-
Umsjón: Gunnlaugur
Guðmundsson
NámskeiÖ 5
í dag er fimmti hluti laugar-
dagsnámskeiðs í stjömuspeki.
Markmið þessa námskeiðs er
að gefa yfirlit yfir stjömu-
speki, allt frá sögu hennar til
notkunar í daglegu lífí 20.
aldar. Þar sem höfundur
þessa pistla er Naut þurfa
lesendur ekki að búast við
hraðri yfírferð. Þó einhveijum
kunni að leiðast á einhverjum
kafla leiðarinnar, er það trú
okkar Nauta að þegar upp er
staðið kunni lesendur Morg-
unblaðsins vel að meta að
geta gengið að sæmilega yfír-
gripsmikilli úttekt á stjömu-
speki á einum stað.
Posidonius
Áður í þessum pistlum hafa
merkir menn verið nefndir til
sögunnar. Að lokum, hvað
varðar Grikkland, má geta
þess að heimspekingur að
nafni Posidonius, fæddur
u.þ.b. 135 f.Kr., er talinn
leggja síðustu hönd á þann
plóg að móta kerfi stjömu-
spekinnar, að tengja saman
menningararf Mesópótamíu
og Grikklands.
MóÖan mikla
Þegar talað er um stjömu-
speki og aldur hennar sveifla
menn gjaman höndum saman
og tala um árþúsundir og
óendanleika. Og sjálfsagt er
það rétt að stjömuspeki er
gamalt fag, eldra en við get-
um gert okkur grein fyrir.
Hin vestræna stjömuspeki,
það kerfí sem við þekkjum í
dag og byggjum á, er hins
vegar ekki nema 2000 til
2500 ára gamalt. Það fæddist
ekki fullskapað heldur hefur
stöðugt þróast og þróast enn.
Stjömuspeki 20. aldar er
t.a.m. gjörólík stjömuspeki
16. aldar, enda dregur hvert
fag dám af sínum tíðaranda
og er stjömuspeki þar engin
undantekning.
Tímamót
Þróun stjömuspeki birtist
kannski einna best í því að
frá tímum Persaveldis, fyrir
500 f.Kr., hafa varðveist 90
stjömufræðitextar fyrir einn
sem fjallar um stjömuspeki,
en frá síðustu öld fyrir Krist
hafa varðveist um 20 stjömu-
spekitextar á móti einum
stjamfræðilegum.
Egyptaland
Miklar sögusagnir hafa lengi
verið á kreiki um þekkingu
Egypta á stjörnuspeki og oft
heyrist t.d. sagt að uppruna
hennar sé að leita í Egypta-
landi. Það er ekki rétt. Eins
og allar merkar fomar menn-
ingarþjóðir notuðu Egyptar
stjömur og stjömufræði sér
til aðstoðar við tímaákvarðan-
ir, t.d. hvað varðar sáningu,
uppskem og helgiathafnir.
Stjömuspeki festist hins veg-
ar ekki í sessi í Egyptalandi
fyrr en á 1. öld fyrir Krist.
Einstaklingar
Með stjömuspeki er hér átt
við gerð stjömukorta fyrir
einstaklinga. Egyptar dýrk-
uðu sólina, lögðu áherslu á
mikilvægi fæðingardaga og
frá a.m.k. 5. öld f.Kr. notuðu
þeir tunglið til spásagna. Tal-
ið er að dýrahringurinn,
stjömumerkin 12, hafí borist
til þeirra í kringum 250 f.Kr.
Ekkert bendir hins vegar til
að þeir hafi spáð í staðsetn-
ingu pláneta á fæðingarstað
og -stund fyrir einstaklinga
fyrr en á fyrstu öld fyrir
Krist. Verk eftir Nechepso,
dularfullan prest farósins Pet-
osiris frá 150 f.Kr., og verk
Hermes Trismegistusar, 100
f.Kr., höfðu hins vegar mikil
áhrif á gullgerðarlist og evr-
ópska stjömuspekinga endur-
reisnartimans. Það er þaðan
sem goðsögnin um Egypta-
land er runnin.
/VIEP ÓGHAfZJhirA UTILw4K SÓlAK
íPKiNífJic oeiA HÁi-Aí>rjöieN
jwkn/
X-9
‘l!l!!l!!i!:ll!:!!!lll?!!?i:!!::l:?:!::::l::::::::;!?:i!--
FERDINAND

!:íí!!i!i!i.!:?!!!i!!i‘‘!!?!!!li:ii?!!l!!!!:l!‘!i:l!!íii!l!!!í!!
SMAFOLK
ONLV TEN MOKE PAYS
ANP ALL THE KIPS
UJILL BE BACK!
Bara tiu dagar þangað til
allir krakkamir koma aftur!
Fyrirgefðu, ég ætlaði ekki
að gera þér bilt við.
43
Umsjón: Guðm. Páll
Arnarson
Spil 9 í úrslitaleik Reykjavík-
urmótsins milli sveita Polaris og
Sigtryggs Sigurðssonar var
fróðlegt fyrir margra hluta sak-
ir.
Norður gefur; AV á hættu.
Norður ♦ KG42 ♦ Á83 ♦ ÁD1096
Vestur ♦ 2 Austur
♦ Á1096 ♦ 83
¥K2 llllll ♦DG10976
♦ G2 ♦ 843
♦ Á10973 Suður ♦ 54
♦ D75
♦ 54 ♦ K75 ♦ KDG86
í lokaða salnum spiluðu Hjalti
Elíasson og Guðlaugur R. Jó-
hannsson í sveit Polaris þijú
grönd á spil NS. Heldur dapur-
legur samningur með hjarta út,
en vinnst þar eð vestur á svörtu
ásana og aðeins tvö hjörtu.
Ef maður horfir aðeins á spil
NS virðist best að spila bút í
tígli. Sigtryggur og Óli Már
Guðmundsson „náðu“ að hemla
í fjórum tíglum á eftirfarandi
hátt:
Vestur Norður Austur Sudur
— 1 tfgull Pass 2 lauf *'
Pass 2 tíglar Pass 3 tíglar
Pass 3 hjörtu Pass 3 spaðar
Pass 4 tíglar Pass Pass
Pass
Tígulopnun Sigtryggs lofar
ekki tígullit, svo hann segir tvo
tígla við tveimur laufum Óla.
Óli tekur undir litinn og síðan
koma tvær fyrirstöðusagnir. Mig
grunar að Sigtryggur hafi verið
í slemmuþreifingum og brugðið
mjög þegar Óli passaði fjóra
tígla. Sú er skýringin á gæsa-
löppunum að ofan. Frá sjónar-
hóli Óla var enn óákveðið hvort
spila ætti geim eða bút og því
hefur hann kosið að passa niður
fjóra tígla úr því að Sigtryggur
sýndi gröndunum engan áhuga.
Sigtryggur sagði ekki orð,
Ásmundur Pálsson í austur spil-
aði út hjartadrottningunni, Óli
Már lagði upp blindan, stóð upp
og fór inn til fundar við aðra
„blinda“ inni í reyksal. Sigtrygg-
ur skoðaði spil Óla og sá hélt
auðvitað að heppnin væri með
þeim félögum í þetta sinn. Dúkk-
aði svo hjartadrottninguna
meðan hann var að hugsa sig
um.
En það mátti hann alls ekki
gera. Ásmundur skipti yfir^
spaðaáttuna og nú hékk þetta
örugga spil á bláþræði. Sig-
tryggur fékk að eiga slaginn á
spaðagosa heima og ákvað að
spila laufí. Vömin tók þá spaða-
stunguna og búturinn góði var
farinn til fjandans.
Til að vinna spilið örugglega
verður Sigtryggur að drepa
strax á hjartaás og spila laufi.
En eftir að hafa dúkkað var
reyndar hægt að sleppa heim
með því að taka þrisvar tígul
og spila svo laufí. En það er
langsótt leið og Sigtryggur
treysti frekar á að spaðaáttan
væri falskt spil.
MEÐBNU
SÍMTALI
TrtrF'.nmnmnmm
T-innrmn^.-inTT.i'fu.M
gmii.i i.'.mrHTmnsirTT.f
viðkomandi greiAslukorta

SÍMINN ER
691140
691141
ij tiíu-3 ,3/43/