Morgunblaðið - 17.02.1987, Qupperneq 32

Morgunblaðið - 17.02.1987, Qupperneq 32
32 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 1987 Einn skattstofn, eitt skatthlutfall, einn afsláttur: Hærri persónuafsláttar - hærri skattfrelsismörk Betri kostur frá sjónarhóli ef nahagsstj órnunar, sagði fjármálaráðherra Stórmál með góð markmið en annmarka, sagði Ragnar Arnalds Með góðum rökum má ætla að þegar fram í sækir muni þær breytingar á skattkerfinu, sem í frumvörpum þessum felast, leiða til hagræðis og aukins árangurs i innheimtu. Einföldun skattkerf- isins mun gera framtöl einfaldari og úrvinnsla þeirra mun ekki krefjast sömu vinnu og nú. Þeim starfskröftum, sem þannig losna, verður unnt að beina að verkefn- um við eftirlit og aðhald, einkum hjá fyrirtækjum og einstakling- um í rekstri", sagði fijármála- ráðherra í efri deild Alþingis i gær, er hann mælti fyrir frum- vörpum að skattkerfisbreytingu [staðgreiðslu skatta]. „Frá sjónarmiði efnahags- stjórnunar er staðgreiðslukerfi betri kostur en það kerfi sem verið hefur við lýði. I breytilegu árferði og hagsveiflum hefur núveradi kerfi yfirleitt virkað andstætt við þær kröfur, sem gera þarf til góðs hagstjórnar- tækis. Staðgreiðslan mun hins- vegar stuðla að jafnvægi, draga fé frá neyzlu á þennslutimum en draga úr skattbyrði ef kaup- máttur dregst saman", sagði fjármálaráðherra. Róttækar skattkerf is- breytingar Þorsteinn Pálsson, fjármála- ráðherra, vék í upphafi máls sís að róttækum skattkerfisbreyting- um á Vesturlöndum, einkum í Bandaríkjunum. Víðast hafi verið breið pólitísk samstaða um þessar breytingar. Meginmarkmið þeirra hafi verið að gera skattlagningu einfaldari, skilvirkari og auðskiljan- legri þeim sem við þurfi að búa. Áður hafði víðast hvar verið horfíð að staðgreiðslu skatta. Hér er hug- að að þessum breytingum samtímis, en einföldun álagningarreglna hafi verið forsenda þess að koma við staðgreiðslukerfi. Fjármálaráðherra rakti aðdrag- anda að þeirri skattkerfísbreytingu, sem fyrirhuguð er, m.a. endurskoð- un allra meginþátta tekjuöflunar- kerfis ríkisins, en fyrir Alþingi liggur nú frumvarp um virðisauka- skatt í stað söluskatts. Ráðherra sagði sérstaka nefnd hafa unnið að endurskoðun tekjuöflunarkerfisins frá því í nóvembermánuði. Með skipunarbréfi hafi nefndin fengið það hlutverk að kanna: 1) Einföldun skattkerfisins, m.a. grisjun frá- dráttarliða og lækkun skattþrepa, 2) Skattlagningu íjármagnstekna og eignatekna, 3) Skattlagningu fyrirtækja m.a. með tilliti til af- skriftarreglna, 4) Staðgreiðslu skatta og hvemig hún tengist öðr- um nauðsynlegum skattlagabreyt- ingum. Þá vék ráðherra að skilaboðum aðila vinnumarkaðarins (ASI og VSÍ) um skattamál í desember sl., þar sem áherzla var lögð á einfald- ara skattkerfi, breikkun á skatt- grunni og fækkun leiða til undanskota, sem opna myndi leið til lækkunar skatthlutfalls og hækkunar skattleysismarka, þ.e. sömu markmiða og ráðuneytis- nefndin vann að. Stjómarfrumvörp um skattkerf- isbreytingu, sem nú hafa verið lögð fram, eru síðan árangur þessa starfs alls. Tekjuskattur og útsvar Ráðherra gerði síðan grein fyrir efnisatriðum fmmvarps til breyt- inga á tekjuskattslögum og frum- varps um staðgreiðslu skatta. Telqusköttum ríkisins (tekju- skatti, sjúkratryggingargjaldi, gjaldi í framkvæmdasjóð aldraðra, sóknargjaldi og kirkjugarðsgjaldi) er nú steypt í einn skatt, sem ásamt útsvari til sveitarfélaga verður lagð- ur á einn og sama gjaldstofn. Innheimtunni verður síðan skipt, eftir ákveðnum reglum, milli þeirra er þessarra skatta njóta nú. Gjaldstofninn verður samansett- ur úr launatekjum viðkomenda, ásamt bifreiðastyrkjum, dagpen- ingum og öðrum starfstengdum greiðslum og fríðindum. Ennfremur er gert ráð fyrir að lífeyrir og trygg- ingabætur falli innan gjaldstofns- ins, en hinsvegar verða lang flestir bótaþegar almannatrygginga innan skattleysismarka. Persónuafsláttur, sem dregst frá hinum sameinaða skatti, verður kr. 11.500 á mánuði fyrir hvem skatt- greiðanda, miðað við verðlag í febrúar 1987. Millafæra má skatt- afslátt til maka að fjórum fimmtu. Afsláttur þessi svarar til þess að að tekjur neðan við 33 þúsund á mánuði verði skattfijálsar hjá ein- staklingum og 59-66 þúsund krónur hjá bamlausum hjónum. í stað vaxtafrádráttar húsbygg- enda er gert ráð fyrir húsnæðis- bótum 55 þúsund á ári í sex ár. Ráðherra vísaði til útreikninga sem „staðfesti það að horfur eru á að skattbyrði lækki hjá þeim, sem ekki njóta nú ívilnana (skv. gildandi kerfi)... Samkvæmt þeim lækkar skattbyrði yfirleitt vel upp fyrir miðjan tekjuskalann og þar fyrir ofan er niðurstaðan breytileg... í heild má segja að með breytingum skv. frumvarpinu og þeirri lækkun á tekjuskatti sem í þvi felst hafi tekist að ná þeim markmiðum, sem að var stenft, þ.e. að hækka skatt- leysismörk og lækka skatthlutföll, samfara einföldun skattkerfisins", sagði ráðherra. Jákvæð markmið með annmörkum Ragnar Arnalds (Albl.-Nv.) sagði stórmál á ferð, sem hefði já- kvæð markmið, sem flestir fagni. Hann minnti á að hann hefði flutt frumvarp um staðgreiðslu skatta þegar fyrir fjórum árum, sem þá hlaut ekki byr hjá þingmönnum. En þó marmkiðin séu jákvæð, sagði Ragnar efnislega, er ekki þar með sagt að frumvörpin, sem að skatt- kerfísbreytingunni lúta, séu full- komin. Helzti galli frumvarpanna er sá, sagði ræðumaður, að það á ekki eitt yfir aila að ganga. Fyrirtæki og rekstraraðilar verða sum sé utan skattkerfísbreytingarinnar, en þessir aðilar hafa undanfarið slopp- ið vel gegn um möskva skattakerf- isins. Nauðsynlegt hefði verið að grisja einnig frádráttarskóginn hjá fyrirtækjunum og færa skattbyrði af launþegum yfir á þau. Ragnar taldi og að skattþrepin hefðu mátt vera tvö í stað eins til að ná betur til hærri tekna og gera tekjuskattinn réttlátari. Með því móti að hafa skattþrepin tvö og færa skattbyrðina í ríkara mæli yfir á fyrirtækin, sem sleppi of vel, mætti hækka skattleysis- mörk almenns launafólks enn meira. Með því að flytja skattbyrði frekar yfir á fyrirtæki, t.d. um 1.200 m.kr., mætti færa skattleys- ismörk upp í 50 þús. krónu mánaðarlaun. Þannig væri hægt að standa við loforðið um að afnema tekjuskatt af almennum launatekj- um, sem stjómarflokkamir hafí svikið til þessa. Þá taldi Ragnar að skattleggja ætti vaxtatekjur, umfram verð- breytingar. Eignatekjur væru heldur ekki nægjanlega skattlagð- ar. Þingmaðurinn sagði óljóst, hvem veg tekjuhluti sveitarfélaga skilaði sér úr samsköttun þessari. Þar um vantaði skýrari ákvæði. Ýmsa fleiri meinta annmarka nefndi hann. Til dæmis hlut gjald- enda, sem veiktist í upphafí árs 1987 (og væri tekjulaus það ár) en kæmi síðan beint inn í staðgreiðlu skatta í upphafí árs 1988. Sam- kvæmt gamla kerfinu hefði hann verið skattlaus 1988, en því yrði ekki að heilsa í hinu nýja. Sama gilti um námsmann, sem væri tekju- laus 1987 en hæfi störf í ársbyijun 1988. Sá sem hinsvegar inni baki brotnu 1987 en dragi í landi 1988 kæmi vel út úr dæminu. Þá sagði Ragnar að rangt væri að miða greiðslu eftir á við lán- skjaravísitölu. Ef laun hækkuðu umfram verðlag, sem vona yrði, þýddi þetta stóraukna skattbyrði í þjóðfélaginu. Höfuðgallinn er sá, sagði þing- maðurinn efnislega, að skattar almennings halda velli en fyrirtæk- in sleppa áfram. Umræðu var frestað þegar þing- flokkafundir hófust klukkan fjögur síðdegis í gær. Þá vóru nokkur þingmenn á mælendaskrá, fyrstur Eiður Guðnason (A.-Vl.). Umræðan hélt síðan áfram kl. 8,30 um kvöld- ið. Haf narfj ör ður: Böm fá vísan sama- stað utan skólatíma Hafnfirðingar á aldrinum 7-11 ára hafa nú fengið aðstöðu í félagsmiðstöðinni Flatahrauni til leikja og ýmiss dundurs, ýmist fyrir eða eftir hádegi. I gær hófst þessi starfsemi í félagsmiðstöðinni, en áður hefur starfíð þar verið bundið við kvöld- starf unglinga. Jóna Ósk Guðjóns- dóttir, forseti bæjarstjómar, sagði að enginn samastaður hafi verið í Hafnarfirði fyrir böm á grunn- skólaaldri eftir að skóla lyki. Æskulýðs- og tómstundaráð bæj- arins hafi bent á að félagsmiðstöð- in væri ákjósanlegur staður, enda hafi húsnæðið staðið ónýtt allan daginn. Fyrir tveimur vikum hafí fjárhagsáætlun bæjarins verið samþykkt og þar hafi verið gert ráð fyrir starfi þessu. Brynhildur Skarphéðinsdóttir, varaformaður Æskulýðs- og tóm- stundaráðs Hafnarfjarðar, sagði að húsið yrði opið frá kl. 8.30-17.00 alla virka daga og fengi hvert bam hálfs dags vist- un, þ.e. fyrir eða eftir hádegi. Fimmtán böm yrðu í hvorum hópi. Brynhildur sagði að ýtt yrði undir þroskandi leiki, bömin fengju ýmis verkefni og fyrirtæki og söfn yrðu skoðuð. Loks sagði Bryn- Erla Ýr Kristjánsdóttir, Jóhann Gunnarsson og Laufey Birna Ómarsdóttir voru svo upptekin við billjarð-borðið í Flatahrauni að þau máttu ekki vera að því að líta upp. Þau lýstu því þó yfir að þau ætluðu að koma þarna aftur. WS&£5 Morgunblaðið/Einar Falur Skólabörn í Hafnarfirði fengu í gær fastan samastað utan skóla- tima í æskulýðsmiðstöðinni Flatahrauni. Á myndinni eru þau Brynhildur Skarphéðinsdóttir, varaformaður Æskulýðs- og tóm- stundaráðs Hafnarfjarðar, Arni Guðmundsson, æskulýðsfulltrúi, og Jóna Ósk Guðjónsdóttir, forseti bæjarstjórnar. Fyrir framan þau eru féiagarnir Jóhann Gunnarsson og Stefán Viðar Grétars- son. hildur að Ámi Guðmundsson, æskulýðsfulltrúi, ætti heiður skil- inn fyrir ötult undirbúningsstarf, en Ámi mun hafa veg og vanda af rekstrinum. Við opnum staðarins vom þeg- ar mætt nokkur böm, sem em að fylla fyrsta áratuginn. Þau dunduðu sér í sátt og samlyndi við billjarð-borðið og vom spurð hvort þau ætluðu að koma þarna oftar. „Já, ég kem sko ömgglega aftur, það er líka búið að innrita mig,“ sagði Stefán Viðar. „Ég er alltaf einn heima, pabbi og mamma em að vinna. Ef ég færi ekki hingað mundi ég fara til ömmu eða frænku minnar, eða leika við hundinn minn, sem heit- ir Týra." Jóhann vinur hans sagðist líka ætla að vera þama eftir skóla. „Annars fer ég venju- lega í fótbolta þegar ég er búinn í skólanum og það er líka skemmtilegt." Tvær stelpur vom með þeim félögunum við billjarðinn, þær Laufey Birna og Erla Ýr. Þær em báðar í skóla fyrir hádegi, eins og strákamir og sammála þeim um að það væri miklu betra að vera þama eftir skóla en einhvers staðar á flækingi. „Ég er alltaf heima eftir skólann og líka systk- ini min, en þau em eldri,“ sagði Erla Ýr. Laufey Bima sagðist vera einbirni. „Það er miklu skemmtilegra að vera héma eftir hádegið heldur en að vera heima eða flækjast um úti,“ sagði hún. Að svo mæltu hafði hún engan tíma til að stússast í viðtali, enda var billjarðinn miklu áhugaverð- ari.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.