Morgunblaðið - 11.03.1987, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MARZ 1987
Hillary trúir enn
að Mount Everest
sé hæsta fjallið
New Delhi. Reuter.
Sir Edmund Hillary, annar
tveggja manna sem fyrst komust
á efsta tind Mount Everest, sagði
í gær, að hann tryði því enn, að
Everest væri hæsta fjall heims,
enda þótt haldið hefði verið
fram, að annar tindur væri
hærri.
„Þetta eru athyglisverðar upplýs-
ingar, en ég hef enn ekki látið
sannfærast," sagði Hillary, sem nú
er sérlegur fulltrúi Nýja Sjálands í
Nýju Delhi. Var Hillary þar að vitna
til fregna um, að bandarískir
vísindamenn héldu nú fram, að
K-2, sem almennt hefur verið talinn
næsthæsti íjallrisi Himalaja, kynni
að vera fáum metrum hærri en
Everest.
„Það hefur gerst svo oft í gegn-
um árin, að haldið hefur verið fram,
að þessi eða hinn tindurinn væri
hærri en Everest," sagði Hillary,
„en það hefur ævinlega reynst
rangt. Ég held, að svo verði einnig
nú.“
BBC kaupir
svört hálsbindi
til að nota
í viðlögum
London. Reuter.
Breska sjónvarpið, BBC,
hefur keypt sex svört háls-
bindi handa fréttlesurum
sínum, og er hugmyndin, að
þeir beri bindin, er þeir lesa
sorgarfregnir.
Ákveðið var að ráðast í þessi
kaup, af því að talið var, að
hálsbindi í skærum litum - sem
eru í miklu uppáhaldi hjá
fréttamönnum og lesurum -
væru óviðeigandi undir vissum
kringumstæðum.
Glannalegu bindin vöktu
athygli við æfingu BBC á
fréttafrásögn af dauða Eliza-
bethar drottningarmóður, sem
er 87 ára gömul og við ágæta
heilsu.
Konungsfjölskyldan í Buck-
ingham Palace vissi um þessa
æfingu, sem fram fór fyrir
tveimur vikum með þátttöku
fjölda fréttamanna.
Reuter
Hersetu Kínverja mótmælt
28 ár eru liðin frá því kínverskar hersveitir réðust inn í Tíbet. í Nyju Delhi á Indlandi minntust tíbetskir útlag-
ar þessa með fjölmennum mótmælum og var myndin tekin í þá mund er hópur kvenna gerði tilraun til að
ryðjasf gegnum varnarkeðju lögregluþjóna.
Bandaríkin:
Jarðskjálft-
ar á næstu
25 árum?
Washington, AP.
NÆRRI fullvíst má telja að
sterkur jarðskjálfti muni
ganga yfir austurhluta
Bandaríkjanna innan 25 ára,
að því er verkfræðingur er
rannsakað hefur líkur á
skemmdum á orkuveitum þar
í landi heldur fram.
Viðvörun verkfræðingsins, Ja-
mes E. Beavers, kom fram í skýrslu
er gefin var út nýlega af samtökum
bandarískra vertakafyrirtækja.
Þar sagði að skemmdir yrðu vænt-
anlega miklar á mannvirkjum og
einnig mætti búast við manntjóni
m.a. vegna þess að byggingar í
þessum hluta Bandaríkjanna væru
margar ekki nógu traustar til að
standast sterkan jarðskjálfta.
Beavers sagði að á 17. 18. og
19. öld hefðu orðið margir jarð-
skjálftar á þessu svæði, en fáir á
þessari öld og því gæti verið að
spenna væri að safnast fyrir djúpt
í jarðlögum. Hann minnti á að
þrír mestu jarðskjálftar er orðið
hefðu í Bandaríkjunum hefðu orðið
í Missouri-ríki á árunum
1811-1812.
Sovétríkin:
Fasta til stuðnings kröf-
um um brottflutningsleyfi
— 75 gyðingakonur í 6 borgum
Moskva, AP.
UM 75 gyðingakonur hófu á sunnudag þriggja daga föstu í nokkrum
sovéskum borgum, til að mótmæla stefnu stjórnvalda varðandi þá
sem vilja flytja úr landi og til að hvetja til að gyðingar, sem sitja í
fangelsum vegna skoðanna sinna, verði látnir lausir.
Konurnar, sem tilheyra allar fjöl-
skyldum er sótt hafa um leyfi til
að flytjast úr landi, en ekki fengið
það, völdu alþóðlegan baráttudag
kvenna, 8. mars, til þess að vekja
athygli á því að enn væru það
margir sem ekki fengju brottfarar-
leyfi frá Sovétríkjunum. Inna Ioffe,
húsmóðir á einu Qögurra heimila í
Moskvuborg þar sem konurnar
söfnuðust saman, sagði í símtali á
sunnudag að 54 konur föstuðu í
Moskvu, 11 í Leningrad og nokkrar
í Riga, Tallin, Kharkov og Benderi.
Hún sagði föstuna m.a. tilkomna
vegna þess að fjölmiðlar í Sovétríkj-
unum neituðu því að í ríkinu væri
fólk er vildi flytja úr landi.
Á áttunda áratugnum fengu all-
margir sovéskir borgarar leyfi til
að flytjast úr landi og urðu þeir
flestir árið 1979, þegar 51.000 gyð-
ingar fengu brottfararleyfi. Síðan
hefur stórdregið úr leyfisveitingum
þessum og í fyrra er talið að tæp-
lega 1.000 manns hafi fengið slíkt
leyfi. Sovésk yfírvöld héldu því í
fyrstu fram að fækkunin stafaði
af því að flestir er óskuðu eftir að
fara úr landi væru famir, en í jan-
úar sl. viðurkenndi sovéskur
embættismaður að þetta væri ekki
rétt og sagði að endurskoða ætti
beiðni 10.000 gyðinga um brott-
fararleyfi.
Ioffe sagði að margar kvennanna
er tækju þátt í föstunni hefðu beðið
í 10 ár eða lengur eftir að fá að
flytjast úr landi. Hún sagði að hún
og maður hennar, sem bæði em
líffræðingar, hefðu sótt um leyfi
1979, en verið synjað þess á þeirri
forsendu að þau þekktu til ríkis-
leyndarmála, sém hún sagði alr-
angt. Þeim hefði síðan verið sagt
upp störfum 2 ámm síðar.
Dagblaðið Vechernyaya Moskva
birti á föstudag viðtal við yfirmann
skrifstöfu þeirrar í Moskvu, er gef-
ur út brottflutningsleyfí og gaf
hann til kynna að þeim sem synjað
yrði um leyfi vegna vitneskju um
ríkisleyndarmál yrði sagt hvenær
þeir gætu sótt um leyfi aftur. Hing-
að til hefur fólk engin svör fengið.
Ioffe sagði að konumar hefðu
sent Æðstaráðinu tvö bréf í febrúar
og lýst aðstæðum fjölskyldna gyð-
inga er sótt hefðu um brottfarar-
leyfi en ekkert svar fengið.
Brestir komnir í samstarf
dönsku borgaraflokkanna
EFTIRIB BJORNBAK
DANSKA stjórnin á við ýmis vandamál að glíma þessa dagana. Eru
það ekki síst umhverfisverndarmálin, sem um er deilt, og er um þau
mikill ágreiningur innan stjórnarinnar, einkum milli Christians
Christensen, umhverfismálaráðherra úr Kristilega þjóðarflokknum,
og Brittu Schall Holberg, landbi
Á næstunni verður lögð fram
samræmd áætlun um mengunar-
vamir en samkvæmt henni eru
sveitarstjómir og landbúnaðurinn
skylduð til draga verulega úr köfn-
unarefnismengun í ám og vötnum
og í sjónum við strendur landsins.
Á þremur árum á að minnka notkun
tilbúins áburðar um 100.000 tonn
og á sama tíma verður miiljörðum
dkr. varið í nýjan og endurbættan
hreinsibúnað.
Deilt um jaðarjarðirnar
Ágreiningur landbúnaðarráð-
iðarráðherra úr Venstre.
herrans og umhverfismálaráðher-
rans snýst m.a. um svokallaðar
jaðaijarðir en þá er átt við land,
sem ekki er talið munu borga sig
að nytja til landbúnaðar þegar fram
líða stundir. Er hér raunar ekki
aðeins um að ræða danskt vanda-
mál, heldur samevrópskt. Umhverf-
ismálaráðuneytið hefur gert áætlun
um leggja 400-600.000 hektara
lands, sem nú er notað til land-
búnaðar, undir .skóg og útivistar-
svæði en það hefði í för með sér,
að 20-30.000 manns á landsbyggð-
inni, einkum á Jótlandi, yrðu að
hætta búskap. Þess í stað fengi
fólkið vinnu hjá ríkinu við að rækta
upp og annast skógarsvæðin.
Hvorki landbúnaðarráðherrann né
bændasamtökin hafa tekið þessum
hugmyndum fagnandi.
Ef nahagsmálin
Stjóminni hefur að ýmsu leyti
tekist vel í efnahagsmálunum. Þeg-
ar hún tók við voru almennir vextir
21-22% en eru nú 12% og verð-
bólgunni hefur verið vaggað í ró.
Hætt er þó við, að verð á nauðsynj-
um muni hækka á næstu mánuðum
og einkum vegna nýgerðra kjara-
samninga. Forsvarsmenn í atvinn-
ulífinu eru raunar enn hálf orðlausir
yfír því, að stjómin skyldi gleypa
við samningunum þegjandi og
hljóðalaust en í þeim er kveðið á
um 6-7% launahækkanir á árinu
og að vinnutíminnverði styttur úr
39 í 37 tíma á viku á næstu fjórum
árum. Að vísu er ekki búið að sam-
þykkja samningana í öllum verka-
lýðssamböndum en engin hætta er
á, að þeir verði felldir. Það em
aðeins margreyndir tækifæris-
sinnar á vinstrikantinum, sem láta
sér detta í huga að mæla gegn þeim.
Annað mál er hveiju launahækk-
anirnar skila fólki þegar frá líður.
Margt bendir til, að skattamir og
aukin verðbólga muni taka kúfinn
af þeim og að lítið muni fara fyrir
auknum kaupmætti. Þess vegna
tekur ríkisstjómin launahækkunun-
um með ró, a.m.k. fyrst um sinn.
Mikill viðskiptahalli
Akkillesarhæll stjórnarinnar í
efnahagsmálum er viðskiptahallinn.
Á síðasta ári var hann 34,5 milljarð-
ar dkr. Innflutningurinn er of mikill,
neyslan of mikil og útflutningurinn
of lítill. Óvissan um afkomu iðnað-
arins hefur svo valdið því, að
Poul SchlUter, forsætisráðherra.
fjárfestingar hafa dregist saman.
Talsmenn ríkisstjómarinnar segjast
þó ekki hafa á pijónunum neinar
nýjar efnahagsaðgerðir en á það
leggja fæstir trúnað.
Hvenær verður kosið?
Mikið er um það rætt hvenær
Poul Schlúter, forsætisráðherra,
telur tímabært að efna til kosninga.
Hægriflokkurinn, flokkur forsætis-
ráðherrans, hafa komið sér saman