Morgunblaðið - 20.06.1987, Síða 19

81
19
vaei imui .os huoaohaduaj ,aiöAjaviu»oíiOM
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. JÚNÍ 1987
Hjalti Jóhannesson fyrir framan verðlaunasafn sitt.
Að lokínní afmælissýningu
Félags frímerkjasafnara
Frímerki
Jón Aðalsteinn Jónsson
Lesendur þessa þáttar voru oftar
en einu sinni minntir á það í maí,
að Félag frímerkjasafnara ætlaði
að efna til frímerkjasýningar í til-
efni 30 ára afmælis síns, 11. júní.
Nú er þessi sýning, FRIMEX 87,
að baki og því ekki úr vegi að segja
nokkuð frá henni, um leið og ég
vil festa á blað nokkrar hugleiðing-
ar um hana og sýningar almennt
hér á landi.
FRÍMEX 87 var haldin í Kristals-
sal Hótels Loftleiða dagana 30. maí
til 1. júní. Sú var stefna stjómar
FF og sýningamefndar, að af-
mælissýning þessi gæfí sem
gleggsta mynd og bezta af því,
hvemig safna eigi frímerkjum til
dægrastyttingar og yndisauka og
jafnframt til hvfldar frá erli og
amstri brauðstritsins. Þess vegna
var markmið sýningarinnar það, að
Ijölbreytni efnis yrði sem mest. Ég
hygg líka, að þetta hafí tekizt mjög
vel, og þá ekki sízt, þegar haft er
í huga, að sýningarrammar vom
einungis 140. Má ljóst vera, að víða
varð að takmarka sýningarefni og
vafalaust hafna ýmsu. Satt bezt að
segja em sýningamefndir sjaldnast
öfundsverðar, því að venjan er oft-
ast sú, að miklu meira berst að en
unnt er að taka við. Þetta á við um
frímerkjasýningar almennt, en ekki
aðeins hérlendis. Sannleikurinn er
líka sá, að lengi vel þurfti að ýta
við íslenzkum frímerkjasöfnurum
til að sýna söfn sín eða úrval þeirra.
Sem betur fer, er þetta að breytast
og nýir safnarar famir að slást í
hópinn með hverri sýningu.
Með hliðsjón af framansögðu
urðu það aðstandendum FRÍMEX
87 vafalaust vonbrigði, að þeir urðu
ekki fleiri en raun bar vitni, sem
lögðu leið sína á sýninguna til þess
að skoða það margbreytilega og
áhugaverða efni, sem þar mátti sjá.
Munu um 500 manns hafa komið
í Kristalssalinn þá þijá daga, sem
sýningin stóð. Gmn hef ég um, að
einhverjir hafí haldið, að sýningin
stæði lengur en þetta og því misst
af henni. Svo gat mjög gott veður
um helgina dregið eitthvað úr að-
sókn. En hvað svo sem hefur valdið,
er dræm aðsókn umhugsunarefni
fyrir íslenzka frímerkjasafnara, og
vafalaust verður stjóm Landssam-
bands íslenzkra ftímerkjasafnara
að íhuga þetta mál með aðildarfé-
lögum sínum.
Á liðnum ámm hefur sú gagn-
rýni stundum komið fram, að of
mikið af sérhæfðu efni sé á íslenzk-
um frímerkjasýningum, sem höfði
ekki til þorra fólks og beinlínis
fæli menn frá. Þetta á vitaskuld
við um það efni, sem er í samkeppn-
isdeild. Ég hlýt að játa, að þetta
hefur átt við allmikil rök að styðj-
ast. En þetta er einmitt orðið
vandamál á flestum frímerkjasýn-
ingum og þá ekki sízt á svonefndum
alþjóðasýningum. Er líka svo kom-
ið, að þar verður fímmtungur efnis
að vera nýtt, þ.e.a.s. að hafa ekki
áður komið fyrir augu sýningar-
gesta. Ekki gefst tóm til að ræða
þetta vandamál nánar hér. En
FRÍMEX 87 var beinlínis ætlað að
höfða meira til almennings en oft
hefur áður verið. Því er leitt til
þess að vita að hér misstu margir
af mjög góðu tækifæri til að sjá,
hvað frímerkjasöfnun býður al-
mennt upp á fyrir fólk á öllum aldri
og af öllum stigum, ef svo má segja.
FRÍMEX 87 var opnuð laugar-
daginn 30. maí kl. 14 að viðstöddum
boðsgestum. Voru þar við, auk fé-
laga í frímerkjasamtökum ýmsir
helztu fulltrúar íslenzku póstsijóm-
arinnar með póst- og símamála-
stjóra í fararbroddi. Formaður FF,
Benedikt Antonsson, bauð gesti
velkomna með nokkrum orðum, en
bað að þvi búnu fyrsta formann
FF, Guido Bemhöft, að opna sýn-
inguna. Gerði Guido það af sínum
aikunna myndarbrag, og ekki var
unnt að sjá, að þar færi hálfníræð-
ur maður. Síðan gengu gestir i
salinn, og varð ég þess fljótt
áskynja, að menn höfðu gaman af
að skoða það frímerkjaefni, sem á
boðstólum var. Höfðu sumir við orð
að þeir þyrftu að koma aftur til
þess að geta skoðað sýninguna
nógu vel.
I þætti 23. maí sl. var nokkuð
sagt frá því efni, sem yrði á FRÍM-
EX 87. Verð ég að visa til þess, sem
þar segir.
Ekki er ég í vafa um, að safn
Svíans Folke Löfströms af islenzk-
um stimplum hefur vakið einna
mesta athygli í samkeppnisdeild.
Er næsta ótrúlegt, hvað hann hefur
náð skemmtilegu safni saman.
Þama vom t.d. skildingafrímerki
með stimplum frá öllum póstaf-
greiðslum á skildingatímanum
1873—76 nema einni og þeim mjög
fallegum. Þegar á allt er litið, var
þess vegna leitt að sjá auðsæjar
villur í lýsingum sumra frímerkja.
Svo fór líka, að saftiið fékk ekki
nema gyllt silfur. — Bréfspjalda-
safni Hálfdanar Helgasonar voru
dæmd gullverðlaun, enda mjög gott
safn. En að vonum vantar þar enn
ýmislegt í, ekki sízt fágæta erlenda
stimpla og kórónustimpla. Safn
Páls H. Asgeirssonar, Flugpósts-
saga íslands 1928—1945, fékk stórt
gyllt silfur, enda vantar ekki mikið
í það safn af því, sem þar á að
vera. Hjalti Jóhannesson hlaut gyllt
silfur fyrir stimplasafn sitt. Noregs-
safn Sigurðar P. Gestssonar fékk
stórt silfur og eins Danmerkursafn
það, sem greinarhöfundur sýndi.
Jón Halldórsson fékk silfur fyrir
Safnahúsið. Bronsverðlaun fengu
svo Jón Egilsson fyrir Hafnarfjörð,
Páll H. Ásgeirsson fyrir flugpóst-
safn 1945—86 og Sigurður H.
Þoreteinsson fyrir flugsafn sitt.
í svonefndum nálarflokki voru
sjö söfn, hvert með sitt sérstaka
efni í tveimur römmum. Þar hlaut
flugpóstsögusafn Þorvaldar S. Jó-
hannessonar silfumál og sænskt
bréfspjaldasafn Hálfdans Helga-
sonar silfraða bronsnál. Hin söfnin
hlutu öll bronsnál. Ég er ekki í
minnsta vafa um, að nálarflokkur
er mikil framför í sambandi við
fiímerkjasýningar, og hefur hann
þegar sannað ágæti sitt hérlendis.
Kótílettur í matínn
Heimilishorn
Bergljót Ingólfsdóttir
íslenskar lambakótilettur em
hreint afbragð, þ.e.a.s. þegar þær
eru ekki of feitar. Þegar búið er
að hreinsa fituklumpana af er
hægt að matbúa kótilettur á svo
marga vegu að nær óþijótandi er.
Þær eru ekki sístar brúnaðar á
pönnu og síðan settar í ofninn
með einhveiju góðu meðlæti. Hér
fylgja með hugmyndir af slíkum
réttum.
Kótilettur með osti
og lauk
Það veitir víst ekki af að reikna
með minnst þremur kótilettum á
mann.
Kótilettumar brúnaðar á
pönnu, kryddaðar með salti og
pipar, síðan settar í ofnfast fat. Á
hveija kótilettu er sett dálítið af
brytjuðum lauk ásamt ostbita.
Fatið sett í ofn, 225 °C heitan,
látið bakast í 10 mínútur eða þar
til osturinn er bráðinn. Vatn og
súputeningur sett á pönnuna og
látið sjóða til að fá sósu, en einn-
ig er hægt að nota heita eða kalda
sósu af öðru tagi. Salat, soðin
hrísgijón eða kartöflur haft með.
Lambakótilettur að
hætti Henriks IV
8—10 lambakótilettur brúnaðar
á pönnu, kryddaðar með salti og
pipar og settar í ofnfast fat. Bak-
að í ofni í ca. 10 mínútur.
Sósan:
5 gróft mulin piparkom
1 msk. fínt saxaður laukur
steinselja, brytjuð
Kótilettur með osti og lauk
1 dl vatn
2 msk. vínedik
Allt sett í pott og látið sjóða
niður þar til ca. */s upprunalegs
magns er eftir. Sósan síuð og sett
í skál, skálin sett ofan í sjóðandi
vatn í potti. Þijár eggjarauður
hrærðar saman við, ein í senn,
og hrært kröftuglega í á meðan
sósan þykknar. Sósan síðan þynnt
út með 100 gr af bráðnu smjöri
og stöðugt hrært vel í á meðan.
Saman við sósuna er sett fínt
söxuð steinselja og henni hellt
yfír kótilettumar um leið og borið
er fram. Gott er að hafa soðin
hrísgijón og grænmeti með.
Gratineraðar
kótilettur
8—10 lambakótilettur
30 gr smjör eða smjörlíki
1 lítill laukur, fínt saxaður
125 gr sveppir
100 gr rifínn ostur
ca. 'A bolli sýrður ijómi
1 lítill sýrður laukur, fínt saxaður
1 dl eplaedik
ca. 1 dl kjötsoð af pönnunni
Lambakótilettumar brúnaðar á
pönnu, kryddaðar með salti og
pipar, og síðan settar í ofnfast
fat. Laukur og sveppir settir út í
smjörið á pönnunni og síðan dreift
yfir kótilettumar. Rifínn osturinn
hrærður saman við sýrðan ijó-
mann og blandið sett út á kótilett-
umar, ca. 1—2 msk. á hveija.
Fatið sett í ofninn 225° heitan í
ca. 15 mínútur. Sýrður laukur og
edik sett út á pönnuna og látið
sjóða saman áður en sýrður ijómi
er settur út í. Sósan síuð og hellt
yfír kjötið um leið og borið er
fram. Það má hella vatni á pönn-
una í lokin til að auka við sósuna
ef þurfa þykir. Soðnar kartöflur
og grænmeti gott með.
Lambakótilettur með
karrí eplum og- lauk
8—10 kótilettur
smjör, til að steikja úr
salt, pipar og karrí
3—4 epli, helst dálítið súr
2 meðalstórir laukar
Kótilettumar brúnaðar á
pönnu, kryddaðar og settar í ofnf-
ast fat. Eplin afhýdd, skorin í bita
og brugðið í snvjör á pönnu ásamt
brytjuðum lauk, karrí stráð yfír.
Eplablöndunni er síðan dreift yfir
kótilettumar í fatinu. Smá lögg
af vatni sett á pönnuna, hitað og
hellt yfír kjötið í fatinu. Brugðið
í ofninn í ca. 10 mínútur.