Morgunblaðið - 30.09.1987, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 1987
Bandarikin:
Funda vamarmálaráð-
herrar risaveldanna?
washington, Reuter.
CASPAR Weinberger, varoar-
málaráðherra Bandarí kj anna,
hefur boðið hinum sovéska
starfsbróður sínum, Dmitri
Yavoz, til viðræðna í Washing-
ton í næsta mánuði. Enn hefur
ekki borist svar að austan en
verði fundið þeirra komið á
verður það í fyrsta skipti sem
vamarmálaráðherrar risaveld-
anna eiga viðræður.
Weinberger skýrði frá þessu i
gær en hann kvaðst hafa sent
Yavoz bréf þessa efnis í síðustu
viku. Weinberger lét þess getið
að hann hefði sent Sergi Sokolov,
fyrrum vamarmálaráðherra Sov-
étríkjanna, sams konar boð á
síðasta ári en hann hefði ekki hirt
um að svara því. „Nú er nýr
maður kominn til valda. Ef til
vili fáum við svar frá honum,"
sagði Weinberger í sjónvarpsyið-
tali.
Ónafngreindir bandarískir
embættismenn kváðust búast við
að boðið yrði þegið og myndu
ráðherramir ræða ýmsar hliðar
vígbúnaðarmála meðal annars
ABM-samninginn svonefnda frá
árinu 1972 um takmörkun gagn-
eldflaugakerfa. Sovéskir embætt-
ismenn hafa að undanfömu lýst
sig hlynnta því að efnt verði til
fundar þar sem sáttmálinn um-
deildi verði ræddur. Sovétmenn
telja að geimvamaráætlun Banda-
ríkjastjómar bijóti í bága við
ABM-samninginn. Bandaríkja-
menn saka hins vegar Sovét-
stjómina um að hafa margbrotið
gegn ákvæðum hans og hafa vitn-
að til smíði ratsjárstöðvar í
Kransnoyarsk í Síberíu máli sínu
til stuðnings. ABM-sáttmálinn
tengist einnig samkomulagi um
fækkun langdrægra kjamorku-
flauga, sem bæði risaveldin hafa
lýst sig fylgjandi og rædd var á
leiðtogafundinum í Reykjavík.
Verði af fundi Weinbergers og
Yavoz er líklegt að þessi ágrein-
igsatriði verið rædd svo og þær
hliðar vígbúnaðarmála sem lúta
að hefðbundnum vopnabúnaði og
efnavopnum. Ráðamenn í fjöl-
mörgum aðildarríkja Atlantshafs-
bandalagsins hafa lýst þeirri
skoðun sinni að uppræting meðal-
og skammdrægra flauga, sem
stórveldin hafa náð bráðabirgða-
samkomulagi um, sé aðeins fyrsta
skrefið í átt til afvopnunar og risa-
veldin verði jafnframt að ræða
leiðir til að koma á jöfnuði á sviði
hefðbundins vígbúnaðar.
Uppræting meðal- og skammdrægra kjarnorkuflauga:
Samningamenn í Genf
hraða störfum sínum
Genf, Reuter.
SAMNINGAMENN risaveld-
anna i Genf vinna hörðum
höndum að þvi að fullgera
samning um upprætingu með-
al- og skammdrægra kjarn-
orkuflauga fyrir fund
utanrikisráðherra rikjanna
þeirra Eduards Shevardnadze
og Georges Shultz í Moskvu i
næsta mánuði. Fyrir liggur 70
blaðsiðna uppkast að samningi
og sendimennimir hyggjast
eiga 32 fundi í þessari viku.
Háttsettir samningamenn hófu
viðræður að nýju á þriðjudag í
síðustu viku eftir að þeir sneru
aftur frá fundi þeirra Shultz og
Shevardnadses í Washington. Þar
urðu ráðherramir ásáttir um
bráðabirgðasamkomulag um út-
rýmingu meðal- og skammdrægra
ijamorkuflauga. Þeir munu síðan
koma saman að nýju í Moskvu
22. og 23. október og er stefnt
að því að ákveða dagsetningu
næsta fundar þeirra Ronalds Re-
agan Bandaríkjaforseta og
Mikhails S. Gorbachev Sovétleið-
toga. Mun þeir að öllum líkindum
undirrita samkomulagið á þeim
fundi.
Alexei Obukov, annar helsti
samningamaður Sovétstjómar-
innar, og Meynard Glitman,
formaður samninganefndar
Bandaríkjastjómar, hafa fundað
tvisvar á degi hveijum og hinir
ýmsu afvopnunarsérfræðingar
hafa hraðað störfum sínum við
gerð draga að sáttmála. Bjartsýni
er sögð ríkja í búðum hvorra-
tveggju og em menn þess fullviss-
ir að samkomulag náist. Ónefndur
sovéskur fulltrúi, sem hefur ítrek-
að gagniýnt framgöngu sendi-
manna Bandaríkjastjómar, sagði
i viðtali að viðræðumar einkennd-
ust af „miklum hraða, ákveðni og
vilja". Sagði sá hinn sami að til-
lögur Bandarikjamanna, sem
birtar vom skömmu áður en þeir
Shultz og Shevardnadze ræddu
saman í Washington, hefðu verið
sérlega gagnlegar þar eð þeir
hefðu fallist á „tvöföldu núllausn-
ina“ en svo hefur uppræting
meðal- og skammdrægra kjam-
orkuflauga á landi verið nefnd.
Terry Schroeder, talsmaður
bandarísku sendinefndarinnar,
sagði menn leggja áherslu á að
ná samkomulagi um drög að
samningi áður en utanríkisráð-
herramir hittast í Moskvu en bar
til baka fréttir um að „rífandi
gangur" væri í viðræðunum.
Samningamennimir segjast
vera að leita lausna á ýmsum
tæknilegum ágreiningsefnum
einkum varðandi eftirlit og eyði-
leggingu eldflauga. Fyrir liggur
uppkast að samningi sem er 70
blaðsíður að lengd en ágreiningur
ríkir um orðalag og fleira sem
leysa þarf fyrir fund utanríkisráð-
herranna í Moskvu í næsta
mánuði.
Reuter
Henry Ford II (t.v.) ásamt afa sínum og alnafna. Henry Ford eldri
situr á myndinni, sem tekin var árið 1946, í fyrsta bílnum, sem
smíðaður var, fjórhjólinu. Henry Ford II sijórnaði Ford-fyrirtækinu
í fjölda ára og gerði það nánast að heimsveldi.
Henry Ford II látinn:
Bílakonungur-
inn sem endur-
reisti heimsveldi
Detroit, Reuter.
HENRY Ford II, sem endurreisti Ford-bílaverksmiðjurnar,
lést af lungnabólgu í Detroit í Michigan-fylki í gær. Ford
var lagður á Henry Ford-sjúkrahúsið í Detroit fyrir tveim-
ur vikum með lungnabólgu, sem hann hafði fengið á
Englandi. Henry Ford II var sjötugur.
Henry Ford II stjómaði Ford- hann gæti ekki einu sinni skipt
bflaverksmiðjunum í 35 ár og
gerði þær að næststærstu bfla-
verksmiðjum í heimi. Fyrirtækið
smíðaði fjölskyldu- og vörubifreið-
ir í verksmiðjum í sex heimsálfum.
Ford var formaður stjómamefnd-
ar Ford-fyrirtækisins til ársins
1980 og sagði sig úr henni árið
1982.
Hann tók við fyrirtækinu árið
1943. Var hann þá leystur frá
herskyldu vegna andláts föður
hans, Edsel. Þegar Ford tók við
fyrirtækinu hafði það verið undir
stjóm Harry Bennett, sem var
náinn aðstoðarmaður Henrys Ford
eldra, afa Henrys Ford II. I stjóm-
artíð Bennetts fór að halla undan
fæti hjá Ford-fyrirtækinu og tap-
aði það um tíma einni milljón
dollara á mánuði.
Henry Ford II var talinn ein-
hver slungnasti kaupsýslumaður
síns tíma. Afi hans var bílvirki,
en sonarsonurinn hafði ekkert vit
á bflum og var haft á orði að
um dekk á bfl. En Henry Ford II
endurskipulagði fyrirtækið og
fékk ýmsa hæfustu viðskiptafræð-
inga Bandaríkjanna til liðs við sig,
þeirra á meðal Robert McNamara,
sem síðar varð vamarmálaráð-
herra. Árið 1945 var Ford-fyrir-
tækið rekið með 11,2 milljóna
dollara hagnaði. Árið 1979,
síðasta árið sem Ford var for-
stjóri, var hagnaður fyrirtækisins
3,3 milljarðar dollara og seldust
Ford-bifreiðir fyrir 63 milljarða
dollara um heim allan. Þegar Ford
tók við fyrirtækinu vom 150 þús-
und menn á launaskrá þess. Þegar
hann fór frá starfaði hálf milljón
manna við fyrirtækið.
Fylgismenn Fords sögðu að
hann hefði haft mikinn viljastyrk
og verið hugrakkur. Andstæðing-
ar hans sögðu að hann hefði
stjómað eins og harðstjóri og
gerðu þeir harða hríð að honum
síðustu stjómarárin.
STOR RYMINGARSALA
Ótrúleg verúlækkun
Ath.: 10% staðgreiðsluafsláttur af öllum nýjum vörum meðan á rýmingarsölunni stendur.

Gunnar Ásgeirsson hf.
Suðurlandsbraut 16 91-691600