Morgunblaðið - 30.09.1987, Side 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 1987
w
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir PETER O’NEILL
Mengun við strendur Bretlands
vegna ónógrar hreinsunar
Strendur Bretlands eru víða mengaðar vegna þess að viðkomandi
yfirvöld í mörgnm borgum Iáta það viðgangast að úrgangur er lát-
inn berast um skolpræsi til sjávar. Þetta hefur valdið þvi að stjórn
Evrópubandalagsins hefur lýst margar baðstrendur hættulegar
heilsu manna vegna gerlamengunar.
Vísindamenn hafa haldið því
fram að hættulegir gerlar í
mannasaur drepist fljótt í sjónum.
En nú hefur ágreiningur komið upp
vegna nýrrar, vísindalegrar skýrslu,
þar sem þessi skoðun er dregin í
efa. Og samkvæmt nýju skýrslunni
er sú tillaga brezkra yfírvalda, að
veija hundruð miiljónum punda til
að leggja skoipleiðslumar lengra
út í sjó til að draga úr hættunni,
Qárhagslega fáránleg. Þess í stað,
segir í skýrslunni, ættu yfirvöld í
Bretlandi og öðrum þeim löndum,
þar sem sömu aðferðum er beitt,
fyrst að hreinsa mengað skolpið í
sérstökum hreinsunarstöðvum áður
en því er veitt út í sjó.
Aðalhöfundur skýrslunnar telur
að böm séu í mestri hættu, og að
unnendur sjóbaða, kafarar og segl-
brettaáhugamenn eigi á hættu að
sýkjast í maga, húð, augum og
eyrum.
Dr. Bruce Denness, fyrrum pró-
fessor í sjávarverkfræði við
Newcastle-háskóla og núverandi
forstöðumaður opinberrar vísinda-
stofnunar með aðsetri á Wight-eyju,
segir um niðurstöður skýrslu
sinnar „Ég stunda að vísu ekki
sjóböð, en ég fengist aldrei til að
synda í sjónum við strendur Bret-
lands."
Sýklarnir drepast ekki
Hann heldur því einnig fram að
reglugerðir Evrópubandalagsins
séu bersýnilega ekki lengur full-
nægjandi. Þar sé tekið mið af
rannsóknum á sýklum eins og esc-
herichia coli eða salmonella, er sýni
að ekki sé unnt að rækta þá i sjó
og því geti þeir ekki verið hættuleg-
ir.
„Sýklamir leggjast í dvala þar
til þeirra er neytt," segir hann.
„Gerlamir og veirumar drepast
ekki í sjónum. Sumir þeirra liggja
áfram í dvala og bætast við þá
vaxandi hít heilsuspillandi efna sem
vakna á ný þegar þau komast í
mannslíkamann. Með lengri skolp-
iögnum dreifast sýklamir að vísu
yfír stærri svæði, en það getur
reynzt hættulegra þar sem þeir
dreifast þá yfír víðari strandlengjur
með sjávarföllunum," sagði dr.
Denness.
Alitið var að gerlar og veimr
dræpust á nokkrum klukkustundum
eða dögum, en nú bendir allt tii
þess að þeir geti lifað í botnlagi
sjávar í allt að 17 vikur. Við sýna-
tökur beinast rannsóknir venjulega
að leit að e. coli-sýklum, og þegar
þeir fínnast ekki er talið að sjórinn
sé hættulaus. En í sýnum þar sem
þessir sýklar fundust ekki mátti
fínna marga aðra sýkla, svo sem
salmonella (sem veldur taugaveiki
og taugaveikibróður), shigella (sem
veldur blóðsótt), vibrio (sem veldur
Asíu-kólem) og fleiri hættulega
sýkla, að sögn dr. Denness.
Það sem kvíðvænlegast er í nið-
urstöðum dr. Denness er að aukin
hætta steðjar að öllum strandhémð-
Baðstrandarlíf. Brezk yfirvöld sæta gagnrýni fyrir að gera ekki
annað til að auka hreinlæti við sjávarstrendur en leggja lengri hol-
ræsi á haf út. Nú er þess krafizt að skolpið fari í gegnum hreinsi-
stöðvar er drepi gerla.
um heims vegna þess að gerlar
geta Iifað mun lengur í sjó en nokk-
um hefur gmnað. Þetta gerir
aðferðir Breta við skolplosun, sem
teknar hafa verið upp í fjölmörgum
þróunarlöndum undanfarin 150 ár
hæpnar.
Skolpið sótthreinsað
Dr. Denness segir það sóun hjá
brezkum vatnsveitum að ætla að
veija 250 milljónum punda á næstu
fímm ámm til að gera skolplosunina
„hættuminni" með því að leggja
holræsin lengra út í sjó.
Hann segir að öryggi fáist ein-
ungis með því að sótthreinsa skolpið
fyrst, og það sé yfírleitt ekki gert
nú í Bretlandi. Á hinn bóginn, seg-
ir Denness, ætla ítalir að veija 1,6
milljörðum punda á sama tíma til
að koma upp sótthreinsunarstöðv-
um fyrir skolp við strendumar áður
en því er hleypt í sjóinn.
Hann segir að ástandið sé verst
á sumrin á svæðum eins og Scar-
borough, sem er ferðamannastaður
á austurströnd Englands, en þar
hefur verið unnið sérstaklega að
rannsóknum. Ástæðan er sú að
straumar sleikja botninn á sumrin
og sópa sýklunum, sem liggja í
dvala í botnlaginu, upp að strönd-
inni. „Lengri skolplagnir geta þynnt
út saurmagnið, en það getur þá
bara dreifzt yfír mun stærri svæði.
MASSÍVT
FURURÚM
Stærð Fura
150x195 -
115x195
Ókeypis heimakstur
og uppsetning
á 5tór-F{eykjavíkursvæðinu
Staðgr. Lánakjör með vöxtum
39.800
28.200
5.000,-út 5000,-
á mánuði í 8 mánuði
4000,-út 4000,-
á mánuði í 6 mánuði
II1CURR & GVIFI
CrEnsdsuEg 3 sími E81144
Vetrarstarf
Þróttheima
hafið
STARFSEMI félagsmiðstöðvar-
innar Þróttheima hefur hafist á
ný eftir sumarfrí. Þar verður
ýmislegt á boðstólum fyrir ung-
lingana í vetur, svo sem opið
hús, opið starf, diskótek, nám-
skeið og námsaðstoð.
I fundaherbergi Þróttheima geta
unglingamir leikið borðtennis og
ballskák, tekið þátt í spilum, kastað
pflum og lesið bækur og blöð. Þá
geta unglingamir notað mynd-
bandstökuvél, tölvur og myndbönd,
og framkallað ljósmyndir í myrkra-
herberginu.
Auk diskóteka á föstudagskvöld-
um verða böll og hljómsveitakvöld
í félagsmiðstöðinni. Þá verður
þama fjölbreytt klúbbastarfsemi og
farið verður í ýmsar skemmti- og
kynnisferðir, svo aðeins sé drepið á
það helsta sem á boðstólum er í
Þróttheimum í vetur.
Fréttatilkynning.
Kópavogur:
Oskoðaðar
skoðaðar
LÖGREGLAN í Kópavogi ætlar
næstu daga að einbeita sér að
því að taka óskoðaðar bifreiðar
úr umferð.
Að sögn lögreglunnar verður bif-
reiðaeftirlitsmaður að störfum með
lögreglunni næstu daga og standa
vonir til þess að óskoðaðar bifreiðar
hverfí af götum bæjarins.
Þú svalar lestraiþörf dagsins
á síöum Moggans!