Morgunblaðið - 30.09.1987, Side 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 1987
Hilmar Viktorsson hagfræðingnr, fundarstjóri Ólafur Elísson fyrrverandi bæjarstjóri og formaður at- Sveinn H. Hjartarsson.
vinnumálanefndar Magnús H. Magnússon.
Jóhannes Kristinsson.
Vestmannaeyjar:
GámaútflutningTir í brennidepli
Vestmannaeyjum.
Atvinnumálanefnd Vestmannaeyja efndi til opins fundar um
atvinnumál sl. laugardag. Tilefni fundarins var skýrsla Hilm-
ars Viktorssonar, hagfræðings, en hún ber yfirskriftina
„Þróun, staða og horfur í fiskvinnslu í Vestmannaeyjum".
í skýrslunni er m.a. fullyrt að þjóðfélagið tapi árlega 600-800
milljónum á gámaútflutningnum. Stærsti gámaútflytjandinn
hér í Eyjum, Jóhannes Kristinsson, hefur ritað atvinnumála-
nefnd opið bréf og kemst í því að þveröfugri niðurstöðu.
Jón Kjartansson, formaður
Verkalýðsfélags Vestmannaeyja,
kvaðst álíta að atvinnumálanefnd
hefði verið að hugsa um hagsmuni
byggðarlagsins í heild með því að
láta gera skýrslu þessa. Hann væri
því hissa á því hve margir væru
fúlir yfír skýrslunni. Hann sagðist
vona að menn gætu rætt þessi mál
Stefán sagði að sjómenn væru
vissulega vel að góðum launum
komnir, en fiskveiðar og fiskvinnsla
væru ein samhangandi keðja og þar
hefði fólkið í fískvinnslunni orðið
útundan.
Margir fleiri tóku þátt í umræð-
unum en fundurinn stóð yfir í nærri
þijár klukkustundir. Flestir sem til
máls tóku fögnuðu framtaki at-
vinnumálanefndar og töldu það
þarft.
Engar ályktanir voru gerðar á
fundinum, enda varla búist við að
fundurinn myndi leysa vandamál
fiskiðnaðarins í Eyjum, heldur
verða innlegg í umræðuna.
— bs.
Um fimmtíu manns sóttu fundinn
og komu mjög skiptar skoðanir
fram. Skýrsla Hilmars fékk mjög
harða dóma hjá sumum fundar-
mönnum, sem fundu henni flest til
foráttu.
Hjá öðrum kom fram að skýrslan
sem slík væri ekki vandamálið sem
við væri að glíma, heldur það ástand
sem skapast hefði með hinum mikla
gámaútflutningi. Hér á eftir fara
glefsur úr ræðum nokkurra fundar-
manna:
Magnús H. Magnússon, formað-
ur atvinnumálanefndar, sagði
meðal annars að sumir menn héldu
því fram að mikill gámaútflutningur
væri hagkvæmur fyrir þjóðarbúið í
heild. Aðrir bentu á að engri þjóð
hafi vegnað vel ef hún byggði af-
komu sína að miklu leyti á útflutn-
ingi óunninnar vöru. Því ætti frekar
að auka úrvinnslu en að draga úr
henni.
Hann sagði að álit manna hafi
gjaman ráðist af eiginhagsmunum
hvers og eins en ekki hafi verið
hugsað um hag heildarinnar.
Um fimmtíu manns sóttu fundinn.
Hlynntur útf lutningi að
vissu marki
Hilmar Viktorsson, skýrsluhöf-
undur, lýsti því yfir að hann væri
hlynntur gámaútflutningi að vissu
marki og að þeir sem héldu því
gagnstæða fram hefðu rangt fyrir
sér. Hinsvegar væri það aðalatriðið
að fiskvinnslan í Eyjum fengi mögu-
leika á að kaupa þann afla sem í
boði væri á sama grunni og hann
er seldur út í gámum. Hilmar sagði
að ef fiskvinnslan fengi þann góða
fisk, ýsu og þorsk, til vinnslu gæti
hún greitt hærra verð fyrir. Síðan
rakti hann innihald skýrslunnar og
skýrði fyrir fundargestum.
Sveinn H. Hjartarson, hagfræð-
ingur LÍÚ, var ómyrkur í máli um
skýrsluna. Hann lagði áherslu á að
í gangi væri umræða um sjávarút-
vegsmál og að hún væri byggð á
traustum forsendum og heiðarleika,
því annars væri hætta á að dregnar
yrðu rangar niðurstöður er leitt
gætu til óæskilegra framkvæmda.
„Ég dreg ekki dul á að sú skýrsla
sem hér liggur fyrir, og ég hef lesið
í tví- eða þrígang, uppfyllir ekki
þau skilyrði um heiðarleika, skyn-
semi og rökfestu sem nauðsynleg
er til að byggja á vel ígrundaða
umræðu úm ■stöðu mála í sjávarút-
vey, “"Bggðl" Sveinn. „SkýrstaTr~er
full af órökstuddum fullyrðingum
og framslætti sem við fá rök á að
styðjast.
Útflutningur á ferskum fiski í
gámum er ein merkasta nýjungin á
útflutningi okkar á undanförnum
árum. Skýrslan sem hér liggur
frammi er ámælisverð og dæmir sig
sjálf. Hún er höfundinum til
skammar.“
Skýrslan vitlaus og
óraunhæf
Jóhannes Kristinsson, gámaút-
flytjandi, fór að nokkru yfir efni
bréfs þess er hann sendi atvinnu-
málanefnd og var í flestu skýrslunni
ósammála. Færði Jóhannes ýmis
rök fyrir máli sínu og sagði: „Ég
las þessa skýrslu lengi og fannst
hún ekki svara verð. Mér fannst
hún vitlaus og óraunhæf. Hún er
fuU af fullyrðingum."
Óskar Þórarinsson, skipstjóri og
útgerðarmaður á Frá VÉ, kvaðst
nokkuð ánægður með skýrsluna.
Hann benti á að bátum hefði fækk-
að mikið í Eyjum á undanfömum
árum og sagði að þakka mætti
gámaútflutningi að sú þróun hefði
stöðvast. Fullyrti Óskar að í raun
hefðu flestir í bænum hagnast á
einn aða annan hátt á gámaútflutn-
æsingalaust og af heiðarleika og
alvöru. Jón viðurkenndi að gámaút-
flutningurinn hefði bjargað margri
útgerðinni hér í bæ, en það væri
alvarlegt að fólk færi úr fiskvinnsl-
unni í verr launuð störf. Hann vítti
Svein H. Hjartarson fyrir hans
málflutning, sem hann sagði hafa
byggst á stóryrðum en fáum rökum.
Jón bað menn að slíðra sverðin og
reyna að vinna saman að lausn sem
allir gætu sætt sig við.
Stóryrði ekki lausnin
Hólmgeir Jónsson hjá Sjómanna-
sambandi Islands kvaðst óánægður
með skýrsluna. Taldi hana óná-
kvæma og illa unna og ekki þann
umræðugrundvöll sem hún þyrfti
að vera.
Stefán Runólfsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar,
lagði áherslu á að iausnin á vanda-
málum okkar yrði ekki fundin með
upphrópunum og stóryrðum og
slíkur málflutningur væri ámælis-
verður. Stefán sagðist ekki vera á
móti gámaútflutningi og vissulega
hefði hann bjargað margri útgerð-
inni. Hann kvaðst hafa áhyggjur
af þeirri launaþróun sem orðið hefði
í þjóðfélaginu þar sem fiskvinnslu-
-fötk-hefðf orðið-aigeriega-útundan.
Starfsemi Norræna
félagsins vaxandi
SAMBANDSÞING norrænu
félaganna á ísiandi var haldið
að Munaðarnesi í Borgarfirði
dagana 19. og 20. september.
Á þinginu var lögð fram
starfsskýrsla sambandsstjórn-
ar fyrir tvö síðustu ár. Þar
kom fram að starfssemi á veg-
um félaganna hefur farið
mjög vaxandi sl. tvö ár óg
munar þar mestu um Noijobb,
atvinnumiðlun fyrir ungt fólk.
Af starfssemi norrænu félag-
anna má nefna dagskrána „Norr-
ænar vikur", en það eru
kynningarvikur með norrænu
menningar-, fræðslu- og skemmti-
efni, sem norrænu félögin hafa
efnt til á landsbyggðinni í sam-
starfi við Norræna húsið, sveitar-
stjómir og fleiri.
A þinginu voru ársreikningar
síðustu tveggja ára afgreiddir.
Kom þá fram að halli var á rekstr-
inum árið 1985 og að bati á árinu
1986 hafði náð að jafna hann. Það
má m.a. þakka stjómun norrænu
félaganna á atvinnumiðlun
Noijobb í umboði Norjobb stofnun-
arinnar. Noijobb er atvinnumiðlun
milli Norðurlandanna fyrir fólk á
aldrinum 18 - 26 ára.
Fjölmörg mál voru rædd og af-
greidd á þinginu. Gerð var starfsá-
ætlun og kosin ný stjóm til næstu
tveggja ára. Stjómina skipa Gylfí
Þ. Gíslason formaður, Guðlaugur
Þorvaldsson varaformaður, Har-
aldur Ólafsson gjaldkeri, Jóna
Bjarkan ritari og Kristín Stefáns-
dóttir æskulýðsfulltrúi. Meðstjórn-
endur eru Sigurður Símonarson
fyrir Austfirðingafjóðmng, séra
Ami Sigurðsson fyrir Norðlend-
ingafjórðung og Kristjana Sigurð-
ardóttir fyrir Vestlendingafjórð-
ung. Jafn margir vom kosnir í
varastjóm svo og tveir endurskoð-
endur Norræna félagsins, Stefán
Ólafsson og Bjöm Ólafsson og
varamenn þeirra. Framkvæmda-
stjóri Norræna 'féjagsins er Sig-
hvatúr Björgvinssoh. fxJsjrinyt ros