Morgunblaðið - 30.09.1987, Qupperneq 57

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 1987
57
Hvernig eiga námsmenn
að framfleyta sér?
Kæri Velvakandi
Nú er ég reið og finnst ég (og
fleiri) beitt miklum órétti.
Raunasaga mín fer hér á eftir. Ég
er utan af landi og bý hér í bænum
núna þar sem ég er ein af ráðvilltum
en eftirvæntingarfulium nýnemum
í Háskóla íslands. Til að geta stund-
að þetta eftirsótta nám í þessum
yndislega bæ verð ég að hafa þak
yfir höfuðið, eitthvað til að nærast
á og einhveijar spjarir til að skýla
mér gegn misköldum næðingnum
sem svo oft leikur um Reykjavík.
Ef einhver skyldi ekki vita það
upplýsist hér með að þetta kostar
allt saman peninga. Húsaleiga er
orðin svo svimandi há að hveijum
hugsandi manni ofbýður, matvara
er orðin lúxusvara, þökk sé aðgerð-
um hinna háu herra, og fatnaður
er nokkuð sem aðeins þeir best
stöddu leyfa sér.
Til að mæta þessum fyrirsjáan-
lega vanda fékk ég mér vinnu í
sumar. Ósköp venjulega vinnu með
30-40 þúsund króna mánaðarút-
borgun. Með þvf að lifa spart tókst
mér að leggja nægilega mikið til
hliðar til að kaupa fyrir skólabækur
og borga upp fyrstu tvo mánuðina
í húsaleigu. Engin námslán eru
borguð út fyrr en í febrúar-mars,
svo eina leiðin til að lifa þangað til
er að fá lán í banka.
En nú er mér ijáð að ég hafi
verið hálaunamanneskja í sumar.
Ég fór yfir þetta heilaga mark sem
Lánasjóðurinn setur, sem sagt 30
þúsund krónur mátti ég vinna mér
inn á mánuði, ekki krónu meir.
Þetta veldur því að námslánin
skerðast um 50 prósent. Svo einf-
alt er það. Ég fæ því 12 þúsund
krónur á mánuði í námslán. Aðeins
12 þúsund krónur til að borga húsa-
leigu, mat, skólabækur, hreinlætis-
vörur, reikninga og þar fram eftir
götunum.
Nú spyr ég: Hveijir geta það?
Jú, námsmenn. Því þó furðulegt sé
hef ég ekki enn rekist á neinn á
gangi um sali Háskólans sem er
áberandi vannærður eða allsnakinn.
Því flestir eru svo heppnir að eiga
sér velviljaða aðstandendur. Þeir
sem ekki eiga aðstandendur, geta
fengið vinnu sem ekki er gefin upp
til skatts eða eru gæddir öðrum
yfimáttúrulegum eiginleikum,
flosna upp frá námi og fara heim
til sín.
Hvar er þetta „jafnrétti til
náms“? Stundum er talað um að
námslán séu of lág, sem þau eru.
Þau eru nokkuð undir löggildum
lágmarkslaunum, sem er opinbert
lejmdarmál að ekki er hægt að lifa
af. Sem dæmi um reglumar fyrir
þessum sniðugu lánum má nefna
að áætlaður per.ingur í bókakaup
er 10-20 þúsund krónur. í bláköld-
um raunveruieikanum kosta bækur
fyrir eitt meisseri að minnsta kosti
20-30 þúsund. Þó væri það mikil
guðsgjöf að fá þessar 24 þúsund
krónur. En til þess þarf maður helst
að deyja pínulítið á sumrin og lifna
svo við er hausta tekur.
Margir virðast halda að háskóla-
nám sé tómstundaiðja og skilja
ekkert í þessum letingjum sem
nenna ekki að vinna með skólanum
en heimta bara námslán. Svo eru
þeir sem lifa í grárri fomeskju og
telja að allir námsmenn ættu að
kúldrast í risherbergi með kal á
báðum stómtám. Meðan viðhorfin
em svona er ekki mikil von til breyt-
inga. G.J.
\
Busarnir hafa gaman af vígslunum
í gamla daga tíðkuðust tollering-
ar í menntó. Hópur af strákum
fleygðu einum og einum nýnema
upp í loft. Þetta þótti blaðamönnum
fréttnæmt þar til sagan hermdi að
einn nýneminn hafi fallið úr hönd-
um tolleringarstráka (þeir ekki
gripið) og eistu piltsins hafí lasak-
ast. Hins vegar þótti blöðunum ekki
mikið púður í kynningarkvöldi
Verzló. Þar vom fyrstubekkingar
kynntir á kúltíveraðan hátt og þeim
svo boðið upp á veitingar. Strákam-
ir í eldri bekkjunum sögðu stelpun-
um f fyrsta bekk að þetta hét raunar
„kinningarkvöld“ því allir ættu nú
að dansa vangadans .
í Menntaskólanum við Sund er
ftjáls mæting í busavígslu. Menn
em ekki eltir uppi dagana á eftir
eins og tíðkaðist í menntó. Busam-
ir hafa óheyrilega gaman af þessu,
þess vegna mæta þeir. Einhvem
tíma gengur þetta fyrirkomulag til
húðar af sjálfii sér, og þróast í eitt-
hvað annað. Hættir að vera frum-
legt, hættir að vera sniðugt. En
auðvitað þurfa menn að æsa sig
yfír einhveiju og hneykslast á ung-
dómnum. > uiO„l
Hins vegar var um hrekki að
ræða þegar strákar í Réttó tóku sig
til fyrir nokkmm ámm og hrelldu
sjöundu bekkinga í upphafí skóla-
árs, eltu þá uppi kringum skólann.
Þetta var grátt gamana. Þorðu
sumir sjöundu bekkingar vart til
og frá skóla, því enginn átti að
sleppa. Hinn ágæti skólastjóri Réttó
ræddi við drengina og þeir létu af
uppteknum hætti. Þetta var nefnin-
lega ofbeldi en busavígsla er all-
skrautlegur leikur sem nemendur
taka þátt í af fúsum og frjálsum
vilja. <
Guðrún Kristín
Skrifið eða hringið til
Velvakanda
Velvakandi hvetur lesendur til að skrifa þættinum um hvað-
eina, sem hugur þeirra stendur til — eða hringja milli kl. 13 og
14 , mánudaga til föstudaga, ef þeir koma því ekki við að
skrifa. Meðál efnis, sem vel er þegið, eru ábendingar og orða-
skiptingar, fyrirspumir og frásagnir, auk pistla og stuttra
greina. Bréf þurfa ekki að vera vélrituð, en nöfri, nafnnúmer
og heimilisföng verða að fylgja öllu efni til þáttarins, þó að
höfundur óski nafnleyndar.
Sérstaklega þykir ástæða til að beina því til lesenda blaðsins
utan höfuðborgarsvæðisins, að þeir láti sinn hlut ekki eftir
liggja hér í dálkunum. ... rfr9g iiJoög?TOhneI
©
Staðsetjið
límbandið.
Hyljið fletina
sem ekki á
að mála með
tesakrepp.
Málið.
Fjarlægið
límbandið.
'tesakrepp
málningarlímbönd
fyrir vönduð vinnu
Notið tesakrepp
málningarlímbönd.
Hreinar og skarpar
línur í hvert skipti
málningarlímbönd
J. S. HELGASON HF.
SÍMI 37450'