Morgunblaðið - 03.11.1987, Blaðsíða 50

Morgunblaðið - 03.11.1987, Blaðsíða 50
50 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1987 Minning: Hrólfur Halldórsson framkvæmdastjóri ar sömu. Gesti var fagnað eins og hans væri sérstaklega beðið. Þama bar marga gesti að garði, og sam- ræðumar ekki hversdagslegar í litla eldhúsinu í Næpunni þegar setið var jrfir kaffibolla eða tesopa, enda sat þar oft hópur fólks er fram úr skaraði að menntun, lærdómi og lífsreynslu. Þar hefi ég heyrt sagða marga snjalla sögu og hlýtt á frum- legar athugasemdir um bókmennt- ir, stjómmál og dægurflugur. Hlýja, eðlislæg kurteisi og fágun í fram- komu gerðu Hrólf að einstökum gestgjafa. Af hans fundi fóm menn léttir í sinni. Síðasta dag sumars átti ég leið í Þingholtin og er ég hafði lokið erindum mínum leit ég við hjá Hrólfi. Við fengum okkur kaffi í eldhúsinu og ræddum um haust- verkin. Nú er einhver mesti anna- tími þeirra, sem fást við bókaútgáfu og Hrólfur var á kafi í þeim störf- um. Mikil rit voru að koma út hjá Menningarsjóði, sum fullbúin, önn- ur á leið í gegnum prentsmiðju og bókband. Við kvöddumst á tröppun- um í haustsólinni og hann gekk inn með gamanyrði á vörum. Næsta morgun írétti ég lát hans. Hann féll frá á miðjum starfsdegi, 52 ára að aldri, í önn skylduverkanna. Hrólfur Halldórsson var gjörvi- legur maður og vel á sig kominn, andlitsdrættir sterkir og hrein- skomir. Hann gat verið manna glaðastur og kunni einnig þá list að hlusta. Leng^st af starfaði hann að bóka- útgáfu og var mjög vel að sér um allt er að henni laut. Frá unga aldri starfaði hann í Framsóknarflokkn- um og gegndi margskonar trúnað- arstörfum fyrir hann. Þekking hans á stjómmálasögu aldarinnar var mikil og vom honum ekki síst kunn- ir ýmsir lítt þekktir atburðir innanflokksátaka. Eftirlifandi eiginkonu hans Halldóm Sveinbjömsdóttur og dætmnum Sigríði, Þóm og Halldóra sendi ég einlægar samúðarkveðjur. Við sem stöndum enn nokkra hríð eftir á ströndinni við „dauðans haf“ þökkum fyrir að hafa notið vináttu góðs drengs. Haraldur Ólafsson Hrólfur frændi minn Halldórsson lést skyndilega á heimili sínu að- faranótt þ. 24. október sl., langt um aldur fram, aðeins 52 ára að aldri. Banamein hans var hjartabil- un. Fyrir nokkmm ámm veiktist hann alvarlega á ferð erlendis og kom þá í ljós, að hann gekk með þann hjartasjúkdóm, sem nú hefur sigrað hann, en vissulega tók hann hraustlega á móti, var glaður og reifur og stundaði vinnu sína til síðasta dags. í ágústmánuði sl. tók- um við Hrólfur þátt í ættarferð austur í sveitir og kom þá í ljós, að nú var Hrólfi vemlega bmgðið. Hann gat lítinn þátt tekið í gleð- skap okkar, en slíkt var mjög ólíklegt honum. Hann var greini- lega fársjúkur. Reyndar er mér óskiljanlegt það þrek er hann sýndi í þessari ferð. Brátt kom í ljós, að hann var haldinn öðmm alvarlegum sjúkdómi og ástand hans á þann veg, að flestir hefðu legið marflatir í rúmi sínu og ekki lagst í ferðalög. En það var ólíkt Hrólfi Halldórssyni að skerast úr leik, því skyldi nú farið hvað sem heilsunni leið. Með hjálp góðra manna tókst að stöðva þennan sjúkdóm og síðustu vikur ævinnar fór honum dagbatnandi og kenndi sér vart nokkurs meins. Astæða þótti því til að fagna þessu með dálitlu hófi og það gleður mig, að í síðasta sinn, sem ég sá Hrólf frænda minn var hann sjálfum sér líkur, hress og kátur og stjómaði Lander-spili af alkunnri snilli. Andl- át hans kom því mjög á óvart, enda þótt mér væri ljóst, að gamall mað- ur yrði hann naumast. Hrólfur hafði marga góða eðlis- kosti. Hann var ætíð ljúfur í viðmóti, léttur í tali og virtist ætíð í besta skapi. Hann þekkti ótrúleg- an fjölda manna og gat blandað geði við alla. Hann var mannglögg- ur með afbrigðum og kunni skil á fólki, ætt þess og tengdum um allt land. Allt em þetta kostir, sem kom stjómmálamanni að miklum notum. Ef Hrólfur hefði kært sig um, ætla ég að hann hefði getað náð langt á þeirri braut. Helst hefði það verið góðmennska hans, er hefði orðið honum fjötur um fót. Hann tók nokkum þátt í stjómmálum, var m.a. formaður Framsóknarfélags Reykjavíkur og í miðstjóm Fram- sóknarflokksins, og átti ófá spor í þágu þess flokks. Ég hugsa, að hann hafi ekki seilst eftir frekari frama á þeim vettvangi. Að leiðar- lokum verður mér Hrólfur minnis- stæðastur fyrir hversu auðvelt og skemmtilegt var að ræða við hann um hin ólíkustu málefni. Aldrei skorti umræðuefni. Hann vissi allt og allt um alla, ætíð léttur í tali en aldrei umtalsillur. Kunni marga spaugilega sögu og sagði vel frá. En þó er það líklega hjálpsemi hans, sem verður minnisstæðust. Hun var einstök. Hann vildi öllum hjálpa og gerði það. Hann var orðheldinn maður og gerði meira en að lofa mönnum hjálp. Hrólfur Halldórsson var vel giftur maður og Halldóra hefur aldrei látið bugast og svo mun henni ennþá fara. Við nánustu skyldmenni hans söknum hans sárt og sendum Halldóm og dætmm þeirra alúðarfyllstu samúðarkveéj- ur. Hrafnkell Helgason Enn er skarð höggvið í raðir frænda minna, sona systkinanna frá Reynifelli, sem látist hafa löngu fyrir aldur fram. Nú síðast Hrólfur Halldórsson, sem lést aðfaranótt laugardagsins 24. fyrra mánaðar, aðeins 52 ára a aldri. Andlát Hrólfs varð með svo skjót- um hætti, að við sem vomm honum nákunnug eigum erfitt með að trúa því að hann sé ekki lengur meðal okkar, en sjáum nú og finnum bet- ur en áður hve bilið milli lífs og dauða er harla stutt. Mér finnst tilveran öll fábreyttari og dapur- legri eftir lát þessara ágætu frænda minna. Hrólfur Halldórsson fæddist í Reylqavík 21. maí 1935, sonur hjónanna Þóm Jónasdóttur frá Reynifelli á Rangárvöllum og Hall- dórs Einarssonar frá Miðey í Austur-Landeyjum, en þau era bæði látin. Vorið sem Hrólfur fædd- ist líður mér seint úr minni og em þær minningar bæði tengdar sorg og gleði. Gleðin var að sjálfsögðu yfír komu Hrólfs í þennan heim. En þetta sama vor, nokkram vikum eftir að Hrólfur fæddist, lést Jónas sonur hjónanna Þóm og Halldórs á heimili foreldra minna, aðeins 4 ára gamall. Þetta var mikið áfall fyrir foreldra Hrólfs og alla sem stóðu þeim næst. Vorið 1940, þegar Hrólfur var 5 ára gamall, fór hann fyrst í sumar- dvöl til foreldra minna. Hann getur þess í minningargrein sem hann skrifaði um móður mína er hún lést fyrir 6 ámm, að tildrög þess hversu ungur hann fór til dvalar í sveit hafi verið þau að bæjaryfírvöld í Reykjavík hvöttu sem flesta for- eldra til að koma bömum sínum úr bænum vegna þess að óttast var að styijaldarátök gætu brotist út hér á landi. Hann dvaldi svo á heimili for- eldra minna mörg sumur, allt til fermingaraldurs og hafði síðan mik- il og náin samskipti við þau meðan bæði lifðu og síðar móður mína og mitt heimili. Eftir að hann stofnaði sitt eigið heimili hélst þetta órofa samband alla tíð. Ef langur tími leið ánn þess að við fréttum hvor af öðmm bættum við gjaman úr því með því að talast við í síma. Hefur ekkert heyrst í Hrólfi var oft spurt á mínu heimili, ef langt var um liðið frá því að hann hafði látið sjá sig eða í sér heyra. Hrólfur var góðum gáfum gædd- ur og fjölfróður um hina ólíkustu hluti. Hann hafði stálminni, svo að næstum var ótrúlegt hvað hann mundi. Ef fólk þurfti að vita eitt- hvað um ættir manna og ártöl þurfti ekki annað en spyija Hrólf, hann hafði svarið á reiðum höndum. Frásagnarhæfileikar hans vom einstakir. Þeirra nutu allir í ríkum mæli sem hann þekktu og við hann ræddu, enda hafði hann sérstaka ánægju af að blanda geði við fólk og átti auðvelt með að halda uppi skemmtilegum samræðum. Það sem kannski var naumast frásagn- arvert í munni annarra var leiftr- andi af frásagnargleði, kímni og hnitmiðaðri framsetningu í munni hans. Sama er að segja um bréf þau sem hann skrifaði vinum sínum, þau vom eins og töluð beint frá hans eigin hjarta. Hrólfur hafði áhuga og ákveðnar skoðanir á þjóðfélagsmálum og lét þær óhikað í ljós hver sem í hlut átti. Hann var því ekki alltaf sam- mála þeim sem síðast talaði. Engum gat leiðst í návist hans. Ég mun hafa haft orð á því í fímmtugsafmæli Hrólfs, að enginn sem flutti honum afmæliskveðju þann dag myndi þekkja hann jafn vel og jafn lengi og ég. Þessi orð vom auðvitað í gamni sögð á góðri stund. Þó fólst ef til vill í þeim nokkur sannleikur. Ég hefi þekkt hann og fylgst með honum frá vöggu og nú til grafar. Hrólfur Halldórsson varð fram- kvæmdastjóri Menntamálaráðs íslands, Menningarsjóðs og Bóka- útgáfu Menningarsjóðs og Þjóð- vinafélagsins frá árinu 1977 og gegndi því starfí til dauðadags. Ég ætla ekki að rekja ævistarf Hrólfs eða önnur störf sem hann tókst á hendur. Það munu aðrir áreiðanlega gera nú þegar hann er látinn. Þess- ar línur sem ég set hér á blað em aðeins persónulegar minningar mínar um hann. Hrólfur var lífsglaður og ham- ingjusamur maður. Hann fékk gott uppeldi í æsku hjá umhyggjusömum foreldmm, rækti starf sitt af áhuga og dugnaði. Mesta gæfa hans á lífsleiðinni var að eignast Halldóm Sveinbjömsdóttur að lífsfömnaut. Þau gengu í hjónaband árið 1965. Halldóra er ættuð frá Ófeigsfírði á Ströndum. Mér er sagt að á Strönd- um sé gott fólk og traust, og ég á auðvelt með að trúa því af kynnum mínum við Halldóm. í fari hennar og háttum fer saman greind, gjörvuleiki og dugnaður svo eftir er tekið. Að heimsækja Halldóm og hennar fólk á fögm sumri þegar það dvelur í Ófeigsfírði er mikið ævintýri. Halldóra og Hrólfur eign- uðust 3 efnilegar dætur sem allar bera svipmót foreldra sinna í ríkum mæli. Þær em: Þóra, fædd 28. mars 1965, Sigríður, fædd 16. jan- úar 1967 og Halldóra, fædd 22. febrúar 1977. Heimili fjölskyldunn- ar hefur alla tfð verið á Hringbraut 106 í Reykjavík. Á Hringbrautina hefur leið mín og fjölskyldu minnar oft legið í ár- anna rás. Óteljandi em þær ánægjustundimar sem við höfum átt með Halldóra og Hrólfi, ýmist á heimili þeirra eða á heimili okk- ar, á ferðalögum fyrr og síðar, eða í hópi frændfólks og vina annars staðar. Nú síðast á heimili Lovísu og Hrafnkels á Vífilsstöðum, þar sem Hrólfur var hrókur alls fagnað- ar. En nú er frændi minn Hrólfur horfinn úr okkar hópi. Við njótum ekki lengur samskipta við þennan drengskaparmann. Njótum ekki lengur hans sérstæðu frásagnar- gáfu. Við spyijum hann ekki lengur um ættir fólks og uppmna og ekki heldur spyijum við hann lengur um afmælisdaga, brúðkaupsdaga og aðra merkisdaga í lífi fjölskyldunn- ar. Við þökkum honum það sem hann var okkur í lifenda lífi og verður okkur í endurminningunni. Of fljótt gekk hann á vit feðra sinna. Hans er sárt saknað af öllum þeim mörgu sem hann þekktir. En mestur er söknuður þeirra sem stóðu honum næst, eiginkonu hans og dætra. Ég og fjölskylda mín sendum þeim okkar dýpstu samúðarkveðjur. Jónas Ingvarsson Hrólfur Halldórsson lézt á heim- ili sínu aðfaranótt laugardagsins 24. október aðeins 52 ára að aldri. Hann hafði að vísu ekki verið alveg heill heilsu undanfama mánuði, en ég held þó að engan hafí granað að andlát hans bæri svo snöggt að höndum sem raun varð. Hrólfi kynntist ég fyrst upp úr 1960, þegar hann vann í véladeild Sambandsins við bílainnflutning. Hann bjó þá með móður sinni Þóm Jónasdóttur á Hringbraut 102, en hún var þá búin að vera ekkja í nokkur ár eftir mann sinn Halldór Einarsson rafmagnseftirlitsmann. Hrólfur var eina bam foreldra sinna og því var samband þeirra mæðgina mjög náið. Atvikin höguðu því síðan þannig að við Hrólfur áttum leið norður á Strandir og slóst Halldóra Sveinbjömsdóttir, ættuð úr Ófeigs- firði, í för með okkur. Þau gengu síðar í hjónaband og bjuggu allan sinn búskap á bemskuheimili Hrólfs. Um tíma vom því þijár kynslóðir á Hringbrautinni, sem ekki er algengt í þéttbýli nú á dög- um. Það var líka alltaf dálítið sérstakt að koma þangað á rótgróið heimili þar sem gamlar hefðir vom í heiðri hafðar, og fylgjast síðan með breytingunum sem urðu með tilkomu ungu hjónanna og þriggja myndarlegra og mannvænlegra dætra þeirra Halldóm og Hrólfs. Ramminn um heimilið var sá sami, og andinn jrfír því líkur þótt nýjar kjmslóðir kæmu til. Hrólfur Halldórsson starfaði um árabil hjá Sambandinu, en síðar sneri hann sér að útgáfumálum og starfaði að þeim hjá Almenna bóka- félaginu og Emi og Örlygi áður en hann hóf störf hjá Menningarsjóði árið 1977, þar sem hann var fram- kvæmdastjóri til dauðadags. Hann var mikill félagsmálamað- ur, gegndi trúnaðarstörfum innan starfsmannafélags Sambandsins hjá Framsóknarflokknum og víðar. Hrólfur sagði frá á sinn sérstaka hátt. Hann hafði gaman af að ferð- ast og fara á mannamót, var minnisgóður, og fróður og þegar allt þetta tvinnaðist saman í frásögn hans, var hún bæði lifandi og litrík og ekki var skoplega hliðin dregin undan, ef svo bar við. Hrólfur var líka vinmargur og bóngóður og vildi allra götu greiða — það var mín reynsla í gegnum árin. Ég votta Halldóm og dætmnum þremur, Þóra, Sigríði og Halldóm innilega samúð, nú þegar við kveðj- um góðan dreng hinztu kveðju. Kári Jónasson Fréttin kom eins og reiðarslag. Hann Hrólfur er dáinn. Hrólfur var aðeins 52 ára þegar hann féll frá, langt um aldur fram. Við höfðum vonast til að eiga hann að félaga og vini um fjölmörg ókomin ár. Hrólfur var menntaður frá Sam- vinnuskólanum og stundaði síðar verslunamám í London. Um tíma starfaði hann hjá Sambandi íslenskra samvinnufélaga, en hóf fljótlega störf við bókaútgáfu, sem átti stóran sess í huga hans. Hann vann hjá Almenna bókafélaginu í meira en áratug og síðan hjá Emi og jÖrlygi í nokkur ár. Árið 1977 var hann ráðinn fram- kvæmdastjóri Menningarsjóðs, menntamálaráðs og Bókaútgáfu Menningarsjóðs og Þjóðvinafélags- ins og gegndi því starfi til dauða- dags. Það var oft ánægjulegt að heimsækja Hrólf í húsakynni Menn- n «•» -'V-'V
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.