Morgunblaðið - 19.01.1988, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1988
Vaknið— vaknið
„Aftur að sólunni sveigir nú
heimskautíð kalda.“
Þótt ekki væri íhugað meira
en eitt örstutt orð á þeim tímamót-
um, sem taka við eftir hver jól,
þá minnir allt á nýjan tíma, nýtt
starf, nýjar vonir. Þetta orð er
orðið „ár“ sem ber í sér merking-
una ljómi, dýrð og vaxandi líf með
nýjum dögum, nýju vori - árroði
framtíðar.
Þar óskum við samfélagi og
vinum árs og friðar, sem í orð-
anna kjama bera morgunroða og
ást að hvers manns húsi og hjarta
í 365 daga hins nýja árs.
Það er og verður æðsta hlut-
verk okkar að vakna og vaka líkt
og fræ í jarðvegi lífs við geisla
komandi morgna.
Þar var þá fyrsta krafa hvers
dags „að halda vöku sinni", sem
svo var nefnt í gamla daga. Þá
var annríkið í dýpstu skuggum
skammdegis fyrir jólin ein besta
æfing og áminna, sem efla skyldi
áhuga og kraft til átaks og snilli
um alla daga hins nýja, komandi
árs. Þar voru hér á íslandi, við
þröskuld heimskautsins hinar svo-
nefndu „Kvöldvökur", sérstakt
menningartákn og jarðvegur á
vegum menningar og mennta,
starfshátta og hugsjóna, uppeldis
og náms í landi sem átti engan
annan skóla alþýðu sinni til
handa.
Þetta var sérstakt athafnasvið
og menningarþáttur í sögu og
þroska til gróandi þjóðlífs.
Þar var lesið og hugsað, kveðin
ljóð og rímur, sungið og rætt
meðan hendur unnu að listum og
iðnum.
Öll Qölskyldan stefndi að einu
marki öllu sjálfsagðara, þótt fáir
gerðu sér þess fulla grein. Það
takmark var fullkomnun, þróun,
göfgi í hugsun, verki og list —
háskóli íslenskrar mannveru.
Þessi íslenski skóli er nú í sinni
sérstæðu mynd að mestu horfinn.
En áhrif hans og áframhald má
aldrei dvína né deyja. Þar gilda
rök orðanna sem voru vakin við
upphaf þessara hugleiðinga.
Vaknið — vaknið.
Sem sagt gætið þess hversu
sem allt breytist og hversu mikill
auður og forði er, sem í hendur
verður lagður, að orkulindir huga,
hjarta, handa og tungu eflist
hvem ársins dag til sköpunar og
mótunar gróandi þjóðlífs.
Þar kemur önnur áminning á
varir, sem ef til vill þykir fjar-
stæða á þessa leið orðuð: „Gætið
þess að hjörtu yðar íþyngist ekki
af mat eða drykk.“
Nú er einmitt svo komið í allri
velsæld þjóðarinnar, sem nefna
mætti ekki síður farsæld, að ein-
mitt þessi hversdagslega viðvörun
bendir á eina mestu hættu á vegi
þessarar gáfuðu og göfugu þjóð-
ar. Einmitt nú í lok 20. aldar,
þegar hún er frjáls og fullvalda
og risin úr öskustó örbirgðar og
áþjánar með auð í huga og hönd-
um.
Skammdegismyrkur óhófs og
taumlausrar kröfu virðist blinda
sýn til sannra heilla og menning-
ar. Jafnvel manngöfgi og heiður
virðist hvað eftir annað þoka í
baksýn fyrir augnabliksóskum og
græðgi.
Ein æðsta og virðulegasta
stofnun þjóðarinnar, sjálft Al-
þingi, ber blæ eða hrylling þessa
myrkurs sundrungar, deilna og
skammsýni, ef dæma má eftir
fréttum og orðaskala, sem þaðan
er flutt á öldum ljósvakans oft á
dag.
Þar virðast bæði heimar og
himnar mega hrynja fyrir hégóm-
legum deilum, þar sem allt hið
versta í orðum og hugsun and-
stæðings er magnað og margfal-
dað, en hið jákvæða falið og
lítilsvirt.
Virðuleiki Alþingis má aldrei
falla í skuggann fyrir skömmum
og hégóma augnabliksins. Þar
má sannarlega ekki gleymast að
halda vöku sinni.
En samt eru hættumar sem
hrópa á vöku foringjanna og hvers
einasta þegns hvergi meiri en í
óhófí, bæði í mat og drykk, eitur-
neyslu og annarri þeirri ógæfu
sem ógnar hveiju heimili, hverrri
stofnun, starfs og viðskiptalífs,
ef ekki er vaknað og vakað, ekki
síst yfír brautum æsku og
bemsku. Gæti nokkur þjóð átt
gáfaðri og glæsilegri æskulýð en
Islendingar.
Við emm aðeins hálft þriðja
hundrað þúsund, en stöndum þó
í flestu bæði íþróttum, listum,
vísindum, glæsileika og kröftum
fyllilega jafnfætis úrvali hundmð
milljóna þjóða.
Æðra gull, meiri auður er vart
í hendur og hjörtu lagt, ef rétt
er metið. Vissulega þarf að vaka
vel og vaxta slíka Qársjóði. Og
ekki skyldi gleymast að þama vex
vandinn og ábyrgðin stöðugt, ekki
síst gagnvart eitumeyslunni og
glötun andlegra fjársjóða í álfa-
dansi og skollaleikjum lífsnautna,
viðskipta og taumlausrar kröfu
um meira, meira, meira.
Okkar æðsti heiður er að eiga
engin efnisleg vopn, hvorki bitur
sverð, byssur eða sprengjur. Því
betur verður að beita andlegum
vopnum á vegum hins góða og
fagra í ljósi og árroða sannleika,
visku og mannréttinda og elsku.
Þeim vopnum verður að beita á
réttan og markvissan hátt til
mannbóta og fyrirmyndar mann-
kyni jarðar. Það er hugsanlegt
jafnvel smáþjóð. Það em allar
fyrrverandi Qarlægðir úr sögunni.
Og það hafa nær ávallt verið
smáþjóðir, sem mótað hafa hæf-
ustu forystu til fullkomnunar.
Aldrei skyldi það heldur gleymast
að svo vandasamt sem það er, þá
sitjum við nú þegar á krossgötum
alheims á jörðu, þegar litið er til
allra átta.
Við gætum þar miðað við álfa-
leiki okkar eigin sögu sem
undarlegan eða undursamlegan
vemleika í hmnadansi mannkyns-
ins. Þar gildir umfram allt að
halda vöku sinni gagnvart ógn-
andi flotskjöldum og aumm
þeirra, sem vel geta rænt viti
okkar og hugsun, framsýni og
frelsi, svo sem segir frá í þjóðsögu
um dansleik á þrettánda kvöld
eftir sjálfan Jón Sigurðsson, „for-
seta“, þjóðhetjuna mestu í okkar
sögu. Emm við ef til vill sem ein
heillaríkasta þjóð heims nú að
dansa í gleðidansi þessarar þjóð-
sögu rökkurstundanna horfnu?
Þar verða allir og ekki síst al-
þingismenn og foringjar að halda
vöku sinni. Mörg em og verða
gylliboðin, margir og vænir flot-
skildimir sem vöktu græðgi og
blindu í svartnætti skammsýni og
myrkfælni.
Okkar æðstu mannréttindi
meðal þjóða heims í þessum dansi
em þau, að leggja ekki eyri í her-
kostnað, vopnakaup og vopn-
asmíðar, að ógleymdu því láni,
að þurfa ekki að senda bömin
okkar til náms við herþjónustu
og æfingar í manndrápum og
flöldamorðum, sem stundum em
túlkuð sem hetjudáðir sögunnar.
Það er stórkostleg upphefð að
vera þjóð friðarins í heimi þar sem
valdið og hrokinn getur eytt öllu
sem heitir heilsa, líf og heillir á
andartaki með eiturvopnum og
taumlausri grimmd og græðgi.
Hið eina til vemdar er að vaka
sem sannir drengir bæði menn og
konur. Sú hugsjón sem felst í
þeim orðum er öllu dýrmætari.
Fómarlund, traust og rósemi
æðstu orkulindir.
Þar stendur drengurinn hennar
Maríu í Nasaret og um leið jóla-
bamið í Betlehem sem bjartasta
ljósið. Drengurinn sem lýsir á
framtíðarbrautum inannkyns og
friðarvegum, geislinn, sem tengir
sól og jörð og gefur vorið að nýju
og gróandi þjóðþ'f íslands, sem
vaka verður um aldir yfír til
vemdar og vaxtar.
Þar er og verður hið æðsta hlut-
verk í heimi „að lifa líkt og hann
og lýsa hverri sálu og hryggja ei
nokkum rnann".
TBiodroqa
Alhliða snyrtivörur fyrir alla
aldurshópa
NÝJUNG - gamla kremkrukkan þín færverð-
gildi.
TBÍOdroqa býður viðskiptavinum sínum upp
á skemmtiiega nýjung íjanúar 1988.
Þú kemurmeð gömlu kremkrukkuna þína til
okkar, leggurhana inn og færð 100.00 kr.
afslátt, efþúkaupirþérnýja frá T3ÍOdroqa
Þetta tilboð frá ’BÍOdroqd gildirtii
31.janúar 1988.
c^ieUct
gp
Bankastræti 3.
S. 13635.
•*wv*!Xro«
^KTIV TACESPFLTCt
ACrtVE DAY CARÉ
^iodroqd
y*NACHTPFLEGe
^wenichtcare
TZiodtogd
einu sinni ~Biodroqa
alltaf Biodroqa
Morgunblaðið/Kristjana R. Ágústsdóttir
Hafdís Haraldsdóttir við störf á hárgreiðslustofii sinni í Búðardal.
Búðardalur:
Fyrsta hárgreiðslu-
stofan opnuð
Búðardal.
NÝLEGA var opnuð hér hár-
greiðslustofa og er það í fyrsta
sinn hér í sýslunni sem slík þjón-
usta er veitt.
Það sem er kannski ekki síst
ánægjulegt er að hárgreiðslukonan
er fædd og uppalin hér í Búðardal
og sýnir það hugrekki að ætla að
setja á fót hárgreiðslustofu hér.
Unga konan sem ráðist hefur í þetta
fyrirtæki heitir Hafdís Haralds-
dóttir. Það er mjög skemmtilegt
þegar ungt fólk fer til náms og
snýr svo heim í byggðalagið svo
það geti notið þessarar menntunar
sem það hefur aflað sér. Þessu er
nú ekki yfirleitt þannig farið vegna
þess að úti á landsbyggðinni á
smærri stöðum er yfirleitt ekki at-
vinnutækifæri fyrir sérhæft fólk og
verður það oftast að sækja vinnu
fjarri heimaslóðum.
— Kristjana