Morgunblaðið - 02.02.1988, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR 1988
Bretland:
Mikil ókyrrð er á
vinnumarkaðnum
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunbiaðsins.
MIKILL órói er nú á vinnumarkaði í Bretlandi og hefur ekki verið
meiri siðan 1979. Fjölmörg verkföll verða í þessari viku. Leiðtogar
Verkamannaflokksins óttast, að aukin harka á vinnumarkaði skaði
flokkinn.
Öryggiseftirlitsmenn við námur
fóru í sólarhringsverkfall í gær og
hafa einnig samþykkt yfirvinnubann.
Engin starfsemi var í breskum kola-
námum í gær, og ljóst er, að hún
mun dragast saman á næstunni, ef
ekki næst samkomulag. Eftirlits-
mennimir sætta sig ekki við tilboð
frá stjóm Breska kolanámafyrirtæk-
isins um 4% launahækkun. Stjóm
þess hefur varað námamenn við að
fara út í verkfallsaðgerðir, því að það
geti kostað 20.000 þeirra vinnuna
og að 20 námum verði lokað. Scarg-
ill, leiðtogi námaverkamanna, reynir
að þrýsta á um aukna hörku í yfir-
vinnubanninu. Þetta em mestu átök
í kolaiðnaðinum síðan veturinn
1982-83.
Sjómannasambandið hefur boðað
allsheijarverkfall á breskum feijum
frá og með þriðjudegi, hafi ekki náðst
samkomulag á milli starfsmanna
feijufyrirtækis á eynni Mön, sem
hafa verið í verkfalli síðan í lok des-
ember. Líklegt er, að allar feijusigl-
ingar til og frá Bretlandi stöðvist á
þriðjudag. Talsmenn sjómanna segj-
ast vera að vara feijueigendur við
og hér sé um framtíð samtakanna
að tefla. Þessi aðgerð gæti reynst
afdrifarík fyrir sjómannasamtokin,
því að samkvæmt nýjum lögum um
vinnudeilur er bannað að grípa til
verkfalla gegn fyrirtækjum, sem ekki
eiga í deilum við sína starfsmenn.
32.500 starfsmenn Ford-bílafyrir-
tækisins boðuðu verkfall í gær,
mánudag, eftir að samningaviðræður
höfðu siglt í strand fyrir helgina.
Boðaður var samningafundur á
sunnudag til að reyna til þrautar að
koma í veg fyrir verkfall. Það tókst.
Þetta hefði orðið í fyrsta skipti í tíu
ár, sem komið hefði til verkfalls við
verksmiðjur Ford f Bretlandi.
Framleiðni í fyrirtækinu hefur
aukist um 40% á síðustu árum og
hagnaður þess verið mun meiri en
áður. Starfsmenn kreflast nú aukinn-
ar hlutdeildar í honum.
Síðar í vikunni munu starfsmenn
Vauxhall-bílaverk8miðjanna greiða
atkvæði um, hvort þeir grípa til verk-
fallsaðgerða vegna launasamnings,
sem á að gilda í tvö ár.
Starfsmenn sjúkrahúsa hafa
ákveðið 24 klukkustunda verkfall á
miðvikudag, og ljóst er, að opinberir
starfsmenn munu á næstunni hefja
átök við vinnuveitendur sína.
Embættismenn telja, að auknar
vinnudeilur muni draga úr þeim efna-
hagsbata, sem sem náðst hefur í
Bretlandi á undanfömum árum.
Forysta Verkamannaflokksins
hefur áhyggjur af því, að þessi aukna
harka á vinnumarkaðnum muni
draga úr fylgi við flokkinn. Veturinn
1978-79, þegar James Callagan var
forsætisráðherra, urðu einhver hörð-
ustu verkföll í mannaminnum. Það
olli kosningaósigri flokksins 1979.
Vegna náinna tengsla flokksins við
breska alþýðusambandið eru átök á
vinnumarkaði ævinlega viðkvæmt
mál fyrir hann.
Það er einnig ljóst, að vinstrimenn
í flokknum stefna að því, að Tony
Benn þingmaður bjóði sig fram gegn
Neil Kinnock við leiðtogakjör á kom-
andi hausti.
Samkvæmt skoðanakönnun í The
Sunday Times síðastliðinn sunnudag
nýtur íhaldsflokkurinn fylgis 50%
kjósenda, Verkamannaflokkurinn
35% og Bandalagið 12%. Þetta þýð-
ir, að Verkamannaflokkurinn nýtur
ekki aukins fylgis vegna þeirra
deilna, sem átt hafa sér stað að und-
anfömu um bresku heilbrigðisþjón-
ustuna. Ráðherrar töldu víst, að þær
deilur mundu draga úr stuðningi við
stjómina.
Mótmælaganga íNicaragua
Reuter
500 hægrisinnaðir andstæðingar stjórnarinnar í Nicaragua tóku þátt i mótmælagöngu í Managua
í gær, og eitt af slagorðunum var: „Burt með frelsisfylkingu sandinista."
Grikkland-Tyrkland:
Ozal og Papandreou sammála
um friðsæla lausn deilumála
Gengnr þótt hægt miði
Davos í Svifls, Reuter.
GRIKKIR og Tyrkir ræddu um
helgina leiðir til þess að koma í
veg fyrir misklíðir milli ríkjanna,
en deilur ríkjanna, sem byggja á
aldagömlum merg, hafa meðal
annars valdið nokkrum innan
Atlantshafsbandalagsins. Andre-
as Papandreou og Turgut Ozal,
forsætisráðherrar ríkjanna, hitt-
ust í svissnesku borginni Davos
og urðu ásáttir um að koma á
beinu símasambandi milli emb-
ætta sinna — svokölluðum
„rauðum sfma“. Þá urðu þeir
sammála um að gera allt sem i
þeirra valdi stæði tíl þess að
koma í veg fyrir vopnaviðskipti
itiillnm ríkjanna.
Forsætisráðherramir ræddu
sérstaklega deilu ríkjanna um lög-
sögu á Eyjahafí, en litlu munaði á
síðasta ári að stríð brytist út á
milli ríkjanna vegna hennar. Lýstu
leiðtogamir því yfir að ágreinings-
eftii ríkjanna mættu aldrei verða til
þess að sverfa myndi til stáls.
Ennfremur urðu forsætisráð-
herramir sammála um að halda
þyrfti leiðtogafund ríkjanna árlega,
þar sem hægt væri að ræða deilu-
mál ríkjanna, en sögðu slíka fundi
einnig til þess fallna að efla traust
á milli þjóðanna eins og góðum
nágrönnum sæmdi.
Að sögn Turguts Ozals vöruðust
þeir Papandreou að ræða einstök
vandamál ríkjanna til hlítar en
gerðu frekar grein fyrir afstöðu
sinni og komu sér saman um verk-
lagið við lausn sambúðarvanda
ríkjanna.
Ozal sagði ennfremur að hann
hygðist heimsækja Aþenu síðar á
þessu ári f þeirri von að slíkt væri
til þess fallið að stuðla að betri
samskiptum Miðjarðarhafsríkjanna
tveggja.
I höfuðstöðvum Atlantshafs-
bandalagsins í Brussel fögnuðu
embættismenn NATO þessari þróun
mála, en fóru þó hægt í sakimar
og sögðu að þó svo viðræðumar
lofuðu góðu væri of snemmt að spá
nokkm um framhaldið.
Austur-Þýskaland:
11 andófsmenn hafa ver-
ið dæmdir til refsivistar
Stjómvöld sökuð um mannréttindabrot
Austur-Berlín, Reuter.
ÞRÍR austur-þýskir andófsmenn
voru dæmdir til fangelsisvistar í
gær og hafa þá ekki færri eu
11 verið dæmdir til refsivistar
krakkar
nú þarf að skila tillögum
Allir krakkar sem eru með í hugmyndakeppninni
„Úrið mitt“ athugið. Tillögur þurfa að vera komnar
til úrsmiðsins eða í næsta Iðnaðarbanka fyrir
6. febrúar 1988. Drífið ykkur af stað með
teikninguna eða líkanið áður en það er of seint.
Þið þurfið ekki að setja tillöguna í umslag.
Munið að merkja tillöguna vel.
URSMIÐAFELAG ISLANDS
© Iðnaðarbankinn
undanfarnar tvær vikur. Vest-
ur-þýskur ráðherra sagði í viðtali
um síðustu helgi að handtökur
og fangelsanir andófsmanna
gengju þvert á ákvæði mannrétt-
indasáttmála, sem Austur-Þjóð-
verjar hefðu skuldbundið sig til
að virða.
Mennimir þrír voru dæmdir í sex
mánaða fangelsi fyrir að hafa reynt
að taka þátt í göngu sem sljóm-
völd skipulögðu fyrir tveimur vikum
í Austur-Berlín í minningu komm-
únistaleiðtoganna Rósu Luxemburg
og Karls Liebknechts. Á fimmtudag
í síðustu viku kvað dómstóll í Aust-
ur-Berlín upp sams konar dóm yfir
Vem Wollenberg, fyirum félaga í
kommúnistaflokknum, sem hefur
starfað að mannréttindamálum inn-
an mótmælendakirkjunnar.
Að sögn Wolfgangs Schnurs, lög-
fræðing8 mótmælendakirkjunnar í
Austur-Þýskalandi, vom mennimir
handteknir á leið í gönguna. Kvaðst
hann ætla að áfrýja dómunum en
hann krafðist þess að skjólstæðing-
ar sínir yrðu sýknaðir.
Talið er að um 200 andófsmenn
hafí verið handteknir í göngunni.
Flestir þeirra tilheyra samtökum
fólks sem óskað hefur eftir leyfi til
að flytjast til Vestur-Þýskalands.
Flestum hefur verið sleppt og að
minnsta kosti 60 manns hafa feng-
ið brottfararleyfí. Sjö þeirra hafa á
hinn bóginn verið dæmdir í allt að
eins árs fangelsi. Þá herma fregnir
að 14 andófsmenn, sem tilheyra
samtökum sem beijast fyrir endur-
bótum innlands, séu enn i haldi og
eiga einhveijir þeirra yfir höfði sér
ákæm um landráð.
Stjómvöld í Vestur-Þýskalandi
hafa hvatt til þess að andófsmönn-
unum verði sleppt úr haldi. Dorot-
hee Wilms, ráðherra í vestur-þýsku
ríkisstjóminni sem fer með sam-
skipti Vestur- og Austur-Þýska-
lands, sagði f viðtali sem birtist um
síðustu helgi að stjómvöld í Bonn
teidu atburði undanfarinna vikna
vera „í algjöm ósamræmi við gerða
samninga um grundvallarréttindi
manna", sem Austur-Þjóðveijar
hefðu skuldbundið sig til að virða.
Austur-Þjóðveijar hafa svarað
þessari gagnrýni með óvenjulega
neikvæðum fréttum um Vestur-
Þýskaland í blöðum að undanfomu.
í gær birti Neues Deutschland,
málgang austur-þýska kommún-
istaflokksins, ffétt á forsíðu sem
fjallaði um njósnir, sem vestur-
þýska leyniþjónustan var sögð
halda uppi um einkahagi almenn-
ings þar í lpndi.