Morgunblaðið - 02.02.1988, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR 1988
Minning:
Sr. Hannes Guðmunds
son íFellsmúla
Fæddur 23. marz 1923
Dáinn 23. janúar 1988
„Seint eður snemma á sama tíma
sofna muntu hinsta blundinn.
Hvar eða hvemig að það að ber
enginn veit. En þetta er stundin.
Hvað eða hvemig að það að ber
engu skiptir ljóssins vini.
Árdags vegsemd við þeir sofiia,
vakna í Zions geisla skini.“
Þessar hendingar úr ljóði Stefáns
G. Stefánssonar, er hann nefnir:
Gömul trú, komu mér í hug, er ég
frétti að séra Hannes væri dáinn,
hinzta stundin komin. Dauða hans
bar snöggt að, þó að við vissum,
að hann gekk ekki heill til skógar.
Það ríkir m ikill söknuður heima í
prestakalli hans og hjá okkur öllum,
sem þekktum hann, þegar hann er
farinn sína hinztu för. En þetta er
„staðreynd allra staðreynda", eins
og vitur maður eitt sinn orðaði
dauðann. Þetta er stundin.
í dag kveðjum við þennan mæta
mann og kirlq'unnar þjón. Hans er
minnst með hlýhug, þakklæti og
virðingu. Minning hans er björt og
hlý. Það á við hann,_ sem þá er Stef-
án G. hugsar til: „Árdags vegsemd
við þeir sofna, vakna í Zions geisla
skini.“
Þegar ég hugsa um starfsferil
séra Hannesar og persónuleika
hans, sé ég hann fyrir mér í orðum
postulans: „Verið ekki hálfvolgir í
áhuganum, verið brennandi í and-
anum. Þjónið Drottni. Verið glaðir
í voninni, þolinmóðir í þjáningunni
og staðfastir í bæninni." (Róm.
12:11.12.) Þannig kom hann mér
fyrir sjónir í viðkynningu og sam-
starfí. Sífellt var hann hvetjandi til
góðra hluta, sannfæringarkraftur
og trúarhiti fylgdi orðum hans í
ræðustól og samtali. Hann varð-
veitti innra með sér þá birtu og
gleði, sem ávallt fékk að skína í
gegn. Hann var brennandi af áhuga
á kirkjunnar málefnum og fylgdi
skoðunum sínum fast eftir. Við
munum atfylgi hans og skörungs-
skap. Hann hafði næman smekk
fyrir íslenskri tungu, eins og fram
kom í ræðu hans og riti.
Að eðlisfari var séra Hannes
glaðlyndur og alúðlegur í viðmóti.
Kemur þá í hug minn annar ritning-
artexti: „Verið ávallt glaðir vegna
samfélagsins við Drottin, ég segi
aftun verið glaðir. Ljúflyndi yðar
verði kunnugt öllum mönnumj
Drottinn er í nánd." (Fil. 4:4.). I
hópi vina, kunningja og kollega var
hann jafnan hrókur alls fagnaðar.
Hann átti létt með að slá á gleðinn-
ar strengi. Þó hefur hann óefað
eins og aðrir átt sínar þungbæru
og erfíðu stundir.
Oft minnist ég heimsóknar okkar
hjónanna til hans í Fellsmúla á vísi-
tasíuferð um Rangárvallaprófasts-
dæmi. Það var auðfundið í hve
rfkum mæli hann átti hlýhug og
vinsemd sóknarbama sinna. Og það
var eins cg smáfuglamir í fjalla-
sveitinni ættu hann að vini, því að
þeir flögruðu stöðugt fyrir utan
stofugluggann hans, eins og þeir
ættu þar heima.
Þegar við kveðjum séra Hannes
Guðmundsson grípur okkur sama
hugsun og Jónas Hallgrímsson, er
hann talar í einu kvæða sinna um
„örstutt æviskeið". Séra Hannes er
frá okkur farinn fyrr en varði. Hon-
um á kirkjan mikið að þakka. Guð
blessi störf hans og þjónustu alla.
Guð huggi systkini hans og söfn-
uði. Veri hann sæll í Ðrottins hönd.
Pétur Sigurgeirsson
í dag verður jarðsunginn frá
Fríkirkjunni í Reykjavík, séra
Hannes Guðmundsson, sóknar-
prestur að Fellsmúla í Rangárvalla-
prófastsdæmi.
Hann andaðist í gjörgæsludeild
Landspítalans laugardaginn 23.
janúar síðastliðinn, en þann dag
veiktist hann alvarlega og lffsbjörg
varð árangurslaus. Að vísu hafði
séra Hannes kennt sjúkleika að
undanfömu og leitað læknishjálpar
til Reykjavíkur fyrir nokkm síðan,
en vini hans gmnaði eigi að svo
skammt væri til æviloka.
Hannes Guðmundsson fæddist í
Elfros, Saskatchewah í Kanada, 23.
mars 1923 og skorti því tvo mán-
uði til 65 ára aldurs. Foreldrar hans
vom Elísabet Jónsdóttir frá Laxár-
dal í Hmnamannahreppi í Ámes-
sýslu og Guðmundur Guðmundsson
til heimilis að Hálsi í Kjós í Gull-
bringu- og Kjósarsýslu, vesturfarar
frá Islandi.
Tveggja ára gamall fluttist
Hannes heim til íslands með for-
eldmm sínum, sem síðar slitu
samvistum.
Eftir það ólst Hannes upp hjá
móðursystur sinni, Guðrúnu Jóns-
dóttur, er bjó í húsi bróður þeirra
systra, Ingimars Jónssonar, fyrrum
prests að Mosfelli í Grímsnesi, þá
skólastjóri í Gagnfræðaskóla
Reykjavíkur, en til heimilis í hom-
húsi við Hverfísgötu og Vitastíg í
Reykjavík.
Hannes átti einnig í uppvexti
gott og hlýlegt samband vð föður-
systur sína, Sigrúnu Guðmunds-
dóttur, er gift var Kjartani
Ólafssyni frá Sandhólafeiju í Rang-
árvallsýslu. Þau hjón bjuggu lengst
af í Hafnarfírði en 'hin síðari ár í
Reykjavík.
Mér var fullkunnugt að Kjartan
bar hlýjan hug til hins unga frænda
konu sinnar, og veitti honum lið-
sinni til náms og við starfsval.
Hannes eignaðist tvö alsystkin,
Matthías, sem lengi var kennari,
en hefír nú hætt þeim störfum fyr-
ir aldurs sakir, og Sesselju, sem
starfar hjá Tryggingastofnun ríkis-
ins. Þau em bæði búsett hér í borg.
Móðir Hannesar giftist öðm
sinni, Guðjóni Hallgrímssyni bónda
að Dysjum í Garðahverfi á Álfta-
nesi, en tvær systur hans vom
giftar kunnum og virtum kaup-
mönnum í Hafnarfírði, Ólafía,
Steingrími Torfasyni, og Katrín
Ólafí H. Jónssyni.
Þau Elísabet og Guðjón eignuð-
ust þijú böm, Rannveigu, er
andaðist á fyrsta aldursári, en á
lífi em Jón og Hallgrímur, sem býr
að Dysjum.
Hannes Guðmundsson hóf störf
í Útvegsbanka íslands hf. þann 1.
nóvember 1939, að loknu námi í
Gagnfræðaskóla Reykjavíkur, þá
rösklega 16 ára gamall. Á þeim
tímamótum urðu fyrstu kynni okkar
Hannesar Guðmundssonar, sem
hafa verið mér minnisstæð og kær
í næstum hálfa öld.
Fyrstu störf Hannesar Guð-
mundssonar vom í sparisjóðsdeild
bankans, en lengst af vann hann
við gjaldkerastörf, allt til þess að
hann hóf nám í Menntaskólanum í
Reykjavík og lauk þaðan stúdents-
prófí vorið 1950. Þaðan lá náms-
braut hans í Háskóla íslands og
lauk hann þar námi í guðfræðideild
skólans 1955.
Á námsámnum starfaði Hannes
fyrstu sumrin í Útvegsbanka ís-
lands hf. en á ámnum 1950 til
1953 var hann ritari íjárveitinga-
nefndar Alþingis og ferðaðist þá
með nefndinni vítt og breitt um
byggðir landsins til könnunar á hag
og afkomu landsins bama.
Hannes Guðmundsson ávann sér
velvilja og hlýhug í samskiptum
sínum við viðskiptavini og starfs-
félaga í bankanum. Hann var lipur
og ljúfur í fasi og framkomu. Gerði
sér ríkulegt far um að vanda vel
til allra verka, sem honum vom
falin til úrlausnar og var trúr þjónn
þeirra stofnana, er áttu hug hans
allan og orku til vaxtar og vel-
gengni.
Hannes Guðmundsson var skip-
aður sóknarprestur í Fellsmúla-
prestakalii í Rangárvallaprófasts-
dæmi þann 10. júlí 1955, ogþjónaði
þar til dánardægurs, eða nær þriðj-
ung aldar.
Hannes Guðmundsson var ein-
lægur trúmaður og lét sér annt og
umhugað um söfnuð sinn og sókn-
arkirkju. Hann hafði með höndum
aukaþjónustu í Kirkjuhvolspresta-
kalli 1972 og einnig 1978. Hann
var formaður Kirkjukórasambands
Rangárvallaprófastsdæmis
1973—1977. Sat í prófastdæmaráði
Rangárvallaprófastsdæmis frá
1978. Ennfremur í þjóðhátíðar-
nefnd Rangárvallasýslu 1974.
Á unglings- og uppvaxtarámm í
Reykjavík vann Hannes Guðmunds-
son merk og margþætt störf í þágu
Fríkirkjusafnaðarins í Reykjavík og
var mikilsvirtur af prestum kirkj-
unnar, séra Áma Sigurðssyni og
Þorsteini Bjömssyni, enda átti hann
sæti í safnaðarráði kirkjunnar 1942
til 1955.
Hannes Guðmundsson kvæntist
17. júlí 1964 Guðnýju Margréti
Sveinsdóttur frá Miðhúsfelli í Fella-
hreppi í Rangárvallasýslu. Þau slitu
samvistum.
Á kveðjustund kalla minninganár
fram í hugum okkar vina og sam-
ferðamanna Hannesar Guðmunds-
sonar ótal þakkir fyrir drengskap
og hjartahlýju er gæddi líf hans
birtu og hamingju öðmm til sannr-
ar Iífsgleði.
Aðstandendum votta ég hlut-
tekningu og samúð.
Adolf Björnsson
Þegar maður deyr, á tímum þeg-
ar offramboð er á orðum, þegar
búið er að segja allt sem segja
þurfti, þegar honum hefur verið
hlíft við því eina sem hann kveið —
hveiju er þá við að bæta?
Ekki miklu, en minna má nú
ekki vera en að í minningu séra
Hannesar Guðmundssonar í Fells-
múla falli fáein orð þakklátrar
manneskju sem átti hann að vini,
þennan mann sem öðmm fremur
hafði skilning á lífinu í allri þess
dýrð og allri þess eymd.
Þeir, sem einhvemtíma hafa
fylgzt með séra Hannesi halda inn-
reið sína á þvingað og þegjandalegt
mannamót, sem á svipstundu
breyttist í glaðværa samkomu þar
sem öllum leið vel, gleyma því víst
seint. Og þeir sem sáu hann enn
kátari í félagi við hrafna en menn,
þessa kostgangara-hans sem skildu
mannamál og renndu sér fótskriðu
niður eftir þakinu á prestsetrinu á
Fellsmúla, og þeir sem sáu hann
aldrei nærgætnari en við maríjötl-
una í hreiðrinu undir þakskegginu,
aldrei röggsamari en þegar hann
stuggaði við veiðibjöllunni þegar
hún ætlaði sannarlega að gæða sér
á andamngunum sem skoppuðu
ofan á bæjarlæknum, aldrei þolin-
móðari en þegar hann var að halda
líftómríni í fáeinum skrautstráum í
næðingnum undir húsvegg á þess-
um berangri þar sem hann átti
heima meirihluta ævinnar, og aldrei
glaðari en þegar hann leit yfír
landið á sólbjörtum sumardegi og
vegsamaði skapara bláfjallageims-
ins þar efra, þeir gleyma þvi ekki.
Þessi lotning fyrir lífínu er fágæt,
en hún var eiginleg séra Hannesi
og birtist í öllu hans dagfari. Kristi-
legra Iíf en það sem hann ástundaði
leyfí ég mér að efast um að sé
tíðkanlegt. Ströng siðavendni var
honum víðs ljarri. Hann lét hveijum
degi nægja sína þjáningu. Sjald-
gæft mun það jafnaðargeð og
umburðarlyndi gagnvart náungan-
um sem hann var gæddur. Hann
samgladdist af öllu hjarta og hlut-
tekningin var djúp og hrein þegar
hennar var þörf.
Nú er þessi góði maður genginn
og þeim sem þótti vænt um hann
þykir sem veröldin sé hálftómleg
árí hans. Það er bót í máli að kvíðinn
fyrir elli og heilsuleysi og því að
verða öðrum byrði er að engu orð-
inn. Hann var sáttur við guð og
menn og sáttur við sjálfan sig og
hvemig sem aðkoman er fyrir hand-
an er víst að hann kveið henni ekki.
Áslaug Ragnars
„Mínir vinir fara Qöld,
feigðin þessa heimtar köld,
eg kem eftir, kannski í kvöld,
með klofínn hjálm og rifínn skjöld,
brynju slitna, sundrað sverð og syndagjöld."
(Bólu-Hjálmar)
Enn hefur maðurinn með ljáinn
verið á ferð og höggvið stórt skarð
í vinahópinn. Nú var það presturinn
í Fellsmúla, séra Hannes Guð-
mundsson, vinur okkar, sem varð
fyrir höggi sem geigaði ekki. Hans
skarð verður vandfyllt. Þótt við
vissum að séra Hannes gekk ekki
heill til skógar síðustu mánuðina,
kom andlát hans sem reiðarslag
yfír vini hans. Hann sem var svo
glaður og fullur af lífsorku síðast
er ég sá hann. En þetta er 'gangur
lífsins. Þegar við eldumst sjáum við
vini og vandamenn hverfa yfír móð-
una miklu. Við sitjum eftir hrygg
í huga og sjáum eftir þeim sem
okkur eru kærir og söknum þeirra.
Sumir samferðamenn verða
manni hugum kærari en aðrir.
Mynd þeirra máist ekki né fölnar,
þótt maðurinn hverfí af sjónarsvið-
inu. Séra Hannes hafði sérstakan
persónuleika og viðmót. Þessi hlýi
og hressandi blær sem frá honum
streymdi heillaði alla. Það var eng-
in lognmolla þar sem hann fór.
Hann átti svo auðvelt með að ná
til fjöldans og láta áheyrendur
gleðjast með sér á gleðistundum.
Eg hef ekki þekkt snjallari veislu-
stjóra, enda var hann búinn að fá
góða þjálfun í því fagi hjá Land-
mönnum á þorrablótum og fleiri
hófym.
Ég átti því láni að fagna að kynn-
ast séra Hannesi fljótlega eftir að
ég kom í Landsveitina fyrir tuttugu
árum. Það var í gegnum kirkjukóra-
söng, en hann æfði kirkjukórinn
sjálfur heima í Fellsmúla, og held
ég að hann hafí haft mikla ánægju
af því, enda var hann músíkalskur
fram í fíngurgóma.
Ekki brást það er við hugðumst
kveðja dyra hjá séra Hannesi að
hann stóð úti á tröppum í drifhvítri
skyrtunni og heilsaði okkur með
þessum orðum: Komiði blessuð og
veriði velkomin. Mikið er gaman
að sjá ykkur.
Séra Hannes var fluggáfaður,
enda sýndu öll hans prestsverk að
þar var enginn meðalmaður á ferð.
Ég og fjölskylda mín kveðjum
séra Hannes með þessum fátæklegu
orðum og vottum ættingjum hans
samúð.
Fari hann í friði, friður Guðs
hann blessi, hafði hann þökk fyrir
allt og allt.
Benedikt Sveinbjarnarson
og fjölskylda,
Lyngbrekku, Laugarási.
„Með tryggð til máls og manna
á mátt hins góða og sanna
þú trúðir traust og fast.“
(E.B.)
Séra Hannes fæddist 23. mars
árið 1923 í Elfros, Saskatechewan
f Kanada.
Hann kom að Fellsmúla í Land-
sveit árið 1955 og dvaldist þar til
æviloka.
Ég kynntist séra Hannesi þegar
ég flutti að Laugalandi í Holtum
fyrir um það bil 18 árum. Með okk-
ur tókst góð vinátta, sem ég er
þakklátur fyrir. Engum duldist sem
kynntist séra Hannesi að þar fór
góður kennimaður, sem bjó yfír
staðgóðri þekkingu jafnt í trúmál-
um sem öðrum málum. Fljótlega
eftir að ég kom að Laugalandi og
hann kom í skólann til að spyija
bömin og vera sem prófdómari
komu vinsældir hans hjá nemendum
í ljós. Enda var hann að eðlisfari
félagslyndur og skemmtilegur við-
ræðu. Hann var með afbrigðum
góður félagi og alltaf hvetjandi til
alls góðs í leik og starfí.
Hárin var bæði sjálfstæðúr og
ákveðinn í skoðunum og hikaði ekki
við að halda þeim fram, hvort sem
mönnum líkaði betur eða verr.
Minningin um þessa liðnu tíð
mun geymast í huga okkar.
Blessuð sé minning hans.
Már Sigurðsson
Leiðir okkar lágu fyrst saman í
guðfræðideildinni. Hann var þar
fyrir, þegar ég knúði dyra. Þaðan
vorum við síðan samferða eftir góð
ár. Séra Hannes, séra Tómas Guð-
mundsson í Hveragerði og ég. Séra
Hannes bauð heim að prófí loknu.
Þar var gott að vera. Hann kunni
að láta fólki líða vel. Síðan minnt-
umst við afmælis, þegar tuttugu
ár voru liðin frá síðustu veru okkar
fyrir framan hið græna prófborð.
Þá komum vð saman í Fellsmúla.
Fundurinn gleymist aldrei. Ekki
frekar en svo margir aðrir við-
burðir, þar sem séra Hannes setti
sinn sterka og persónulega svip á
samfélag. Hans er þvi sárt saknað.
Ekki aðeins vegna stóru stundanna,
þegar hann opnaði faðm sinn í gleði
eða uppörvaði vegna vonbrigða,
heldur ævinlega, þegar leiðir lágu
saman.
Og hversu gott var það ekki að
heyra í honum á fímmtudags-
morgninum, degi fyrr en hann var
fluttur helsjúkur til borgarinnar
sinnar. Þá lét hann vel af batahorf-
um og var fullur bjartsýnna áætl-
ana, sem hann ætlaði endilega að
ræða frekar við mig sem allra fyrst.
Og hvort við ætluðum nú ekki að
láta verða af því með vorinu, sem
alltaf hefur staðið til á hveiju ári,
að við Ebba beindum stefnu austur
í Landsveit og ættum rólega stund
í gistivináttu hans. Ekki verður af
því, en hversu dýirmætt er það
ekki núna, þegar hann er farinn í
lengri ferð en við ræddum um þann
morguninn, að hafa getað talað um
áhugamál hans svo skömmu fyrr
en himinn var honum opnaður til
inngöngu.
Hannes Guðmundsson var heims-
maður, þegar við áttum vetur
saman í guðfræðideild. Vel klædd-
ur, fágaður, enda þekktur banka-
maður. Hann glataði aldrei því
yfírbragði, og hann var alla tíð hinn
sami, enda þótt við bættist ýmislegt
og dýpt fylgdi árum og reynslu.
Og kærleikur hans til kirkiunnar,
kirkju Krists, kirkjunnar á Islandi,
var alla tíð jafn fölskvalaus. Hann
unni henni svo heitt. Ekki síst helgi-
siðum hennar og aðferðinni, sem
okkur er fengin til þess að leiða
söfnuð fram fyrir hinn upprisna
Drottin. Helgisiðir, saga þeirra og
iðkun, voru honum hugleiknir og
þar var hann vel lesinn. Og annað
svið og þessu nátengt var sjálfur
Skálholtsstaður. Og um hann rædd-
um við síðast þennan fímmtudags-
morgun og þau tímamót, sem verða
í Skálholti í sumar. Hann hafði þar
uppi ýmsar skoðanir og lyfti sér á
flug í draumum sínum. Um það
hefur hann líka ritað af þekkingu
í afmælisrit Prestafélags Suður-
lands frá síðasta ári. En hollusta
hans við Skálholt átti sér framrás
í starfínu fyrir Prestafélag Suður-
lands, enda alla tíð nátengt. Nú fær
hann ekki að leggja sitt af mörkum
til hátíðahalda á degi heilags Þor-
láks að sumri né heldur að leggja
á ráðin vegna annarra þeirra tíma-
móta, sem hann hugsaði títt um
og ræddi af áhuga.
Þar verður því skarð fyrir skildi.
Það munaði ium hann séra Hannes,
þegar hann beitti sér og hversu
gott var það ekki að deila við hann
geði, þegar manni var ekki sama
um framrás og markmið. Fyrir það
vil ég þakka núna. Þess vegna eru
orð fest á blað og séra Hannes
Guðmundsson er falinn þeim
Drottni, sem hann trúði á af miki
illi einlægni og þjónaði af áhuga
og hugljómun. Kirkja íslands kveð-
ur hér góðan þjón sinn og við vinir
hans hinn beáta dreng.
Ólafur Skúlason
Kveðja frá Bergþórshvoli
Séra Hannesi Guðmundssyni
sóknarpresti í Fellsmúla kynntist
og fyrst, þegar við vorum við guð-
fræðinám í háskólanum. Ungur hóf
hann þátttöku í kirkjulegu starfí
og ýmsum trúnaðarstörfum gegndi