Morgunblaðið - 02.02.1988, Page 45

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR 1988
45
Afmæliskveðja:
Magnús Bjarnason
bóndi Birkihlíð
í dag, 2. febrúar, er frændi minn,
Magnús Bjamason bóndi í Birkihlíð
í Reykholtsdal, sjötíu ára. Þegar ég
var strákur var mér komið fyrir í
sveit á Skáney, en þar bjuggu þá
foreldrar Magnúsar, þau Bjami
Bjamason bóndi og orgelleikari og
kona hans, Helga Hannesdóttir, móð-
ursystir mín frá Deildartungu.
Eg var í mörg sumur snúninga-
strákur á Skáney. Þar var mann-
margt og þar rfkti mikil gleði og
kátína, jafnframt því að fólki var
haldið að vinnu svipað og þá gerð-
ist. Hestar vom margir og þeir tömdu
notaðir til dráttar, undir heyband,
að ég ekki tali um til reiðar. Mér
fannst þá langt að færa fólkinu
matinn á engjamar, en til þess hafði
ég í nokkur sumur mósótta meri,
fíngenga, og kom það sér vel. Ég
reiddi þverbakspoka með mörgu
matarkyns, og lá hann yfír hnakkkúl-
una og læri mér. Þá var ég oft með
súpubrúsa íklæddan pijónahólk, og
reiddi ég hann fyrir framan mig á
hnakkkúlunni. Ég hafði mikið að
gera í þessu trúnaðarstarfí, en var
stundum óánægður með þá mósóttu
af því hún hafði vit fyrir mér og fór
mátulega hratt. Aftur á móti hef ég
metið það við hana hvað hún var
fíngeng, og gott fyrir lítinn pilt að
koma öllu því, sem færa þurfti engja-
fólkinu, heilu að matartjaldinu.
Á þessum summm kynntist ég vel
öllu fólkinu sem var á Skáney, en
eðlilega sumu sumarfólkinu meira
og öðm minna. En Magnúsi frænda
mínum kynntist ég vel, enda þó hann
væri fáum ámm eldri en ég. Við
brölluðum margt, lögðum undir okk-
ur stórt holt og byggðum þar vegi
og brýr og bjuggum okkur til bfla
af mismunandi gerðum. Um tíma var
Holtið okkar annað heimili, svo gam-
an höfðum við af að ráðskast þar
og skipuleggja.
Hestar vom margir og góðir á
Skáney. Þar vom þrír mósóttir
fíngerðir reiðhestar. Þeir hétu Dúr,
Moll og Mósi og vom hestar hjón-
anna og elstu dótturinnar, Vigdísar.
Þar vom hlaupahestar eins og Hrani
og hæfíleikahestar eins og Þjálfí og
Óðinn, svo fáir séu taldir.
Við unga fólkið nutum þess að
ríða oft út, heimsækja frændfólk
okkar á næstu bæjum, fara í sund-
laugina eða á samkomur hjá
Ungmennafélaginu. Á hverju sumri
riðum við niður að Stóra-Kroppi og
Kletti, og oftast fómm við eina ferð
suður í Lundarreykjadal að heim-
sælqa frændfólki okkar á Oddsstöð-
um. Þá var oft mikið hlegið og sögur
sagðar, og stundum létum við gæð-
ingana spretta vel úr spori, eða við
teygðum þá á góðganginum á heim-
leiðinni.
Skáney var landmikil og góð jörð,
og Bjami, faðir Magnúsar, stóð þar
fyrir miklum framkvæmdum, bæði í
byggingu útihúsa og jarðrækt. Böm
þeirra hjóna, Helgu og Bjama, vom
þijú, og öll settust þau að á fæðingar-
jörð sinni. Guðráður Davíðsson,
maður Vigdísar Bjamadótcur, byggði
nýbýlið Nes, en Magnús og kona
hans, Brynhildur Stefánsdóttir frá
Flatey byggðu nýbýlið Birkihlíð, Vil-
borg sem var í miðið, giftist Marino
Jakobssyni og bjuggu þau lengi á
heimajörðinni Skáney.
Á Skáney var mikið músíklíf.
Bjami, faðir Magnúsar, var í áratugi
orgelleikari í mörgum kirlqum og
þjálfaði þar kirlqukóra. Þá var hann
kennarí í Hvítárbakkaskóla og sfðar
í Reykholtsskóla. Hann stofnaði kar-
lakórinn „Bræðuma" og stjómaði
honum í áratugi. Var mikið um að
vera þegar „Bræðumir" komu að
Skáney til að æfa sig í söng, grípa
í spil og spjalla saman. Helga spilaði
á gítar.
Úr þessum jarðvegi var Magnús,
og snemma fór að bera á músík-
hæfíleikum hans. Ungur var hann
þegar hann fór að leika í danshljóm-
sveit með frændum sínum, Sveinbimi
Þorsteinssyni frá Hurðarbaki og Jak-
ob Jónssyni á Varmalæk. En hann
fékk sér fljótlega forláta harmonikku
og náði á stuttum tíma góðum tökum
á henni, og lék hann næstu árin víða
á samkomum. Til að auðvelda sér
ferðalögin á og af böllunum fékk
Magnús sér mótorhjól eitt mikið.
Mér fannst mikill „stæli" yfir
Magnúsi þegar hann gat klukku-
tímum saman látið fólkið — oft
troðfullt hús af fólki — svífa um
gólfið undir tónaflóði nikkunnar, og
það söng þá „Á hörpunnar óma“, „0,
Jósef, Jósef" og „Viltu með mér vaka
í nótt" af innlifun, krafti og kærleika.
Magnús fór ungur í Reykholts-
skóla og seinna f bændaskólann á
Hvanneyri. Með dvöl sinni þar fór
hann að búa sig undir starf bónd-
ans. Það var líka hans vettvangur
þó hann hefði getað haslað sér völl,
nánast hvar sem hann hefði valið
sér, slíkur maður er Magnús.
Ungu hjónin, Magnús og Bryn-
hildur, fóm nú að koma sér fyrir á
nýbýlinu, byggja hús, kaupa vélar
og rækta og fjölga búpeningi. í mörg
hom var að líta, en þau gáfu sér líka
tíma til að rækta fagran blómagarð,
sem stendur sunnan og austan við
íbúðarhúsið, er þar nú slíkur unaðs-
reitur að óvíða sjást aðrir slíkir. Ofan
við bæinn Birkihlíð stendur Skáneyj-
arbungan, þar hafa þau hjón plantað
þúsundum plantna, vestan við skóg-
ræktargirðingu sem Helga, móðir
Magnúsar, húsfreyja á Skáney, hóf
í ræktunar- og gróðrarstörf fyrir
langa löngu.
Magnús hefur af mörgu gaman.
Músíkin hefur alltaf setið í hásæti í
Birkihlíð en veiðiskap hefur hann
stundað í vaxandi mæli. Árlega renn-
ir hann fyrir lax í einhveija af
bergvatnsám héraðsins, en þegar
jörð fer að grána og ijúpan að hópa
sig, þá fer Magnús að huga að
henni. Af veiðiskap hvers konar hef-
ur hann mjög gaman.
Ég hef þvf miður ekki þessa veiði-
náttúm og hef því ekki notið þess
nema sjaldan að fara með Magnúsi
til veiða.
Það hefur þó gerst að við höfum
tengt saman ánægju beggja og farið
ríðandi inn á Amarvatnsheiði í nok-
kurra daga veiðiferðir. Sérstaklega
man ég eftir ferð sem við fómm fimm
saman. Ég og Ingigerður, Magnús
og dóttir hans, Elín, og Guðmundur
heitinn Ásmundsson. Við riðum
þessa fögm leið frá Birkihlíð og inn
á Amarvatnsheiði. Við vomm með
gnægð góðra hesta, svo ferðin sótt-
ist vel og dásamlegt veður dró fjöllin
og jöklana nær okkur og varpaði á
þá slfkum litum að sjaldgæft er að
sjá. Það var áliðið þegar við komum
í kofann við Álftakrók, en Magnús
vildi leggja netin strax og var það
gert. Við veiddum vel og var það
mest Magnúsi að þakka. Hann var
svo útsjónarsamur, Iaginn og róleg-
ur. Við höfðum með okkur tökuhest
undir aflann og var hann með gnægð
fiska í töskunum þegar heim var
haldið. Gaman var þá að koma að
Birkihlíð eins og jafnan endranær,
þar höfðum við notið gestrisni og
vináttu alla tíð.
Synir okkar Ingigerðar nutu þess
að vera snúningastrákar í Birkihlíð.
Frá því ég var á Skáney og þar tíl
þeir vom í Birkihlíð hafði átt sér
stað bylting í landbúnaði. Vélar
höfðu tekið við, en reiðhestar vom
notaðir æskunni til gleði og þroska.
Við Ingigerður emm þakklát hjónun-
um í Birkihlíð fyrir að taka strákarva
af okkur í mörg sumur og aðstoða
okkur við uppeldi þeirra.
Magnús og Brynhildur eiga 5
mannvænleg böm, þau em:
Elín húsmæðrakennari, gift Ara
Teitssyni, ráðunaut á Hrísum,
S-Þing., Helga, fóstra, gift Sigurði
Krisófer Péturssyni, lækni á Akur-
eyri, Guðfinna sjúkraliði, gift Gylfa
Karlssyni rafvirkja, Akranesi, Stefán
trésmiður á Akranesi, kvæntur
Kristjönu Kristjánsdóttur hjúkmnar-
konu, og Magnús búfræðingur í
Birkihlíð.
Þá ólu þau upp Bjama Viðarsson,
son Elínar. Hann er verkfræðingur
og stundar nú framhaldsnám í Kaup-
mannahöfii. Bjami er giftur Sólrúnu
Halldórsdóttur frá Grandarfírði, sem
nemur viðskiptafræði.
í ákaflega mörg ár hef ég látið
síðustu sumarhestaferð mína enda í
Birkihlíð. Þar dreg ég undan klámn-
um og horfi á eftir þeim skokka upp
Bunguöxlina í átt til „Norðurlands-
ins“. Þar njóta þeir skjóls og góðrar
haustbeitar þar til ég tek þá á hús.
Þau em því mörg orðin árin sem við
frændumir höfum haldið vinskap, og
það veit ég að svo mun verða meðan
báðir ráða, að ég mun koma í sfðustu
sumarferð mína að Birkihlíð, ríðandi
um réttimar, og láta hesta mína
ganga létt og bera höfuðin hátt þeg-
ar ég ríð upp Holtið og fram hjá
Pillubletti. Þá er ég viss um að Magn-
ús lítur niður veginn og veit hver er
að koma.
Við Inga sendum frænda mfnum
og fólkinu í Birkihlfð bestu kveðjur
f tilefni af 70 ára afmælinu.
Hjalti Pálsson
wmmmmmmmmmmrnmmmmmmmm^mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm wmmmmmmmmmmKmmmmmmmmmmmmk
DMUMtAr m
GÆÐI NOTAGILDIOG FALLEGT UTLIT
.„ar EINKENNA ÍTALSKA HÖNNUN
F // A T
í FRAMTÍÐ VIÐ SKEIFUNA SÍMAR: 688850 & 685100
r *&*$*&*'*