Morgunblaðið - 02.02.1988, Blaðsíða 49

hann um dagana, en væntanlega
verður um það fjallað af öðrum.
Strax sást að þar fór maður, sem
eftir var tekið og sópaði að. Fram
að hans hinstu stund átti ég og
heimili mitt vináttu hans, en hér í
Rangárvallaprófastsdæmi áttum
við svo frábært samstarf í liðlega
12 ár.
Hjá honum skiptust á gaman-
semin og alvaran: Alvaran og
virðuleikinn þegar hann þjónaði í
kirkjunni og gamansemin þess ut-
an. Gamansemi hans var raunar við
brugðið. Sá hann vel það skoplega
í fari annarra, en ekki síður hjá
sjálfum sér. Hann var mikill sam-
kvæmismaður og þurfti ekki annað
en að segja á sinn sérstæða hátt:
Hvað er þetta? Þá gat hann látið
heilt samkvæmi bókstaflega veina
af hlátri. Hann þorði alltaf að segja
mönnum sannleikann, en fékk
stundum svona og svona þakkir
fyrir. Það munaði allt af um séra
Hannes, þar sem hann tók eitthvert
mál að sér. Söngelskur var hann
og lék vel á orgel. Fagra kapellu
útbjó hann heima hjá sér. Hann var
gestrisinn og höfðingi mikill heim
að sækja.
Hinni einstæðu góðsemi hans og
höfðingslund við son okkar gleym-
um við hjónin aidrei. Og vinátta
séra Hannesar og Njáls okkar var
mikil. Eitt atvik kemur í hugann,
er Njáll var 4 ára. Séra Hannes var
að fara frá okkur og hafði hrifið
drenginn svo, að sá litli sagði: „Þú
ert svo skemmtilegur að þú verður
að koma fljótt aftur og sitja þá í
gluggakistunni hjá mér.“
Einhverju sinni messaði séra
Hannes hjá mér og ég í annan tíma
hjá honum. Þá sem oftar var með
okkur hið ánægjulegasta og eftir-
minnilegt samstarf. Allt er þetta
nú þakkað og þá alveg sérstaklega
ógleymanlegu samverustundimar,
þegar hann var hjá okkur á Berg-
þórshvoli og þreyttist aldrei á að
gleðja drenginn okkar.
Alltaf fylgdu þau honum, hressi- •
leikinn og gleðin. Það mátti vera
meira en steindauð samkoma ef
hann gat ekki lyft henni upp og
margir höfðu orð á því, hve vel
þeim liði í návist hins glaða manns.
Þar held ég líka að fáum hafí leiðst
og svo sannarlega var eftir honum
tekið, hvar sem hann fór enda var
hann í engu meðalmaður. Allt hjá
honum var veglegt og stórt í snið-
um. Og þegar ég tók eftir var hann
sóknarbömum sínum hlýr og hjálp-
samur. Hjarta hans var bæði hlýtt
og viðkvæmt og trygglyndið frá-
bært. Hið stórbrotna og fagra var
fljótt að hrífa huga hans.
Séra Hannes í Fellsmúla var
víðkunnur skörungsklerkur, sem
bar mikla og sanna lotningu fyrir
Guði og kirkjunni. Hann setti mik-
inn svip á umhverfi sitt og sína
löngu einveru bar hann af fágætri
reisn.
Ég hugsa til allra samvemstund-
anna í Skálholti, er við vomm þar
á hveiju hausti með fermingarböm-
um Rangárþings og sér æskulýðs-
starfið okkar þar á bak traustum
og frábæmm presti. Þann þátt
rækti hans af einstakri kostgæfni
og lék ævinlega á als oddi, hvort
heldur hann var þar með bömunum
í leik eða starfí. Og svo kær sem
þau vom honum var hann ekki síður
kær þeim. Þau máttu hreinlega
ekki af honum sjá. Presturinn góði
átti svo einstaklega auðvelt með
að gleðja bömin. Hann var afburða
fræðari. Og í kirkjunni vildi séra
Hannes hafa alla hluti rétta og
umfram allt fara rétt með hin helgu
sannindi.
Ég vissi að séra Hannes átti allt-
af eina ósk og þar bænheyrði Guð
hann. Þetta er vel túlkað í 27. sálmi
Davíðs 4. versi:
„Eins hef ég beðið Drottin, það eitt þrái ég:
Að ég fái að dveljast í húsi Drottins alla
ævidaga mina til þess að fá að skoða yndis-
leik Drottins, sðkkva mér niður í hugieiðing-
ar í musteri hans.“
Ég og fjölskylda mín kveðjum
svo séra Hannes með hlýju þakk-
læti og virðingu og með þeim
víðfrægu orðum Frelsarans, sem
séra Hannes var svo skemmtilega
ófeiminn við að boða:
Et veritas liberabit vos.
Séra Páll Pálsson
á Bergþórshvoli.
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR 1988
49
Hann andaðist á Landspítalanum
í Reykjavík laugardaginn 23. janúar
1988 og fór kveðjuathöfn fram frá
Skarðskirkju í gær, mánudaginn
1. febrúar og jarðarförin fer fram
í dag frá Fríkirkjunni í Reykjavík.
Séra Hannes fæddist í Élfros,
Saskatchewan í Kanada, 23. mars
1923, sonur Guðmundar Guð-
mundssonar, bónda og konu hans,
Elísabetar Jónsdóttur. Fluttist hann
til íslands 1925 og ólst upp hjá
móðursystur sinni, Guðrúnu Jóns-
dóttur í Reykjavík. Hann átti góð
æskuár hjá stjúpu sinni, sem hann
minntist með virðingu og þökk.
Hann gekk menntaveginn, varð
stúdent frá Menntaskólanum í
Reykjavík 1950 og tók próf í guð-
fræði frá Háskóla íslands 1955. Á
skólaárum sínum starfaði hann sem
bankaritari og síðar gjaldkeri í Út-
vegsbanka Islands, einnig var hann
ritari íjárveitinganefndar Alþingis
frá 1950 til 1953. Var vígður til
Fellsmúlaprestakalls 10. júlí 1955
og verið þar þjónandi prestur síðan.
Það var vandi að setjast í sæti
Fellsmúlafeðga, sem höfðu verið
þjónandi prestar í Fellsmúlapresta-
kalli í rúma hálfa öld. Unga prestin-
um var vandi á höndum. Hann fann
það fljótt og vann sig áfram, virti
þá og minntist þeirra oft. Sérstak-
lega ber að minnast framkomu hins
unga prests við háaldraða vinnu-
konu, Ingigerði, sem verið hafði á
Fellsmúla í tæpa hálfa öld. Hún var
strax velkomin að dvelja á Fellsm-
úla hjá séra Hannesi og undi hag
sinum þar vel margar stundir.
Með árunum varð séra Hannes
góður Rangæingur og vildi hag og
menningu fólksins í héraðinu sem
besta. Hann var góður söngmaður
og organisti, formaður Kirkjukóra-
sambands Rangæinga á árunum
1973—77. Hann var formaður þjóð-
hátíðamefnda Rangæinga og var
mjög virkur til starfa til að efla
menningar- og listaviðburði heima
í héraði. Hann átti fallegt heimili á
Fellsmúla, prýtt fögrum og góðum
munum. Séra Hannes var sérstak-
lega gestrisinn, kunni sannarlega
að taka á móti gestum. Hann
gleymdi engum.
Við í Skarðskirkjukór minnumst
með þakklæti söngæfínganna
heima á Fellsmúla, þar sem séra
Hannes var bæði kennarinn og
gestgjafínn. Sóknarböm séra
Hannesar sjá með söknuði á eftir
góðum dreng, stórkostlegum per-
sónuleika, sem var hrókur alls
fagnaðar á hátíðarstundum, sterkur
og hlýr, þegar sorgin sótti okkur
heim. Við þökkum samfylgdina.
Innilegar samúðarkveðjur til vanda-
manna séra Hannesar.
Sigríður Th. Sæmundsdóttir
„Réttlættir af trú höfum vér frið
við Guð fyrir Drottin vom Jesúm
Krist." Rómv. 5.1. Þessi orð komu
mér í hug er ég minntist séra Hann-
esar Guðmundssonar í Fellsmúla
að honum gengnum. Er það vegna
þess, að ég þekkti hve djúpa merk-
ingu þessi lykilorð lúterskrar
guðfræði áttu í vitund hans.
Séra Hannes var faaddur 23.
mars 1923 í Kanada. Foreldrar
hans vom Guðmundur Guðmunds-
son og Elísabet Jónsdóttir og vom
þau bæði Ámesingar. Þau hjón slitu
samvistir og mun Hannes hafa ver-
ið tveggja ára gamall er hann fór
í fóstur til móðursystur sinnar,
Guðrúnar Jónsdóttur, sem hélt
heimili með ömmu hans, Sesselju
Guðmundsdóttur. Ólst Hannes upp
í Reykjavík og fór að starfa hjá
Útvegsbankanum 1939, þar sem
hann starfaði óslitið til 1948 sem
ritari og gjaldkeri. Skólanám sitt
stundaði hann með starfi og varð
stúdent 1950. Á ámnum 1950 til
1953 var hann ritari fjárveitinga-
nefndar Alþingis en lauk embættis-
prófi frá guðfræðideild Háskóla
Islands 1955. Sama ár var hann
vfgður til þjónustu í Fellsmúla-
prestakalli og þjónaði því síðan til
dauðadags.
I öllum störfum sínum var séra
Hannes eftirtektarverður. Hann var
vinsæll félagi á sviði starfs og fé-
lagsmála. Bjó hann yfír mikilli
greind og vakandi áhuga, sem gerði
hann að skemmtilegum manni.
Sama var hvort það var í hópi leikra
eða lærðra. Ávallt gat hann komið
á óvart með skarplegum athuga-
semdum og yfirburðum á sviði
þekkingar. Séra Hannes var vak-
andi maður í andanum. Var hann
gmndvallaður í guðfræði sinni og
vel lesinn og hafði gjaman eitthvað
riýtt fyrir stafni. í dagfari var hann
fyrirmannlegur og oft djarfmann-
legur í framgöngu. Gamanyrði lágu
létt á vömm hins fágaða heims-
borgara, en skammt var í hina
uppbyggilegu alvöm íhuguls
manns.
í embætti sínu austur í Land-
sveit reyndist séra Hannes vel. Rak
hann lengst af nokkum búskap í
Fellsmúla og hélt prestssetur sitt
af prýði. Heimili hans var gest-
kvæmt myndarheimili, sem gjaman
stóð opið sóknarbömum hans. í
Rangárþingi var oft til hans leitað
þegar mikið lá við og mikið og óeig-
ingjamt starf vann hann fyrir
kirkjukórana þar. Sjálfur lék hann
á hljóðfæri og kunni vel til verka,
er hann æfði kóra og gegndi lykil-
hlutverki í hátíðahaldi kirkju og
héraðs þar eystra. Oft var hann
bæði prestur og organisti í sínum
kirkjum. Sóknarbömum sínum
reyndist séra Hannes yfirleitt af-
burða vel. Í þeim fundu þau vin og
velgjörðamann þegar eitthvað bját-
aði á. f embætti sínu og einkalífi
var hann eins að því leyti að vera
mikill tryggðamaður og fómfús vin-
ur. Þetta þekki ég m.a. vegna
áratuga vináttu hans við foreldra
mína, þau Stefaníu og Sigurð Páls-
son. Einnig ber það vott um þennan
þátt í fari Hannesar hvemig honum
fórst við fóstm sína, sem hann tók
með sér að Fellsmúla og svo hjúið
dygga, sem fyrir var í Fellsmúla
er hann kom þar, Ingigerði Brynj-
ólfsdóttur. Vel fórst honum og við
frú Önnu, ekkju forvera síns. Þann-
ig mætti lengi telja, og það þekkja
þau best sóknarbömin í sóknum
Fellsmúlaprestakalls. Af vitnisburði
þeirra er ljóst, að nú er brostinn
mikilvægur hlekkur í menningarlífi
byggðarinnar og þar er séra Hann-
esar sárt saknað sem vinar og
velgjörðamanns.
Já, hann var hæfíleikaríkur og
af hjarta örlátur þessi gengni bróð-
ir. En þegar ég minnist hans kemur
mér í hug gamalt máltæki frá Nor-
egi, sem segir á þá leið, að auðveld-
ara sé fyrir þá hundrað, sem á
prestinn hlýða að fara eftir því sem
hann segir, en það er fyrir hann
sjálfan. Þannig er presturinn oft í
háska staddur. Það er óttalegt að
vera útvalinn og frá tekinn til þess
að bera fram fyrir fólk hinn full-
komna vitnisburð Guðs orðs um
dóminn og náðina, en vera svo sjálf-
ur ekkert nema venjulegur maður.
Á tímum losaralegs siðgæðis og
kröfuleysis til sjálfs sín er enn star-
að á prestinn um siðgæði hans og
hans nánustu. Út úr öllu kemur
svo, að presturinn virðist vera sá
eini bersyndugi í samfélaginu.
Mörgum sýnist meira að segja, að
við séum hlægilegir og eins og trúð-
ar í hátíðlegri framkomu og
skrúðaburði. En svo máttugt er
Guðs orð, að þegar við prestamir
virðumst broslegastir í veikri við-
leitni okkar, verðum við þó fyrir