Morgunblaðið - 02.02.1988, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. FEBRÚAR
líJOHOM
1988
Minning:
Magnús Magnús-
son skipstjóri
Það er sjónarsviptir í Hafnarfirði
eftir að Magnús Magnússon, skip-
stjóri í Hafnarfirði, hefur kvatt
þennan heim. Hann var einn þeirra
manna, sem settu svip á bæinn.
Hann var öllum minnisstæður, sem
honum kynntust. Á ytra borðinu
virtist hann sumum vera hijúfur,
hann var orðstór og lét yfírleitt
flakka það, sem kom í hug hans
hveiju sinni. Þessi hreinskilni hans
gat stundum orðið honum til traf-
ala. Sögur heyrði ég fyrir 30 til 35
árum síðan um það að hann þótti
djarfur til orða í talstöðinni, er hann
stýrði fleyi sínu á fískimiðin. Var
talið, að öllum líkaði ekki þessi
hreinskilni. — Kjmntist þú Magnúsi
betur og komst inn fyrir ytra borð-
ið gerðir þú þér grein fyrir, að hér
hafðir þú hitt öðling, sem öllum
vildi gott gera og vera vinur allra.
Hann var fa3tur fyrir, teldi hann
að hann fengi ekki þá afgreiðslu
sem hann átti rétt til. Einhveiju
sinni kom Magnús á skrifstofu
mína, settist á stól fyrir framan
skrifborðið mitt, stóð upp, sneri sér
í hring, tók í nefíð, snýtti sér og
settist síðan aftur niður. Honum var
mikið niðri fyrir, en nú var hann
tilbúinn að tala. Hann sagðist vera
að koma úr stofnun í Reykjavík,
hann virtist ekki geta komist í
gegnum stofnananetið, það væri
svo þéttriðið. Nú, hann hafði hitt
eldri konu í þessari stofnun. Hún
hefði varla hlustað á sig og ætlað
sfðan að vísa honum í burtu. Hann
sagði, að sér hefði runnið í skap
og því hefði hann spurt konuna sí
svona: „Heyrið þér frú, getur verið
að þér hafið farið öfugu megin fram
úr rúminu í morgun. Ég held þér
ættuð heldur að reyna að nálgast
kjarna málsins." Magnús sagði, að
konan hefði hvítnað og roðnað til
skipis, staðið upp og sest í sætið
til skiptis. Honum var ekki orðið
sama um stöðu mála. Hins vegar
væri hann enn frár á fæti og hefði
hann því forðað sér hið snarasta.
Við Magnús vorum miklir vinir.
Hann kom regulega á skrifstofuna
til mín, stundum vann ég ýmis við-
vik fyrir hann, á öðrum stundum
kom hann til að láta sjá sig og
ræða sjávarútvegsmál. Magnús fór
margan veturinn til Kanaríeyja og
eyddi þar gjaman 4 til 6 vikum í
sól og hita, þegar kuldi og skamm-
degi hijáði okkur á Fróni. — Síðan
þegar heim var komið hafði hann
frá mörgu að segja.
Magnús hafði mikinn áhuga á
því, hvemig fískmarkaðurinn í
Hafnarfírði myndi takast. Ýmsir á
hans aldri höfðu ekki trú á fyrirtæk-
inu. Það er jrfírleitt einkenni manna,
þegar aldur færist yfír þá, að vilja
Blómastofa
Friðfinns
Suðurlandsbraut 10
108 Reykjavík. Sími 31099
0pi6 öil kvöid
til kl. 22,- einnig um helgar.
Skreytingar við öll tilefni.
Gjafavörur.
láta hlutina standa óhreyfða. Þetta
var ekki hlið Magnúsar. Hann var
í anda sem ungur maður að þessu
lejrti. Ég man, þegar markaðurinn
var vígður, var hann fyrsti maður
á staðinn. Á þessum tíma var hann
hættur að róa á trillunni sinni.
Hann mætti þá gjaman á markað-
inn, hitti vini sína, fískkaupendur
og sjómenn, og sá hvemig verð-
myndunin gekk fyrir sig. Stund á
markaðnum skipti deginum hjá
gömlu sjómönnunum, sem höfðu
hætt störfum, en höfðu enn óþrejrt-
andi áhuga á höfninni, sjónum og
fískinum.
Síðasta skipti, sem ég sá Magn-
ús, var í fyrri hluta desember
síðastliðinn. Hann var mættur á
fískmarkaðinn. Hann stóð þar álút-
ur við staf og hlustaði á Einar
Sveinsson, framkvæmdastjóra
Fiskmarkaðarins í Hafnarfirði,
kjmna físktegundir og bjóða fískinn
upp. Ég gekk til Magnúsar og
spurði hann að því, hvort hann
væri eitthvað lasinn. Hann leit upp
og rétti úr sér með erfíðismunum
og svaraði svo til, að það amaði
ekkert alvarlegt að sér. Ég sá á
andliti hans, að hann vildi leyna
veikindum sínum, hann var náfölur.
Ég frétti síðar, að hann hefði fljót-
lega eftir þetta lagst inn á St.
Jósefsspítalann í Hafnarfírði og biði
nánast endaloka jarðvistarinnar.
Magnús lést að morgni 26. janúar
síðastliðinn.
Magnús fæddist að Efri-Flanka-
stöðum í Sandgerði 25. ágúst 1907,
sonur hjónanna Magnúsar Einars-
sonar og Snjáfríðar Einarsdóttur.
Faðir hans drukknaði, áður en
Magnús fæddist. Dvaldi hann hjá
móður sinni til 5 ára aldurs. Var
hann frá þeim aldri í fóstri til 11
ára aldurs, er hann flutti aftur til
móður sinnar. Hann fór í Sjómanna-
skólann _ 19 ára gamall og lauk
þaðan prófí árð 1930. Hann var
formaður á ýmsum bátum. Hér í
Hafnarfirði var hann lengi formað-
ur á bátum, sem Óskar Jónsson á
Mölunum stýrði. Hann var happa-
sæll skipstjóri og sótti sjóinn af
krafti. Hann gerðist síðan sjálfur
útvegsbóndi og endaði sjómennsku
sína á trillu hér í Hafnarfírði. Sjó
stundaði Magnús á 7. áratug og
kynntist mörgum sjómönnum um
ævina og ófáir hafa verið í skips-
rúmi með honum.
Magnús kvæntist Kristínu Magn-
úsdóttur frá Efri-Hömrum í Holt-
um. Eignuðust þau 2 böm, Hafdísi
skrifstofustúlku, gifta Hjörleifi
Bergsteinssjmi vélfræðingi, syni
Bergsteins Hjörleifssonar, sem var
starfsmaður Bæjarútgerðar Hafn-
arfjarðar til fjölda ára, fyrst á
togurum fyrirtækisins og síðan
starfsmaður í landi, þá lengst af
með Ingimundi Hjörleifssyni á
Flatahrauni. Þá eignuðust Magnús
og Kristín son, Magnús rafvirkja,
kvæntan Kristrúnu, bankastarfs-
manni, Jónsdóttur, ættaðri að
norðan. Kristín átti dóttur fyrir gift-
inguna, Báru Guðmundsdóttur,
kennara, gifta Jóni Gíslasyni, skip-
stjóra á vb. Guðrúnu frá Hafnar-
fírði, ættuðum frá ísafírði. Ólst
Bára upp á heimili Kristínar og
stjúpföður síns. Kristín dó fyrir ald-
ur fram árið 1967.
Ég kveð góðan dreng. Það er ljóst
að Hafnarfjörður er fátækari, eftir
að Magnús hefur horfíð til feðra
sinna.
Hrafnkell Ásgeirsson
Guðrún V. Guðjóns-
dóttír - Minning
Fædd 24. júní 1896
Dáin 22. janúar 1988
Hún amma mín er dáin.
Guðrún Valgerður hét hún og var
fædd á Kumbaravogi á Stokkseyri.
Móðir hennar var Katrín Svein-
bjömsdóttir en faðir Guðjón Jóns-
son. Með móður sinni fluttist hún
ung að Úthlíð í Biskupstungum.
Níu ára gömul missti hún móður
sína. Við móðurmissinn kynntist
hún ung einstæðingsskap og skiln-
ingsleysi vandalausra. Gæfu sína
taldi hún vera þegar Bjöm hrepp-
stjóri á Brekku og Jóhanna kona
hans tóku hana til sín. Hjá þeim
ólst hún upp til fullorðinsára. Þá
kom hún til Reykjavíkur fór í vist
eins og títt var um ungar stúlkur
! þá daga.
Árið 1920 giftist hún Guðjóni
Bjamasyni og bjuggu þau alla tíð
á Bjamastöðum á Grímsstaðaholti.
Guðjón afí minn var útvegsbóndi,
stundaði hrognkelsaveiðar í
Grímsstaðavör, eins og Bjöm sonur
þeirra gerir nú. Auk þess höfðu þau
kýr, hest og fugla. Áldrei var mat-
arskortur á heimilinu, amma var
alla tíð aflögufær og naut þess „að
gefa bita“.
Þau eignuðust fjögur böm:
Bjöm, Þorbjörgu, Bjama og Gunn-
ar. Öll em þau fjölskyldufólk, búsett
í Reykjavík. Guðjón afí minn dó
árið 1951. Seinna byggði amma á
Bjamastaðatúninu og hefur búið á
Ægisíðu 64 í rúm þijátíu ár og um
langa hríð hafði hún endur og gæs-
ir í „andakofanum" sínum niðri við
sjó á Ægisíðunni. Ég er fædd í
húsi ömmu minnar og sótti mjög
til hennar. Þegar ég byrjaði að búa
hóf ég búskap í húsi hennar. Sé ég
nú hversu heppin ég var að hafa
haft ömmu til halds og trausts, auk
þess fannst henni ekki mikið mál
að gæta bama minna, „sama hvar
ég sit,“ sagði hún.
Mikill gestagangur var hjá
ömmu, hún vildi hafa fólk í kringum
sig. Og margur sem ekki féll alveg
inn í uppskrift samfélagsins átti
Legsteinar
MARGAR GERÐIR
Mamom/Gmít
Steinefnaverksmiðjan
Helluhrauni 14, sími 54034,
222 Hafnarfjörður
Aldinn vinur hefur lokið sínu
æviskeiði, rúmlega áttræður.
Magnús Magnússon skipstjóri og
útgerðarmaður, Langeyrarvegi 15
í Hafnarfírði. Ég vil með örfáum
orðum kveðja, að mörgu lejrti sér-
stæðan, samferðarmann. Magnús
var kunnur í bæjarlífinu í Hafnar-
fírði enda var skipstjóraferill hans
búinn að vera einstaklega langur
og farsæll.
Magnús Magnússon fæddist á
Efri-Flankastöðum í Sandgerði 25.
ágúst 1907. Faðir Magnúsar var
sonur Einars Vigfússonar og Helgu
Bjömsdóttir en móðir hans var
Snjáfríður, dóttir Einars Guð-
mundssonar' og Ragnhildar Jóns-
dóttur. Oftast var Magnús kenndur
við gælunafn móður sinnar,
Snjáfríði.
Magnús Einarsson var sjómaður
og drukknaði hann áður en Magnús
yngri fæddist. Magnús yngri var
hjá móður sinni til fímm ára aldurs
en fór þá í fóstur að Vallarhúsum
á Miðnesi til hjónanna Margrétar
Þórarinsdóttur og Jóns Ólafssonar.
Þar var hann til ellefu ára aldurs
en þá for hann aftur til móður
sinnar. Lífsbaráttan var hörð og
Magnús hóf sjómannsferil sinn
þrettán ára og sautján ára varð
hann formaður á Barðanum frá
Ólafsvík sem gerður var út frá
Sandgerði. Magnús fór nítján ára
gamall í Sjómannaskólann og lauk
þaðan prófi 1930.
Síðan hefur Magnús verið skip-
stjóri á ýmsum bátum og má þar
nefna mb. Soffíu frá Sandgerði,
mb. Auði Gk, mb. Hafdfsi GK, mb.
Öm Amarson GK, Hafrúnu GK,
mb. Dóm GK og mb. Mímir GK.
Magnús á því einstaklega langan
skipstjóraferil að baki. Og þegar
aldurinn færðist yfír var ekki látið
deigan síga heldur róið á trillu héð-
an úr Hafnarfirði, einsamall eða við
annan mann eftir því hvemig á stóð.
Um áramótin 1986—87 varð Magn-
ús fyrir því óhappi að missa trillu
sína í óveðri í Hafnarfjarðarhöfn.
Þá var eins og sterk taug brysti
og manni fannst eins og Magnúsi
jrrði gamall í fyrsta sinn.
Það sem fyrst og fremst gerir
Magnús minnisverðan, auk hans
farsæla skipstjóraferils, var per-
sónugerð hans sem var sérstæð og
einstök og átti hann fáa sína líka.
Andinn var ungur fram á efstu ár.
Röddin var há og hvell og hann var
kunnur fyrir sín hnjrttnu og snöggu
vísan bita og uppörvun hjá henni.
Sjötug fór amma í sína fyrstu
utanlandsferð og varð mjög hrifín.
Hún tók af mér loforð að fará á
sömu slóðir svo ég gæti einnig dáðst
að því sem hrifíð hafði hana mest.
Tveir dagar á ári vom merkis-
dagar hjá ömmu. Annar var 17.
júní, en þá fór hún alltaf uppáklædd
niður í bæ og man ég hvað okkur
stelpunum fannst sniðugt að horfa
á hana dansa niðri í Lækjargötu.
Hinn dagurinn var afmælisdagur-
inn hennar, Jónsmessan. Þá bakaði
hún pönnukökur, smurði flatbrauð
og hafði kleinumar tilbúnar. Þá
komu allir við og finnst mér sem
oftast hafí verið sól þennan dag,
enda sólargangur lengstur um þetta
leyti árs.
Nú þegar amma mín er öll véit
ég að samferðamenn hennar, sem
famir em á undan, taka vel á móti
henni.
Ég og fjölskylda mín þökkum
ömmu Guðrúnu fyrir samfylgdina
og það sem hún var okkur.
Guðrún G. Björnsdóttir
tilsvör. Lundin var létt og áhyggjur
af dægurþrasi líðandi stundar gat
maður ekki fundið hjá Magnúsi.
Maður átti því nær alltaf góðu
nærvem með honum. Kannski þess
vegna fínnst manni hann sérstakur
og minnisstæður. Magnús var sögu-
maður góður með afbrigðum enda
kunni hann frá mörgu að segja á
löngum sjómannsferli og frá sam-
skiptum við fjölmarga samferðar-
menn. Yfirleitt talaði Magnús ekki
á helgibókarmáli. Sjálfur hefði hann
orðið gott efni í stóra bók.
Magnús gat verið snöggur upp á
lagið ef honum fannst á einhvem
hallað og talaði þá ekki tæpitungu-
mál. Einn af stóm og góðu kostun-
um var að hann fór ekki í
manngreinarálit. Hann hafði gott
hjartalag undir hijúfu jrfírborði og
var drengur góður.
Óveryu heilsuhraustur var Magn-
ús alla ævi þar til örfáum mánuðum
fyrir andlátið, en hann lést á St.
Jósefs spítala 27. janúar sl.
Það er til marks um ungan og
hraustan anda að Magnús var orð-
inn 60 ára þegar hann tók bílpróf
og þá eignaðist hann sinn fyrsta
bíl. Magnús vildi hafa bíla sína stóra
og kraftmikla eins og þeir sem jmgri
vom enda skipti hann oft um bíl
og ók hann fram á síðasta ár.
Kona Magnúsar var Kristín
Magnúsdóttir fædd 26. apríl 1918
en hún lést 24. febrúar 1967. Faðir
hennar var Magnús bóndi á Efri-
Hömmm í Holtum, Bjömssonar,
Snæbjömssonar. Móðir Kristínar
var Stefanía Ámundadóttir í Bjólu
í Rangárvallasýslu, Filippusarson-
ar.
Magnús og Kristín eignuðust tvö
böm. Magnús rafvirlqa, fæddur 23.
ágúst 1942 en hann er kvæntur
Kristrúnu Jónsdóttur bankastarfs-
manni. Og dótturina Hafdísi skrif-
stofustúlku, fædd 6. júlí 1937, en
hún er gift Hjörleifi Bergsteinssjmi
vélvirkja. Stjúpdóttir Magnúsar er
Bára Guðmundsdóttir kennari,
fædd 27. júní 1936, en hennar
maður er Jón Gíslason skipstjóri.
Eftir að Magnús varð ekkjumað-
ur var það lán hans að búa í næsta
nágrenni við öll böm sín og tengda-
böm.
Magnús átti tvö bræður. Annar
þeirra, Einar Helgi, dó nýfæddur,
en hinn sem einnig hét Einar Helgi
lést í hárri elli 1985. Var hann bóndi
á Klöpp í Sandgerði.
Á kveðjustund vil ég senda kveðj-
Þegar ævin er orðin löng og
kraftar þrotnir er gott að fá
hvíldina. Hjá þeim er eftir standa
lifir minningin.
Þegar við minnumst ömmu, Guð-
rúnar Valgerðar Guðjónsdóttur,
koma sólríkir sumarmorgnar upp í
hugann, þegar allt snerist um endur
og hænur. Að mörgu var að hyggja,
en allt var í föstum skorðum og
gamli tíminn var í heiðri hafður.
Amma lét nútímann ekki raska ró
sinni, hún hélt áfram að gera hlut-
ina eins og hún hafði alltaf gert
þá. Við krakkamir í hverfínu vorum
Ifka fyllilega sátt við hennar verklag
og margir minnast þessa fuglabú-
skapar hennar á Ægisíðunni þar
sem einlægnin og gleðin réð ríkjum.
Mörg smáböm komu einnig í fylgd
með foreldrum sínum ásamt nokkr-
um brauðmolum og fengu þar sína
fyrstu lexíu úti í náttúranni.
Fuglabúskapur ömmu ásamt því
sérstaka þjóðfélagi er var og er við
uppsátur grásleppukarlanna við
Ægisíðu var þroskandi og hollur
skóii fyrir okkur bömin í hverfínu.
Þar kynntumst við samskiptum
manna og náttúra og mislyndi sjáv-
ar, sem ýmist var blíður og gjöfull
eða grimmur og óvæginn. Þar lærð-
um við að bera virðingu fyrir
náttúranni og umhyggju fyrir því
sem lifír með því að ávallt voram
við á varðbergi fyrir því að enginn
hrekkti fuglana hennar ömmu og
að þeir fengju nóg að borða.
Við minnumst ömmu er hún gekk
daglega með mat í fötu til fuglanna
sinna. Fuglabúskapurinn veitti
henni reisn og gaf henni sjálfstæði
er hvorki tími né nútímaþjóðfélag
fékk eða vildi brejrta, uns kraftar
hennar þrutu.
Megi hún hvíla í friði.
GJB - ÁB