Morgunblaðið - 19.02.1988, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1988
KÖNNUN A HÖGUM OG VIÐHORFUM GRUNNSKOLAKENNARA:
Kennarar telja brýnt að ekkí
séu fleiri en 20 nemar í bekk
Hæfileg laun á bilinu 57.000 til 89.000
KENNARAR telja að fækka eigi
nemendum í bekkjardeildum og
telja um 90% þeirra að æskileg-
ast sé að hafa 20 nemendur eða
færri i hveijum bekk. Flestum
kennurum þykir hæfilegt að fá
57.000 til 89.0000 krónur i laun
á mánuði. Þeir te\ja ekki rétt að
nemendur flytjist á milli bekkjar-
deilda án þess að þreyta próf og
þeir telja að agavandamál i skól-
um hafi aukist og að samvisku-
semi nemenda og virðing þeirra
á kennurum hafi minnkað. Meiri-
hluti þeirra telur að afburða-
nemendum sé haldið niðri í skól-
um. Þetta kom meðal annars
fram í könnun sem Ragnhildur
Helgadóttir þáverandi mennta-
málaráðherra fól Þórólfi Þór-
lindssyni prófessor að gera árið
1984.
Undirbúningur könnunarinnar
hófst árið 1985 og voru svör að
berast fram á mitt ár 1986. Þá
hvort nemendur ættu að flytjast á
milli bekkja án þess að taka próf
svöruðu yfir 72% þeirra neitandi.
Einnig hefur verið deild um hvort
kunnátta nemenda sé meiri eða
minni nú en áður. Um 56% kennara
telur að hún sé svipuð, en 36% telja
að hún sé minni.
Meirihluti kennara, eða 63%,
telja að afburðanemendum sé hald-
ið niðri eins og skólastarfi sé háttað
í dag.
Þá kom í ljós að sú skoðun að
fækka eigi nemendum í bekkja-
deildum gengur eins og rauður
þráður í gegnum niðurstöður könn-
unarinnar. Um 90% grunnskóla-
kennara telur æskilegast að hafa
20 nemendur eða færri í bekkjar-
deild. Sem rök fyrir þvi nefna þeir
meðal annars að auðveldara sé að
veita nemendum kennslu við hæfi
í fámennum bekkjardeildum og
Hvað vilja kennarar fá f laun
1353% 13.93%
□
□
■
56 þús. kr og<
57-73 þús. kr.
74-89 þús. kr.
90 þús. kr og >
færri nemendur þurfi þá á stuðn-
ingskennslu að halda.
Rúmlega helmingur kennara tel-
ur að grunnskólalögin hafi reynst
fremur illa eða mjög ila í fram-
kvæmd.
Miðað við núverandi aðstæður
er meirihluti kennara fylgjandi því
að bekkir séu blandaðir og boðið
sé upp á stuðningskennslu.
Meirihluti íslenskra kennara virð-
ist vera sammála um að grunnskól-
amir eigi að leggja megináherslu á
að kenna grundvallargreinamar
lestur skrift og reikning. Meirihluti
þeirra telur mjög æskilegt eða frem-
ur æskilegt að foreldrar hafi áhrif
á það sem kennt er í skólanum og
að þeir miðli af eigin reynslu í
kennslustundum. Hins vegar telur
meirihluti kennara að foreldrar eigi
ekki að hafa áhrif á hvemig kennsl-
an fer fram.
Þegar könnuð voru viðhorf kenn-
ara til agavandamála, áhuga nem-
enda á námi, samviskusemi þeirra
og virðingu fyrir kennumm var
stuðst við svör þeirra 573 kennara
sem kennt hafa í 5 ár eða lengur.
Um 62% þeirra telja að agavanda-
mál hafí aukist, um 50% að áhugi
nemenda sé svipaður og áður og
57% telja að samviskusemi nem-
enda sé minni en áður. Rúm 60%
kennaranna telja .að virðing nem-
enda fyrir kennurum hafi minnkað.
hófst skráning gagna og lágu fyrstu
niðurstöður könnunarinnar fyrir í
nóvember 1986. Úrtakið var valið
með því að fyrst var sendur spum-
ingalisti til allra grunnskólakennara
á landinu og bárust svör frá 2517
kennurum, eða 83,9% þeirra sem
fengu spumingalista. Af þeim vom
65 spumingalistar ónothæfir. Tæp-
lega þriðji hver listi, eða 825 tals-
ins, vom valdir með hjálp tilviljun-
artöflu þannig að algjör tilviljun réð
hverjir lentu í úrtakinu. Nær úrtak-
ið til 27% allra gmnnskólakennara.
Þátttakendur rituðu ekki nafn sitt
á spumingalistann.
Birgir ísleifur Gunnarsson
menntamálaráðherra sagði á blaða-
mannafundi þar sem niðurstöður
könnunarinnar vom kynntar að þær
væm gott innlegg í þá miklu um-
ræðu sem væri nú um skólamál.
Líta mætti á þessar niðurstöður sem
gagnasafn, enda hafi þessi könnun
verið geysilega viðamikil.
Háskóla íslands hefur verið falið
að varðveita niðurstöður könnunar-
innar. Gert er ráð fyrir að mennta-
málaráðuneytið, samtök kennarra
og aðrir geti gengið. í gögnin og
unnið upp úr þeim eftir þörfum.
Guðmundur Magnússon aðstoð-
armaður menntamálaráðherra
sagði að það væri mikilvægt fyrir
menntamálaráðuneytið að hafa að:
gang að þessum gögnum því verið
væri að endurskoða ýmislegt í sam-
bandi við skólamál, til dæmis nám-
skrá grunnskólanna, grunnskóla-
lögin og fleira. Sagði hann að niður-
stöðumar nýttust í mótun íslenskr-
ar menntastefnu.
Þórólfur Þórlindsson prófessor
sagði að í könnuninn hefði komið
f ljós að um 40% kennara telur
hæfilegt að fá 57—73 þúsund krón-
ur í laun á mánuði og rúmlega 30%
telur 74—89 þúsund krónur aftur á
móti hæfileg laun. Þá kemur fram
að um 80% er mjög mótfallinn bón-
usgreiðslum og 69% er mjög ósam-
mála því að taka eigi tillit til hæfni
kennarans til viðbótar við starfs-
reynslu og prófgráður. Lág laun
telja 63% kennara vera helstu
ástæðu fyrir þvf að þeir vilji hætta
kennslu.
Rúmlega helmingur starfandi
grunnskólakennara hefur kennt í 9
ár eða skemur. Sagði Þórólfur að
-Tón Torfi Jónasson dósent hafi bent
á að samkvæmt þessum niðurstöð-
um og ef tekið er tillit til fjölda
þeirra sem útskrifast úr Kennara-
skóla íslands á næstu árum sé fyrir-
sjáanlegt að verulegur skortur verði
á kennurum með kennsluréttindi á
komandi árum.
Hann benti á að því hafi verið
haldið fram að kennarar væru í
seinni tíð mótfallnir prófum. Annað
kemur hins vegar fram í könnun-
inni. Þegar kennarar voru spurðir
Fjöldi ára í kennslu
3og< 4-6 7-9 10-14 15-19 20-24 25 og>
Ár
Hvort nemendnr ®ttu aö flytjast milli bekkja f
grannskólanum án þeu aö taka próf
Hvemig grunnskólalögin frá 1974 hafa reynst f framkvæmd
8.79%
1.50%
44.66%
■ mjög vel
E3 frekar vel
4505% ■ frekar illa
i%3 mjög illa
Æskilegastur fjöldi nemenda f bekkjardeild miðað við núverandi aðstæður 0.60% 10.18%
23.75%
|? g|| 28.14% Ip' yyyyyy/yvA 0 fæni en 15 ® 15'17 /Z/Zv////yyi H 1820
[ - J K2 21-23 □ 24-36
37.33%