Morgunblaðið - 19.02.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR. 19. FEBRÚAR 1988
PLO í Gríkklandi:
Ætla að senda ann-
að skip til ísrael
Aþenu, Tel Aviv, Reuter.
Palestínumenn, sem fluttir hafa verið brott frá ísrael, hafa fre-
stað för sinni til föðurlandsins og þeir saka ísraela um að hafa
sprengt feijuna, sem átti að flytja þá þangað, á mánudag. Talsmenn
frelsissamtaka Palestínumanna, PLO, sögðu á miðvikudag að þeir
væru hins vegar ekki hættir við ferðina, jafnvel þótt svo gæti farið
að hún yrði ekki að veruleika fyrr en eftir mánuði eða ár.
Talsmenn frelsissamtaka Pal-
estínumanna sögðu á miðvikudag
að fyrirhugaðri ferð 106 útlægra
Palestfnumanna til ísrael hefði ver-
ið frestað um óákveðinn tíma. Einn
__________________________
Grænland:
Dæmdur fyrir
ölvunarakstur
Nuuk. Frá Níls Jðrgeo Bruun, fréttarítara
MorgunblaAuna.
JOSEF Motzfeldt, sem fer með
viðskipta- og samgöngumál í
grænlensku landstjórninni, var
nýlega dæmdur fyrir ölvunar-
akstur. Samkvæmt dóminum,
sem kveðinn var upp f Nuuk, var
Motzfeldt gert að greiða sekt að
upphæð 18.000 danskar krónur
(103 þús. ísl. kr.) og sæta svipt-
ingu ökuleyfis í eitt og hálft ár.
Áfengismagnið f blóði hans
mældist 1,78 prómill.
Josef Motzfeldt situr í iandstjóm-
inni fyrir Inuit Ataqatigiit, sam-
starfsflokk Siumut. Flokkur hans
hefur falið þingnefnd að ákveða,
hvort hann geti haldið sæti sfnu á
landsþinginu. Ákvörðun þess efnis
verður í fyrsta lagi tekin í aprflmán-
uði, þegar þingið kemur saman.
Átvik þetta á sér fordæmi á
Grænlandi. Þingmaður stjómarand-
stöðuflokksins Atassut fékk dóm
fyrir ölvunarakstur án þess að það
hefði áhrif á stöðu hans f íands-
þinginu. Þingmanni, sem sat f land-
stjóminni fyrir Siumut, var á hinn
bóginn vikið úr embætti þegar í
stað, auk þess sem hann var íátinn
víkja úr öllum pólitfskum trúnaðar-
störfum, þegar hann hlaut slíkan
dóm, en ölvunarakstur hans ieiddi
til umferðarslyss.
Josef Motzfeldt var stöðvaður við
venjubundið eftirlit lögreglunnar í
Nuuk.
Palestfnumannanna, Abdui-Hamid
al-Sayeh, sagði á fréttamannafundi
að ísraelar hefðu sprengt feijuna í
Kýpur, sama dag og ferðin hefði
átt að hefjast. „Við lýsum því jrfir
að engar þær hindranir sem við
höfum þurft að yfirstíga til þessa
verða til þess að við hættum við
að ná fram því markmiði okkar að
snúa áður en um langt um iíður
aftur til ætfjarðarinnar," sagði al-
Sayeh.
Talsmaður PLO sagði að þrátt
fyrir að ferðinni hefði verið frestað
um sinn, hefði tilraunin ekki mistek-
ist með öllu. „Þetta hefur beint al-
menningsálitinu að harmleik þeirra
Palestfnumanna, sem ísraelar hafa
flutt brott,“ sagði talsmaðurinn.
ísraelsk stjómvöld hafa hvorki játað
né neitað að þau beri ábyrgð á
sprengingunni.
Reuter
Tækniráðgjafi grlska sjóhersins á ferð um skemmdu feijuna sem
frelsissamtök Palestfnumanna Ieigðu. Fyrir aftan hann er félagi í
frelsissamtökunum.
Handtökurá
merkisdegi í
söguLitáa
Moskvu. Reuter.
Lögreglan í Litáen handtók 32
menn síðastliðinn þriðjudag og
var þeim gefíð að sök að hafa
verið með skrílslæti. 16. febrúar
ár hvert eru Litáar vanir að minn-
ast sjálfstæðisyfirlýsingarinnar
frá árinu 1918.
Stasis Lisauskas, innanrfkisráð-
herra Litáens, skýrði frá þessu í við-
tali við Tass-fréttastofuna sovésku
og neitaði, að komið hefði til mót-
mæla í landinu. Sagði hann, að hinir
handteknu hefðu bara verið í hópi
þeirra, sem daglega væru teknir fyr-
ir að ólæti á almannafæri. „Það voru
engin andsovésk mótmæli í Litáen,“
sagði Lisauskas.
Vestrænir fréttamenn, sem komu
til höfuðborgarinnar, Vilnius, og
Kaunas á mánudag og þriðjudag sáu
engin merki um mótmæli en við-
búnaður var hins vegar mikill. Ein-
kennisklæddir og óeinkennisklæddir
lögreglumenn voru á hveiju strái og
kunnum andófsmönnum var ekki
leyft að fara út úr húsi.
Kommúnistastjómin í Litáen held-
ur því fram, að sjálfstæðisyfirlýsing-
in, sem tjóðarráð Litáa gaf út 16.
febrúar 1918, hafi ekki leitt til form-
legs sjálfstæðis og því engin ástæða
til að minnast hennar. Arið 1940
innlimuðu Sovétmenn Litáen og önn-
ur Eystrasaltsríki.
„Mestu rnáli skiptir að
minnka fjárlagaliallaiin“
- sagði Reagan forseti þegar hann kynnti fjárlagafrumvarp sitt
Washingtoo. Reuter.
RONALD Reagan Bandarflga-
forseti kynnti þinginu £ gær
síðustu fjárlagatillögur aínar en
í þeim er kveðið á am ellefu
hundruð mil(jarða dollara Tyrir
næsta fjárlagaár, sem liefst 1.
október. Þykja tillögurnar ibera
meiri keim af þeim málamiðlun-
um, sem náðst hafa milli oingsins
og forseta um fjármáiin, <an af
stefnumálum Reagans ajálfs. Er
gert ráð fyrir, að Fjárlagahallinn
verði 129,5 miljjarðar dollara eða
vel innan þeirra narka, sem
ákveðin voru í september sl., og
farið fram á 294 mil(jarða doll-
ara til hersins. Þar verður um
að ræða nokkum aamdrátt.
Reagan sagði þegar hann kynnti
tillögumar, að þær væm ekki að
öllu í þeim anda, sem hann hefði
helst kosið. Kvaðst hann vera bund-
inn samkomulaginu, sem hann hefði
gert við þingið 20. nóvember í
Ungverskt dagblað gerir gys
að persónudýrkun Ceaucescu
Vínarborg1, Reuter.
UNGVERSKT dagblaðið Magy-
ar Nemetz gerði á miðvikudag
gys að persónudýrkun þeirri,
sem umlýkur Nikolai Ceauces-
cu, kommúnistaleiðtoga Rúm-
eníu. Segja vestrænir stjómar-
erindrekar að grein þessi und-
irstriki slæm samskipti ná-
grannarflganna. Þá var stjóra
efnahagsmála f Rúmenfu einnig
gagnrýnd, en hagfræðingum
austan tjalds og vestan ber sam-
an um að hún sé i miklnm
ólestri.
Opinberar krytur rílg'a Varsjár-
bandalagsins em nánast óþekktar
og deilur yfirleitt leystar bak við
tjöldin. Undanfarið ár hafa þó
stjómvöld f Búkarest og Búdapest
skipst á harðorðum yfírlýsingum
um meðferð Rúmena á ungverska
minnihlutanum þar í landi.
í fyrmefiidri grein, sem vest-
rænir sljómarerindrekar í Búda-
pest segja hafa verið ritaða af
kaldhæðni, sem sjaldséð mun í
opinberum dagblöðum. Greinina
ritaði fréttaskýrandinn Miklos
Ritecz og fjallaði hún að mestu
leyti um þau ógrynni heillaskeyta,
sem Ceaucescu bámst á 70 ára
afinæli sínu í sfðasta mánuði.
Reuter
Nikolai Ceaucescu á afmælis-
daginn hinn 25. janúar.
„Þrátt fyrir að afinæli aðalrit-
arans væri í endaðan janúar tók
það rúmesk dagblöð rúma viku
að koma öllum heillaskeytunum
til skila, en þau bámst hvaðanæva
úr heimsbyggðinni og frá nær
öllum rúmenskum stjómarskrif-
stofum og félagssamtökum.“
Hins vegar benti Ritecz á, að
samkvæmt vestrænum fréttastof-
um hefði vikuritið Lumea birt
skeyti frá erlendum þjóðhöfðingj-
um og flokksleiðtogum þar sem
mannkostir Ceaucescus vom út-
málaðir í lýsingarorðaflóði, en sá
galli hefði verið á gjöf Njarðar
að skeytin hefðu aidrei verið send
af viðkomandi leiðtogum. Breta-
stjóm mótmælti þvf til að mynda
harðlega að Elísabet H. Breta-
drottning hefði sent harðstjóran-
um heillaskeyti og sagði Lumea
hafa skáldað það. Rúmensk jrfir-
völd sögðu að um misskilning
hefði verið að ræða.
í Rúmeníu er mikil persónu-
dýrkun á Ceaucescu og hefur vax-
ið gegndarlaust þá tvo áratugi,
sem hann hefur verið þar við
stjóm. í Búkarest má hvarvetna
sjá gríðarleg veggspjöld með
ásjónu leiðtogans og þorri þeirra
frétta, sem flölmiðlar þar flytja,
fjalla um ágæti aðalritarans og
nýjustu afrek hans. Hefur dýrkun-
in gengið svo langt að Ceaucescu
hefur orðrétt verið líkt við hálfguð
og jafnvel ritað um hann sem
„þennan hálfguð kommúnis-
mans“.
haust, en með því vom reistar
skorður við eyðslu innanlands og
^árveitingum til hersins auk þess
sem fjárlagahallinn skyldi lækkaður
um 76 milljarða dollara á tveimur
árum.
„Fjárlagatillögumar sýna, að ég
hef staðið við minn hlut og ég fer
fram á, að þingið geri það einnig.
Þær era ekki neinn óskalisti að
mínu skapi og líklega ekki neins
einstaks þingmanns en mestu máli
skiptir að minnka íjárlagahallann.
Ef við bregðumst f því er allt efna-
hagslífið f voða og velferð komandi
kynslóða," sagði Reagan.
í fjárlagatillögunum er gert ráð
fyrir, að framlög til félagsmála
verði 169,1 milljarður dollara, 160,6
í fyrra, og 15,5 milljarðar dollara
fari til aðstoðar við erlend ríki.
Búist er við 2,4% hagvexti á þessu
ári en hann var 3,8% á síðasta ári.
Reagan ieggur til f tillögunum,
hð flárlagaafgreiðslunni verði
breytt veralega til að auðveldara
verði að halda útgjöldum í skefjum.
Vill hann meðai annars setja um
það ákvæði f stjómarskrána, að
rfkisstjóminni beri að skila halla-
lausum flárlögum og einnig, að
skattar verði ekki hækkaðir nema
með samþykki mikils meirihluta
þingmanna. Þá vill Reagan, að for-
seti geti beitt neitunarvaldi gegn
einstökum atriðum lagafrumvarpa
um aukin útgjöld. Þessar tillögur
em ekki nýjar af nálinni hjá Reag-
an en þingið hefur jafnan vísað
þeim burt.
Eins og fyrr segir em fjárlaga-
drögin upp á 11 hundmð milljarða
dollara og tæpa þó, 1.094,2 millj-
arða, en tekjumar era áætlaðar
964.7 milljarðar. Til samanburðar
má nefna, að á fyrsta fjárlagaári
Reagans, árið 1981, vora tekjumar
599,3 milljarðar dollara en útgjöldin
678,2 milljarðar. Þá var fjárlaga-
hallinn 78,9 milljarðar. Jókst hall-
inn hröðum skrefum fram til 1986
þegar hann var 221,2 milljarðar
dollara en hefur farið minnkandi
síðan. Var hann 150,4 milljarðar
fram til 1. október 1987, áætlaður
146.7 fram til sama tíma á þessu
ári og 129,5 á því næsta.
Fjárlög Reagans
Hér á eftlrfer nundurllðun á
frumvarpl Ronalds Reagans, Banda-
rlkjaforseta, íyrlr fiérhagsárlð, sem
helst 1. október. TII aamanburðar er
sundurliftun alöustu fjárlaga og mis-
munurinn. Allar tðlur eru i mllljftrftum
Bandarfkjadala.
1988 1989 Munur
VARNARMÁL 285.4 294,0 ♦8.6
tryggingarmAl 219,7 233,8 ♦ 14,1
heilbrigðismAl 123,4 131,8 +8.4
menntamAl 33.7 37,4 ♦3.7
samgOngumAl 27,2 27,3 ♦0.1
landbúnaðarmAl 22,4 21.7 •0.7
ORkUMAL 17,8 19.1 ♦ U
innanrIkismAl 9.9 13,3 ♦3.4
geimrannsúknir 10.9 13.1 ♦2.2
dómsmAl 8.3 9.9 ♦ 1.6
húsnæðismAl 12.4 7.9 -4.5
Onnur 285.3 284.9 -0.4
SAMTALS 1.056,4 .094,2 ♦37,8
Forsetakosningar í Bandaríkjunum:
Babbitt og du Pont hætta
DEMÓKRATINN Brace Babbitt
og repúblikaninn Pierre du Pont
ákváðu f gær að draga framboð
sfn til baka, en b&ðir httfðu vonast
til þess að hjjóta útnefningu
flokka sinna til forsetaframboðs
f Bandarflgunum.
Báðir frambjóðendumir urðu fyrir
nokkrum áföllum í forkosningunum
f New Hampshire á þriðjudag og virð-
ast ekki telja sig eiga viðreisnar von
úr þessu. Báðir sögðust ekki vilja
styðja neinn hinna frambjóðendanna
að svo komnu máli.
í foraíðufrétt Morgunblaðsins í
gær var ranglega sagt að Robert
Dole hefði fengið 26% atkvæða í New
Hampshire. Hið rétta er, eins og fram
kom f frétt á innsfðu, að Dole fékk
29% atkvæða.