Morgunblaðið - 16.03.1988, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. MARZ 1988
Góðar stundir
með MS sam-
lokum -hvar
og hvenær___
sem er. I
Mjólkursamsalan
ÞAKRENNUR
OG
NIÐURFÖLL
KLIPPUM OG
BEYGJUM JÁRN EINS
OG ÞÚ VILT
KJÖLJÁRN
OG
KANTJÁRN
LOFTRÆSTIKERFI
ÞÚ FÆRÐ LÍKA
STEYPUMÓT
HJÁ OKKUR
ALLAR NÁNARI
UPPLÝSINGAR:
Æ3& BREIÐFJÖRÐS
2J BLIKKSMIÐJA HF
SIGTÚNI 7 R.VÍK
SÍMI 2 90 22
Einu sinni enn
eftír Valdimar Unnar
Valdimarsson
Einu sinni enn hefur íslensk
verkalýðsforysta samið um laun,
sem vitað er að enginn getur méð
góðu móti framfleytt sér á. Einu
sinni enn þarf íslenskt launafólk
að horfa upp á dugleysi forystu-
sveitar, sem fyrir löngu er orðin að
steinrunninni stofnun, áhugalaus
og skilningssljó á hagsmuni um-
bjóðenda sinna. Einu sinni enn hef-
ur skrifstofuklíka verkalýðshreyf-
ingarinnar orðið sér til skammar.
Sorgarsaga
Þeir fóru um landið og boðuðu
baráttu, kokhraustir sem endranær.
Þóttust vilja heyra hljóðið í fólkinu,
sem alltof lengi hefur þurft að lifa
af launum sem enginn getur lifað
af. Þeir fóru um landið og boðuðu
baráttu. Tóku stundum í nefið og
fullvissuðu fólkið um að nú yrði
barist fyrir launum sem hægt væri
að lifa af. Tóku í nefið og voru
kokhraustir.
Vafalaust hefur enn verið eitt-
hvað eftir af neftóbakinu þegar
sest var að samningaborðum í höf-
uðstaðnum. Samt sömdu þeir um
laun sem vitað er að enginn getur
lifað af. Horfið var bergmál barátt-
unnar, sem boðuð var úti um land.
Þeir sömdu um laun sem enginn
getur lifað af. Þeir skráðu nöfn sín
undir enn einn sorgarkaflann í sögu
íslenskrar verkalýðsbaráttu.
Þeir fóru á fiindi og réttlættu
gerðir sínar. Gagnvart fólkinu, sem
lifír af launum, sem enginn getur
lifað af. Voru kokhraustir, sem
endranær, og tóku í nefið. Lásu upp
samninga í mörgum liðum, sem all-
ir voru þó svo ótrúlega keimlíkir.
Attu það að minnsta kosti sameigin-
legt að tryggja engum lágmarks-
framfærslu.
Þeir báru sorgarkaflann undir
atkvæði, hvöttu fólk til að reyna
nú að hjara enn um sinn á launum,
sem ekki er hægt að lifa af. Tóku
í nefið og vöruðu við baráttunni,
sem búið var að boða úti á landi.
Vöruðu við afleiðingum þess að
beijast til þrautar fyrir launum, sem
hægt er að lifa af.
Sorgarkaflinn var samþykktur,
naumlega þó. Þeim tókst að sann-
færa svo ótrúlega marga um gildi
þess að veija starfsævi sinni í að
vinna fyrir árslaunum sambands-
forstjóra. Þeir fóru á skrifstofuna,
sáttir við sitt. Lotunni var lokið og
langt í þá næstu. Hvað er ein geng-
isfelling á milli vina?
Kreppa
Islensk verkalýðshreyfing er í
kreppu og sú kreppa er ekki verka-
fólkinu sjálfu að kenna. Kreppan á
sér öðru fremur rætur í eðli og við-
horfum þeirrar forystu, sem fyrir
löngu er búin að glata áttum. Þessi
forysta er kokhraust og tekur í
nefið en gerir því miður lítið meira.
Semur að vísu um launataxta, sem
enginn getur lifað af — en það er
gömul saga og öllum kunn.
Þessi verkalýðsforysta lifir og
hrærist í heimi, sem á fátt skylt
við heim þess fólks, sem æ ofan í
æ er beðið um að sætta sig við laun,
sem ekki er hægt að lifa af. Þessi
forysta er kumpánleg við viðsemj-
endur sína, býður þeim í nefið og
hver veit nema eitthvað verði af-
gangs handa fulltrúum ríkisvalds-
ins. Ríkisvaldsins, sem um árið stal
svo miklu af laununum, sem þó var
engin leið að lifa af. Ríkisvaldsins,
sem heldur í heiðri það grundvallar-
sjónarmið, að aldrei skuli skorist í
samninga launafólks og atvinnu-
rekenda — nema til að klípa af laun-
um, sem ekki er hægt að lifa af.
Þeir eru kumpánlegir og bjóða í
nefið. Hvað er kjaraskerðing á milli
vina?
íslensk verkalýðshreyfíng er í
kreppu. Þessi kreppa hófst þegar
forysta hreyfingarinnar hætti að
skynja hagsmuni umbjóðenda
sinna, lagði til hliðar þá sjálfsögðu
lágmarkskröfu að fólk hefði til hnífs
og skeiðar, fengi laun sem hægt
væri að lifa af. Þeir fómuðu þess-
ari kröfu á altari eigin hagsmuna,
byrjuðu að vera kumpánlegir og
bjóða í nefið. Kannski stóðu þeir
einhvem tíma verkfallsvörð, háðu
baráttu, en það er gömul saga og
löngu gieymd. Kannski þurftu þeir
einhvem tímann að lifa af launum,
sem ekki var hægt að lifa af, en
það er gömul saga og löngu gleymd.
Þessi forysta endumýjar umboð
sitt reglulega á fundum, sem fáir
nenna að sækja. Þeir, sem á annað
borð koma, fá í nefið — það er jú
sjálfsagt að vera kumpánlegir við
umbjóðendur sína eins og andstæð-'
inga. Svo fer forystan á skrifstof-
una og þar er ýmislegt að sýsla við
þótt nokkrir láti sér nægja að fá
sér í nefið. Sumir sökkva sér ofan
í launahlutföll í Mesópótamíu hinni
fomu. Einhvem veginn þarf jú að
réttlæta launamisréttið í blaða-
greininni, sem skrifuð er í nánu
samráði við vinnuveitendasamband-
ið. Þeir sem ekki eru í neftóbakinu
eða fomfræðunum dunda sé við að
opna umslögin frá íjóðhagsstofnun
með öllum hagstærðunum, hinum
hræðilegu verðbólguspám, sem
vara svo eindregið við því að fólk
fái laun, sem hægt er að lifa af.
Verðbólguspám, sem fyrir löngu
drápu íslenska verkalýðsforystu í
dróma.
Þeir höfðu eina slíka verðbólgu-
spá í pokahominu þegar þeir fóru
um landið og boðuðu baráttu,
reiddu hana að vísu ekki fram fyrr
en á fundinum, sem leggja átti
blessun sína yfir launin, sem ekki
er hægt að lifa af. Þeim tókst að
sannfæra svo ótrúlega marga um
að verðbólgan hræðilega væri óhjá-
kvæmilegur fylgifískur þess að fólk
fengi laun, sem hægt væri að lifa
af. Hvað em ein sambandsforstjóra-
laun á milli vina?
Framtíð?
íslensk verkalýðshreyfing á sér
líklega ekki viðreisnar von á meðan
forystumenn hennar telja það æðstu
köllum sína að opna umslög með
verðbólguspám og bjóða viðsemj-
endum sínum í nefið. Hún á sér
ekki viðreisnar von á meðan foryst-
an varpar fyrir róða þeirri ofur eðli-
legu og einföldu kröfu að laun séu
með þeim hætti að unnt sé að lifa
af þeim mannsæmandi lífi, með
virðingu og reisn og án vinnuþrælk-
unar.
Þeir segja að sambandsforstjór-
inn hafi haft þijátíuföld laun verka-
mannsins í Sundahöfn. Samt gerði
forystan svo ótrúlega fátt til að
minnka þennan mun — þótt ekki
væri nema sáralítið. Verðbólgan,
þið vitið. Verðbólgan hræðilega,
sem leggur allt í rúst ef fólk fær
laun, sem hægt er að lifa af.
Líklega á hreyfingin sér ekki við-
reisnar von fyrr en forystan hættir
að opna umslög með verðbólguspám
Valdimar Unnar Valdimarsson
„Þeir fóru á fundi og
réttlættu gerðir sínar.
Gagnvart fólkinu, sem
lifir af launum, sem
enginn getur lifað af.
Voru kokhraustir, sem
endranær, og tóku í
nefið. Lásu upp samn-
inga í mörgum liðum,
sem allir voru þó svo
ótrúlega keimlíkir.
Attu það að minnsta
kosti sameiginlegt að
tryggja engum lág-
marksf ramfærslu. “
og snýr sér að því sem hún eðli
málsins samkvæmt á að einbeita
sér að en hefur því miður fyrir löngu
gleymt — að beijast fyrir hagsmun-
um umbjóðenda sinna. Umbjóðenda
sem alltof lengi hafa látið sér nægja
molana af borðum sambandsfor-
stjóra og fjandsamlegs ríkisvalds,
sem virðist eiga sér þá köllun æðsta
að berjast á móti því með oddi og
egg að sérhver þegn þjóðfélagsins
beri úr býtum laun, sem unnt er
að lifa af.
Höfundur er sagnfrædingur og
er við framhaldsnám í Bretlandi.
23 skip hætt
loðnuveiðum
Gísli Árni landar í Grindavík. Morgunblaðið/Kristinn Benediktsson
42.000 tonn óveidd
Loðnuveiðaraar ganga enn
vel þó skipum sé farið að fækka.
23 skip era hætt veiðum og
fleiri eru við það að Ijúka kvóta
sínum. Óveidd af leyfilegum
afla eru um 42.000 tonn, og þar
sem skipunum fækkar munu
vertíðarlok dragast á langinn.
Auk þeirra skipa, sem áður er
getið, tilkynntu eftirtalin um afla
á fimmtudag: Júpíter RE 1.330 til
Reykjavíkur, Hákon ÞH 980 til
Reyðarijarðar, Dagfari ÞH 520 til
Sandgerðis og Helga II RE 530
til Eskifjarðar.
Á föstudag voru eftirtalin skip
með afla: Beitir NK 1.150 til Nes-
kaupstaðar, Bergur VE 500 og
ísleifur VE 720 til Vestmannaeyja,
Huginn VE 580, Eskfirðingur SU
600 og Helga III RE 430 til Eski-
fjarðar, Gígja VE 750 til Skot-
lands, Galti ÞH 560 til Homafjarð-
ar, Keflvíkingur KE 500 til
Njarðvíkur, Pétur Jónsson RE
1.050 til Seyðisfjarðar, Gísli Árni
RE 600 til Grindavíkur, Sjávarborg
GK 700 til Sandgerðis og Albert
GK 700 til Þórshafnar.
Á laugardag voru þessi skip með
afla: Hilmir SU 1.000 til Noregs,
Helga II RE 530 og Gullberg VE
470 til Neskaupstaðar, Sighvatur
Bjamason VE 650 og Kap II VE
680 til Vestmannaeyja, Víkurberg
GK 580 til Grindavíkur, Hákon ÞH
980 til Reyðarfjarðar, Galti ÞH
550 til Homafjarðar, Svanur RE
700 til Akraness, Huginn VE 550
til Eskifjarðar og Erling KE 500
til Seyðisfjarðar.
Á sunnudag voru eftirtalin skip
með afla: Þórshamar GK 550 til
Bolungarvíkur, Dagfari ÞH 530 til
Akraness, Guðmundur RE 900 og
Guðmundur Ólafur ÓF 590 til
Seyðisfjarðar, Gísli Ámi RE 600
til Grindavíkur, Harpa RE 500 til
Njarðvíkur Helga III RE 430 til
Neskaupstaðar og Júpíter RE
1.250 til Reykjavíkur.
Á mánudag voru þessi skip með
afla: Pétur Jónsson RE 1.050 tonn
til Seyðisfjarðar, Kap II VE 200
tonn til Vestmannaeyja, Helga II
RE 500 tonn til Homaíjarðar,
Gullberg VE með 560 tonn á aust-
urleið en löndunarstaður óákveð-
inn, Sighvatur Bjamason VE 530
tonn til Vestmannaeyja, Galti ÞH
með 550 tonn á austurleið en lönd-
unarstaður óákveðinn, Erling KE
450 tonn til Seyðisíjarðar, Keflvík-
ingur 500 tonn til Njarðvíkur,
Dagfari ÞH 5,30 tonn til Sandgerð-
is og Hákon með 980 tonn á aust-
urleið en löndunarstaður óákveð-
inn.