Morgunblaðið - 29.04.1988, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. APRÍL 1988
39
Minning:
Einar Þorleifsson
pípulagningameistari
Fæddur6.júlí 1927
Dáinn 18. april 1988
í dag er tii moldar borinn vinur
minn Einar Þorleifsson úr Keflavík.
Einar var fæddur á Pjarðarhomi í
Helgafellssveit 6. júlí 1927 og var
því aðeins rúmlega sextugur er
hann lést.
Einar ólst upp í sveitinni og
minntist hann oft á hina góðu daga
þar innan um menn og skepnur og
veiðiskap, við mig.
Einar fluttist með móður sinni
Guðrúnu og systkinum ásamt móð-
urbróður, Ólafi Matthíassyni, til
Keflavíkur vorið 1945, þá var hann
18 ára, ungur piltur og fær í flest-
an sjó. Ég kynntist honum fljótlega
eftir komu mína til Keflavíkur
haustið 1945, og um veturinn unn-
um við saman í „Stóru Milljón" eins
og frystihúsið var kallað, sem var
eitt af mörgum er þá voru starf-
rækt í Keflavík, þama kynntist ég
einnig fjölda annarra Keflvíkinga
sem ég er þakklátur fyrir að þekkja
og eiga að góðum vinum eins og
Einar heitinn. Við Einar urðum
nánir vinir eftir að ég og móðir
mín tókum á leigu íbúð sem Einar
átti, loftið á Suðurgötu 31, en hann
hafði verið svo hygginn að hlíta
ráðum Óla Matt. frænda síns um
að fjárfesta í húseign og var það
vel, því þannig eyddi hann ekki öll-
um sínum peningum í annað, t.d.
skemmtanir og glys.
Við áttum einnig samleið í vinnu
hjá Keflavíkurbæ undir sterkri
stjóm Bjöms Guðbrandssonar hins
mæta manns og við hlið Óla Matt.
frænda Einars, en Óli var loft-
pressustjóri ámm saman og vissi
um allar lagnir í bænum, það þurfti
ekki annað en að fletta upp í Óla
Matt, ef eitthvað bilaði, þá var hann
fljótur að finna hvað var að, og
viðgerð gat hafist strax. Þetta vom
áhyggjulausir dagar, við ungir og
lífið framundan, góðra vina fundir
hér og þar, spilakvöld hjá Jóa Ben.,
dans í Ungó og Krossinum, fundir
í Gúttó og fleira. En lífið var ekki
bara leikur. Einar fékk áhuga á
sjómennsku og stundaði sjóinn í
nokkur ár, tók fiskimannapróf við
Stýrimannaskólann í Reykjavík
1952 og seinna á ævinni gerðist
Einar nemi í pípulögnum og lauk
prófi í þeirri iðngrein 1973.
Einar starfaði um fjölda ára skeið
hjá Keflavíkurverktökum sem verk-
stjóri, hann var hvarvetna vel liðinn
við vinnu, og ósérhlífinn við hvað
sem hann tók sér fyrir hendur.
Einar gekk í hjónaband með yng-
ismey úr Grindavík hinn 5. desem-
ber 1954, Ingibjörgu Garðarsdótt-
ur, það var mikið heillaspor stigið
þá. Þau byggðu saman upp fallegt
heimili sem gaman var að koma
á, bæði hlý og gestrisin, oft hef ég
og kona mín átt góðar stundir með
þeim og em minningar ótalmargar
þar um sem em geymdar en ekki
gleymdar.
Einar og Inga eignuðust tvo syni,
Garðar, fæddan 6. október 1955,
og Þorleif, fæddan 21. apríl 1959,
þetta em myndarmenn og góðir
drengir, það sá ég best nú í veikind-
um föður þeirra. Þeir stóðu við hlið
hans ásamt Ingu í hinni erfiðu bar-
áttu Einars þar til yfir lauk. Inga
mín, þú varst sönn hetja, hlý og
traust, ég og fjölskylda mín vottum
ykkur virðingu okkar í sorg ykkar.
Innilegustu samúðarkveðjur frá
okkur og móður minni.
Ásvaldur Andrésson
Sérhver íslendingur, sem unnir
landi sínu og hefur gefið sér tíma
til að skoða það, kemst ekki hjá
því að heillast af Snæfellsnesi.
Ein af fegurstu sveitum þessa
lands er Helgafellssveitin, þar
fæddist vinur minn, Einar Þorleifs-
son.
Hann var sonur þeirra hjóna
Guðrúnar Matthíasdóttur frá Orra-
hóli á Fellsströnd og Þorleifs Ein-
arssonar frá Köldukinn í Dalasýslu.
Föðurforeldrar Einars vom þau
Einar Helgason bóndi Köldukinn,
síðast í Hrísakoti, Helgafellssveit
og kona hans Karitas Jónsdóttir frá
Valshamri, Skógarströnd.
Móðurforeldrar vom Matthías
Ólafsson bóndi á Orrahóli og kona
hans Pálína Dagsdóttir, ættuð úr
Dölunum.
Einar unni æskustöðvum sínum
af heilum hug og talaði oft um fal-
lega dali og sérkennilegt hraun með
þeim margbreytileik, sem unun
væri á að horfa. Fallegt væri að
horfa til fjalla og niður til sjávar.
Skömmu eftir fermingu fluttist
hann með móður sinni og systkinum
suður til Keflavíkur, en þar lá leið
hans á sjóinn og stundaði hann í
tæpan áratug, samfara því að ljúka
skipstjómarprófi frá Sjómannaskól-
anum í Reykjavík.
Árið 1956 hóf hann störf í landi
og vann hjá Keflavíkurbæ á þunga-
vinnuvélum næstu tvö árin, en réðst
til starfa hjá Jámiðnaðar- og pípu-
lagningaverktökum Keflavíkur hf.,
snemma árs 1958 og starfaði hjá
þeim til hinstu stundar í fulla þrjá
áratugi og hefur átt sæti í stjóm
fyrirtækisins sl. 10 ár.
Hjá því fyrirtæki hóf hann nám
í pípulögnum og lauk prófi frá Iðn-
skólanum í Keflavík 1971 og sveins-
prófi í greininni 1973 og meistara-
bréf fékk hann fáum árum síðar.
Það má því með sanni segja, að
þeir séu ekki margir, sem hafa að
baki jafn langan tíma, í öllum þrem-
ur höfuð framleiðsluatvinnuvegum
þjóðarinnar og því kynnst þeim
náið og lokið prófí í tveim þeirra.
Ég sem þessar línur rita í minn-
ingu nánasta samstarfsmanns míns
um áratuga skeið kem til með að
sakna mikið þessa trausta og góða
drengs. Það bar fljótt á hæfíleikum
Einars til hverskyns starfa og er
verktakasvið okkar fyrirtækis afar
fjölbreytt og hefur verkmenning og
framfarir í þeim greínum, verið
hvað mestar í íslenskum iðnaði.
Einar var vel greindur og mætti
öllum nýjungum með ánægju og
léku öll verk ljúft í höndum hans,
enda snemma valinn til verkstjómar
og síðar til verkáætlana og tilboðs-
gerða.
Það kemur svo margt upp í hug-
ann, sem vert væri að minnast, að
eitt myndi taka við af öðru, en í
stuttri minningargrein verður slíkt
hjá að liggja, en eitt verkefni get
ég ekki látið hjá líða að nefna.
Við höfðum gert samning í fyrsta
skipti um að yfirfara og gera við 6
og 800 feta háu fjarskipamöstrin í
Grindavík fyrir vamarliðið. Til þess
réð fyrirtækið sérþjálfaða ameríska
háloftamenn og var þetta á ámnum
fyrir 1960.
Þegar kom að þeim verkþætti
að rakaveija einangrara úti á miðj-
um stöngum í tvöhundruð metra
hæð, neituðu þeir að halda áfram,
eftir að hafa gert tilraun og fóru
heim.
Einar tók þá við því hættustarfi
og lét sig síga niður stögin, 'lauk
verkinu, en þurfti í hveiju tilfelli
að sveifla sér yfir einangrana til
að komast áfram niður, en til þess
þurfti mikið hugrekki og æðruleysl
og fór um þá menn, sem á horfðu
þessar fyrstu tilraunir.
Þar kom best í ljós hans góði
bakgrunnur, störfin til sjávar og
sveitar, sem höfðu mótandi áhrif á
hann til frambúðar.
Á sjómannsámm sínum kjmntist
Einar eftirlifandi konu sinni Ingi-
björgu Garðarsdóttur ættaðri frá
Grindavík, en hún er dóttir þeirra
hjóna Jóhönnu Vilhjálmsdóttur og
Garðars Sigurðssonar, sem hafa
allt sitt líf búið á Þórkötlustöðum
í Grindavík.
Þau Inga, eins og hún er gjaman
kölluð, og Einar gengu í hjónaband
árið 1954 og hefur það því staðið
traust og farsælt í nærfellt hálfan
fyórða áratug.
Ég minnist þeirra orða Einars,
þegar hann rifjaði upp sokkabands-
árin sín, þá var ekki bflaeign al-
menn meðal fólks eins og nú er og
allra síst þekkt meðal ungs fólks,
en hann brosti þegar hann sagði
frá því að stuttur var spölurinn að
renna á tveim jafnfljótum þá 17
km frá Keflavík og upp í Þórkötlu-
staðahverfí á fund unnustunnar í
landlegum.
Þau hjónin eignuðust tvo mann-
kosta syni, sem báðir gengu
menntaveginn og luku háskóla-
prófi. Sá eldri, Garðar, fæddur 6.
október 1955 og er doktor í véla-
verkfræði og starfar á Verkfræði-
stofu Guðmundar & Kristjáns í
Reykjavík. Sá yngri, Þorleifur,
fæddur 21. apríl 1959 og er kerfis-
fræðingur hjá Kristjáni Ó. Skag-
fjörð í Reykjavík.
Ást og samheldni hefur alltaf
verið aðalsmerki þessarar fjölskyldu
og gestrisni var þeim báðum í blóð
borin og var alltaf gaman og gott
að heimsækja þau á Faxabraut 68
í Keflavík, þar sem þau höfðu búið
sér og sínum yndislegt heimili, sem
bar þeim báðum vitni um smekkvísi
og samstilltan hug.
Hin síðari ár gekk Einar ekki
heill til skógar, hann fékk mein-
semd í eyra, sem olli stöðugu suði
og getur hver og einn gert sér í
hugarlund hvflík kvöl það er að
fínna hvergi þögn.
Við þetta bættist fyrir um þrem
árum sá sjúkdómur, sem erfíðastur
hefur reynst mannkyni, krabba-
meinið.
En hann var ákveðinn í að beij-
ast til þrautar og stundaði störf sín
af alúð fram á síðustu mánuði af
stakri karlmennsku og hugarró að
einstakt má telja. Læknar hans og
það annað starfsfólk, sem annaðist
hann á Landakotsspítala báru vitni
hetjulegri baráttu hans við hinn
mikla vágest, fyrir þá umönnun,
sem hann hlaut þar, var hann afar
þakklátur og óskaði þeirri stofnun
og starfsfólki velfamaðar í þeim
rekstrarerfíðleikum, sem þar er við
að glíma.
Einar fylgdist vel með öllu, sem
fram fór í íslensku þjóðlífi fram á
hinstu stundu og ræddi við menn
sem komu til hans í heimsókn um
hvað sem var og hæst bar á góma,
þótt hann væri mikið þjáður.
Þegar Inga nú, ásamt sonum
sínum, horfa á eftir ástríkum eigin-
manni og föður, vil ég biðja góðan
Guð að styrkja þau í sorg sinni.
Ég og kona mín, ásamt fjölskyldum
okkar, vottum þeim og ástvinum
þeirra okkar dýpstu samúð og með
þessum línum kveðjum við einlægan
vin og góðan dreng og þökkum
samfylgdina.
Ingvar Jóhannsson,
Njarðvík
Minning:
Steinunn Bragadóttír
frá Bláhvammi
Fædd 18. apríl 1945
Dáin 21. apríl 1988
Við vorum flörutíu ungar stúlkur
sem settumst á skólabekk í Hús-
mæðraskóla Reykjavíkur haustið
1963.
Af þessum stúlkum var ein sem
bar af hvað glæsileika og þroska
snerti, og með rólegu og öruggu
fasi gekk hún til starfa sinna.
Þetta var Steinunn Bragadóttir,
frá Akureyri.
Hugsanir sínar var hún ekki að
tjá fyrir okkur, en ósjaidan hefur
hugur hennar verið hjá syninum
Óla, sem þá var tveggja ára. Oft
dró hún upp myndir af honum, sem
henni voru sendar, og sagði okkur
sögur af honum.
Fór það svo, að okkur fannst við
allar eiga hann, jafnt og hún, þó
að við sæjum hann aldrei nema á
myndum.
Eftir skólaslit fór Steinunn norð-
ur, og skildi fjarlægðir okkur að
hér sunnalands. Eftirfarandi ár
fréttist lítið af henni, en þá sjaldan
að einhveijar fréttir báiust, voru
þær ávallt um dugnað og myndar-
skap og framúrskarandi móttökur
ef einhver okkar kom til hennar.
Fyrir mánuði tókum við okkur
saman nokkrar úr hópnum og fór-
um norður til Húsavíkur. Tilgangur
ferðarinnar var að taka þátt í
„gellugleði" sem haldin var þar og
hitta skólasystur okkar, sem búsett-
ar eru á Norðurlandi. Þetta verður
okkur öllum ógleymanleg helgi og
urðum við í þessari ferð þess aðnjót-
andi að koma í heimsókn að Blá-
hvammi í Reykjahverfí, þar sem
Steinunn bjó ásamt manni sínum,
Jóni Frímann, og ijórum bömum
þeirra. Einnig vorum við svo lán-
samar að sjá Óla okkar, sem nú er
giftur og á tveggja ára son. Það
var athyglisvert hversu kært var
með Steinunni og bamabami henn-
ar, sem nánast sat allan tímann í
fangi ömmu sinnar meðan við
stöldruðum við. Ósjálfrátt hvarflaði
hugur okkar að því, hversu erfitt
hefur verið fyrir hana að geta ekki
tekið utan um sinn eigin son og
haldið á honum, þegar að við vomm
í skólanum, en þá var hann á sama
aldri og bamabamið er núna.
Sama dag og við komum hafði
hún fengið teikningar í hendumar
um breytingar á húsnæðinu, sem
átti að vera til hægðarauka vegna
ferðaþjónustu bænda, sem þau
hjónin ráku í sameiningu.
Það er svo margt, sem er óskijj-
anlegt í tilvemnni. Énga okkar ór-
aði fyrir því, að þessi fundur okkar
væri sá sfðasti með Steinunni.
Hjá okkur skilur hún eftir sig
sérstæðan persónuleika, sem aðal-
lega var fólginn f þvf að láta lítið
á sér bera, en vinna verk sín af
alúð, öryggi og festu.
Við biðjum almáttugan guð, sem
stjómar lffi okkar, að leiða eigin-
mann, bömin hennar og bamabam
í komandi framtíð, um leið og við
sendum okkar innilegustu samúðar-
kveðjur til þeirra allra.
F.h. skólasystra Húsmæðraskóla
Reykjavíkur,
Gréta Óskarsdóttir.
Kynnin vora í gegnum starfið,
Ferðaþjónustu bænda. Fyrst róleg,
viðfelldin rödd í síma, er ræddi um
hvemig best væri að byggja upp
ferðaþjónustu á bæ sem býr yfir
ótal mörgu er heillar ferðamenn.
Röddin var svo logandi af áhuga á
málefiiinu, svo greinargóð, svo
víðsýn, að forvitni vaknaði að sjá
aðstöðuna, ferðaþjónustubæinn og
síðast en ekki síst — konuna á bak
við röddina.
Við fyrsta tækifæri var Steinunn
í Bláhvammi sótt heim og allar
væntingar urðu að vemleika og
meira til. Steinunn umvafði alla er
komu að Bláhvammi með gestrisni
og hlýleika, var eins og fædd inn í
hlutverk gestgjafa á ferðaþjón-
ustubæ. Morgunverðarborð hennar
var svo fagurlega skreytt — með
fersku, heimatilbúnu áleggi, ilm-
andi nýbökuðu brauði — að morg-
unverður á fínustu hótelum bliknaði
í samanburði og hægt var að segja
með fullri sannfæringu: „Þú færð
hvergi betri morgunverð en hjá
Steinunni í Bláhvammi."
Það var gaman að ganga með
Steinunni um gamla húsið og sjá
alúðina er lögð var í endumýjun;
allt framkvæmt á smekklegan og
þjóðlegan hátt, sem Steinunni einni
var lagið. Yngstu kynslóðinni var
ekki gleymt; brúðuhom er í gamla
húsinu í Bláhvammi og Steinunn
pijónaði og saumaði brúðuföt, sem
gestir hennar gátu keypt.
Bláhvammshjónin vom stöðugt
að endurbæta og byggja upp —
uppskám líka eins og þau sáðu.
Fleiri gestir vildu koma til þeirra
en þau höfðu rými fyrir — og mik-
ið er bókað í Bláhvammi í sumar.
Steinunn var svo full af áhuga á
starfinu, að hún hringdi til starfs-
systur sinnar í sömu viku og hún
var hrifin á brott úr þessu lífi til
að ræða um fyrirhugaða stækkun
á gistirými. Hún var lfka alltaf að
nema tungumál f sjálfsnámi til að
geta talað við útlendu gestina sína,
núna sfðast ftölsku. Hún gerði meira
— skrifaði í lesendadálk „Berlingske
Tidende" — bréf hennar var birt
og vakti mikla athygli í Danmörku
á íslenskri ferðaþjónustu. Starfs-
orkan var svo mikil, að hugurinn
vægði aldrei undan helgreipum
sjúkdómsins.
Margar myndir af Steinunni
koma fram í hugann. Hún var hrók-
ur alls fagnaðar í glöðum hóp ferða-
þjónustubænda á námskeiðinu á
Hvanneyri — hló inniiegast, þegar
við sátum fastar í snjósköflum við
Hraunfossa — kom með ferskar
hugmyndir og var oft fyrst til að
framkvæma nýjungar. Það var
Steinunn, sem kom fyrst með úrval
ungra húsdýra til að hafa ofan af
fyrir gestum sínum. Það var Stein-
unn, sem tók á móti og sinnti gest-
um að vetrarlagi — er höfðu farið
halloka f lífinu.
Þegar velja átti umboðsmann
Ferðaþjónustu bænda í Þingeyjar-
sýslu, var Steinunn sjálfkjörin. Svar
hennar gleymist seint. „Eg er ekki
með bflpróf." — Má ekki bæta
úrþví? „Nei, ég vil hafa þetta svona,
vil vera heima hjá mínu fólki, þar
er mitt starfssvið." Þannig var
Steinunn. Fjarverandi frá Blá-
hvammi, á fundum og námskeiðum,
var eiginmaðurinn og bömin flögur
alltaf efst í huganum.
Fyrir mánuði heyrðist rödd henn-
ar síðast í símanum. „Ég treysti
því að þú farir ekki um Þingeyjar-
sýslu, án þess að koma við f Blá-
hvammi. Þú skrifar kannski. eitt-
hvað um mig, ef þér finnst það
þess virði." — Allra síst datt mér í
hug að þau skrifuðu orð yrðu minn-
ingarorð. Ferðaþjónusta bænda
hefur misst mikið — íslensk ferða-
þjónusta verður fátækari við ótíma-
bæran missi Steinunnar Bragadótt-
ur — megi sá sem öllu ræður milda
harm fjölskyldunnar í Bláhvammi.
Oddný Björgvinsdóttir