Morgunblaðið - 30.04.1988, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. APRÍL 1988
39
Guðmundur H. Garðarsson, alþingismaður:
Skipulögð ófrægingarher-
ferð gegn stuðningsmönn-
um Atlantshafsbandalagsins
Viljum við að börn okkar búi við lýðræði eða alræði?
Skýrsla Birgis ísleifs Gunnars-
sonar, menntamálaráðherra, um
svokallað Dag Tangen-mál og
rangfréttir RUV, varð kveikja að
miklum umræðum í sameinuðu
þingi, sem raktar hafa verið á
þingsíðu Morgunblaðsins. Þing-
menn Samtaka um kvennalista
kváðust ekki skilja þau sterku
viðbrögð, sem mál þetta vekti.
Guðmundur H. Garðarsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokks, kvaddi
sér hljóðs i umræðunni af þessu
tilefni, og fer hluti af ræðu hans
hér á eftir.
Sögnleg rök
Það er alger misskilningur, eins
og háttvirtir þingmenn báðir (Guð-
rún Agnarsdóttir og Þórhildur Þor-
leifsdóttir) sem ég hef títt nefnt
með nafni halda, að við sem leyfum
okkur að halda til streitu grundvall-
arsjóhamiiðum, sem voru að baki
því að ísland gekk í Atlantshafs-
bandalagið, sem snertir óneitanlega
mikið þessa umræðu, óttumst að
einhveiju verði ljóstrað upp um af-
stöðu okkar og gerðir í þessum efn-
um. Ég vil segja: Nema síður sé.
Hins vegar höfum við sama rétt og
aðrir þingmenn til að halda til
streitu okkar lífsskoðunum og við
höfum einnig leyfi til að halda til
streitu þeim rökum sem við teljum
að þjóðinni beri að hafa í huga þeg-
ar verið er að ræða um öryggis- og
vamarmál íslands. Það er ekki
hægt að þurrka út sögulegar stað-
reyndir og tala eins og hlutimir
hafí ekki gerst. Það er ekki unnt
að neita því hvemig stórveldin inn-
limi smáríki og þurrka út þjóðlönd.
Það er ekki hægt að þurrka út af
spjöldum sögunnar að fólk hefur
verið líflátið milljónum saman og
andstæðingar stjómenda einræð-
isríkjanna fluttir frá heimahögum í
útlegð. Þetta gerðist og þetta er enn
að gerast. Ég ætla ekki að rifja það
nánar upp vegna þess að ég veit
að hv. þm. kunna þessa sögu fle-
stallir.
Það er staðreynd að stórveldin
takast enn á með svipuðum hætti
og gerðist fyrir 40-50 ámm. Ég
nefni sem dæmi: Sovétríkin heyja
enn styrjöld. það eru átök f Afgan-
istan. Þar er stórveldið Sovétríkin
að aðstoða einn skipulagðan hóp
manna. Ég ætla að leyfa mér að
nefna þennan hóp manna kommún-
ista. Það fellur kannski ekki alls
staðar í kramið og þykir ekki fínt
og er yfirleitt reynt að eyða því með
glotti eða brosi þegar það er nefnt
réttum nöfnum hvemig starfað er
á vegum róttækustu sósíalista
heimsins, kommúnista. Þar em Sov-
étríkin nú að heyja harða styijöld í
smáríki til að styrkja vel skiupulagð-
an hóp róttækra sósíalista, komm-
únista, með þeim afleiðingum að í
þeim átökum hefur ein milljón Afg-
ana látið lífíð.
Lýðræði eða alræði
Það þýðir ekkert að neita því að
þegar við emm að ræða þessi mál
og þá menn sem hafa verið nafn-
greindir úr fortíðinni sem koma við
sögu þá emm við að tengjast fortíð-
inni og þeim átökum sem enn eiga
sér stað í nútíð. En það er aðferð
út af fyrir sig að reyna að telja
bömunum okkar trú um það að
þetta komi okkur ekki lengur við.
Nú sé allt í lagi að íslendingar snúi
við blaðinu og lifí einir sér norður
í Atlantshafí með þeim hætti sem
hentar kannski best því ríki sem
háir núna styijöld og murkar út
heila þjóð sem er Afganir. Það em
átök í heiminum á milli róttækra
sósíalista, öðm nafni kommúnista,
og hægfara lýðræðissinna. Það þýð-
ir ekkert fyrir þingmenn hér á Al-
þingi íslendinga að reyna að svæfa
sjálfa sig eða aðra í því að þetta
sé ekki að gerast. I lýðræðisríkjum
em átök um valdaáhrif með frið-
samlegum hætti. Það gerist í kosn-
ingum. Þar skiptir fólk um valdhafa
í krafti atkvæða og sérhver einstakl-
ingur hefur sama rétt. En í komm-
únistaríkjunum er einn flokkur, einn
vilji, vilji flokksins, hinnar vemduðu
forystu. Þar em ekki greidd at-
kvæði í sama skilningi og við gemm
hjá lýðræðisríkjum.
í kommúnistaríkjum er ekki lýð-
ræðislegt stjómarfar. Þar er stjóm-
arandstaða ekki leyfð. Þetta er ná-
kvæmlega það sama sem var fyrir
40-50 ámm þegar íslendingar tóku
afstöðu með lýðræðisríkjum and-
stætt þessu sósíalistíska einræði-
skerfí. Fyrir 40 ámm vom andstæð-
ingar lýðræðislegra stjómarhátta
flarlægðir í kommúnistaríkjunum á
sama tíma sem við fengum að greiða
hér atkvæði og skipta um valda-
mehn og skipta um ríkisstjómir.
Andstæðingar vom ekki viður-
kenndir þar þá og þeir em ekki enn
viðurkenndir í þessum ríkjum. Þeir
mega ekki skipuleggja stjómarand-
stöðu gegn ríkjandi þjóðfélagskerfi.
Nei. Meginátök alþjóðastjóm-
mála í dag snúast um það hvort
fólkið á að búa við einræði eða lýð-
ræði og inn í þá umræðu tengjast
hin ólíkustu mál sem ég mun rekja
hér nokkuð á eft.ir.
Listin og lífsgleði
Það er staðreynd að kommúnistar
hafa náð lengst og mjög langt í
skipulögðu einræði víða um heim
og stór hluti mannkynsins býr við
þetta stjómskipulag. Lífskjör í þess-
um ríkjum em slök, fólkið er ófijálst
og það er óglatt og þar em listir
ekki fijálsar. Ég sé að hv. þm. Þór-
hildur Þorleifsdóttir vill ekki sitja
undir þessari ræðu og segir það
mér töluvert mikla sögu þar sem
ég var að minnast á það að í komm-
múnistaríkum ríkja ekki fijálsar list-
ir, þar er ekki fijáls menning. Ég
teldi æskilegt að hv. þm., sem hafa
nú gagnrýnt jafnmikið þá skýrslu
sem hér liggur fyrir, sætu undir því
þegar aðrir ræðumenn tala. En það
er kannski háttur nýrra valdamanna
að hlýða ekki á rök andstæðinga.
Það er nokkuð í samræmi við við-
horf ákveðinna aðila.
Þeir sem hafa sótt kommúnista-
ríkin heim eins og hv. þm. Hjörleif-
ur Guttormsson og ég m.a. líka sjá
strax að í þessum ríkjum ríkir ekki
lífsgleði, enda byggir stjórnarfar þar
á her og lögregluvaldi. Þar er fólki
haldið niðri. Það er í viðjum hins
skipulagða eftirlitskerfís flokks,
hers og lögreglu.
Ég fór margsinnis til kommún-
istaríkja Austur-Evrópu vegna
starfa míns á sínum tíma og kynnt-
ist þar mörgum, í Tékkóslóvakíu, í
Austur-Þýskalandi, í Póllandi og
einnig í Sovétríkjunum. Það var
mikil lífsreynsla. Eftir slíka
lífsreynslu þarf ekki að útskýra fyr-
ir manni hvers virði það er að til-
heyra vestrænu lýðræðisríki, vera
þegn í lýðræðisríki og njóta tjáning-
arfrelsis, ferðafrelsis o.s.frv. Auðvit-
að getur margt verið betra í lýðræð-
isríkjunum. Okkur hefur ekki tekist
að útrýma fáfræði. Okkur hefur
heldur ekki tekist að útiýma for-
dómum eða eyða mannlegri vonsku,
því miður. Okkur hefur heldur ekki
tekist að útrýma fátæktinni. En við
eigum eitt umfram það fólk sem býr
í því þjóðskipulagi sem ýmsir eru
að upphefja. Við erum frjáls en
þegnar kommúnistaríkja, sósíalí-
skra ríkja eru ófijálsir. Á þessu er
grundvallarmunur sem óþarft er að
skýra frekar fyrir hv. þm. Ég er
sannfærður um að hv. þm. Hjörleif-
ur Guttormsson skilur manna best
hvað ég er að tala um þegar ég
tala með þessum hætti. Hv. þm.
hefur sem betur fer horfíð frá þeim
róttæku skoðunum sem hann að-
hylltist á yngri árum. Nu er hann
svona þægilegur og þokkalegur
Títóisti, það er kallað svona á mæltu
máli eða á íslensku hægfara þjóð-
ernissósíalisti. Ég fagna því. En hv.
þm. veit einnig að ísland er átaka-
svæði stórveldanna í Norður-Atl-
antshafí og það ættu aðrir þm. einn-
ig að hafa í huga þegar þeir ræða
um þessi mál. í þeim átökum erum
við Islendingar á þjóðbraut. ísland
undir kommúnisma mundi þýða það
að landið færi undir yfirráðasvæði
Sovétríkjanna. Þetta er landfræði-
leg og herfræðileg staðreynd. Þá
verður ísland og Islendingar ekki
lengur fijálst. En hins vegar mundi
staða Sovétríkjanna, annað þeirra
stórvelda sem er sterkast í átökun-
um um heimsyfirráðin, þá mundi
staða Sovétríkjanna styrkjast. Um
þetta snúast átökin og um þetta
snýst í vissum skilningi sú umræða
sem hér hefur farið fram í dag.
Undirrót þess sem við höfum verið
að flalla um er raunverulega ákveð-
ið samspil á bak við töldin eða und-
ir borðinu þar sem íslenskir áðilar
hafa orðið bein eða óbein fóm-
arlömb. Ég er t.d. þeirrar skoðunar
að fréttamenn íslenska útvarpsins
hafa orðið fómardýr óhlutvandra
aðila í sambandi við þann frétta-
flutning sem hér hefur verið til
umræðu.
Ófrægingaráróður
Það getur verið að ýmsir þing-
menn vilji ekki viðurkenna þetta.
Það getur vel verið að sumum þing-
mönnum þyki það langsótt ef sagt
er að það þekkist í vestrænum
ríkjum að þau ríki sem eru á yfir-
ráðasvæði Sovétríkjanna hafa
skipulagt það í vestrænum ríkjum
Stykkishólmur:
Hátíða-
fundur
á morg’un
Stykkishólmi.
1. MAÍ í Stykkishólmi verður
eins og undanfarin ár haldinn
þannig að hátíðarfundur verður
í Félagsheimilinu í Stykkishólmi
kl. 14. Finnur Karlsson, formað-
ur Verkalýðsfélags Stykkis-
hólms, setur fund, býður fólk
velkomið með ávarpi og stjórn-
ar síðan fundinum.
Séra Gísli H. Kolbeins sér síðan
um helgistund og kirkjukórinn
syngur undir stjóm Jóhönnu Guð-
mundsdóttur organleikara. Þá
mun lúðrasveit Stykkishólms leika
nokkra stund undir stjóm Daða
Þórs Einarssonar skólastjóra Tón-
listarskólans. Ræðu flytur Kristín
Einarsdóttir alþingismaður og að
lokum mun Leikfélagið Grímnir
fara með atriði úr leikritinu Jám-
hausnum, sem það var með sýn-
ingar á í vetur.
Merki verða seld og formaður
slítur síðan fagnaðinum.
— Arni
Guðmundur H. Garðarsson
að dreifa svokölluðum ófrægingar-
áróðri. Það þykir kannski ekki fínt
orð. Það passar kannski ekki alveg
í kramið hjá þeim sem vilja sjá þetta
í dálítið öðru ljósi. En það er stað-
reynd að í Vestur-Evrópuríkjunum
er heill hópur manna, bæði í Skand-
inavíu, Vestur-Þýskalandi, Eng-
landi, Frakklandi og hugsanlega
jafnvel á íslandi sem stundar þessa
iðju án þess að við vitum hveijir
þetta eru.
Það er þekkt að kommúnistaríkin
eru sérstaklega vel skipulögð á
þessu sviði og ástunda ófrægingar-
herferðir sérstaklega gegn forustu-
mönnum Atlantshafsbandalagsríkj-
anna. Hér áðan sagði einn þingmað-
ur að á sínum tíma hefði Þjóðviljinn
skipulagt það að skrifa ófrægingar-
greinar og níðgreinar um ákveðna
menn á Islandi. Hjörleifur Gutt-
ormsson man þessa tíð. Sem betur
fer er þessi ósiður aflagður í Þjóð-
viljanum. En Hjörleifur Guttorms-
son man það þegar Þjóðviljinn
skipulagði það ekki aðeins að skrifa
illa um stuðningsmenn Atlantshafs-
bandalagsins heldur iðkaði hann það
líka að reyna að lítilsvirða þá með
afkáralegum myndum á myndavali.
Það getur verið að sumum þyki
þetta furðulegt en það er ekkert
furðulegt þegar maður skoðar það
í ljósi þeirra átaka sem um er að
ræða.
Eitt meginmarkmið ófrægingar-
herferðar og eitt meginmarkmið
einmitt með máli svipaðrar gerðar
og hv. þm. hafa verið að fjalla um
í dag, sem kallast slys hjá sumum,
en ég vil segja að íslenskir frétta-
menn hafi verið blekktir, er einmitt
að koma af stað umræðum á borð
SÝNING á verkum Valgarðs
Gunnarssonar verður opnuð í dag
kl. 14 i Nýhöfn, Hafnarstræti 18.
Valgarður fæddist í Reykjavík
árið 1952. Hann stundaði nám í
Myndlista- og handíðaskóla íslands
árin 1975—1979 og í Empire State
College, New York 1979—81.
Á þessari sýningu, sem hefur hlot-
ið yfírskriftina „Myndir á pappír",
eru u.þ.b. 30 verk. Myndimar, sem
eru ýmist teikningar eða unnar með
við þær sem hér hafa farið fram í
dag. Það er að efla til illdeilna, sá
efasemdum og ala á tortiyggni
meðal þeirra landa eða þeirra lands-
manna og þeirra þjóða sem um
ræðir. Á sama tíma höfða þessir
sömu aðilar til friðar og manngæsku
í nafni sósíalismans. Hver vill ekki
frið? Hver vill ekki vera góður?
Hver vill ekki hjálpa meðbróður
sínum? Sumir gera það í kyrrþey,
aðrir bera það á torg.
Að þora að taka afstöðu
Við sem höfum gengið í gegnum
þennan — ég vil segja hreinsunar-
eld, leyfum okkur að taka afstöðu
með því að Islendingar eigi að vera
í vamarsamtökum vestrænna þjóða.
Við sem höfum tekið þátt í því þor-
um að viðurkenna það hvar við erum
staddir á hnettinum. Við sem höfum
þorað að taka afstöðu í vamar- og
öryggismálum og við sem afneitum
ekki þeim þjóðum sem næstar okkur
eru. Við höfum fengið okkar
skammt af þeirri ófrægingarherferð
sem handbendi kommúnistaríkjanna
iðka m.a. hér uppi á íslandi. Sá
þáttur í slíkum ófrægingarherferð-
um sem kommúnistar hafa náð hvað
lengst í er fólginn í að níða niður
forustumenn jafnaðarmannaflokka
vestrænna ríkja. Þetta hafa þeir
iðkað alla tíð frá því að byltingin
varð í Rússlandi árið 1917. Skal ég
nú ekki rekja millistríðsárin en ég
leyfí mér að vísa til þess hvemig
íslenskir jafnaðarmenn, fomstu-
menn Alþýðuflokksins á Islandi hafa
verið níddir niður og ófrægðir í
gegnum árin og áratugi og það er
enn verið að því.
Ég minnist þess líka hvemig for-
ustumenn í verkalýðshreyfíngu á
Islandi sem ekki voru kommúnistar
voru níddir niður og hvemig reynt
var að sá efasemdum um ágæti
þeirra til þátttöku í verkalýðshreyf-
ingunni. Þar voru vopnabræður
ýmissa sem hér em núna inni, hv.
þm., þar vom þeir að verki og vönd-
uðu ekki alltaf meðulin. Þannig að
hér væri hægt að flytja langa ræðu
og mikið mál þeim þingmönnum til
upplýsinga sem ekki hafa upplifað
þessar raunir íslensku þjóðarinnar
og hafa ekki upplifað það hvað felst
á bak við svona vinnubrögð. Þannig
að það er ekki furða þótt að þeir
íslendingar sem þekkja þessa for-
sögu að þeim bregði þegar fréttir
berast frá Noregi með þeim hætti
sem gerist í sambandi við Stefán
Jóhann Stefánsson. Það var vissu-
lega óhuggulegur atburður en ég
tek það skýrt fram og ítreka það
að ég tel að íslenskir fréttamenn
hafi þar verið fómardýr annarra og
verri afla heldur en þeir eiga skilið.
blandaðri tækni, em flestar frá ámn-
um 1987 og 1988.
Þetta er ijórða einkasýning Val-
garðs auk þess sem hann hefur tek-
ið þátt í nokkmm samsýningum, þar
á meðal „Manhattan — Miklatún" á
vegum Norrænu listamiðstöðvarinn-
ar 1986.
Sýningin verður opin frá kl.
10—18 virka daga og kl. 14—18 um
helgar fram til 18. mai.
(Fréttatilkynning)
Morgunblaðið/ól.K.Mag.
Valgarð Gunnarsson við eitt verka sinna í Nýhöfn.
Nýhöfn:
Myndir á pappír