Morgunblaðið - 23.06.1988, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. JÚNÍ 1988
25
Á miðöldum var þar stærsta kirkja sýslunnar.
1784 og mikið hallæri hungurs og
sjúkdóma. Fólk og fénaður hrundi
þar unnvörpum úr næringarskorti.
Konungsbréf bárust þá einnig til
íslands um að aflagðar skyldu
margar kirkjur á íslandi.
Vitar og skipsströnd
Eins og ég nefndi hér framar,
þá var gefin út tilskipun um að
tum hinnar gömlu kirkju ætti að
standa sem siglingamerki.
Skip sem sigla þurftu norður fyr-
ir Skagann lentu oft á grynningum
sem ganga langt norður af strönd-
inni.
Sagan hermir að þar á ströndinni
hafi oft verið mergð gamalla skips-
flaka og að í rökkri og tunglsljósi
hafi verið draugalegt um að litast
á fjörum Skagans á síðustu öld.
Nú er fátt um slíkan reka. Storm-
ar, öldurót og sandur hreinsa til og
grafa slíkar minjar.
Hermir sagan að Skagabúum
hafi fyrst verið gert að skyldu að
setja upp viðvömn fyrir sæfara með
vita sem nefndist „Páfagauksvit-
inn“ árið 1560.
Þann vita leysti lyftivitinn af
hólmi 1696 og er eftirlíking af hon-
um við bæinn, á Vitahæðinni.
Kveikt er á honum á Jónsmessu
hvert ár.
Árið 1747 var byggður þarna
veglegur viti, sem nefnist „Hvíti
Morgunblaðið/Eyjólfur M. Guðmundsson
Brunnastaðaskóli á Vatnsleysu-
strönd.
vitinn" og er hlaðinn úr tígulsteini.
Stendur hann ennþá í besta lagi,
en hann var ekki fremri hinum eldri
hvað ljósbúnað snerti. Efst á honum
var jámkarfa, sem var eldstæði.
Þá var loks byggður viti 1858,
hinn hæsti í Danmörku. Upp í hann
liggja 210 þrep og er efst úr þeim
vita ágætt útsýni yfir nágrennið.
Var hann búinn nýrri ljóstækni,
þegar hann var byggður.
Nefnist þessi viti „Grái vitinn".
Vitar em tígulegar byggingar,
sem gegna miklu hlutverki. Ekki
var hægt að fyrirbyggja skipsströnd
við Skagann, þótt viti væri byggður
þar svo snemma. Þama stundaði
fólk búskap og fiskveiðar.
Hafnleysið gerði sjósókn erfiða.
Bátamir vom dregnir upp á þurrt
að loknum róðri. Þegar hvassviðri
geisuðu þurfti að gæta þeirra og
búa vel um þá.
Þeir sæfarendur sem leið áttu
fram hjá Skaganum í stormi óttuð-
ust grynningarnar. Norðvestanáttin
hrakti skipin nær landinu. Á liðnum
öldum hafa sjómennimir á Skagan-
um bjargað þúsundum mannslífa.
Skipsskaðar færðu þeim líka oft
björg í bú, svo að hægara varð að
draga fram lífið á hinu rýra landi
Skagans.
Höfundur er smíðakennari.
Vatnsleysuströnd:
Brunnastaða-
skóli seldur
Vogum.
Brunnastaðaskóli á Vatns-
leysuströnd hefur verið seldur
Hrafnhildi Þorsteinsdóttur úr
Reykjavík fyrir 3,6 milljónir
króna og verður skólahúsið gert
að íbúðarhúsnæði.
Bmnnastaðaskóli var byggður
árið 1942 og er alls 207 fermetrar
að stærð og var barnaskóli fyrir
Vatnsleysustrandarhrepp til ársins
1979 er Stóm-Vogaskóli í Vogum
var tekinn í notkun. Síðan þá hefur
Bmnnastaðaskóli verið notaður fyr-
ir handmennt og hýst skjalasafn
hreppsins.
Áuk skólahússins fylgir með í
sölunni land alls 25.000 fermetrar.
- E.G.
___________
Einar Farestveit&Co.hf.
•O^A«TW* M. aiMAM (•.) IHN OO UIMO -
Leið 4 stoppar við dymar

OPIIVI LEIÐ TIL ÁVÖXTUMAR
Veröbréfamarkaöur Útvegsbankans annast kaup,
sölu og umboösviðskipti á hvers konar skuldabréf-
um. Vegna eftirspurnar óskum viö eftir öruggum
skuldabréfum í umboðssölu. Veðdeildarbréf Útvegs-
bankans bera
10%
raunvexti og eru frá eins til Qögurra ára. Gjalddagar
eru í janúar, apríl, júlí og október ár hvert. Veðdeild-
arbréfin eru örugg Qárfesting og á verði við allra
hæfi.
Veðdeildarbréf Útvegsbankans fást á öllum
afgreiðslustöðum bankans.
VERÐBRÉFAA/IARKAÐUR
_______ÚTVEGSBANKANS_______
SÍÐUMÚLA 23, 108 REYKJAVÍK, SÍMI 68 80 30
Þjónusta fyrir þig