Morgunblaðið - 23.06.1988, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. JÚNÍ 1988
Audi 801,8 E,árg. ’87
Til söluer þessi glæsilega bifreið, ekin 23.000 km.
Verð kr. 1.050.000.
Upplýsingar í síma 40540 eftir kl. 19.00.
AATARI
hfb /btagna eigum hugbúrwiinn sem þig
oantuz fazii fltazi £t tblouznaz.
—* 'filtoinnslu
—* Limbzotsfazzit
—* <T* knitelkna
—* <J-ozzitunnazmhl
—* Tb^luzeikna
—* tfagnagzunnsfazzit
—► fiac samktefangazhugb&nað
—* Dbm sam/uefrngazhugbúnað
—* Teiknifazzit o.s.^to.
—* /illut jAtazi oeLbinnabuz
~Oeitum alhliða hug og oélbúnaðat þfönustu.
ilttih oið eia hzitujdu - Við senóum Lista
Tlbluofoitö flíaqtm
CaugiotQl 15
91-23011
PVC
skolprör
Eigum fyrirliggjandi PVC skolprör í stærð-
um 110 mm, 160 mm og 200 mm.
Hagstætt verð.
LEITIÐ UPPLYSINGA.
HEILDSALA — SMÁSALA
S/ VATNSVIRKINN HF.
~ ÁRMÚLA 21 SÍMAR 686455 — 685966
LYNGHÁLSI 3 SÍMAR 673415 — 673416
Minning:
Friðrik Sigurbjöms-
son stórkaupmaður
Friðrik Baldur Sigurbjömsson
stórkaupmaður varð bráðkvaddur
15. júní á skrifstofu sinni í íslenzk-
erlenda verzlunarfélaginu, önnum
kafinn eins og vant var, þótt kom-
inn væri hátt á 77. aldursár. Hann
var ung sál í hraustum líkama, lítt
breyttur f áratugi, líkur föður
sínum, séra Sigurbirai Á. Gísla-
syni, teinréttur og höfðinglegur í
fasi. Iþróttamaður í gamla daga og
íslandsmeistari í tennis í 10 ár.
Hann hlaut þann dauðdaga, sem
hann hefði helzt sjálfur kosið, að
falla í erli dagsins. Engin sjúk-
dómslega eða hrumleiki ellinnar.
Friðrik frændi minn var Vest-
urbæingur alla ævi, fæddur í Ási
og ólst þar upp með foreldrum
sínum, séra Sigurbirai og frú Guð-
rúnu Lárusdóttur, alþingismanni og
rithöfundi, í stórum og glöðum
systkinahópi. Síðar stóð heimili
hans og glæsilegrar eiginkonu
hans, Onnu Stefánsdóttur úr
Njarðvíkum, á Bárugötu 32 og svo
á Reynimel 27. Eru böm þeirra
Hanna, Friðrik Gústaf, Sigurbjöm
Ástvaldur og Anna Lára. Friðrik
stofnaði íslenzk-erlenda 1942 og
var forstjóri þess æ síðan. Var fyrir-
tækið einnig í Vesturbænum, fyrst
á Garðastræti og mörg síðari ár að
Tjaraargötu 18.
Frændrækinn var Friðrik svo af
bar, alltaf fyrstur til að votta öðrum
samhug og sýna heiður á merkis-
dögum í „afmæli afa“ í bytjun hvers
árs vantaði hann aldrei, er afkom-
endur og vinir hjónanna í Ási komu
saman til að auka kynni og ri§a
upp góðar minningar, en þau voru
bæði fædd í janúarbyijun. Nokkrir
þeirra, sem fyrst efndu til hinnar
árlegu minningarhátíðar, eru horfn-
ir á braut, og við fráfall Friðriks
er skarð fyrir skildi hinnar sam-
heldnu fjölskyldu. Böra Áshjónanna
voru 10, en nú eru aðeins 2 eftir,
Gísli forstjóri og Lára. Þeim auðn-
aðist ekki öllum að vaxa úr grasi
á grundunum kringum Ás og Hof,
fallegu samstæðu húsin vestur á
Sólvöllum, þar sem þau bjuggu afi
og amma í Ási, en í Hofi bróðir
ömmu, Pétur Lárusson, fulltrúi á
Alþingi, og Ólafía Einarsdóttir,
kona hans. Þijú systkinanna í Ási
dóu í bemsku, en fjórir bræður
náðu fullorðinsaldri og var Friðrik
þeirra yngstur. Lárus skjalavörður
og Halldór verzlunarmaður eru
látnir. Eina systirin, sem varð auðið
langra lífdaga, er Lára, móðir mín.
Er hún næst Friðriki í aldursröð
og voru þau ákaflega samrýmd alla
tíð. Systur þeirra, Guðrún Valgerð-
ur og Sigrún Kristín, drukknuðu í
blóma lífsins með móður sinni í hinu
voðalega slysi við Tungufljót 20.
ágúst 1938, en þá varð þjóðarsorg
eins og eldri menn muna.
Friðrik frændi var bezti vinur
minn af sinni kynslóð. Þessi orð
eiga því að vera örlítil þökk til hans
fyrir samfylgdina. Barnið hlakkaði
til að hitta uppáhaldsfrænda sinn,
sem ávallt kunni að gleðja; ungling-
urinn fékk góð ráð í veganesti;
unga stúlkan átti t.d. peningagjöf
frá honum í íslenzku sendiráði í Qar-
lægri borg, þegar auraráðin voru
komin í lágmark á langri ferð og
gjaldeyrir torfenginn; og prestskon-
an í sveitinni fékk senda góða muni
á hiutaveltu, þegar á þurfti að
halda. Aldrei var um afskiptasemi
að ræða, en næmleiki á aðstæður
og hjartahlýja réðu gerðum hans.
Þau anna kunnu ráð við mörgum
vanda og voru höfðingjar heim að
sækja. Indælt var í Reykjavíkur-
ferðum að hitta hann á skrifstof-
unni glettinn og gamansaman.
Afa í Ási var Friðrik óvenju rækt-
arsamur og hlýr sonur. Varla leið
sá dagur, að hann vitjaði ekki öld-
ungsins ema, sem var ekkjumaður
í rúm 30 ár, eða hefði samband við
hann. Friðrik missti mest allra, er
afi lézt 2. ágúst 1969. Þá skal að
sjálfsögðu ekki gleymt að nefna þá
tryggð og það æðruleysi, sem gerði
hlut hans stærstan í þessu lífi, er
hann sýndi Önnu konu sinni í erfið-
um veikindum hennar síðustu árin,
sem hún lifði, en hún lézt 10. nóv-
ember 1985. Sama þolgæði og fóm-
arlund kom fram, er synir þeirra
báðir fárveiktust ungir. Hann kunni
að gleðja, án þess að láta á því
bera. Hann var drengur góður.
Friðrik Sigurbjömsson átti góða
heimvon eftir jarðneska lífíð. Bjart
er yfír för hans á æðra tilverustig,
í himininn á vit horfínna ástvina,
þar sem honum er tekið fagnandi
í dýrð vorbirtunnar. Útför hans er
gerð í dag, einn bjartasta dag árs-
ins, 23. júní, frá Neskirkju. — Inni-
legar samúðarkveðjur til fjölskyldu
hans frá okkur systkinunum. Minn-
ingamar ylja okkur öllum.
Guðrún L. Ásgeirsdóttir
Það var um nónbilið fyrra mið-
vikudag að ég frétti það til berasku-
vinar míns og frænda, að hann
hefð. orðið bráðkvaddur í skrifstofu
sinni þá um hádegið og skorti þá
mánuð í 77. aldursárið. Víst brá
mér við það högg — svo hrósaði
ég happi fyrir hans hönd. Það er
ekki að öllum sem hann dauði fer
jafn snyrtilega og þeir eiga skilið.
Friðrik Baldur hét hann fullu
nafni, sonur hjónanna séra Sigur-
bjamar_ Ástvalds Gíslasonar frá
Neðra-Ási í Skagafírði og Guðrúnar
Lárusdóttur alþingismanns.
Af tíu systkinum komust sjö til
fullorðinsára og héldu hópinn til
ársins 1938, að tvær systra hans
drukknuðu í Tungufljóti ásamt Guð-
rúnu móður þeirra. Nú eru aðeins
tvö þeirra ofar moldu, Gísli, for-
stjóri Elli- og hjúkrunarheimilisins
Grundar og Kristín Lára, húsmóðir
og handavinnukennari.
Nú veit ég ekki gjörla, hvort það
var vegna ellefu ára aldursmunar
okkar Friðriks eða þrátt fyrir hann,
að við urðum svo snemma sam-
rýmd. Þegar ég var enn krakka-
ómynd en hann orðinn gjörfulegur
ungur maður, þá hafði hann mig í
ýmiss konar snatti fyrir sig og laun-
aði ríkulega með sælgæti og bíómið-
um, sem hvort tveggja taldist til
munaðar.
Á þeim árum tók hann virkan
þátt í íþróttum og var tennismeist-
ari árum saman. Hann æfði fót-
bolta með Víkingum og fyrir kom
að hann tók þátt í keppni með þeim.
Ég sé hann enn fyrir mér á vellin-
um, íturvaxinn, ljóshærðan og
leggjalangan, allra mann fótfráast-
an. Eg heyrði líka áhorfendur hrósa
honum fyrir frábæra yfírferð, sem
mér þótti gaman, en leiddist hvað
boltinn var laginn við að forðast
hann.
Ég var um fermingu þegar hann
gerði mig að trúnaðarvini sínum og
því fylgdist ég með í því sem hann
tók sér fyrir hendur og hafði upp
á henni fyrir hann, fallegu stúlk-
unni sem hann sá í bláu leðurkáp-
unni og var ekki Reykvíkingur held-
ur úr Innri-Njarðvík og giftist hon-
um samtímis því sem hún gerðist
vinkona mín. Anna hét hún og var
Stefánsdóttir. Óvenju fríð, glaðlynd
og mannblendin, en Friðrik var aft-
ur á móti seintekinn og blandaði
lítt geði við fólk, en andstæðurnar
laðast oft saman. Anna hafði hana
með sér í búið til hans hana Hönnu
litlu — skínandi fallega telpu, sem
Friðrik gerði að kjördóttur. Síðar
eignuðust þau þrjú börn, Friðrik
Gústaf, Sigurbjöm Ástvald og Önnu
Láru. Við kynni þeirra Önnu vann
hann hjá nafna sínum Berthelsen
stórkaupmanni, en stofnaði
skömmu síðar eigið fyrirtæki, ís-
lensk-erlenda, og stýrði því farsæl-
lega til dauðadags. Önnu konu sína
missti Friðrik haustið 1985, eftir

langa og erfíða sjúkdómslegu.
Umhyggja og ástúð Friðriks í veik-
indum hennar voru honum til
sæmdar.
Víst var hann mér kær hann
Friðrik Sigurbjömsson, og liggur
nú fyrir að skýra hvers vegna:
Ymsum mönnum hef ég kynnst,
settum saman ur mörgum brotum
og misjöfnum. í þeirra hópi skaraði
Friðrik framúr í því, hve brotin
voru ólík og féllu sum hver skringi-
lega illa hvert að öðru og mynduðu
einstakling sem var miklu fremur
sérstæður en heilsteyptur. Öllum
þessum brotum kynntist ég vel, en
átti misjafnlega gott með að skil-
greina þau þá, sum skildi ég strax,
önnur síðar og sum kannski aldrei,
en snemma varð mér ljóst að engu
þeirra var reyndar ofaukið í sköpun
þessa furðulega margbrotna per-
sónuleika, sem var oftast dálítið
torskilinn, stundum skrýtinn en
ævinlega gæddur óútskýranlegum
eiginleika, sem ég mat mikils og
olli því að aldrei hvarflaði að mér
að óska þess að Friðrik væri öðru
vísi.
Dæmin um kennileiti á æviferli
Friðriks gætu orðið býsna mörg,
allt frá því að þetta afsprengi ein-
hvers íhaldssamasta heimilis á ís-
landi sagði sig úr Menntaskólanum
til þess að setjast í Samvinnuskól-
ann og dýrka Jónas Jónsson, sem
hann hætti nú tiltölulega fljótt, og
til þess að lýsa vandræðaskap hans
við að víkja góðu að bágstöddum,
sem hann var aldrei viss um að
hæfði sjálfsmynd sinni en gat alls
ekki stillt sig um, allt frá því að
lauma seðlum undir kodda hjá sjúkl-
ingi upp í það að fá eiðsvarinn ungl-
ing til að koma til skila nafnlausu
peningabréfi.
Hann rækti við mig frændskap
allar götur frá berasku og þrátt
fyrir áratuga fjarveru mína í öðru
landi hélst þetta samband, því oft
sló hann á þráðinn og stundum
skrifaði hann bréf, sem helst minntu
á skeyti, svo fáorð voru þau. En
vináttu okkar frá því fyrsta skynja
ég nú eins og sólmánuð með léttu
skýjafari. Ég er ekki gædd trú á
eilíft líf, en í vitund minni er dauði
Friðriks Sigurbjömssonar loka-
punkturinn aftan við þann langa
kafla ævi minnar, sem vinátta hans
átti ríkan þátt í að gera bærilegan.
Og hvað svo sem elfunni miklu líður
og sálnatransporti Karons feiju-
manns, þá er Friðriki búið notalegt
framhaldslíf í minni mér.
Börnum Friðriks sendum við
hjónin samúðarkveðjur og Guðrún
Olafía dóttir mín sendir kærar
kveðjur yfír hafíð með þakklæti til
Friðriks fyrir margt, sem hún mun
aldrei gleyma.
Kristjana Sigurðardóttir