Morgunblaðið - 07.09.1988, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 1988
47
var gengið enn lengra en í Sov-
étríkjunum og afleiðingamar létu
ekki á sér standa í réttu hlutfalli.
Maó formaður ákvað að árið 1958
skyldi „Stóra stökkið framávið"
heflast, en við það urðu allir bænd-
ur að einföldum verkamönnum í
víngarði Maós. Fram til þess tíma
hafði árleg komframleiðsla
Kínveija numið 270 milljónum
m2.Ári eftir að Stóra stökkið hófst
er talið að hún hafi verið um 150
milljónir m2.
Talið er að 30 milljónir Kínveija
hafl dáið úr hungri á tveimur árum,
en það dugði til þess að koma Maó
formanni í heimsmetabók Guinness
sem mesta ijöldamorðingja mann-
kynssögunnar. Samanborið við þá
Maó og Stalín er Hitler bara smá-
peð, ef svo ósmekklega má að orði
komast. Til þess að menn átti sig
á því um hvers konar tölu er verið
að ræða, jafngildir hungursneyðin
í Kína því, að í hverri viku í tvö
ár hafi íslenska þjóðin dáið og íbúar
Hafnarfjarðar, Kópavogs og Akur-
eyrar tvisvar í viku.
Tengsl hungurs og alræðis
Það sem e.t.v. er athyglisverðast
nú við hungursneyðina í Kína er
sú staðreynd að ekki eru nema
nokkur ár síðan fréttist af henni á
Vesturlöndum, en meðan hún stóð
sem hæst ræddu vestrænir mennta-
menn um það í fúlli alvöru hvemig
Kína hefði efnt þau loforð um fyrir-
myndarríkið, sem Sovétríkin hefðu
svikið (með innrásinni í Ungveija-
land 1956). Það eitt, að 30 milljón-
ir manns geti farist í hungursneyð,
er hiyllilegt tilhugsunarefni, en að
alræðissljóminni, sem kom henni
af stað, takist að halda henni
leyndri fyrir umheiminum í tuttugu
ár er jafnvel enn hryllilegra og hef-
ur pólitíska þýðingu eins og ind-
verski fræðimaðurinn Amartya Sen
gerði grein fyrir í The New York
Review of Books:
„Á Indlandi myndi brot af þessari dánaitölu
þegar valda ramakveinum í plmiðlum, upp-
þoti á þingi og ríkisstjómin þyrfti nær ör-
ugglega að segja af sér. Ríkisstjóm sem
vill vera við stjómvölinn þyrfti að hafa forð-
ast slíkan hungurdauða þegna sinna í
lengstu lög. Þess vegna eru málefni fæðu
og hungurs ekki óskyld mannréttindaum-
ræðu, frelsi flölmiðla og þegar til kastanna
kemur, lýðræðinu sjálfu."
Þegar haft er í huga hversu
blindir menn hafa verið á hungurs-
neyðir í alræðisríkjum eins og Kína,
Eþíópíu og Sovétríkjunum, er þess
vart að vænta að menn komi auga
á hungurpólitík, sem smærri er í
sniðum. í fjölmörgum þróunarríkj-
um er stjómarfar, sem leiðir ósjálfr-
átt til hungurs. Ekki vegna þess
að þar sé um ákveðna stjómar-
stefnu að ræða, heldur vegna þess
að ranghugmyndir um hagstjóm
og persónufrelsi almennt hindra
eðlilegan vöxt
Slíkt á sér íjöldamörg dæmi —
sérstaklega í Afríku þar sem sósíal-
ískar ríkisstjómir ráða ríkjum, yfir-
leitt án umboðs frá þjóðinni. Nægir
að nefna ríki eins og Mozambique,
Tanzaníu, Zambíu, Súdan og Ug-
anda. Hins vegar er hægt að nefna
ríki á borð við Kenýu og Botswana
um hið gagnstæða, en þar em ríkis-
afskipti af matvælaframleiðslu í
lágmarki enda hefur áhrifa þurrka
ekki gætt þar í sama mæla og í
nágrannaríkjunum. Sérstaklega er
fróðlegt að bera saman Kenýu og
Tanzaníu í þessu viðfangi, en ef
eitthvað er er Tanzanfa auðugra
af náttúmgæðum. Landbúnaðurinn
þar hefur átt við æ meiri erfiðleika
að etja meðan Kenýa hefur flutt
út matvæli um margra ára skeið.
Því fyrr sem menn átta sig á
pólitískum rótum hungursneyða og
beita viðkomandi ríkisstjómir þrýst-
ingi vegna þess, því betra. Svo mik-
ið er víst, að fólkið, sem hungrið
má þola, bíður ekki lengi.
Heimildir: grein Karl Zinsmeister
í júníhefti Reason-, grein Michael
Johns I sumarhefti Policy Review,
The Modem World, ritstj.: Esmond
Wright; A History of The Modem
World eftir Paul Johnson; The
World in 1988, sérútgáfa TheEc-
onomist.
Miklar byggingafram-
kvæmdir á Höfn í sumar
Höfn, Homafirði.
MIKLAR byggingaf ramkvæmdir
hafa verið á Höfn í sumar og
haust. Helstar eru íbúðarhús-
næði en 10—15 íbúðir eru nú í
byggingu hér. Einnig er byggt
verslunarhúsnæði, iðnaðarhús-
næði og leikskóli.
Það eru Smíðastofa Sveins Sig-
hvatssonar, Trévirki, Höfðaverk og
ótaldir iðnaðarmeistarar sem að
þessu vinna. Þessum framkvæmd-
um fylgir svo skortur á iðnaðar-
mönnum og verkamönnum.
Mikið er um að verið sé að klæða
íbúðarhús og önnur að utan og eru
viðhafðar ýmsar aðferðir. Öll húsin
verða sem ný en höfðu áður haft
misljót andlit.
- JGG
Á Júllatúni á Höfn í Hornafirði
er verið að byggja 8 íbúðir og
af þeim eru 6 þegar seldar.
Morgunblaðið/Jón G. Gunnarsson
VAXTARSJÓÐURINN
VERÐBRÉFASJÓÐUR ÚTVEGSBANKANS
Vaxtarsjóðurinn er verðbréfasjóður Útvegsbankans ætlaður ein-
staklingum sem vilja ávaxta fé sitt á einfaldan og öruggan hátt
með aðstoð Útvegsbankans.
12% ÁVÖXTUN UMFRAM VERÐBÓLGU
Markmið Vaxtarsjóðsins er að gefa einstaklingum kost á að nýta
sér ávöxtunarmöguleika hins almenna verðbréfamarkaðar án
þess að þeir j)urfi að taka mikla áhættu. Að undanförnu hafa
Vaxtarbréf Útvegsbankans gefið um 12% ávöxtun umfram
verðbólgu.
HLUTDEILD ÞÍN í VAXTARSJÓÐNUM
Með kaupum á Vaxtarbréfum, sérstökum verðbréfum sem
Vaxtarsjóðurinn gefur út, gerist þú þátttakandi í fjárfestingar-
samtökum. Þú eignast hlutdeild í Vaxtarsjóðnum, sem stýrt er
af sérfræðingum Verðbréfamarkaðar Útvegsbankans. Þeir
kappkosta að ná sem mestri áhættudreifingu og sem bestum
vöxtum.
VAXTARBRÉF í FIMM VERÐFLOKKUM
Vaxtarbréfin eru gefin út í fimm verðflokkum. Það ódýrasta
kostar 1.000 krónur en það dýrasta 500.000 krónur. Bréfin henta
þeim best sem vilja leggja smærri fjárhæðir eða stærri til hliðar,
en vita ekki nákvæmlega hvenær þeir þurfa að grípa til pening-
anna.
EKKERT INNLAUSNARGJALD
Vaxtarsjóðurinn er uppsöfnunarsjóður. Vaxtarbréfin safna vöxt-
um og verðbótum sem greiðast ásamt höfuðstól þegar þú lætur
Verðbréfamarkað Útvegsbankans innleysa bréfin þín. Útvegs-
bankinn tekur ekkert innlausnargjald annan og þriðja afgreiðslu-
dag hvers mánaðar.
SÉRÞJÓNUSTA VIÐ EIGENDUR
V AXTARBRÉFA
Þeir sem kaupa Vaxtarbréf hjá Verðbréfamarkaði Útvegsbank-
ans geta lagt bréf sín inn á Fjárfestingareikning og fengið þannig
fjárvörslu sér að kostnaðarlausu.
VERTU MEÐ í ÖRUGGUM
FJÁRFESTINGARSAMTÖKUM
Fáðu upplýsingar um fjárfestingarstefnu Vaxtarsjóðsins hjá
Verðbréfamarkaði Útvegsbankans og Útvegsbankanum um
land allt. Með því að kaupa Vaxtarbréf færðu tækifæri til að
ávaxta sparifé þitt á hagstæðan hátt. Þekking okkar og þjónusta
tryggja þér góðan arð.
óe>
VERDBRÉFAMARKADUR
UTVEGSBANKANS
SÍÐUMÚLA 23, 108 REYKJAVÍK, SÍMI 68 80 30