Morgunblaðið - 31.05.1989, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVUGJDAGUR MAÍ 1989
13
Á það að liggja fyrir okkur að
drukkna hér eins og rottur?
- rætt við Gunnar Þorvaldsson
GUNNAR Þorvaldsson flugstjóri hjá Amarflugi, sem ásamt félaga
sínum og meðeiganda, Stefáni Áraasyni, nauðlenti tveggja hreyfla
einkaflugvél við Kristinasand í Noregi og komst við illan leik út
úr vélinni, er kominn heim. Hann er í frii og bíður eftir niðurstöð-
um rannsóknar norskra loflferðayfirvalda á orsökum slyssins.
Tveggja þumlunga skurður við vinstri augabrún er einn til marks
um að Gunnar hafl nýlega sloppið úr bráðum lífsháska. Hann seg-
ist vera sannfærður um að niðurstaða rannsóknarinnar geti aðeins
orðið á eina lund, sú að eldsneyti hafí lekið af vélinni út um öndun-
arop eldsneytiskerflsins. Hann hefúr nú fengið staðfest að slíkt
heflir áður átt sér stað á þessari vél. Morgunblaðið hitti Gunnar
að máli og fékk hann til að segja söguna af flugferðinni, allt frá
upphafl, á flugvellinum í Malmo í Svíþjóð.
Morgunblaðið/Þorkell
Gunnar Þorvaldsson á heimili sínu á Seltjaraarnesi með dóttur
sinni Pálu. Þau feðginin eru bæði nýbúin að lenda í slysum. Eins
og sést á myndinni er Pála handleggsbrotin, það gerðist þegar
hún var að fara handahlaup. Hins vegar er ekki skrámu að sjá
á pabba hennar. 14 ára dóttir Gunnars, Katrin, sem er ekki með
á myndinni, er lika í gipsi en hún fótbrotnaði þegar hún missteig
sig í stiga.
„Áður en við lögðum af stað frá
Malmo gengum við - eins og alltaf
er gert — úr skugga um að vélin
væri með eldsneyti til fímm stunda
flugs,“ segir Gunnar. „Við opnuð-
um tankana og sáum að þeir voru
fullir og það kom heim og saman
við það sem mælamir sýndu. Síðan
lögðum við af stað, fyrst til Skien
í Noregi en þaðan beint til áfanga-
staðarins, Eggemoen. Þar létum
við gera við smágalla. Viðgerðin
tók tvo tíma og að henni lokinni
fórum við til Kristiansand. Þegar
við áttum skammt eftir að flugvell-
inum og áttum samkvæmt elds-
neytismælum og flugtíma að eiga
eftir bensín til rúmlega klukkuríma
flugs, stöðvuðust báðir hreyflamir
skyndilega."
Það munaði 15 sekúndum
Eftir það gerðust hlutirnir hratt;
ég sá völlinn í Kristiansand og
hafði lengi von um að ná inn á
hann en sá fljótlega að það stæði
allt of tæpt. Ég ímynda mér að
það hafí vantað svona 15 sekúndur
á að það tækist. En það þýddi
ekki að reyna það og mörg alvar-
leg flugslys verða einmitt þegar
menn em að reyna eitthvað um-
fram það sem aðstæðumar leyfa.
Því var ákveðið að lenda í sjónum
og við félagamir munum síðast
eftir okkur rétt í þann mund sem
vélin er að skella í sjónum, þá
líklega á 80 hnúta hraða. Rétt
áður heyrðist í ofrisflautunni. Þá
hafa kannski verið liðnar 45 sek-
úndur frá því að drapst á hreyflun-
um.
Vatnið náði
okkur í brjóst
„Við steinrotuðumst báðir við
lendinguna. Vélin fór á hvolf - hún
hefur sporðreistst - og við vöknuð-
um við að vatnið seytlaði við haus-
ana á okkur. Ég þurfti að beijast
við að losa mig og fór síðan aftur
í, þangað sem Stefán var kominn
á undan mér og var að berjast við
að opna hurðina. Hún stóð á sér
af því að eitthvað í umbúnaðinum
hafði skekkst. Á þeirri stundu var
ég svo vankaður að ég gerði mér
enga grein fyrir því að vélin væri
á hvolfí. Vatnið stóð okkur í bijóst
eða þar um bil og Stefán sagði
eitthvað á þessa leið: „Það skyldi
ekki eiga fyrir okkur að liggja að
dmkkna hérna e'ins og rottur!"
„Það er neyðarútgangur fram-
antil í vélinni. Hann var á kafi í
vatni og ég fór að kafa til að reyna
að finna hann. Ég var skorinn á
augabrún og blóðugur og sá illa
til, en fann útganginn í annarri
eða þriðju tilraun. Þegar ég kem
upp til að anda og segja Stefáni
af þessu, sé ég að hann, á ein-
hvern ofurmannlegan hátt, er bú-
inn að opna hurðina. Hann Stefán
er frekar lágvaxinn maður en sam-
anrekinn og sterkur. Ég veit að
þetta er ekki í eina skiptið sem
hann hefur fundið hjá sér ofur-
mannlegan kraft þegar á þarf að
halda. Einu sinni var hann akandi
eftir hraðbraut í Bandaríkjunum
og dró á kerm heilt hliðarstykki
af sendibíl. Það hafði þurft þijá
menn til að lesta kermna en þegar
minnst varir dettur stykkið af kerr-
unni, hraðbrautin teppist og allt
verður vitlaust. Stefáni verður svo
mikið um að hann bakkar bílnum
upp að stykkinu, vindur sér út,
tekur hliðarstykkið upp, setur það
á kermna og ekur af stað. Hann
áttaði sig ekki strax á hvað hann
hefði gert en var að farast úr
skrokkverkjum lengi á eftir. Þetta
vom áreiðanlega 2-300 kíló, stórt
og mikið stykki. Svona getur
adrenalínið og sjokkið gefið mönn-
um kraft þegar öll sund virðast
lokuð. En hvað um það, við kom-
umst sem sagt út á vænginn um
hurðina og þá fyrst rann að upp
fyrir mér að vélin væri á hvolfí."
Hreyfðu hvorki
legg né lið
„Á vængnum var Björgunarbát-
urinn okkur innan seilingar og við
sáum hraðbát á leið að vélinni en
á meðan við biðum eftir honum
upplifðum við furðulegan hlut. Það
fyrsta sem við sáum þegar við
komum út úr vélinni var lítill bátur
með þremur ungmennum í 2-3
metra fjarlægð. Þau höfðu séð
slysið og keyrt að okkur á fullri
ferð. En sennilega hefur þeim
bmgðið svona mikið við þetta allt
saman því að þau störðu á okkur
eins og steinmnnin. Ég kaliaði til
þeirra og benti þeim að koma að,
en þau störðu bara og hreyfðu sig
ekki. Samt fór ég inn aftur, náði
í töskumar okkar og reyndi að
rétta þær að þessu fólki en það
hreyfði sig ekki, reyndi ekki að
taka við þeim. Við höfum áreiðan-
lega ekki verið fallegir ásýndum
félagamir, báðir skomir, blautir
og blóðugir og það leið yfír Stefán
þegar hann kom upp á vænginn.
En veistu það að ég held að þetta
fólk hafi verið í þvílíku losti eftir
að hafa séð vélina lenda í sjónum
að það hefði horft upp á okkur
drukkna þama án þess að hreyfa
legg eða lið. En annar bátur kom
fljótlega og flutti okkur á.sjúkra-
húsið í Kristiansand. Ég slapp með
skurði og marbletti en Stefán var
handleggsbrotinn, rifbrotinn og
hælbrotinn og auk þess illa skor-
inn. Meiðslin á hælnum og hend-
inni fékk hann eftir átökin við
hurðina. Á sjúkrahúsinu lá ég í
þijá daga en Stefán í viku. Maður
hugsaði mikið um hvað hefði gerst
því ég vissi að við höfðum lagt af
stað með fulla tanka. Það er auð-
velt að sanna það - við höfum elds-
neytisnótumar - en ugglaust verð-
ur norska loftferðaeftirlitið ein-
hveijar vikur að kanna málið.“
Líklegasta skýringin
„En á laugardeginum hafði sam-
band við mig í Kristiansand norsk-
ur flugstjóri, sem vinnur hjá SAS
en er í hlutastarfí við að að pmfu-
fljúga vélum sem koma úr viðgerð-
um. Þessi maður kenndi mér á
vélina. Þegar hann frétti af slys-
inu, hafði hann samband við mig
og sagðist vita hvað hefði komið
fyrir, hann hefði sjálfur lent í því
sama á þessari sömu vél. Hann
sendi mér og loftferðaeftirlitinu
skýrslu sem hann gaf um það at-
vik. Hann var þá á leið frá Þýska-
landi til Oslóar með fulla tanka
en varð bensínlaus yfír Álaborg
eftir tæplega tveggja tíma flug.
Það sem hann heldur að hafí gerst
og er langlíklegasta skýringin er
að bensínið hafí lekið út um svo-
kallað „vent-system“, öndunar-
kerfíð fyrir bensíntankinn. Ben-
sínið er geymt í gúmmíblöðrum
inni í vængnum og ef öndunin fer
úr skorðum geta blöðmmar hnipr-
ast saman og bensínmælamir þar
með sýnt vitlaust."
— í hvemig ástandi er vélin eftir
þetta og hvað verður um hana?
„Hún var ótryggð en hreyflamir
og skrúfumar skemmdust ekki,
þannig að okkar tjón verður frekar
lítið þótt að flugstjómarklefínn líti
rosalega illa út, sé í rúst. Við
keyptum þessa vél, Aero Com-
mander-680, í fyrra af norskum
banka sem sat uppi með hana eft-
ir gjaldþrot. Við höfðum flogið
henni í 25 tíma. Stefán var búinn
að leggja mikla vinnu í að gera
vélina fallega og hún var orðin
eins og ný að innan. Núna er hún
í Kristiansand og þar verður hún
þar til búið er að sanna hvað hafí
gerst.“
Hefði átt að nauðbeita
— Nú ertu áreiðanlega búinn að
ganga í gegnum þetta margoft í
huganum. Hefðirðu átt að bregð-
ast öðmvísi við að einhverju leyti,
eftir á að hyggja?
„Það eina sem ég sé eftir er að
ég eyddi of mörgum af þessum
45 sekúndum í að reyna að koma
vélinni aftur í gang. Ef ég hefði
strax gefið mér það að ég væri
bensínlaus og farið að nauðbeita
skrúfunum, þannig að þær veittu
minni mótstöðu, hefði ég átt meiri
möguleika á að svífa inn á völlinn.
En eftir að þú nauðbeitir áttu eng-
an möguleika á að koma hreyflun-
um í gang aftur. Ég var sannfærð-
ur um að ég ætti bensín, hafði
skoðað í tankana, trúði mælunum
og eyddi því tíma í að skipta fram
og aftur á milli tanka og reyna
að koma hreyflunum í gang.“
„Ég er búinn að eiga litlar flug-
vélar frá því ég var unglingsstrák-
ur og hef alltaf verið að hvetja
vini og kunningja til að fara að
fljúga og tala um hvað flugið sé
ömggt. Eg er jafnsannfærður um
það og áður. Þetta var slys og þau
geta alltaf gerst. Það eru bara
þeir sem aldrei stíga upp í flugvél
sem geta verið ömggir um að lenda
ekki í einhveiju eins og þessu,"
sagði Gunnar Þorvaldsson.
28444
DALSEL. Góð 55 fm snotur
jarðhæð. Laus. V. 3,5 m.
ORRAHÓLAR. Falleg 65 fm 2ja
herb. íb. á 2. hæð í lyftuh. Góð
áhv. lán. V. 4,0 m.
RAUÐÁS. Mjög snotur 65 fm
jarðh. m/geymslu innan íb. Mikið
útsýni. Laus nú þegar. V. 4,4 m.
SEUALAND - FOSSVOGUR.
Mjög falleg 55 fm jarðh. á þess-
um eftirs. stað. Lítið áhv. Góð
sameign. V. 4,0 m.
HAGAMELUR. Gullfalleg 78 fm
3ja herb. íb. á 1. hæð á þessum
eftirs. stað. Nýl. hús. V. 5,6 m.
VESTURBORG - FRAMNES-
VEGUR. Nýl. endurn. 85 fm risíb.
2 svefnherb. og 2 saml. stofur.
Geymsla innan íb. V. 4,9 m.
UGLUHÓLAR. Glæsil. innr. 95
fm 3ja herb. íb. á 2. hæð ásamt
góðum bílsk. Ákv. V. 6,0 m.
STÓRAGERÐI. Mjög góð 115
fm 4ra herb. ib. á 3. hæð. Suð-
ursvalir. Bílskréttur. Ákv. sala.
V. 6,0 m.
FLÚÐASEL. 120 fm mjög góð
endaíb. á 1. hæð. 4 svefnherb.
Bílskýli. Suðursv. Laus nú þeg-
ar. V. 6,6 m.
28444

HRAUNBÆR. Stórglæsil. 120
fm endaíb. á 3.hæð er til sölu.
Einnig koma til greina skipti á
henni og 3ja herb. íb. á efri hluta
Hraunbæjar helst á 2.-3. hæð.
V. 6,7 m.
DALTÚN - KÓPAVOGI. Sérl.
fallegt parh. á tveimur hæðum
ásamt kj. m/séríb. Bílsk. Blóma-
skáli. V. 11,5 m.
UÓSALAND - FOSSVOGUR.
205 fm endaraðhús á tveimur
hæðum ásamt góðum bílskúr.
4-5 svefnherb. Arinn í stofu. V.
12,5 m.
GRJÓTASEL. Myndarl. 340 fm
einbhús á tveimur hæðum
ásamt bílsk. Hentar sem tvíb.
V. 13,5 m.
NEÐSTABERG. Stórfallegt og
vel búið 250 fm einb. á tveimur
hæðum ásamt bílsk. Allt mjög
vandað. V. 13,6 m.
FJARÐARÁS. Fallegt og fullb.
333 fm einbhús á tveimur hæð-
um ásamt bílsk. Mikið útsýni.
Vönduð eign. V. 15,5 m.
SUÐURHVAMMUR - HFJ. Nýl.
og fallegt 252 fm einbhús á
tveimur hæðum. Gæti hentað vel
sem tvíb. Ákv. sala. V. 13,6 m.
HÚSEIGMIR
VELTUSUNDI 1 Q C|ff|||
SIMI 28444 4K
Daníel Ámason, Iðgg. fast., jCm
Helgi Steingrímsson, sölustjórt. II
623444
Víkurás
2ja herb. 66 fm falleg ib. með vönduð-
um innr. Þvottáherb. og geymsla á
hæðinni. Útsýni. Hagst. áhv. lán.
Hverfisgata — ris
2ja herb. góð risíb. i timburh. Laus fljótl.
AKtahólar
2ja herb. 65 fm góð ib. á 5. haeð í lyftuh.
Mikið útsýni. Laus 15. júli nk.
Flúðasel
4ra herb. 110 fm falleg ib. á 1. hæð.
Aukaherb. i kj. Bilskýli.
Stórhott hœð og ris
Hæð og ris í þribhúsi. 2 saml. stofur.
50 fm bíisk. Falleg mikið endum. eign.
Ákv. sala.
Asparfell — þakhæð
160 fm glæsil. „penthouse“ sem skipt-
ist m.a. í 2 saml. stofur m/ami, 4 svefn-
herb. Nýjar innr. Bilsk. Laust.
Seljahverfi - raðh.
150 fm fallegt hús á tveimur hæðum.
Vandaðar innr. 4 svefnherb. Bílskýli.
Bein sala.
Vfðihvammur
180 fm steinsteypt gott einbhús sem
er hæð og ris. Góðar innr. 65 fm bílsk.
Falleg lóð.
Hólsvegur - tvib.
Steinsteypt hús sem er kj.f hæö og ris
ásamt tveimur bílsk. í kj. er sér 2ja
herb. góð íb. Hæöin og risið er ca 150
fm íb. Eignin selst í einu eða tvennu lagi.
INGILEIFUR EINARSSON
löggiltur fasteignasali,
^^^Borgartún^3
Verk Sigurðar, „Himbirai".
Sigurður Guðmundsson
verðlaunaður í Þýskalandi
Listamaðurinn Sigurður Guðmundsson hlaut hin svokölluðu Hen-
rik Steffens verðlaun í ár, en þau eru veitt einum norrænum lista-
manni sem unnið heflir sér frama á menningarsviði í Evrópu ár
hvert. Það er Háskólinn í Kiel sem tilnefnir verðlaunahafa en meðlim-
ir „Stifltung FVS“ í Hamborg vejja hann síðan. Sigurvegarinn getur
valið ungan listamann sem verður styrktur til náms af sömu aðilum.
Verðlaunin nema uppá 25.000 mörkum.
Verðlaunin voru afhent í Eckern- manns Islands fyrir Slésvík og Holt-
förde að viðstöddum forseta lands- setaland. Eftir afhendinguna var
þings Slésvíkur og Holtsetalands, afhjúpuð höggmynd eftir Sigurð við
forsetum borgarstjóma Lubeck og ströndina í Eckernförde, skammt
Kiel, bæjarstjóranum í Eckenforde
og fleirum, m. a. Lore Siemsen,
eiginkonu Franz Siemsen ræðis-
frá sýningarsalnum „Nemo“ þar
sem stendur yfir sýning á verkum
hans. Heitir verkið „Himmbirni“.