Morgunblaðið - 31.05.1989, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. MAÍ 1989
39
Um aðalnámskrá grunn-
skóla 1989 o g fermingar
eftirlngólf
Guðmundsson
Vegna skrifa deildarstjóra á bisk-
upsstofu þjóðkirkjunnar í Morgun-
blaðinu um borgaralega „fermingu"
og nýja aðalnámskrá grunnskóla
vil ég undirritaður taka fram:
1. í nýrri aðalnámskrá grunn-
skóla, sem nú er að koma út, er
ekki tekin afstaða til fermingar eða
ungmennavígslu, hvorki hjá þjóð-
kirkjunni né öðrum.
2. Þar er á bls. 10 gerð grein
fyrir helstu gildum kristilegs sið-
gæðis sem skólinn á að miðla og
mótast af, þ.e. ábyrgð, umhyggja
og sáttfýsi.
Sá kafli hefst með því að minna
á ákvæði stjórnarskrár lýðveldisins
þar sem m.a. er kveðið á um trú-
frelsi hér á landi og að hin evang-
elíska lúterska kirkja sé þjóðkirkja
íslendinga.
3. í beinu framhaldi af umfjöllun
um kristið siðgæði segir á bls. 10
og 11:
„Umburðarlyndi tengist lýðræð-
inu og kristnu siðgæði og byggist
á sömu forsendum. Það verður að
ætla öllum rétt til sjálfstæðra skoð-
ana og tækifæri til að tjá þær og
reyna að vinna þeim fylgi, að því
tilskildu að það sé gert á heiðarleg-
an hátt og réttur annarra til hins
sama virtur. Gagnkvæmni er
grundvallaratriði í umburðarlyndi.
Það skiptir mestu máii fyrir þá sem
eru í minnihluta eða víkja verulega
frá ríkjandi hefð. Því er mikilvægt
'að enginn sé hindraður í að fylgja
sannfæringu sinni, hvort heldur
hann lendir í meirihluta eða minni-
hluta.
í skólastarfi merkir umburðar-
lyndi ekki að öll gildi séu jafnrétt-
há, heldur er skólinn bundinn af
þeim gildum sem áður eru nefnd í
sambandi við lýðræði og kristilegt
siðgæði. Þetta felur samt sem áður
í sér frelsi til mismunandi skoðana,
viðhorfa og vinnubragða. Hér verð-
ur að gæta sanngirni, forðast ein-
sýni og hlutdrægni í kynningu á
viðhorfum og viðfangsefnum.
Þegar fjallað er um álitamál ber
að leggja sérstaka áherslu á vönduð
og málefnaleg vinnubrögð, nauð-
synlegt er að nemendur þjálfist í
að mynda sér skoðanir og taka af-
stöðu á grundvelli þeirra. Þá er
ekki síður mikilvægt að nemendur
læri að virða skoðanir annarra og
taka afstöðu til þeirra. Nemendur
þurfa m.a. smám saman að læra
að setja sig í spor annarra og gera
óhlutdræga grein fyrir mismunandi
skoðunum og fjalla um þær á þeim
Sr. Ingólfúr Guðmundsson
„í nýrri aðalnámskrá
grunnskóla, sem nú er
að koma út, er ekki tek-
in afstaða til fermingar
eða ungmennavígslu,
hvorki hjá þjóðkirkj-
unni né öðrum.“
forsendum."
4. Samkvæmt þessu er grunn-
skólanum ætlað að búa nemendur
undir líf í lýðræðisþjóðfélagi þar
sem mismunandi hefðir og siðir
hafa svigrúm.
í þessum anda aðalnámskrár
verður að ætla bæði menntamála-
ráðherra og öðrum starfsmönnum
ráðuneytisins rétt til að sýna þeim
sem víkja verulega frá ríkjandi hefð
stuðning í orði og verki- enda virði
þeir rétt annarra, lög lýðveldisins
og almennt velsæmi.
5. Þjóðkirkjan verður að virða
stöðu menntamálaráðuneytisins,
ráðherra og annarra starfsmanna,
og varast að ætla að meina þeim
að nota frelsi sitt, þ.á m. trúfrelsi.
Því ber að harma að deildarstjóri á
biskupsstofu skuli gefa umburðar-
lyndi — og skýrleika í hugsun —
svo langt nef. Jafnframt er þess
vænst að húsbændur á biskupsstofu
þjóðkirkjunnar, bæði núverandi og
verðandi, hafni opinberlega þessum
sjónarmiðum deildarstjóra síns.
Höfundur er námsijóri íkristnum
fræðum.
Afinæli:
Carmen María
Róbertsdóttir
Carmen María Róbertsdóttir
Brtickner er 75 ára í dag, 31. maí.
Carmen fæddist þann 31. maí
1914 í Nissa í Suður-Frakklandi.
Faðir Carmenar var Róbert Thony
verkfræðingur f. 1889, d. 1948 í
Guebwiller í Elsass í Frakklandi.
Thony-fjölskyldan kom frá Ungveij-
alandi árið 1849 og tók þátt í Kossut-
h-byltingu og ungverskri sjáifstæðis-
baráttu. Móðir Carmenar var Berthe,
fædd Themoy, f. 1890 í Staint Brie-
uc Bretagne. Hún dó 1925, þegar
Carmen var 11 ára gömul. Foreldrar
Berthe voru Emilien Themoy, skip-
stjóri í Brest og Marie, fædd le
Troquer, barónsfrú.
Eiginmaður hennar er dr. Karl
Kortsson (Brúckner) fv. héraðsdýra-
læknir og þýskur ræðismaður á Hellu
á Rangárvöllum. Dr. Karl er sonur
dr. Koets Brúckners borgardýra-
læknis í Crimmitsschau í Saxlandi
og Jóhönnu fædd Helling (Karolin-
gerætt).
Börn Carmenar og Karls eru:
Hans Karlsson, f. 4. febrúar 1946,
diplom-verkfræðingur, fæst við mot-
or-hönnun í Rússelheim í Þýska-
landi; Haraldur Karlsson, f. 25. mars
1947, MS-petrol-verkfræðingur og
varaforseti í Houston Texas, kvænt-
ur Moniku, fædd Röpke, börn: Kristín
f. 1967 og Freyja f. 1979; Helgi
Karlsson f. 6. nóvember 1950, sölu-
stjóri hjá Saudia-flugfélaginu í
Þýskalandi, kvæntur Hellu, fædd
Ziehe, börn: Edda f. 1985 og Silja
f. 1988; Kristjana Karlsdóttir, f. 24.
nóvember 1951, fv. hótelstýra gift
Magnúsi Sigurðssyni lækni og þýsk-
um ræðismanni á Suðuriandi, börn:
Sigríður Sif f. 1975, María Kristín
f. 1976, Sigurður Hólmsteinn f. 1978
og Karl Magnús f. 1979.
Til 4ra ára aldurs ólst Carmen upp
í Túnis, þar sem faðir hennar Róbert
Thony var starfandi verkfræðingur.
Eftir lok fyrri heimsstyrjaldarinnar
sneri ijölskylda hennar aftur til fæð-
ingarstaðar föður hennar Guebwilier
í Elsass. Hér sótti Carmen barnaskól-
ann. Eftir lát móður hennar, Berthe,
sótti hún kaþólskan heimavistar-
skóla, St. Joseph í Rouffach-Haut
Rhin, þar lauk hún gagnfræðaprófi.
Síðan hóf hún nám í dömuklæðskera-
iðn og tískuhönnun og lauk sveins-
prófi í Colmar. Þar á eftir hóf hún
nám á sviði tískunnar „Haut cout-
ure“ í París.
Frá 1. apríl 1942 — 24. ágúst
1944 vann Carmen í vegabréfsdeild
hjá Chambre des Deputés. Síðan gift-
ist hún framkvæmdastjóranum, hér-
aðslögmanninum dr. jur. Horst Alt-
peter, sem eftir stríðið varð prestur
hjá Landeskirche í Hannover. Þetta
barnlausa hjónaband endaði með
skilnaði.
Er líða tók á stríðið gerðist Carm-
en sjálfviljug hjúkrunarkona hjá
Rauða krossinum til þess að stunda
slasað fólk. í sjúkraskýlinu Horseöd
við Helsingör í Danmörku kynntist
hún fyrst sem sjúklingi, höfuðsmann-
inum og dýralækninum dr. Karli
Kortssyni, sem síðar varð svo eigin-
maður hennar.
Þá átti Carmen sæti sem fulltrúi
Frakklands í hjálparnefnd Rauða
krossins ásamt Eleanor Ponsonby
fulltrúa Englands. Annast var um
flóttafólk sem var í lífshættu eftir
að hafa flúið yfir til Vestur-Þýska-
lands. Þurfandi fólk fékk kiæði og
fæði. Við þessa starfsemi kynntist
Carmen hinum hjálpfúsa ræðismanni
Islands Árna Siemsen, Lúbeck.
Carmen og dr. Karl Helmut
Brúckner, síðar Kortsson, fluttust
árið 1950 til íslands og settust að á
Hellu í Rangárvallasýslu. Karl var
skipaður í embætti héraðsdýralæknis
í Rangárvallaumdæmi, síðar sem
ræðismaður þýska Sambandslýðveld-
isinsá Suðurlandi. Hann var sæmdur
riddarakrossi hinnar íslensku fálka-
orðu er hann lét af embættisstörfum
sem héraðsdýraiæknir.
Þar til að stofnað var embætti
héraðsdýralæknis í Hellulæknisher-
aði hjálpaði Carmen oft sjúklingum
í héraðinu að beiðni þáverandi hér-
aðslæknis Helga Jónassonar alþing-
ismanns og standa því í dag margir
í þakkarskuld við hana fyrir þessa
hjálp. Oft hjálpaði Carmen eigin-
manni sínum við erfiða uppskurði,
svaraði fyrirspurnum, gaf ráðlegg-
ingar og gat afgreitt lyf úr apótek-
inu, er hann var fjarstaddur. Margir
könnuðust einnig við hina gestrisnu
Carmen og hennar frönsku rétti.
Aðstoðarmenn dýralæknis voru vel
haldnir hjá henni, einnig útlendir
ferðamenn, sem lent höfðu í hrakn-
ingum. Sem dæmi um ósérhlífni
Carmenar þá hafði hún í fæði í júlí
1959 í eina viku 10 skáta frá Gilde
Ruhr frá Gelsenkrichen í Þýska-
landi, sem urðu hér fjárhagslega illa
staddir. Sem viðurkenningu fyrir
góðverk sitt var hún gerð að heiðurs-
skáta þeirra í Þýskalandi.
Við óskum Carmenu góðrar heilsu,
gleði og hamingju á komandi árum.
Við öli sem þekkjum Carmenu erum
henni þakklát fyrir góða viðkynningu
á lífsleiðinni.
Carmen María dvelur á afmælis-
deginum sínum á heimili sonar síns
Haraids Karlssonar á 40 10 Pecan
Park Lane, Kingwood via Houston,
Texas 77435, USA, sími 90 1 713
360 94 69.
Ættingjar
Sparnaðar-
áætlun í grunn-
skólum mótmælt
Eftirfarandi ályktun var sam-
þykkt á fundi kennara í Selás-
skóla og send menntamálaráð-
herra:
Við mótmælum fyrirhuguðum
sparnaðaráætlunum ríkisstjórn-
arinnar í grunnskólum landsins.
Okkur þykir nóg komið, því
þessar ráðstafanir bitna á kenn-
urum með auknu álagi. Um leið
og menntamálaráðherra talar
fjálglega um „móðurmálsátak“
í skólum landsins fær starfsfólk
þeirra kaldar kveðjur.
Fyrirskipun um 140 millj.
kr. sparnað í grunnskólum
1. Spara á fjármagn til aukn-
ingar forskólakennslu (sem
var á fjárlögum 14,8 millj.
kr.).
2. Draga á úr forfalla-
kennslu, þannig að ef kennari
veikist munu nemendur verða
sendir heim.
3. Kvótastörf verða skert,
þannig að þjónusta skólasafna
minnkar, ennfremur skerðast
kvótar til tómstunda- og fé-
lagsstarfa í skólum.
4. íþrótta- og sundkennsla
minnkar. Með því að fella
sundkennslu inn í viðmiðunar-
stundaskrá skerðist tími allra
bekkjardeilda um eina
kennslustund. Skólatími
styttist. Það á að kenna meira
á styttri tíma.
Auk ofantaldra liða á að spara
í — ótilteknum liðum — 92 millj.
kr.
Hingað til hefur okkur þótt
nóg um sparnaðinn. A undanf-
örnum árum hafa ekki fengist
nægar fjárveitingar fyrir náms-
gögnum handa nemendum, upp-
byggingu skólasafna né
kennslutækjum til nota í skóla-
starfi. Þessi stefna hefur leitt
til þess að kennarar framleiða í
síauknum mæli námsefni fyrir
nemendur. Vinnuálag á kennara
hefur aukist jafnt og þétt, því
stöðugt verða kröfurnar meiri
sem þjóðfélagið gerir til skólans
sem uppeldis- og menntastofn-
unar.
Nú þykir okkur nóg komið.
Þetta er afturför. Við viljum ein-
setinn skóla og bætt skólastarf.
Til þess þarf aukið fjármagn en
ekki niðurskurð.
Kennarar í Selásskóla