Morgunblaðið - 10.12.1989, Blaðsíða 14

14 C
MORGUNBLAÐIÐ MANNLIFSSTRAUMAR SUNNUDAGUR 10. DESEMBER 1989

EVA LUNA EFTIR ISABEL ALLENDE er saga af ógleymanlegu
fólki, kostulegum uppátækjum þess, ástum og sorgum. Eva Luna missir ung
móður sína, er þá komið fyrir hjá ókunnugum og lendir brátt í æsilegum atburðum í
tengslum við stjórnmálabaráttu í heimalandinu. í þessari bók sitja frásagnargleðin,
fyndnin og persónusköpunin í fyrirrúmi.
BÖRN ARBATS EFTIR ANATOLI RYBAKOV er áhrifamikil
skáldsaga um líf ungs fólks á myrku tímabili í sovéskri sögu, hugsjónir þess, ástir
og fjötra. Eftir 20 ár var banni við útgáfu hennar aflétt í Sovétríkjunum og hefur
hún síðan farið sigurför um heiminn. Höfundur er verðugur fulltrúi hinnar miklu
rússnesku skáldsögu, sver sig í ætt við meistara hennar Dostojevskí og Tolstoj.
og menning
Síðumúla 7-9. Sími 688577. Laugavegi 18. Sfmi 15199-24240.
UMHVERFISMÁL/Eru ný vibhorf í
augsýn?
Umhvetfismál
á alþjóðavettvangi
Þeim fjölgar ört sem láta sig umhverfismál varða bæði heima
fyrir og á alþjóðavettvangi. Stjórnmálamenn eru sammála um að
umhverfísmál verði meðal helstu verkefna stórþjóða jafiit sem hinna
smærri í náinni framtíð og að þau muni í æ ríkara mæli vera á
dagskrá þegar forystumenn þjóða hittast til að stilla saman strengi.
En hver er staðan nú? Málin eru víðfeðm og erfitt að skilgreina þau
í stuttu máli. Til að finna einhver svör er gott ráð að glugga í
skýrsluna „Framtíðin okkar“ sem unnin var á vegum Sameinuðu
þjóðanna af alþjóðlegri nefnd undir forystu Gro Harlem Brundtland.
Skýrslan kom út árið 1987 og er
tímamótaplagg að mörgu leyti.
I henni er gerð grein fyrir vanda-
málum á þessum vettvangi bæði
meðal ríkra þjóða og fátækra. Menn
eru sammála um
að við lifum mikla
umbrotatíma. Og
á umbrotatímum
skapast oft far-
vegur fyrir nýjar
hugmyndir- ný
viðhorf og nýjar
hugsjónir. Á
síðustu áratugum
hefur þekking á umhverfismálum
aukist að mun, en þekking á eðli
náttúrulögmála vegur auðvitað
þyngst þegar um þau er fjallað.
í fyrsta kafla fyrrnefndrar
skýrslu er bent á smæð jarðarinnar
í alheimsgeiminum og hversu hætt
henni sé í höndum okkar. Lögð er
áhersla á að hverri þjóð sé ekki nóg
að hugsa um sína velferð. Taka
þurfi líka tillit til hvaða áhrif at-
hafnir hafi í víðara samhengi á
aðrar þjóðir- önnur svæði- aðra
heimshluta. Á þessu sviði er þörf
áherslu- og viðhorfsbreytinga. Um
leið er bent á mikilvægi þess að
hinn alþjóðlegi fjármagnsmarkaður
hafi umhverfissjónarmið að leiðar-
ljósi þegar ákvarðanir eru teknar
um framkvæmdir.
Árið 1985 voru jarðarbúar 4.8
biljónir og fjölgaði það ár um 80
miljónir. Sjálfsagt hefur talan
hækkað verulega síðan. Stöðugt er
gengið á hinar náttúrulegu auðlind-
ir jarðar til þess að uppfylla kröfur
um betri lífskjör. Þessi öra fólks-
ijölgun og ofnýting auðlindanna er
aðkallandi vandamál.
Fæðuöflun er meiri í heiminum
nú en nokkru sinni í sögu mann-
kyns, segir á einum stað í skýrsl-
unni. Samt þjást um 73o miljónir
manna af fæðuskorti.Það mál þarf
að leysa. Varðveisla lífríkisins er
undirstaða mannlífs á jörðinni. Víða
er stjórnvöldum þetta ljóst. En
hvernig á að koma þessarri stað-
reynd til skila til þeirra þjóða sem
láta sér þau mál sem vind um eyru
þjóta?
Orkuframleiðsla er nauðsynleg
vegna daglegrar afkomu. Framtíðin
veltur mjög á því að orkuöflun sé
tryggð. Hvernig á að gera það án
þess að umhverfinu sé stefnt í voða?
Iðnaður er undirstöðuatriði efna-
hagslífsins. Stefnt er að því að
framleiðsla aukist með minni til-
kostnaði. Það hlýtur að vera verk-
efni þeirra þjóða sem betur eru sett-
ar að aðstoða hinar. Hvernig verður
það best gert?
Bent er á að sjálfsákvörðunar-
réttur ríkja í hefðbundnum skilningi
kunni að raskast vegna þess að
taka þurfi meira tillit til samstöðu
þjóða í umhverfisverndarmálum,
ekki hvað síst varðandi þau svæði
sem lúta ekki neinum beinum yfirr-
áðum, s.s. úthöfin og andrúmsloft-
ið. Afvopnun er mjög á dagskrá á
alþjóðavettvangi. Hvernig má flýta
henni svo óhætt sé?
Þá er augljóst þegar blaðað er
í skýrslunni að víða er þörf á laga-
breytingum og samræmingu lagaá-
kvæða. Og þá vaknar spurningin:
Hvar á að byija?
í þessu plaggi er reynt að höfða
til allra þjóða heims og um leið
bent á samábyrgðina sem á mann-
kyni hvílir varðandi umhverfismál.
Brýnum spurningum er varpað
fram að /rumkvæði Sameinuðu
þjóðanna. Á þeim vettvangi verður
þeim ef til vill fyrst svarað - og ný
viðhorf eru vonandi í augsýn.
eftir Huldu
Valtýsdóttur
ítalskarflísar
Og nú nýr frábær hreinsilögur sem gerir
gömlu fúgurnar á milli flísanna sem nýjar.
Hreint galdraverk!
Erum flutt í Síðumúla 21, hornið á Selmúla
og Síðumúla. Símar 39140-60.
MARÁS
Opið alla helgina.