Morgunblaðið - 10.12.1989, Blaðsíða 28

28 ,C
MORGUNBLAÐIÐ
FJOLMIÐLAR
SUNNUDAGUR 10. DESEMBER 1989
FOLK
í Jjölmiðlum
• JÓN ÓTTAR Ragnarsson,
sjónvarpsstjóri Stöðvar 2, hefur
boðið sig fram til dagskrárgerðar
fyrir Aðalstöðina, hina nýju út-
varpsstöð Ól-
afs Laufdal í
Aðalstrætinu.
Jón Óttar mun
vera mikill
áhugamaður
um klassíska
tónlist og
meðal annarra meðlimur áhuga-
mannahóps, sem stofnaður hefur
verið um klassíska tónlist og hefur
boðist til þess að stjóma og kynna
tónlistarþátt á Aðalstöðinni þar sem
klassísk tónlist réði ríkjum. Margr-
ét Hrafnsdóttir, starfsmannastjóri
Aðalstöðvarinnar, sagði í samtali
við Morgunblaðið að málið væri
ekki lengra á veg komið en starfs-
menn Aðalstöðvarinnar hefðu hins-
vegar mikinn hug á að fá Jón Óttar
til liðs við sig. Sem kunnugt er
hefur Jón Óttar verið afkastamesti
dagskrárgerðarmaður Stöðvar tvö
og verður því ekki annað sagt en
hann fari hamförum á ljósvakanum.
er JÓN ÓTTAR
Barnaefiii
BBC aukið
Breska ríkissjónvarpið, BBC,
hyggst verja 25 milljónum
punda til framleiðslu á barnaefni.
Bamadagskrá sjónvarpsins mun
lengjast um 80 tíma í vetur, aðal-
lega um helgar. Barnasjónvarpið á
að hefjast 7.30 f.h. á Iaugardögum
og sunnudögum. Sá tími, sem bæt-
ist við bamadagskrána, verður not-
aður til að sýna ný framhaldsleikrit
og 23 þáttaraðir.
Bretar bestir?
Helmingur 2.000 breskra sjón-
varpsáhorfenda, sem bresk
fjölmiðla-rannsóknarstofnun ræddi
við nýlega, telur að breskt sjón-
varpsefni sé best í heimi. Þrjátíu
af hundraði voru á öðru máli.
Þeir sem talað var við telja enn
fremur að Sky-sjónvarpið sé „lélegt
að gæðum og ekki peninganna
virði“. Rúmlega tveir þriðju telja
að eigendur gervihnattadiska séu
„sjónvarpssjúkir“. Aðeins 12% telja
að þeir séu „forframaðir“.
Viðamikil rann-
sókn á íslensku
blöðunum fyrir
síðustu kosn-
ingar leiðir íljós
að ífréttaflutn-
ingi sínum
gengu morgun-
blöðin erinda
„gömlu“ fjór-
flokkanna
Sýnileg flokkshollusta
morgunblaðanna
FLOKKSPÓLITÍSK slagsíða var á öllum íslensku dagblöðunum
fyrir síðustu alþingiskosningar, Umfangsmikil rannsókn Guð-
mundar Rúnars Amasonar, stjórnmálafræðings, á viðfangi og
umfjöllun dagblaðanna fimm fyrir kosningarnar er nú á loka-
stigi. Samkvæmt henni var það merkjanlegt hversu morgun-
blöðin fjögur Ijiilluðu á jákvæðari hátt um þá flokka sem almanna-
rómur kennir þau við. DV fór auk þess mýkstum höndum um
Borgaraflokkinn og Sjálfstæðisflokkinn. Vissulega hafa blöðin
breyst fi-á því fyrir tveimur og hálfú ári og því eiga niðurstöður
þessarar könnunar e.t.v. ekki við blöðin eins og þau eru í dag.
Annað mál er hins vegar hvort þær segi okkur eitthvað til um
hvemig þau muni haga sér fyrir næstu alþingiskosningar.
Erfitt getur reynst að henda
reiður á tengslum blaða
og flokka.
Óvefengjanlegar staðreyndir
eru illfinnanlegar og vafalaust er
hægt að vefengja niðurstöður
vísindalegra
rannsókna
jafnvel þó mjög
nákvæmum og
faglegum
vinnubrögðum
sé beitt.
Guðmundur Rúnar er langt
kominn með doktorsverkefni sitt
við virtan enskan háskóla sem
byggist m.a. á greiningu á öllu
efni sem birtist í íslenskum dag-
blöðum í átta vikur fyrir kosning-
arnar 1987. Það þýður að yfir ein
og hálf milljón dálksentimetrar
eða 15 dálkkílómetrar af efni dag-
blaða voru lesnir, flokkaðir og
greindir. Niðurstöður þessarar
athugunar eru um margt fróðleg-
ar, sérstaklega hvað varðar fréttir
blaðanna af flokkunum og undir-
búningi kosninganna.
Alþýðublaðið hafði mjög sterk-
ar taugar til Alþýðuflokksins (A)
fyrir kosning-
blaðinu var heldur betur í nöp við
Framsóknarmaddömuna (F) því í
um 70% þeirra tilfella sem hún
var nefnd á nafn var talað illa
um hana.
DV virtist hlutlausast blað-
anna. Þó voru neikvæðar fréttir
um A og Abl örlítið fleiri en já-
kvæðar. Hins vegar var oftar ljall-
að á jákvæðan hátt um B og S
en neikvæðan.
Morgunblaðið ræddi oftast við
leiðtoga S, Þorstein Pálsson, af
leiðtogum stjórnmálaflokkanna. Á
sama hátt töluðu hin morgun-
blöðin oftast við leiðtoga þeirra
flokka sem þau eru tengd. Tæp-
lega 60% kosningafrétta í Mbl
snérust að einhverju leyti um S
og í fjórum af hveijum tíu frá-
sögnum var fjallað á jákvæðan
hátt um flokkinn á meðan að já-
kvæðar frásagnir af hinum flokk-
unum voru fátíðar. Oftast talaði
blaðið illa um Abl og B. Þar sem
B var stofnaður á miðju rannsókn-
artímabilinu er ljóst að blaðið hef-
ur heldur betur haft horn í síðu
hans þar sem því tókst að hnýta
jafn oft í hann á fjórum vikum
eins og Abl á átta vikum.
Tíminn, líkt og hin blöðin, leit
að mestu framhjá hinum svoköll-
uðu smáflokkum, þ.e. Flokki
mannsins, Þjóðarflokknum og
Samtökum um jafnrétti. Blaðið
fjallaði oftast um F og í rúmlega
60% tilfella var farið fögrum orð-
um um hann. Blaðið fjallaði aldrei
illa um F og sárasjaldan vel um
aðra flokka sem allir fengu álíka
skammt af neikvæðum sending-
um frá blaðinu.
Þjóðviljinn fjallaði minna um B
og Kvennalistann en önnur blöð.
Blaðið skar sig einnig úr að því
leyti að miður góð umfjöllun þess
um aðra flokka en þann, sem það
studdi, var miklu algengari en hjá
hinum blöðunum. Þáverandi
stjórnarflokkar, S og F, fengu
flestar skammirnar. Blaðið lét
varla eitt einasta hrósyrði falla í
garð annarra flokka en Abl. í
tveimur af hverjum þremur skipt-
um sem blaðið fjallaði um Abl var
umsögn þess jákvæð.
Af þessu má því ljóst vera að
tengsl blaða, sérstaklega morgun-
blaða, við flokka eru ýmist sterk
eða mjög sterk, — með slíkri nið-
urstöðu er þó ekki verið að gera
lítið úr sjálfstæði þeirra.
BAKSVIÐ
eftirÁsgeir Fridgeirsson
arnar og trú-
lega kemur það
fáum á óvart.
Það vekur
e.t.v. athygli
sumra að í um
sjö af hveijum tíu skiptum sem
blaðið fjallaði um flokkinn í frétt-
um sínum fór það jákvæðum orð-
um um hann og í þrjú skipti af
hveijum tíu var frásögn blaðsins
hlutlaus. Neikvæð umfjöllum
blaðsins um flokkinn var ekki
mælanleg. Um 30-40% frétta í
blaðinu af Sjálfstæðisflokki (S),
Alþýðubandalagi (Ab) og Borg-
araflokki (B) voru neikvæðar og
Fyrir liðlega tveimur
áratugum, þegar ég
þóttist jafnvel hættur
í blaðamennskunni fyrir fullt
og allt, var ég um nokkurra
mánaða skeið með vikulega
þætti í útvarpinu sem einsog
það heitir núna „báru yfir-
skriftina" Einn á ferð. Þetta
voru rabbþættir með tveimur
þremur innskotum aj^niður-
soðinni músík, 45 mínútur
af vangaveltum um lífið og
tilveruna sem leystu svosem
ekki beinlínis lífsgátuna en
áttu helst allt um það ekki
að vera einungis masið tómt.
Maður freistaðist auðvitað'
til þess að láta reka annað
slagið inná þau mið þar sem
maður var kunnugastur,
nefnilega á fjölmiðlaslóðim-
ar. Einhveiju sinni þótti mér
til dæmis kjörið að fara
nokkrum orðum um lesenda-
bréfín í dagblöðunum og
hlaut þá einsog að líkum
lætur einkum að beina sjón-
um mínum hingað að Morg-
unblaðinu, enda var það þá
einsog það hefur löngum
verið helsta skjólið þessara
blessaðra skriffinna.
Ég á bágt með að trúa
því að ég hafí verið durtsleg-
ur. Bæði var tilefnið ekki
tröllvaxið og svo er það
vissulega deginum sannara
að aðgátar skuli að jafnaði
gætt í nærveru sálar. Þó
hlaut ég samvisku minnar
vegna og starfsheiðurs jafn-
vel að láta þá skoðun flakka
að ég væri ekkert sérlega
hrifinn af fyrrgreindum les-
endabréfum, sem mér fannst
satt best að segja langtum
of oft næsta dapurlegur sam-
setningur og vissulega óra-
vegu frá því að vera það sem
kalla mætti eina af skraut-
fjöðrunum í kolli blaðanna.
Tvennt ber nú til að ég
ri§a þetta upp. í fýrsta lagi
rambaði ég um síðastliðna
helgi á löngu gleymda úr-
klippu með dægilegu
skammarbréfi sem ég upp-
skar hér í Velvakandaopn-
unni fyrir framhleypni mína.
Og í öðru lagi er kominn tími
til að ég játi það hreinskilnis-
lega að skoðun mín á
títtnefndu bréfafargani í
blöðunum hefur nákvæm-
lega ekkert breyst á þessum
tveimur áratugum.
Blöðin okkar eru svo
dæmalaust brokkgeng. Þeg-
ar öllu er á botninn hvolft
eru þau engir nýgræðingar.
Þó er því líkast á stundum
sem þeim ætli aldrei að auðn-
ast að slíta barnsskónum.
Saman við meistarataktana
gefur að líta hin afkára-
legustu vindhögg. Dæmi: Öll
reykvísku dagblöðin upp-
lýstu skilmerkilega um dag-
inn eins og þeim var líka
rétt og skylt að hin auglýsta
kvölddagskrá ríkisútvarps
og sjónvarps yrði látin víkja
fyrir vantraustsumræðunni
sællar minningar. Aftur á
móti hafði ekki eitt einasta
þeirra fyrir því að breyta
hinni venjulegu útvarps- og
sjónvarpskynningu sinni í
samræmi við þessar upplýs-
ingar. Þar trónuðu eftir sem
áður og einsog ekkert væri
sjálfsagðara hinir útskúfuðu
dagskrárliðir, rétt einsog
blöðin hefðu komið sér sam-
an um það öll sem eitt að
láta nú þessa kálfa, sem
nenntu að lesa þau, alla sem
einn hlaupa apríl.
Einhver angi af þessu and-
varaleysi eða hvað maður á
að kalla það kynni að vera
ein af ástæðunum fyrir því
hvernig við látum til dæmis
lesendadálkana okkar reka á
reiðanum ár eftir ár, að ekki
sé dýpra tekið í árinni. Á
marktækum erlendum blöð-
um áttuðu menn sig á því
fyrir dijúgum mannsaldri að
minnsta kosti hve ágætt og
eftirsóknarvert efni lesenda-
dálkarnir eru ef rétt er á
spilunum haldið. Þar rækta
menn þennan akur — velja
og hafna, stytta og klippa
og lagfæra miskunnarlaust
ef svo ber undir — í stað
þess að umbera hann í mesta
lagi einsog hér vill vera.
Þjóðkunnir menn þar ytra
og/eða hinir snjöllustu penn-
ar þykjast ekkert of góðir til
þess að sýna sig þama. Hér
heima er þessum málum aft-
ur á móti þannig komið eftir
áratuga strit að það má engu
muna að maður vorkenni
þessum veslingum sem vill-
ast í bréfadálkana með
marktækar skoðanir á
skammlausu máli.
Mér þykir við hæfi að
botna þessa þredikun með
því að birta bréfið sem ég
nefndi áðan, þetta með
vítunum. Rúmsins vegna
verð ég samt að nema örfáar
línur úr miðju þess. Það verð-
ur að hafa það ef mönnum
finnst ég harðbijósta eða
vera að setja mig á háan
hest. En hinn dapurlegi
sannleikur, sem ég er að
reyna að undirstrika, er ein-
faldlega sá að þóað bréfið
að tarna hafi semsagt verið
skrifað fyrir góðum tuttugu
árum þá er það hvorki verra
né betra en sitthvað af því
sem,við erum að birta í dag.
Gjörið svo vel:
„Því miður gat ég ekki
hlustað á þátt Gísla J. Ást-
þórssonar í útvarpinu í dag,
en mér var sagt, að Gísli J.
hefði fundið að því, að ritað
hafði verið um frágang á
gangstétt og götu nú fyrir
skömmu, og þótti Gísla J.
þetta víst ógurleg ósvffni.
Mér þykir það mjög skrítið,
ef Gísli J. ætlar að vera
málsvari fyrir slysahættu og
trassaskap, en svo virðist
vera. Ég hygg, að Gísla J.
hefði verið nær að kynna sér
mál og aðstæður, áður en
hann rauk með þetta í út-
varp, og eins sýnist mér hánn
ekki eins athugull og ætla
mætti.
Á umræddum stað var
grafinn skurður úr miðri
götu og langt inn í port, til
að gera við vatnsrör, sem
hafði sprungið. Verkið var
unnið í nóvember og nú fyrst
gengið frá, svo að viðunandi
sé. Já, ætli Gísla J. þætti
þetta góð vinnubrögð ... Nú
vona ég, að Gísli J. reyni að
kynna sér allar aðstæður,
áður en hann reynir næst að
hnýta í þá, sem ræða um
slysahættur og segja hvar
þær eru. Það væri áreiðan-
lega skynsamara fyrir hann
að þegja en að taka munninn
fullan um það, að menn
skrifuðu ekki um fegurð
landsins. Þá vil ég banda
Gísla J. á það, að það er
ekki hægt að lýsa fegurð
landsins með skrifum; þar
verða að koma myndir, ann-
ars gæti ég trúað, að Gísli
J. hafi ekki komið mjög mik-
ið inn á hin fögru afréttar-
fjöll Iandsins. — Með vin-
semd, Austurbæingur."
Svo mörg voru þau orð.
Gísli J.
Ástþórsson