Morgunblaðið - 10.12.1989, Blaðsíða 47

MORG UNBLAÐIÐ SAMSAFNIÐ SUNNUDAGUR 10. DESEMBER 1989
C 47
Hinn kornungi og efnilegi
trommuleikari, Svavar Gests,
sem hafði stundað nám ásamt
Kristjáni við Juilliard-tónlistar-
skólann í New York.
Fyrsti KK-sextettinn 1947, frá vinstri: Guðmundur Vilbergsson
trompet, Kristján Kristjánsson altósaxófónn, Trausti Thorberg
gítar, Steinþór Steingrímsson píanó, og fyrir aftan: Svavar
Gests trommur og Hallur Símonarson kontrabassi.
og sérsamdar útsetningar voru ný-
lunda í bransanum hér heima og
hið sama var að segja um sérsaum-
uð einkennisfötin og nótnapúltin
úr rauðu og hvítu plasti sem smíðuð
vora eftir fyrirsögn Kristjáns. í
blaðagrein um þetta fyrsta kvöld
KK-sextettsins segir meðal annars:
„Kristján Kristjánsson kom mönn-
um þegar í bvrjun á óvart með því
að æfa hljómsveit sína áður en hún
átti að byija að leika á skémmti-
staðnum. Einnig má geta þess að
hljómsveitin var öll í nýjum ein-
kennisbúningum strax fyrsta kvöld-
ið og hafði öll tæki við hendina.
Slíkt vissu menn að átti sér stað í
útlandinu, en það hafði ekki verið
tíðkað hér...“
SÍMTALID
ER VIÐ ÁRNA BJÖRNSSON ÞJÓÐHÁTTAFRÆÐING
á Islandi?
28881
Þjóðminjasafnið.
- Góðan daginn, er hann Ámi
Björnsson við?
Ég skal sjá, augnablik.
Halló.
- Komdu sæll Ámi, þetta er
Kristín Maija Baldursdóttir á
Morgunblaðinu.
Jú jú, komdu sæl.
- Ami, það er þetta með að-
ventuljósin__
Já.
- Það getur enginn sagt
mér...
Áttu við þessi sænsku? Þú átt
ekki við aðventukransana?
- Nei þessi sem við setjum
alltaf út í glugga, það getur eng-
inn sagt mér hvaðan þau koma
eða hvaðan þessi siður er kominn.
Ja, þetta mun vera sænsk upp-
finning og ekkert mjög gömul.
Einhver sænskur náungi sem var
að reyna að selja vaming sinn
fékk þessa hugmynd og nú eru
þessi ljós, að ég held, hvergi jafn
útbreidd og á Islandi.
- Og hvemig má það vera?
Það var Gunnar Ásgeirsson hjá
Volvoumboðinu sem flutti þau inn
fyrir u.þ.b. 20 ámm. Bróðir hans
hafði séð ljósin í Svíþjóð, kom
með nokkur stykki heim og gaf
gömlum frænkum. Þeim líkaði
ljósin vel, Gunnar sá að þama
var á ferðinni góð söluvara, og
hóf innflutning á
þeim. Og það var
eins og af manni
mælt, íslendingar
féllu alveg fyrir
þessu!
- Gat nú skeð!
- Síðan þegar
útlendingar sjá
ljósin fara þeir að
spytja hvort mikið
sé um gj'ðingatrú
hér! Ég hef fengið
fyrirspumir og
hringingar hvað-
anæva úr heimin-
upi frá íslending-
um búsettum ytra.
Ámi Bj
ornsson
Þeir setja auðvitað aðventuljósin
sín út í glugga, fólk í næstu göt-
um rekur augun { þetta og spyr
hvemig standi á þessu, hvort það
sé mikið um gyðinga á íslandi
- Já auðvitað!
En nú era þetta ekkert „ekta“
gyðingaljós. Þetta era sjö ljós,
sem minna á sjöarma ljósastiku
í musterinu, en hjá gyðingum er
ljósastikan yfirleitt lárétt, ekki
eins og Ijósin okkar sem hafa
þetta pýramídalag. Aðventuljósin
munu ekki vera algeng á Norður-
löndum. Það er eitthvað um þau
í Svíþjóð, en þar era þau ekki
nándar nærri eins útbreidd og hér
á landi. Það er algjör tilviljun að
þetta breiðist út hér og það á sér
engar þjóðlegar rætur. Ekki einu
sinni sænskar rætur, nema þá
einungis viðskiptalegar!
- Ja héma!
Já þetta er dálítið kátlegt!
- Það finnst mér ... en af
hveiju ætli þetta hafi orðið svona
vinsæit hjá okkur?
Það er nú það, við eigum ekki
svo miklar hefðir í sambandi við
aðventuljós. Aðventkransamir
komu frá Danmörku, bárast
þangað á stríðsáranum með Þjóð-
veijum, þú getur nú lesið um
þetta í bók minni „í jólaskapi",
en hingað komu þeir fyrst sem
búðarskraut eftir stríðið. Þar sem
smá lagni þurfti til að búa til
krans þá var miklu
auðveldara að
kaupa þessi til-
búnu ljós þegar
þau komu. Bæði
vora þau hand-
hæg, nú og svo
áttum við litlar
hefðir eins og ég
sagði. Þetta er nú
sennilega ástæð-
an.
- Jæja Ámi, ég
þakka þér fyrir
þennan skemmti-
lega fróðleik og
kveð þig að sinni.
Jú, vertu sæl.

Verkalýðsleiðtoginn.
ÉG ER eins og hver annar eftir-
launamaður og hef ekkert fast
starf. Einstaka sinnum gríp ég
í að vinna einhver verkefni fyr-
ir kunningjana. Annars hef ég
það bara gott og les mikið og
hlusta á tónlist," sagði Snorri
Jónsson, verkalýðsleiðtogi um
áratugaskeið og fyrrum forseti
Alþýðusambands Islands.
Snorri kvaðst eyða mörgum
stundum í sumarbústað sínum
í Mosfellssveit á sumram. „Þang-
að sæki ég andlegt og líkamlegt
þrek. Svo reynir maður auðvitað
að hreyfa sig og fylgjast með eins
og maður getur,“ sagði hann.
Snorri var einn af stofnendum
Félags eldri borgara í Reykjavík
og formaður félagsins um tveggja
ára skeið. Hann kvaðst þó lítið
stunda félagsstarf þar eftir að
hann lét af formennsku. „Við hitt-
umst af og til, kunningjar frá því
í gamla daga, til þess að halda
okkur í formi í samræðulistinni,
en að öðra leyti hef ég að mestu
dregið mig út úr félagslífinu.“
Snorri hóf ungur afskipti af
verkalýðsmálum. Hann varð ritari
Félags jámiðnaðarmanna 1940
og formaður 1942. Hann var for-
maður Málm- og skipasmíðasam-
bandsins um nokkurra ára skeið
og sat sat í miðstjóm Alþýðusam-
bands íslands í 26 ár, frá árinu
1954, og var framkvæmdastjóri
sambandsins í 20 ár. Hann varð
varaforseti ASÍ 1972 og tók við
forsetaembætti er Björn Jónsson
HVAR
ERU ÞAU
NÚ?
SNORRI JÓNSSON
FYRRUM FORSETI ASÍ
Eins og hver
annareftir
launamaður
Snorri Jónsson kominn á eflirlaun.
varð ráðherra 1973. Hann tók
síðan aftur við forsetaembættinu
af Bimi árið 1978 og gegndi því
til ársins 1980. „Það var á ASÍ-
þinginu 1980 sem ég hætti af-
skiptum af verkalýðsmálum og
upp frá því fór ég að draga mig
út úr opinbera lífi, enda kominn
á eftirlaun." Snorri sagði að
margs væri að minnast frá árun-
um i verkalýðsbaráttunni, en
líklega væri verkfallið árið 1955
minnisstæðast. „Verkfallið stóð í
sex vikur og það var mikil harka,
en þá sömdum við um atvinnu-
leysisbætumar, sem var mikill
ávinningur fyrir vinnandi fólk,“
sagði hann.
Hann sagði að það hefði verið
talsvert mikil breyting að fara á
eftirlaun og draga sig út úr opin-
bera lífi. „Ég hafði nú búið mig
svolítið undir þetta. Ég gerði mér
Ijóst fyrirfram að þetta myndi
verða talsvert mikil breyting og
það tekur mann kannski um tvö
ár að jafna sig á því. Þetta kemur
aðallega fram í því að síminn
hættir að hringja í sama mæli og
áður og maður finnur að aðrir
þurfa ekki eins á manni að halda
og áður og það getur tekið svolít-
inn tíma að sætta sig við það.
En ég var búinn að búa mig und-
ir þetta og það hjálpaði mér. Svo
fór ég að starfa í Félagi eldri
borgara og það dreifði huganum.“
Snorri kvaðst ekki vera farinn
að huga að endurminningum
sínum en neitaði þvi ekki að það
hefði verið orðað við hann. „En
mér finnst bara svo margt af
þessu svo lítilfjörlegt sem verið
er að gefa út að ég myndi hugsa
mig vandlega um áður en ég léti
hafa mig í slíkt.“