Morgunblaðið - 06.07.1990, Síða 1

72 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
151. tbl. 78. árg.
FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 1990
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Tirana:
Hundruð Albana
flýja í sendiráð
Bonn. Reuter.
HUNDRUÐ Albana leituðu hælis í erlendum sendiráðum í Tirana,
höfuðborg Albaníu, í gær. Evrópubandalagið (EB) skoraði á stjórn-
völd landsins að heimila flóttamönnunum að flytja úr landi og
sakaði þau um að hafa brotið alþjóðalög. Þá bárust fregnir af því
að öryggislögreglan hefði skotið á fólk, er flúði þetta síðasta vígi
stalínismans í Austur-Evrópu.
Talsmenn utanríkisráðuneytisins
í Bonn skýrðu frá því að um 200
Albanar hefðu flúið inn í vestur-
þýska sendiráðið í gær. Franskir
stjórnarerindrekar sögðu að um
hundrað til viðbótar hefðu komið í
það franska, auk þess sem fólk
streymdi í sendiráð Ítalíu og Tékkó-
slóvakíu. Nákvæmar tölur fengust
ekki, en ljóst er að flóttamanna-
straumurinn er mun meiri en fyrr
í vikunni, er um tvö hundruð manns
leituðu hælis í sendiráðunum.
Brotist höfðu út götumótmæli í
borginni, að því er virðist vegna
óánægju almennings með hversu
treg stjórnvöld eru til að veita Al-
bönum raunverulegt ferðafrelsi.
Albanska þingið samþykkti nýlega
lög, sem eiga að veita þeim slíkt
frelsi, en sagt er að einungis þeir,
sem njóta trausts stjórnvalda, fái
að fara úr landi.
Austurrískir ijölmiðlar skýrðu frá
því að tveir Albanar hefðu verið
skotnir til bana er þeir reyndu að
flýja í vestur-þýska sendiráðið.
Talsmenn utanríkisráðuneytisins í
Bonn sögðust þó ekki hafa upplýs-
ingar um mannfall. Talsmaður
franska utanríkisráðuneytisins
sagði að lögreglan hefði sett upp
vegatálma í grennd við sendiráðin
en fólkið hefði brotist yfir þá.
Evrópubandalagið sendi stjórn-
völdum í Tirana áskorun um að
reyna ekki að refsa flóttamönnun-
um heldur hleypa þeim úr landi.
Bandalagið sakaði þau einnig um
að hafa brotið alþjóðalög og hvatti
til mannréttindaumbóta í landinu.
Albanski sendiherrann á Ítalíu
sagði í gærkvöldi að allir þeir flótta-
menn, sem ekki hefðu framið glæpi,
fengju að fara úr landi.
Reuter
Elísabet Bretadrottning bauð leiðtogum Atlantshafsbandalagsins (NATO) til kvöldverðar í Buckingham-
höll í gærkvöldi. Á myndinni ræðir hún við nokkra af leiðtogunum, þá George Bush Bandaríkjaforseta,
Francois Mitterrand Frakklandsforseta og Helmut Kohl, kanslara Vestur-Þýskalands. Fyrir aftan þau
eru Margaret Thatcher, forsætisráðherra Bretlands, og Ruud Lubbers, forsætisráðherra Hollands.
Leiðtogafundur Atlantshafsbandalagsins:
Áhersla lögð á að skapa Sov-
étmönnum öryggiskennd
GEORGE Bush, forseti Banda-
ríkjanna, lagði til á fúndi leiðtoga
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
í London í gær, að Míkhaíl Gorb-
atsjov, forseta Sovétríkjanna, og
leiðtogum annarra Varsjárbanda-
lagsríkja yrði boðið að sækja fund
NATO. Kynni slíkur fundur að
verða haldinn í desember næst-
komandi. Er þetta liður í viðleitni
Bush til að skapa öryggiskennd
hjá Sovétmönnum og sýna þeim
að NATO ætli ekki að nota breyt-
ingarnar í Evrópu gegn þeim.
Helmut Kohl, kanslari V-Þýska-
lands, sagði að NATO-ríkin ættu
að lýsa yfir því í sameiginlegri
yfirlýsingu með Varsjárbanda-
lagsríkjum, að þau litu ekki Iivert
á annað lengur sem andstæðing.
Francois Mitterrand, forseti
Frakklands, og Margaret That-
Reuter
Húsnæðisskorti mótmælt
Húsnæðislaus móðir i ísrael með tvö börn fyrir utan
tjald þeirra beint fyrir framan þinghúsið í Jerúsal-
em. Yfir tuttugu manns tjölduðu þar í gær til að
mótmæla húsnæðisskorti í landinu og hárri leigu.
clier, forsætisráðherra Breta,
sögðust sammála mörgu í tillög-
um Bush sem kynntar voru fyrir
fúndinn í London en vildu fara
varlega í að draga úr gildi kjarn-
orkuvopna í varnarstefiiu NATO
eða minnka fælingarmátt vopn-
anna.
í setningarræðu fundarins sagði
Margaret Thatcher að í boðskap
hans þyrfti að felast viljayfirlýsing
NATO-ríkjanna um að þau ætluðu
að standa áfram sameiginlega að
vörnum sínum en um leið rétta opna
vinarhönd til þjóðanna í Austur-Evr-
ópu og Sovétríkjunum. Hún sagðist
hafa fengið orðsendingar skömmu
fyrir fundinn frá Gorbatsjov og Vac-
lav Havel, forseta Tékkóslóvakíu.
Þeir hefðu jafn mikinn áhuga á nið-
urstöðum fundarins og fundarmenn
sjálfir. Fer Gorbatsjov fram á vest-
ræna fjárhagsaðstoð í orðsendingu
sinni.
Manfred Wörner, framkvæmda-
stjóri NATO, sagði við upphaf fund-
arins að kalda stríðið heyrði sögunni
til, bandalagsþjóðirnar litu nú á Sov-
étríkin og Austur-Evrópuríkin sem
hugsanlega vini og bandamenn.
Ahersla hefur verið lögð á að til-
lögur Bandaríkjastjórnar, sem liggja
fyrir leiðtogafundinum um breyting-
ar á varnarstefnu NATO, feli ekki
í sér, að bandalagið útiloki beitingu
kjarnorkuvopna, ef á aðildarríki þess
yrði ráðist. I gærkvöldi komust ut-
anríkisráðherrar að samkomulagi
um orðalag í ályktun fundarins, þar
sem notkun kjarnorkuvopna er lýst
sem örþrifaráði.
Helmut Kohl sagði að sameinað
Þýskaland innan Atiantshafsbanda-
lagsins yrði hin trausta stoð sem
Evrópa þyrfti til að skapa stöðug-
leika. Hann sagði að herafli samein-
aðs Þýskalands yrði takmarkaður í
samræmi við þá samninga sem gerð-
ir yrðu í Vín um fækkun hefðbund-
inna vopna í CFE-viðræðunum.
Hann tók undir tillögu Bush um
brottflutning kjarnahleðslna í stór-
skotavopn frá V-Þýskalandi.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra þakkaði Bush Banda-
ríkjaforseta tillögur hans að ályktun
fundarins og vék sérstaklega að því
atriði, að notkun kjarnorkuvopna
yrði síðasta úrræðið. „Ég sé ekki
að slík yfirlýsing þurfi að veikja
fælingarmátt bandalagsins," sagði
Steingrímur Hermannsson.
Sjá frekar um ræðu forsætis-
ráðherra á bls. 27.
Kosovo:
Fjölmiðl-
ar ofeótdr
Belgrað. Reuter.
VOPNAÐIR lögreglumenn réðust
inn í byggingar íjölmiðla í júgó-
slavneska héraðinu Kosovo í gær
eftir að stjórnvöld í Serbíu höfðu
leyst upp þing og stjórn héraðsins.
Albanar eru í miklum meirihluta
í Kosovo, sem heyrir undir Serbíu,
stærsta lýðveldi Júgóslavíu. Serbn-
esk stjórnvöld ákváðu að leysa upp
þing héraðsins eftir að það hafði
samþykkt yfirlýsingu um að Kosovo
lyti ekki lengur stjórn Serba. Þá
skipuðu þau svo fyrir að fjölmiðlar
héraðsins skyldu lúta eftirliti lög-
reglu. Lögreglumenn réðust síðan
inn i byggingu sjónvarpsins í
Pristínu, höfuðstað héraðsins, og
lögðust útsendingar niður. Mynd-
bönd sjónvarpsins voru gerð upptæk
og fréttamenn hættu störfum í mót-
mælaskyni. Lögreglan réðist einnig
til inngöngu í hús dagblaðsins Ril-
indja, sem er gefið út á albönsku
og hafði fordæmt ákvarðanir serbn-
eskra stjórnvalda.