Morgunblaðið - 06.07.1990, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 1990
Alþjóða hvalveiðiráðið:
Tillögu íslensku neftidarinnar
um hrefinuveiðikvóta vísað frá
Óhjákvæmilegt annað en draga lagalegan grundvöll hval-
veiðibannsins í efa, segir Guðmundur Eiríksson
Noordwyk. Frá Guðmundi Hermannssyni, blaðamanni Morgunblaðsins.
ALÞJÓÐA hvalveiðiráðið hafiiaði því með atkvæðagreiðslu í gær
að tillaga íslendinga um tvöhundruð dýra veiðikvóta á hrefnu yrði
tekinn á dagskrá. Aður hafði formaður ráðsins, Sturé Irberger, frá
Svíþjóð, úrskurðað að tillagan skyldi borin undir atkvæði.
Guðmundur Eiríksson, varafor-
maður íslensku sendinefndarinnar,
sagði þetta þýða að ráðið væri ekki
tilbúið að taka ákvarðanir, byggðar
á samþykktum sínum frá árinu
1982, þegar hvalveiðibannið var
ákveðið.
Hann sagði einnig, að ef ákvarð-
anir ráðsins byggðust á atkvæða-
greiðsium um áfrýjun á ákvörðun
um atkvæðagreiðslu um veiðikvóta,
væri óhjákvæmilegt annað -en að
draga í efa lagalegan grundvöll
ákvörðunar ráðsins frá 1982 og
raunar annarra ákvarðana þess.
„íslenska ríkisstjómin mun taka
sínar ákvarðanir í því ljósi,“ sagði
Guðmundur.
Hann sagði íslendinga hafa sam-
þykkt hvalveiðibannið, á þeirri for-
sendu að það ætti að vara í fimm
ár, og bíða heiidarmats á helstu
hvalastofnum. Hann sagði að ráðið
yrði að gæta þess að túlka ekki
ákvörðunina frá 1982 þannig að
ótakmarkað bann við veiðum væri
í gildi. Og tillaga íslendinga um
kvóta úr stofni, sem lokið væri
heildarmati á, væri í samræmi við
samþykktir ráðsins frá 1982.
Sú grein í samþykktum ráðsins,
grein 10E, sem fjallar um hvalveiði-
bann, er eftirfarandi, í lauslegri og
endursagðri þýðingu: Þrátt fyrir
aðrar málsgreinar 10. greinar skulu
kvótar fyrir hvalveiðar í atvinnu-
skyni úr öllum stofnum fyrir árið
1986 og þar á eftir, vera núll. Þessi
fyrirmæli eiga að vera í endurskoð-
un, byggðri á bestu vísindalegu
ráðgjöf, og árið 1990 í síðasta lagi,
muni Ráðið takast á hendur heildar-
mat á áhrifum þessarar ákvörðunar
á hvalastofna og íhuga breytingar
á þessari ákvörðun og setningu
annarra veiðikvóta.
Ýmsar þjóðir í ráðinu töldu að
tillagan um veiðikvóta ætti ekki
við, þar sem ekki hefði verið enn
fjallað um endurskoðun veiðibanns-
ins í heild. Formaður ráðsins úr-
skurðaði samt að greidd skyldu at-
kvæði um tillöguna. Bill Evans,
fonnaður bandarísku sendinefndar-
innar, áfrýjaði þessum úrskurði til
ráðsins og sagði tilganginn vera að
tryggja réttan framgang málsins.
Bandaríkin teldu, samkvæmt grein
10E, ekki mögulegt að veita ein-
staka veiðikvóta áður en núll-kvót-
inn í heild hefði verið endurskoðað-
ur.
Leitt er að því líkum, að Banda-
ríkjamenn hafi talið að með því að
taka þátt í atkvæðagreiðlu um
veiðikvóta, væru þeir um leið að
viðurkenna að núll-kvótar giltu ekki
sjálfkrafa áfram.
í atkvæðagreiðslu um áfiýjunina
greiddu átta þjóðir atkvæði með
úrskurði formannsins; Danmörk og
Þýskaland bættust í hóp þeirra
þjóða sem áður höfðu stutt tillögur
Islendinga. Tíu þjóðir greiddu at-
kvæði gegn úrskurðinum en 10
sátu hjá.
Irberger sagði við Morgunblaðið
að hann hefði gefið úrskurð sam-
kvæmt sinni túlkun á samþykktum
ráðsins. Þegar hann var spurður
hvort ráðið hefði þá ekki farið eftir
samþykktunum með atkvæða-
greiðslunni, sagði hann að ráðið
túlkaði sjálft lög sín og samþykktir.
Áður en kvótatillagan kom til
umræðu hafði ísland lagt fram til-
lögu um endurflokkun hrefnu-
stofnsins við ísland en sú tillaga
var felld í atkvæðagreiðslu með 19
atkvæðum gegn 6 og 3 sátu hjá.
Tillögur Norðmanna og Japana um
endurflokkun sinna stofna fengu
álíka niðurstöðu, utan að Sovét-
menn sátu þar hjá í stað þess að
greiða þeim atkvæði.
Tillaga íslendinga um endur-
flokkun hrefnustofnins í Mið-Atl-
antshafi var felld með 20 atkvæðum
gegn 6 í tækninefnd Alþjóða hval-
veiðiráðsins í fyrradag. Með tillög-
unni greiddu atkvæði, auk íslands,
Sovétríkin, Japan, Noregur, St.
Lucia, St. Vincent and the Grenadi-
Hreftiukjöt unnið á Svalbarðs-
strönd fyrir sex árum.
nes. Kína, Norður-Kórea og Mexíkó
sátu hjá.
Konráð Eggertsson formaður fé-
lags hrefnuveiðimanna sagði við
Morgunblaðið eftir atkvæðagreiðsl-
una í fyrradag, að hrefnuveiðimenn
hefðu orðið fyrir miklum vonbrigð-
um á fundi hvalveiðiráðsins. „Og
íslenska þjóðin hlýtur að vera sama
sinnis. Þarna sést hvemig farið er
með smáþjóðir eins og okkur út um
allan heim; það er bara rúllað yfir
þær,“ sagði Konráð.
jóhann Siguijónsson sjávarlíf-
fræðingur sagði við Morgunblaðið
eftir fund vísindanefndarinnar fyrir
tveimur vikum, að nefndin hefði
samþykkt að byggja úttekt á
hrefnustofninum á áðurnefndu
reiknilíkani að ákveðnum forsend-
um gefnum. Út frá því hefði verið
unnið stig af stigi og nefndin að
lokum verið sammála um niður-
stöðu, sem væri mjög óvenjulegt.
Halldór Ásgrímsson sagði að
vísindanefndin hefði skilað eins
góðri niðurstöðu um hrefnustofninn
og mögulegt væri að fá, samt hefði
ráðið ekki tekið tillit til þess. „Að
vissu leyti var gott að fá þessa nið-
urstöðu í ráðinu. í reynd hafa vinnu-
brögðin þar lengi verði með þessum
hætti. En við höfum aldrei haft jafn
skýrt dæmi um að vilji vísinda-
nefndarinnar hafi ekki verið virtur.
Við þurfum á því að halda að geta
vitnað til ákveðinna atburða hér í
ráðinu fyrir framhaldið, meðal ann-
ars til þess að menn geti tekið skýra
afstöðu til þess hvort reynt verði
að starfa þar áfram. En ákvörðun
um það munum við ekki taka ein-
ir,“ sagði Halldór.
VEÐUR
Island, Noregur og Japan:
Sjómenn hvetja til úr-
VEÐURHORFUR I DAG, 6. JÚLÍ
YFIRLIT I GÆR: Hæðarhryggur á Grænlandshafi þokast austur,
en 995 mb lægð um 600 km norðaustur af Langanesi hreyfist
norður. Víðáttumikil 988 mb lægð milli Nýfundnalands og Suður-
Grænlands hreyfist hægt norðaustur.
SPÁ: Norðlæg átt, gola eða kaidi. Víða iéttskýjað sunnan- og vest-
anlands í kvöld, en skýjaö á Noröausturlandi og suður með Aust-
fjöröum. í nótt og í fyrramáiið er gert ráð fyrir breytilegri átt, yfir-
leitt golu og björtu veðri nokkuð víða. Síðdegis á morgun þykknar
heidur upp sunnanlands með austan- og suðaustan golu eða kalda.
Veður fer Iftið eitt hlýnandi á Norður- og Austurlandi.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á LAUGARDAG: Suðaustan- og austanátt. Skýjað og rign-
ing um sunnan- og vestanvert landið, en víða þurrt norðanlands.
Hiti 10 til 18 stig.
HORFUR Á SUNNUDAG: Fremur hæg breytiteg átt og skúrir á víð
og dreif um mest allt land. Hiti 10 tii 18 stig.
TÁKN:
Heiðskirt
Léttskýjað
Hálfskýjað
Alskýjað
y, Norðan, 4 vindstig:
' Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrirnar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
/ / /
/ / / / Rigning
/ / /
* / *
/ * / * Slydda
/ * /
* * *
* * * * Snjókoma
* * *
10 Hitastig:
10 gráður á Celsíus
V Skúrir
*
V El
= Þoka
= Þokumóða
’, 5 Súld
OO Mistur
—J- Skafrenningur
["7 Þrumuveður
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12:00 í gœr að fsl. tíma
hf«f veiur
Akureyri 8 rigníngogsúld
Reykiavik 12 léttskýjaa
Bergen 16 rigning
Helsinki 20 léttskýjaö
Kaupmannahbfn 17 rign. ásfð. klst.
Narssarssuaq 7 skýjað
Nuuk ð léttskýjað
Osló 16 skýjað
Stokkhólmur 19 skýjað
Þórshöfn 9 skýjað
Algarve 25 helðskfrt
Amsterdam 16 skúrésið.klst
Barcelona 25 léttskýjað
Ðerlfn 21 alskýjað
Chicago 21 rigning
Feneyjar 26 léttskýjað
Frankfurt 16 rigning
Qlasgow 15 skýjað
Hamborg 16 rigning
LasPelmas vantar
London , 16 skúrásíð.klst.
LosAngeles vantar
Uixemborg vantar
Madríd vantar
Mataga 26 mistur
Mallorca 28 heiðskfrt
Montreal 18 skýjað
NewYork 30 mistur
Orlando 25 alskýjað
Paris vantar
Róm 26 léttskýjað
Vin 23 skýjað
Washlngton vantar
Wlnnipeg 12 alskýjað
sagnar úr Hvalveiðiráðinu
Hugmyndir um N-Atlantshafsráð innan
Alþjóða hafrannsóknastofiiunarinnar
Nordwijk. Frá Gudmundi Hermannssyni, bladamanni Morgunblaðsins.
FULLTRÚAR sjómannasambanda íslands, Noregs og Japans, á árs-
fúndi Alþjóða hvalveiðiráðsins, hafa gefið út sameiginlega yfirlýsingu
þar sem lýst er vantrausti á ráðið og stjórnvöld viðkomandi landa
hvött til að ganga úr því.
„Við teljum að það sem gerst
hefur hér á ársfundi ráðsins, sýni
að þrátt fyrir yfirlýsingar vísinda-
manna er ekki vilji þjóða fyrir því
að hvalur sé veiddur. Það hefur
kveðið svo rammt við, að það er
meira að segja gengið gegn tillögu
formanns hvalveiðiráðsins, geti hún
stefnt hagsmunum þessara þjóða í
hættu. Ég fæ því ekki annað séð
en þetta ráð sé ekki lengur hval-
veiðiráð heldur einhverskonar hval-
verndunarráð,“ sagði Óskar Jak-
obsson, formaður Sjómannasam-
bands Islands. Hann er í sendinefnd
íslands á ársfundi hvalveiðiráðsins.
Óskar sagðist vera þeirrar skoð-
unar að þjóðirnar í Norður-Atlants-
hafi geti stofnað eigin hvalveiðiráð
en sennilega væri ekki almennur
pólitískur vilji til þess.
Dagfinn Stenseth, fulltrúi Norð-
manna í hvalveiðiráðinu, sagði í
umræðunni í gær að ráðið hefði
brugðist hlutverki sínu þegar það
hafnaði endurflokkun á hrefnu-
stofninum við ísland og neitaði að
greiða .atkvæði um hrefnukvótann.
Það kallaði á leit að öðrum vett-
vangi til að ræða um raunhæfar
aðferðir við skynsamlega nýtingu a
náttúruauðlindum hafsins.
Stenseth sagðist síðan vilja upp-
lýsa ráðið um, að í Tromsö í apríl
á þessu ári, hefðu fulltrúar ríkis-
stjórna Noregs, íslands, Grænlands
og Færeyja skrifað undir minnis-
blað um samvinnu Norður-Atlants-
hafsríkja við rannsóknir, verndun
og nýtingu sjávarspendýra. Kanada
og Sovétríkjunum hefði einnig verið
boðið að skrifa undir skjalið. Lönd-
in hefðu samþykkt að stofna nefnd,
sem hefði þegar tekið upp samband
við Alþjóða hafrannsóknaráðið, IC-
ES.
Þessi nefnd átti sinn fyrstá fund
hér í Nordwijk á miðvikudagskvöld,
og sátu Halldór Ásgrímsson, Kjart-
an Júlíusson og Jóhann Siguijóns-
son fundinn fyrir íslands hönd. Þar
var iagt fram bréf frá fram-
kvæmdastjóra ICES þar sem sagði,
að ICES væri rétti alþjóðlegi vett-
vangurinn til að samræma nauðsyn-
legar rannsóknir og gefa vísinda-
lega ráðgjöf og upplýsingar, sem
grundvöll fyrir verndun og nýtingu
sjávarspendýra á þessu svæði í vist-
fræðilegu samræmi.