Morgunblaðið - 06.07.1990, Side 9

9
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 1990
Þeim, sem sýndu mér sóma og hlýhug í tilefni
af sjötugsafmœli minu 18. júní sl., þakka ég
heilshugar og óska ykkur öllum góðra daga.
Ingibjörg Magnúsdóttir,
Borgarnesi.
Hugheilar þakkir til allra, sem glöddu mig
með kveðjum, gjöfum og hlýjum orðum á af
mœli mínu 20. júní sl.
Guð blessi ykkur öll.
Kveðjur.
Jóakim Pálsson,
- Hnífsdal.
w
í* I
Ferðagasgrill
í útileguna, veiðiferöina, bótinn
hjólhýsið eða heimilið. Kr. 6.990 stgr.
SPOKTLEIGAN
FERÐAMIÐSTÖÐ V/ UMFERÐARMIÐSTÖÐINA
S:19800 & 13072
Barentshafi
„Hrun fiskstofnanna í Barentshafi er okk-
ur og öðrum fiskveiðiþjóðum alvarleg
áminning um að huga betur að rannsókn-
um á auðlindum hafsins og nýta þær
með gætni," segir í ritstjórnargrein Sjáv-
arfrétta [2. tbl. 1990]. Síldarstofninn í
Barentshafi hrundi fyrst, síðan loðnu-
stofninn og loks þorskstofninn. Stak-
steinar glugga í viðtal Sjávarfrétta við
Jakoþ Jakobsson, fiskifræðing.
Ef fæðukeðjaii
brestur . . .
„Hvaða afleiðingar hefði
það á íslandi, ef mikilvæg-
ustu fiskstolhamir við
landið hryndu allir í einu,
líkt og gerst hefur i Bar-
entshafi. Menn þora varla
að hugsa þá hugsun til
cnda. Sjálfetæði þjóðarinn-
ar og tilvist hennar í
landinu væri ógnað. En
gæti slíkt gerst hér?“ Þann-
ig er spurt í ritstjómar-
grcin Sjávarfrétta.
Jakob Jakobsson, for-
stjóri Hafrannsóknastofh-
unar, svarar þessari spurn-
ingu að hluta til í viðtali
við Sjávarfréttir:
„Það cr hugsanlegt að
eitthvað þessu líkt gæti
komið fyrir hér við land,
ef brestur yrði í fæðukeðj-
unni, þannig að þorskinn
skorti algjörlcga fæði. Slikt
myndi náttúrlega hafa
skelfilegar afleiðingar í för
með sér.
Svona ástand gæti skap-
ast annars vegar vegna
rangrar nýtingar fiskstofha
og annarra dýra í lægri
hlekkjum fæðukeðjunnar
og hins vegar vegna versn-
andi lífsskilyrða á ísland-
smiðum og þar með minni
framleiðni í sjónum á sama
tíma og þorskklak tækist
mjög vel. En við verðum
líka að gæta að því, að
þótt svciflur í íslenzka
þorskstofhinum hafi verið
býsna miklar á síðustu ára-
tugum, hafa þær ekki orðið
eins miklar og í Bai*ents-
hafi. Þvi tel ég ólíklegt að
við lendum í sömu aðstöðu
og Norðmenn nú, þótt ég
vilji alls ekki fullyrða að
slíkt gæti ekki gerst hér.
Því má svo ckki gleyma,
að það versta er afstaðið í
Barentshafi og allt á upp-
leið þar aftur.“
Góðir þorskár-
gangarog
slakir
Á tímum tveggja
heimsstyrjalda, 1914-
1918 og 1939-1945, hafði
lífríki sjávar meiri frið
cn í annan tíma. Á þcssu
árabili óx veiðþol þorsks-
ins í Isiandsálum. 1953-
1960 fengust 450-540
þúsund árstonn af þorski
hér við land. Árin 1953,
1954, 1955 og 1958 gáfu
öll meir en hálfa milljón
árstonna þorskafla.
„Þetta sannar að hægt
er að geyma fisk í sjón-
um,“ segir Jakob Jakobs-
son.
Þetta er þó ekki eina
skýring góðs afla á þess-
um árum. Lífsskilyrðin í
sjónum voru góð á þessu
tímabili og reyndar fram
til ársins 1965. Þá komu
nokkur hafísár og
straumkerfið breyttíst.
Orðrétt segir fiskifræð-
ingurinn:
„Afrakstursgeta Is-
landsmiða hefur verið
ákaflega breytileg und-
anfarin 25 ár. Sem dæmi
má nefha, að á þessum
áratug sem brátt er að
Ijúka, höfum við ekki
fengið nema tvo góða
árganga, 1983 og 1984.
Til samanburðar má
nefiia, að á árunum um
og fyrir 1960 var algengt
að fiórir til sex góðir ár-
gangar væru í hverjum
áratug."
Hrundi þorsk-
stofninn kring-
um 1700?
En eru dæmi þess í
íslandssögunni að þorsk-
stofhinn hafi hrunið
vegna aðstæðna í lífríki
sjávar? Jakob Jakobsson
segir:
■ „Við höfutn ekki nægi-
lega góð gögn í höndum
til þess að geta fullyrt
neitt um slíkt, en hugsan-
legt er, að á hinni svoköll-
uðu „litlu ísöld" í kring-
um 1700 hafi gerst eitt-
hvað þessu líkt. Þá var
algengt, að hafís umlyki
landið allt og Austur-
íslandsstraumurinn, sem
venjulega nær aðeins rétt
suður fyrir Hvalbak, náði
suður að Færeyjum. Lík-
legt er að á þessum árum
hafi dregið verulega úr
framleiðninni hér við
land . . .“
Yistkerfi ís-
landsmiða
Sú þjóðhagsstaðreynd,
að lífskjör Islendinga og
efnahagslegt fullveldi
eru að lang stæi-stum
hluta sótt í auðlindir sjáv-
ar, kallar á viðvarandi
rannsóknir á sviði haf-
og fiskifræði. Mai'gt hef-
ur verið vel gert á þeim
vettvangi, en betur má
ef duga skal.
Fjárveitingar til lia-
frannsókna hafa á liinn
bóginn verið af skornum
skammti. Fjárveitinga-
valdið hefur ekki fylgt
eftir eigin samþykkt
[þmgsályktun 1988] um
að auka framlag til Haf-
ramisóknastofhunar uni
10% fram til 1992. Þó
liggur ljóst fyrir að aukn-
ar rannsóknir og „meiri
þekking á vistkerfi Is-
landsmiða rnyndi draga
stórlega úr hættunni á
því, að hið sama gerðist
í hafinu hér við land og
gerðist í Barentshafi.
Látum hrun fiskstofn-
anna í Barentshafi verða
okkur víti til varnaðar,"
segir í forystugrein Sjáv-
arfrétta.
Stofiistærð
þorsks
Jakob Jakobsson segir
í viðtalinu að þrír eða
jafiivel flórir yngstu
þorskárgangar hér við
land séu lélegir. Á móti
komi vonin um einhverja
þorskgengd frá Græn-
landi.
MMC Lancer GLX, órg. 1989, vélorst. 1500,
5 gíro, 4ro dyra, bleikur, ekinn 13.000.
Verð kr. 850.000,-
Subaru Stotion GL, órg. 1987, vélarst. 1800,
5 gíro, 5 dyra, hvítur, ekinn 51.000.
Verð kr. 850.000,-
AUDI 80 S, órg. 1988, vélorst. 1800, sjólfsk.,
4ra dyra, sóllúga, dökkblór, ekinn 14.000.
Verð kr. 1.380.000,-
MMC Pajero SW, árg. 1987, vélarst. 2500,
sjálfsk., 5 dyra, blár, ekinn 62.000. Turbo
diesel Verð kr. 1.600.000,-
MMC Galant GLSi, árg. 1989, vélarst. 2000,
5 gíra, 4ra dyra, dökkgrænn, ekinn 18.000.
Verð kr. 1.150.000,-
Range Rover Vouge, órg. 1987, vélarst.;
sjólfsk., 5 dyra, dökkblár, ekinn 66.00
Verð kr. 2.700.000,-
ÞAÐ VERÐUR ENGINN
„SKÚFFAÐUR"
Á DANIGA
INNRÉTTINGAR • STIGAR

í sýningarsal Gása
að Ármúla 7 ber að
líta fjölbreyttar Danica
innréttingar fyrir eld-
hús sem eru auðvitað
einnig tilvaldar í önnur
herbergi hússins.
Gásar bjóða einnig úti-
hurðir og tréstiga frá
þekktum framleiðendum.
Þeir sem koma við
í Gásum og fá upplýs-
ingar og veröhugmyndir
verða sannarlega ekki
„skúffaðir".
Verið velkomin.
Gásar
Ármúla 7, sími 30500
Ú T I H U R Ð I R