Morgunblaðið - 13.11.1990, Síða 52

Ef við giftum okkur ekki
getuin viO áldrei liorgað
þennan blessaða liring ...
Með
morgunkaffíriu
Sem verjandi þinn segi ég
að það er aðeins eil( fyrir
þig að gera. Flýja!
HÖGNI HREKKVÍSI
„ 5Ö HSP" £■«J tZ£'/KlMGAÍ<:AFPR£f>! "
Níðst á húsbyggjendum
Til Velvakanda.
Þann 5. nóvember fóru fram
umræður á Alþingi um framtíð þess
fólks seni tók Húsnæðisstjórnarlán
frá árinu 1984 til dagsins í dag.
Ástæðan var þó ekki sú að þing-
menn hefðu áhyggjur af unga fólk-
inu sem er að koma sér þaki yfir
höi'uðið og hefur nú þurft að sætta
sig við stórfellda kjaraskerðingu.
Nei, ástæðan var sú að þingmenn
voru að hugsa um stöðu Byggingar-
sjóðs ríkisins.
Áður en fólk i'ékk. lán í núver-
andi Húsnæðislánakerfi þurfti það
að sýna fram á að það gæti staðið
við greiðslubyrði lánanna. I því
fólst að koma með skattkort til
Húsnæðisstofnunar og ítarlega
áætlun um livernig að kaupunum
og fjármögnun þeirra yrði staðið.
Eftir tveggja og jafnvel þriggja ára
bið fékk þetta fólk loks lánið ef
umsókn þess og áætlanir hlutu náð
fyrir augum Húsnæðisstofnunar.
Áfborganirnar á þessum lánum láta
svo ekki á sér standa þrátt fyrir
15-20% kaupmáttarrýrnun.
En það er ekki nóg. Nú á að
breyta öllum forsendum á framtíð-
aráformum þessa fólks með því að
hækka vextina á lánunum um allt
að 50-70%. Fjölskylda með fullt lán
þyrfti að greiða 70 þúsundum króna
meira á ári í vexti ef þeir hækka
úr 3,5% í 5%. Og þessu á fóik ekki
aðeins að kyngja í eitt skipti heldur
svo til alla sína ævi, því lánin eru
til 40 ára.
Kvennalistinn kom í veg fyrir
þessi áform fyrir stuttu en nú er
komið annað hljóð í þeirra strokk.
Konurnar vilja hækka vextina að
því gefnu að ráðstöfunin verði mild-
uð með vaxtabótum í skatti lántak-
enda. Anna Ó. Björnsson þingmað-
ur listans lagði þó ríka áherslu á
að fólk þyrfti að geta treyst því að
við vaxtabæturnar væri staðið og
benti réttilega á að varlegt hefur
reynst að treysta á réttsýni ríkis-
stjórna fram að þessu.
Kvennalistinn vill sem sagt auka
tekjur ríkisins með því að hækka
vextina en skerða þær á öðrum stað
með því að draga úr skattheimtu.
Hér er verið að slá ryki í augun á
einhverjum með því að taka úr ein-
um vasanum og setja í hinn. Þegar
þingmenn átta sig á því verða þeir
fljótir að heimta minni vaxtabætur.
Kvennalistinn vill að fótunum sé
kippt undan ljöida fjölskyldna í
landinu á einu sviði gegn loforði
um að þeim sé að einhveiju leyti
komið undir fólkið að nýju á öðru
sviði. Ef ríkisstjórnin bregst svo
gjörsamlega trausti fólks þá nær
hún því ekki aftur þó annað eigi
e.t.v. við kvennalistakonur.
Sjálfstæðismenn fara hamförum
yfir óförum kerfisins og ágreiningi
í ríkisstjórnarsamstarfinu. Þeim
virðist meira í mun að skapa úlfúð
og að fá stjórnina til óvinsælla ráð-
stafana en að hugsa um framtíð
húsbyggjenda í landinu, unga fólks-
ins.
Þingmenn, sem fengu líklega
flest sín lán gefins á verðbólguárun-
um, sjá nú ofsjónum yfir því að
fólki sé gefinn kostur á því að koma
sér þaki yfir höfuðið á verðtryggð-
um lánum en lágum vöxtum — slíkt
má ekki eiga sér stað.
En hvers vegna þurfa vextirnir
að hækka? Það er vegna þess að
lífeyrissjóðirnir vilja ekki aðeins fá
sína peninga að fullu endurgreidda
heldur græða umtalsverðar upp-
hæðir á öllu saman. Það virðist
ekki hvarfla að ráðamönnum þjóð-
arinnar að stemma stigu við vaxta-
fárinu og peningafíkn fjármagn-
seigendanna. Og hvernig er það
með lífeyrissjóðina? Sjá þeir ekkert
athugavert við það að maka krókinn
á eigin íélagsmönnum? Er það ekki
þeirra hlutverk að aðstoða sína fé-
lagsmenn? Þarna hafa þeir aðstöðu
til að hjálpa fólki þegar fjárhags-
staða þess er hvað verst en gróða-
sjónarmiðið virðist vera einrátt á
þeim bæ.
Er það óhugsandi að ríkisstjórnin
og stjórn lífeyrissjóðanna sjái eitt-
hvert vit í því að auðvelda fólki
húsnæðiskaup?
Vandræðaástand húsbyggingar-
sjóðs stafar af því að lántakendur
— húsbyggjendur — gi'eiða lægri
vexti en lánveitendur — lífeyrissjóð-
irnir, ríkissjóður greiðir mismuninn.
Vaxtamunurinn er ekki svo mikill
ef marka má orð Jóhönnu Sigurðar-
dóttur félagsmálaráðherra
(1,5-2%). En það má minnka bilið
með því að lækka vaxtagreiðslurnar
til lífeyrissjóðanna ekki síður en
með því að hækka vaxtagreiðslur
unga fólksins.
Ef þingmönnum finnst að fé úr
ríkissjóði sé illa varið í aðstoð við
ungt fólk í húsnæðiskaupum og
forsætisráðherrann vill frekar verja
almannafé í sauðkindina ættu ráða-
menn að sjá sóma sinn í því að
minnka heldur hreinan gróða og
háa vexti fjármagnseigenda en að
níðast sífellt á þeim sem síst mega
sín.
Ungur húsbyggjandi
Víkverji skrifar
Fyrir nokkru skýrði Morgunblað-
ið frá mjög lofsamlegri um
sögn í bandaríska dagblaðinu New
York Times um balletflokkinn í San
Fransisco, sem Helgi Tómasson
stjórnar og hefur raunar byggt upp
síðustu 6 árin. Það var Anna Kissel-
goff, sem verið hefur balletgagn-
rýnandi blaðsins um langt árabil,
sem skrifaði þá grein,- en hún hefur
fylgzt með ferli Helga Tómassonar,
sennilega frá því, að hann vakti
fyrst atliygli vestan hafs. Þegar
dansferli hans lauk taldi hún Helga
vera í hópi fimm beztu karldansara
heinis.
xxx
En það eru fleiri en Anna Kissel-
goff, sem skrifa um afrek
Helga Tómassonar um þessai'
mundir. Á miðvikudag í síðustu viku
birtist á menningarsíðu Financial
Times, sem er ein bezta menning-
arsíða sem birtist í dagblöðum aust-
an hafs og vestan, umsögn um
balletflokk Helga Tómassonar.
Gagnrýnandinn, Alastair Mae-
aulay, segir, að dansflokkurinn
státi nú af nýrri stórstjörnu, Elísa-
betu Loscavio, sem er 21 árs gömul
og hefur hann stór orð um hæfni
hennar. Lætur jafnframt í ljósi von
um að hún eigi eftir að dansa í
Covent Garden. Hann getur þess
sérstaklega, að Helgi Tómasson,
stjórnandi balletflokksins sé ís-
lenzkur en hafi hlotið þjálfun . í
Danmörku. Gagnrýnandinn hefur
ýmislegt við uppsetningu Helga að
athuga en fer í heild miklum viður-
kenningarorðum um San Francisco-
balletinn undir stjórn Helga.
Það er alveg ljóst, að Helga Tóm-
assyni hefur tekizt að byggja ballet-
flokkinn í San Francisco upp með
þeim hætti að nú er fjallað um
hann í stórblöðum á Vesturlöndum,
sem einn fremsta balletflokk . í
heimi.
xxx
Hvar sem komið er talar fólk um
veðurfarið þessa dagana og
lætur í ijósi bæði undrun og
ánægju. En hvað veldur þessu? Er
að verða einhver sú breyting á
veðri, sem við sjáum ekki fyrir end-
ann á? Að minnsta kosti vekj'a
umræður um breytingar á veðurfari
næstu áratugi af völdum mengunar
óhug.