Morgunblaðið - 18.11.1990, Blaðsíða 6

6 FRETTIR/INIMLEIUT
ÍMOKÖUXBLADID SUNNUDAGUR 18. NÓVÉMBER 1990
„Hættu nú þessu voli, Hermann
minn“ á dagskrá RUV í kvöld:
„Vil vekja sterk við-
brögð áhorfenda“
- segir Margrét Rún Guðmunds-
dóttir höfundur myndarinnar
„Hættu nú þessu voli, Her-
mann minn“, 40 mínútna löng
kvikmynd eftir Margrétí Rún
Guðmundsdóttur, verður á dag-
skrá ríkissjónvarpsins í kvöld.
Kvikmyndin hefur verið sýnd
víða um heim og hefur hún vak-
ið bæði hrifningu og hneykslun
að sögn höfundar.
Margrét Rún stundar nám. í
Kvikmynda- og sjónvarps
skólan um í Miinchen og gerði hún
myndina er hún var á öðru og
þriðja námsári.
„Okkur var fyrirskipað að gera
15 til 20 mínútna langa mynd, en
ég var með þessa ákveðnu hug-
mynd að lengri kvikmynd og hrinti
henni í framkvæmd, þrátt fyrir að
margir hefðu ráðið mér frá því.
Wolfgang Langsfeld, próíessorinn
minn í kvikmyndaskólanum, sagði
t.d. við mig: „Margrét, barnið mitt,
þetta handrit þitt er dónalegt
skrímsli. Sennilega mun engin al-
þjóðleg kvikmyndahátíð vilja taka
hana til sýningar, en gerðu hana.
Hún ber vott um hugrekki og það
eru einmitt slíkar myndir sem við
þurfum á að haida.“ Og ég gerði
myndina," sagði Margrét Rún í
samtali við biaðamann Morgun-
blaðsins.
Kvikmyndin hefur nú verið sýnd
í Þýskalandi, Svíþjóð, Tyrklandi,
Austurríki, Ástralíu, Portúgal og
Grikklandi og alls staðar vakið
mikla athygli. Ýmist hefur henni
verið mjög vel tekið eða hún hefur
valdið mikilli hneykslun, að sögn
Margrétar.
„Alltaf þegar myndin er sýnd í
Þýskalandi vekur hún uppsteyt.
Áhorfendum stekkur ekki bros, á
meðan áhorfendur annarra þjóða
hlæja af og til. Á frumsýningunni
var dauðaþögn í áhorfendasalnum
á meðan á sýningu stóð en eftir
sýninguna öskruðu áhorfendur á
hver annan í a.m.k. hálfa klukku-
stund, ýmist frávita af reiði eða
mjög hrifnir,_ en það er einmitt
gott. Ég vil vekja sterk viðbrögð
meðal áhorfenda," sagði Margrét
Rún.
Margrét Rún segir myndina
vera ádeilu á fólk, sem líður stöð-
ugt illa, en þar eru Þjóðveijar, að
hennar sögn, í sérflokki.
„Myndin er eiginlega viðbrögð
mín við dvölinni hérna úti. Ef
maður spyr fólk heima hvernig það
hafi það, svarar það yfirleitt já-
kvætt. Hér er þetta þveröfugt.
Öllum líður eitthvað svo illa og það
má eiginiega segja að ég hafi eytt
fyrsta hálfa árinu hérna í að hjálpa
fólki sem sagðist líða illa, eða
þangað til að ég áttaði mig á því
að Þjóðveijar meina allt annað en
íslendingar þegar þeir kvarta und-
Margrét Rún Guðmundsdóttír
höfundur myndarinnar „Hættu
nú þessu voli, Hermann minn“.
an vanlíðan," sagði Margrét Rún.
Hún segir boðskap myndarinnar
vera þann að lífið sé auðveldara,
skemmtilegra og fallegra heldur
en aðalpersónan í myndinni gerir
sér það.
Margrét Rún er nú að ljúka
námi í kvikmyndagerð og hyggst
hún dvelja áfram í Þýskalandi að
námi loknu.
„Mig langar heim en það væri
vitleysa, því hér er auðveldara að
komast yfir fé í kvikmyndagerð
og verður mun betra með tilkomu
sameiginlegs markaðar Evrópu-
bandalagsins 1992. Það er iíka
auðvelt að vera kona í kvikmynda-
bransanum hérna, þær eru um 20%
á móti 80% karlmanna og vekja
því meiri athygli," sagði Margrét.
Margrét hefur sett á stofn fyrir-
tæki, Rúnfilm Produktion, í
Múnchen, þar sem hún hyggst
framleiða eigin kvikmyndir. Hún
er nú að skrifa handrit að mynd í
fullri lengd, sem hún segir vera
ádeilu á útlendingaumræðu í
Þýskalandi.
„Það er stórkost-
legt að hafa fasta
atvinnu við sönginn
segir Sólrún Bragadóttir sópransöngkona
sem heldur tónleika á mánudagskvöld
SÓLRÚN Bragadóttir sópran-
söngkona er stödd hér á landi
um þessar mundir og heldur hún
tónleika í Gerðubergi nk. mánu-
dagskvöld sem hefjast kl. 20.30.
Sólrún hefur dvalið erlendis
undanfarin átta ár við nám og
störf. Hún er nú fastráðin við
óperuhúsið í Hannover í Þýska-
landi til næstu þriggja ára.
Sólrún hefur starfað í Þýskalandi
í rúmlega þrjú ár, fyrst í Kais
erslautern, en nú í Hannover, en
til Þýskalands fór hún frá Banda-
ríkjunum, þar sem hún lauk mast-
ersnámi í söng.
„I Kaiserslautern fékk ég mjög
mikla þjálfun og söng stór hlut-
verk, meðal annars greifynjuna í
Fígaró, Donnu Önnu í Don Giov-
anni og Mimi í La Boheme. Það
er hins vegar mikill munur á óperu-
húsunum á þ'essum stöðum. í Kais-
erslautern er óperuhúsið í c-flokki,
en í Hannover í a-flokki, svo það
má segja að þetta hafi verið stórt
stökk upp á við hjá mér í haust,“
ságði Sólrún i samtali við Morgun-
blaðið.
Sólrún syngur nú Paminu í
Töfraflautunni í Hannover, en mun
í vetur syngja stór hlutverk í tíu
óperum, Óperuhúsið í Hannover
Eftir að veiða 45 þúsund
tonn af þorskkvótanum
5.000 tonnum meira en á sama tíma í fyrra
BÚIÐ var að veiða samtals um 275 þúsund tonn af þorski um síðustu
mánaðamót, samkvæmt bráðabirgðatölum Fiskifélags íslands. Þjóð-
hagsstofnun gerir ráð fyrir að veidd verði 320 þúsund tonn af þorski
í ár, þannig að um síðustu mánaðamót var eftir að veiða 45 þúsund
tonn af þorski. Síðustu tvo mánuðina í fyrra voru hins vegar veidd
um 40 þúsund tonn af þorski, þar af 24.400 tonn í nóvember.
Fyrstu tíu mánuðina i ár voru
veidd um 50 þúsund tonn af
ýsu, 78 þúsund tonn af ufsa, 75
þúsund tonn af karfa, 11 þúsund
tonn af steinbít, 32 þúsund tonn
af grálúðu, 7.500 tonn af skarkola
og 15 þúsund tonn af öðrum botn-
fiski.
Þjóðhagsstofnun gerir aftur á
móti ráð fyrir að á þessu ári verði
veidd 68 þúsund tonn af ýsu, 95
þúsund tonn af ufsa, 90 þúsund
tonn af karfa, 14 þúsund tonn af
steinbít, 35 þúsund tonn af grá-
lúðu, 11 þúsund tonn af skarkola
og 25 þúsund tonn af öðrum botn-
fiski. Um síðustu mánaðamót var
því eftir að veiða 18 þúsund tonn
af ýsu, 17 þúsund tonn af ufsa, 15
þúsund tonn af karfa, 3 þúsund
tonn af steinbít, 3 þúsund tonn af
grálúðu, 3.500 tonn af skarkola og
10 þúsund tonn af öðrum botnfiski.
Síðustu tvo mánuðina í fyrra
voru m.a. veidd 10.400 tonn af ýsu,
13 þúsund tonn af ufsa, 16.700
tonn af karfa, 1.200 tonn af
steinbít, 1.200 tonn af grálúðu og
eitt þúsund tonn af skarkola.
Veidd voru samtals 1,243 millj-
ónir tonna fyrstu tíu mánuðina í
ár, eða 24 þúsund tonnum meira
en á sama tíma á síðastliðnu ári.
Fiskar dorma lóðrétt-
ir í sjónum á næturnar
- segir Jakob Jakobsson forstjóri Hafrannsóknastofnunar
Á AÐALFUNDI Landssambands íslenskra útvegsmanna, sem haldinn
var fyrir skömmu, spurði Sigurður Einarsson, forstjóri Hraðfrysti-
stöðvar Vestmannaeyja, Jakob Jakobsson, forstjóra Hafrannsókna-
stofnunar, að því hvort hann vissi eitthvað um svefn fiska. Jakob
svaraði því til á fundinum að hann stæði alveg á gati hvað þetta
málefni varðaði. „Það spurði mig einhver um svefn fiska en ég vissi
nákvæmlega ekkert um hann og þess vegna spurði ég Jakob að
þessu,“ sagði Sigurður Einarsson í samtali við Morgunblaðið.
Eftir aðalfund LÍÚ setti ég allt
í gang til að finna út úr
þessu,“ sagði Jakob Jakobsson_ í
samtali við Morgunblaðið. „Ég
hringdi í erlenda sérfræðinga, sem
hafa verið að rannsaka hegðun
fiska, og niðurstaðan varð sú að
fiskar sofa ekki sama hátt og spen-
dýr og fuglar gera,“ sagði Jakob.
Hann upplýsti áð John Blaxter,
breskur sérfræðingur, sem rann-
sakað hafi atferli og hegðun fiska,
aðallega síldar, í rannsóknastöðinni
Oban í Skotlandi síðastliðin þrjátíu
ár, segi að vart verði við það á viss-
um tímum sólarhringsins að fiskar
séu í hálfgerðum dvala. Þeir hreyfi
sig mjög lítið í myrkri og séu þá
ef til vill í einhvers konar hvíld,
frekar en að þeir séu sofandi.
„Þá hafa Rússar þóst sjá hálfsof-
andi ýsu úr kafbátum,“ sagði Jak-
ob. „Svo er ég með óskaplega
skemmtilega bók eftir færeyskan
sjómann, Jorgen M. Olsen, sem seg-
ir að síldin sofi lóðrétt í sjónum í
myrkri og með hausinn niður. Rúss-
arnir segja einnig að ýsan sé næst-
um því lóðrétt í sjónum þegar hún
er í svona dvala á nóttunni."
Þjóðhagsstofnun gerir á hinn bóg-
inri ráð fyrir að veidd verði samtals
1,654 milljónir tonna í ár, þar af
850 þúsund tonn af loðnu, eða sam-
tals 140 þúsund tonnum meira en
í fyrra. Stofnunin reiknar með að
loðnuaflinn verði 178 þúsund tonn-
um meiri í ár en á síðastliðnu ári.
Um síðustu mánaðamót var búið
að veiða 643 þúsund tonn af loðnu,
eða 36 þúsund tonnum meira en á
sama tíma í fyrra.
Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir
að þorskaflinn í ár verði 34 þúsund
tonnum minni en í fyrra og grálúðu-
aflinn 23 þúsund tonnum minni.
Stofnunin reiknar hins vegar með
að ýsuaflinn verði 6 þúsund tonnum
meiri en í fyrra og ufsaaflinn 15
þúsund tonnum meiri en svipað
verði veitt af karfa og skarkola og
á síðastliðnu ári. Gert er ráð fyrir
að rækjuaflinn verði 3 þúsund tonn-
um meiri en í fyrra en þá voru veidd
27 þúsund tonn af rækju. Rækjuafl-
inn var 23.700 tonn fyrstu tíu mán-
uðina í ár, sem er um 4.400 tonnum
meira en á sama tíma í fyrra.
Veidd voru 19.500 tonn í október
síðastliðnum, eða 4 þúsund tonnum
meira en í sama mánuði í fyrra, en
síldarkvótinn er 98 þúsund tonn.
Hálkuóhöpp
ÓHÖPP urðu í umferðinni í
Reykjavík vegna hálku í fyrri-
nótt. Engin meiðsli urðu á fólki.
Bifreiðar lentu fjórum sinnum
utan vegar og er það rakið til hálk-
unnar. Sýnu mest tjón varð þegar
bifreið fór út af á Sæbraut við Laug-
arnes og valt, um klukkan fjögur.
Sólrún Bragadóttir
hefur, að meðaltali, þrjátíu óperur
til sýninga á vetri.
„Sum hlutverkanna sem ég er í
hef ég getað gengið beint inn í,
þar sem ég söng þau í Kaiserslaut-
ern, en önnur hef ég þurft að æfa
frá gi-unni. Það er stórkostlegt að
hafa fasta vinnu við sönginn og
geta verið á fjölunum allan vetur-
inn. Hér heima er óperusöng sorg-
lega lítið sinnt og því megnið af
okkar óperufólki statt erlendis,11
sagði Sólrún.
Næstu þijú árin mun Sólrún
syngja við óperahúsið í Hannover,
en segir framtíðina að öðru leyti
óráðna.
„Ég gæti vel hugsað mér að
fara víðar og syngja, þó ég kunni
afar vel við mig í Hannover. Það
er víst alltaf þannig að þegar mað-
ur er kominn hátt þá vill maður
fara hærra,“ sagði Sólrún.
Á tónleikunum í Gerðubergi á
mánudagskvöld mun Sólrún syngja
við undirleik Jónasar Ingimundar-
sonar. Tónleikarnir hefjast kl.
20.30.
Belgía:
Forseta Is-
lands afhent
viðurkenning
Brussel, frá Kristófer M. Kristinssyni,
fréttaritara Morgunblaðsins
VIGDÍS Finnbogádóttir, forseti
íslands, tekur í dag, sunnudag,
við viðurkenningu sem kennd er
við skáldkonuna og mannvininn
Marguerite Yourcenan.
Afhendingin fer fram í borginní
Huy í Belgíu en viðurkenning
una afhendir Anne Marie Elzin, ráð-
herra í belgísku ríkisstjórninni. Jafn-
framt verður forseti íslands útnefnd
heimsborgari í bókstaflegum skiln-
ingi þess orðs. Þetta er í fyrsta
skipti sem þessi viðurkenning er
veitt en hana á að veita fólki sem á
einhvern sérstæðan hátt hefur lagt
meira af mörkum en almennt gerist
til að efla menningu, frið og frelsi
í heiminum. Yourcenan fæddist í
Belgíu en starfaði lengstum í Frakkl-
andi og síðustu æviárin í Banda-
ríkjunum. Hún var fyrsta konan sem
boðin var aðild að frönsku akade-
míunni. Bækur hennar eru vel þekkt-
ar, a.m.k. í hinum frönskumælandi
heimi. Alþjóðahyggja hennar, ást á
fornum fræðum og fjarlægum þjóð-
um er tilefni þess að stofnað var til
viðurkenningar sem við hana er
kennd.