Morgunblaðið - 21.12.1990, Side 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 1990
ATHUGIÐ
Nýjar vörur
Mikið úrval
dömur og herra.
Snyrtivöruverslun
Reykjavlkuivegi 50 • Hafnarfirði
Sími 53422
LAKKRÍS fyrir stelpur og stráka,
sætur eða með salmíaksbragði. . I
* SkÍYWDI GOH iKs
« r
íslenskar bækur
□ Takn og undur / Halldór S. Gröndal
□ Ljósblik liðinna daga / Ingibjörg
Sumarliðadóttir
□ Baráttan við heimsdrottna / Frank E.
Peretti
D Ástin kemur / Janette Ole
□ Lifðu / Mari Lornér
... og margar fleiri
Barnabækur
□ rupphafi
□ Nói og flóðið
□ Drengurinn Jóhannes
□ Bernska Jesú
□ Perlubækurnar
□ Litla hafmeyjan
... og margar fieirí
Erlendar bækur á ensku
og norrænum málum
0 BiSlíuhandbækur
□ Uppsláttarrit
□ Vakning Heilags anda
□ Barnauppeldi
□ Unglingavandamál
□ Nýaldarhreyfingin
□ Óhefðbundnar lækningaaðferðir
Giafavörur
□ Fallegir leirplattar með íslenskum og
erlendum áritunum
□ SPOR
Q Æðruleysisbænin ^.
□ Krossar , e' nie,-
□ Lyklakrókar þ ■ a
□ Minnismiðar að tfy/,

□ Mannakornakrúsir a,j * eyr*r ióju
□ Orð Guðs tíl þín a*'“ ' n

s GTO°c
Hljóðritanir
□ Fjölbreytt úrval af trúartónlist á hljóm-
plötum, diskum og snældum
□ Jólaspilið — Frábært nýtt íslenskt
spil fyrir alla fjölskylduna
□ Biblíuhulstur - Hulstur utan um
Biblíur
t*"**l£S*j>
á\a^a
l/erslunin
Hótun2 105 Reykjavik
simi: 25155
Gísli í Nýlistasafninu
Myndlist
Eiríkur Þorláksson
Eins og kemur fram að ofan
eru nú uppi tvær einkasýningar í
Nýlistasafninu. Á meðan neðri
salimir hýsa verk Rósku, hefur
ungur maður, Gísli Bergmann,
komið sínum myndum fyrir á efri
hæðunum.
Gísli er hér að_ setja upp sína
fyrstu sýningu á íslandi, og á sér
nokkuð ólíkan bakgrunn frá því
sem gildir almennt um ungt lista-
fólk hér. Hann flutti til Ástralíu
barn að aldri fyrir tveimur áratug-
um, og hlaut sína listmenntun þar
í álfu og í Englandi. Hann kemur
því utan að inn í íslenskan list-
heim, og því er áhugavert að sjá,
hvort merkjanlegur munur sé á
þeim verkum sem hann sýnir hér
og þeim verkum ungra lista-
manna, sem hafa stundað sitt list-
nám hér heima.
Niðurstaðan af skoðun sýning-
arinnar er í meginatriðum að svo
sé ekki. Það er hinsvegar enn ein
staðfestingin á því sem flestir list-
unnendur hafa löngu gert sér
grein fyrir, þ.e. að listfræðsla er
síðustu áratugina orðin mjög al-
þjóðleg í öllum meginatriðum, og
helgast ekki af þjóðlegum eða
alþjóðlegum eigindum, heldur af
faglegum þáttum, tæknilegum
jafnt sem listfræðilegum. Hvernig
listnemar vinna úr þeim atriðum
er síðan háð persónulegum við-
horfum þeirra og í þeirri úr-
vinnslu geta þjóðleg viðfangsefni
auðvitað orðið áberandi.
Gísli hefur nú snúið aftur til
ættlandsins, og nýtir það á vissan
NÝLISTASAFNIÐ VATNSSTÍG 3b
. REYKJAVÍK 8. XII /90 KL. 17:30
. -S j. KLASSAMYNDIR KLASSAHUOMAR
-*■- .— — KABARETT UÓÐ OG GJORNINGAR
FRAM Á AÐFANGADAGSNÓTT.
Róska - Gísli í réttu andlegu umhverfi sýninganna.
hátt í verkum sínum. í neðri saln-
um hefur hann sett upp tuttugu
smámyndir, sem eru m.a. gerðar
úr Mýrdalssandi og plasti. í við-
tali segir Gísli að svartur, örfínn
sandurinn hafi heillað hann vegna
þess hversu ólíkur hann er sandin-
um í Ástralíu. Hann nefnir líka
(og ef til vill réttilega) að plast
virðist vera í miklu uppáhaldi hjá
landsmönnum, sem strá því um
sig — líkt og það væri áburður
en ekki umhverfislýti. Það er hins
vegar áferð þess sem nýtist hon-
um í þessum litlu myndum, og
minnir að nokkru á veðurfar, eins
og listamaðurinn bendir á. Hins
vegar liggur styrkur myndanna í
heildinni, og þær eru nokkuð
veigalitlar hver út af fyrir sig.
Á efri hæðinni getur að líta 8
stærri málverk, sem draga meira
til sín. Hér er um að ræða marg-
unnin mynstur, þar sem hvert lag-
ið hvílir ofan á öðru, -og mynd-
bygging hvers lags fyrir sig er
að nokkru frábrugðin því næsta.
Þetta minnir að nokkru á við-
fangsefni finnsku listakonunnar
Mari Rantanen, sem birtist lands-
mönnum í Norræna húsinu fyrr í
hausts. Verk Gísla eru grófari,
og bera því meira í sér þá úr-
vinnslu sem á sér stað. Þannig
má lesa sig í gegnum myndirnar
og fletta efri lögum af í huganum
til að athuga betur það sem undir
liggur. Flestar myndanna byggj-
ast á láréttum og lóðréttum
áherslum, en þó eru það litirnir
sem ráða meiru um heildarsvip-
inn. Þannig draga „London Light“
(nr. 27) og „Islam“ (nr. 23) sérs-
taklega til sín, hin fyrrnefnda
einkum vegna þess græna og
gráaleita kulda sem yfirborðið
-geislar frá sér.
Gísli Bergmann kemst ágæt-
lega frá þessari fyrstu sýningu
sinni hér á landi, og verður gaman
að fylgjast með hvort hann haslar
sér völl í listheiminum hér á landi
eða í sínu nýja heimalandi. Líkt
o g Róska líður Gísli ef til vill nokk-
uð fyrir sýningartímann og er því
vert að hvetja fólk til að koma við
í Nýlistasafninu þessa síðustu
helgi fyrir jól og sjá hvað þar er
um að vera.
Sýningunni lýkur að kvöldi
Þorláksmessu.
Róska í Nýlistasafninu
Það má örugglega segja að
síðustu vikur fyrir jól séu langt
-frá því að vera heppilegasti tími
ársins fyrir myndlistarmenn til að
halda einkasýningar. Fólk er á
stöðugum þeytingi, og gefur sér
tæpast þær rólegu stundir, sem
þarf til að skoða myndlist. Engu
að síður er ásetning sýningarsala
orðin slík, að sýningar eru í gangi
allan ársins hring, og því eru
nokkrar einkasýningar uppi við
þessa síðustu viku aðventunnar.
í Nýlistasafninu eru nú uppi
tvær einkasýningar. I neðri sölun-
um sýnir listakonan Róska ljós-
myndir, tölvugrafík, og loks mál-
verk og teikningar sem unnar eru
með blandaðri tækni. Róska á að
baki langan og litríkan listferil,
en einkasýningarnar hafa ekki að
sama skapi verið margar, og því
er fengur að þessari hér.
Hún stundaði sitt listnám á
umrótatímum sjöunda áratugar-
ins á íslandi, í Tékkóslóvakíu,
Frakklandi og á Ítalíu, og hefur
síðan starfað að myndlist, kvik-
myndum og við sjónvarp hér á
landi og erlendis, einkum á Italíu,
þar sem hún hefur búið um langt
skeið. Róska gerðist meðlimur í
SÚM-hópnum 1967 og tók þátt í
starfi hans um árabil, þó það
væri ef til vill að mestu úr fjar-
lægð, vegna starfa hennar á ít-
alíu á sama tíma. Hún hefur þó
alltaf haldið tengslum heim og
verið hluti af hinum íslenska lista-
heimi.
Sýning Rósku í Nýlistasafninu
er frískleg. Hinar mismunandi
vinnuaðferðir skila af sér fjöl-
breyttum verkum og gefa áhorf-
andanum gott tækifæri til að
meta þá möguleika sem felast í
vinnubrögðunum. í viðtali sagði
listakonan að viðfangsefni hennar
á sýningunni væri kynlíf og
heimsendir, og er það í góðu sam-
ræmi við það sem hún hefur fjall-
að um á einn eða annan hátt í
listinni í gegnum árin. Þetta kem-
ur misjafnlega sterkt fram í verk-
unum; í sumum þeirra er tilvísun-
in bein og ögrandi, en í öðrum
fínlegri og mýkri.
Ljósmyndirnar eru mjög
ögrandi í eðli sínu, og „Afdrep"
(nr. 2) og „Heimsendi“ (nr. 13)
beinar tilvísanir í þau viðfangsefni
sem listakonan nefnir; ,Brennandi
jörð“ (nr. 12) er einnig sterk fram-
setning efnisins. Að öðrum þátt-
um ólöstuðum eru það þó tölvu-
grafíkin og síðan fjölskrúðug verk
unnin með blandaðri tækni sem
áhorfandinn staldrar helst við.
Þetta mun í fyrsta sinn sem
íslenskur listamaður sýnir myndir
unnar á tölvu, og var ekki seinna
vænna. Þó þau séu smá, þá sýna
þessi verk vel möguleika tækninn-
ar. Teikning og mismunandi
mynsturgerð gefur ótal mögu-
leika; litfletir geta síðan verið
sterkir og glansandi, líkt og silki-
þrykk, og loks geta aðrir litir
sáldrast um verkin líkt og gull-
regn. Breytt litaval sömu teikn-
ingarnar sýnir vel hversu mikil
breytingin getur orðið, eins og
t.d. í báðum útgáfunum af „Sólar-
upprás" (nr. 16) og „Pixellundur"
(nr. 15).
Málverk, klippiverk og fleiri
myndir gerðar með blandaðri
tækni eru stærstu verk Rósku á
sýningunni. Margar þeirra eru
áleitnar og í samræmi við þau
viðfangsefni sem nefnd voru að
framan, og ná jafnvel að tengja
þau saman á sterkan hátt, eins
og t.d. „Monroe og máfar" (nr.
33), „II Gabbiano" (nr. 39) og
„Akedown" (nr. 31). Flestar
myndanna eru ferskar og hæfi-
lega mikið unnar, og staðfesta að
Róska stendur föstum fótum í
sinni myndlist, jafnframt því sem
hún er óhrædd við að reyna nýjar
brautir, eins og sést í tölvuverkun-
um.
Þessi sýning Rósku (og það sem
henni fylgir af uppákomum af
ýmsu tagi) er gott lokaorð í Ný-
listasafninu á þessu hausti, þar
sem óþarflega margar sýningar
hafa verið blóðlitlar og í daufara
lagi. Helsti gallinn er auðvitað að
desember er ekki góður sýning-
artími, og opnunartíminn mætti
vera lengri hvern dag, einkum þá
síðustu sýningarhelgi, sem nú er
framundan.
Sýningunni lýkur að kvöldi
Þorláksmessu.