Morgunblaðið - 02.03.1991, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. MARZ 1991
Alfonso Vilallonga
Cabaret
skemmlir á
Hótel Borg
CABARET, er hópur lista-
manna frá Bandaríkjunum,
sem skemmtir nú á Hótel
Borg og fram til 10. mars.
Hópinn skipa fimm hljómlist-
armenn og flyija þau dag-
skrá er nefnist Cabaret Rose
eftir Alfonso Vilallonga og
er hann jafnframt stjórnandi
sýningarinnar.
Alfonso Vilallonga er
spánskur að uppruna og hefur
starfað við söng frá 12 ára
aldri. Fyrsta hljómplata hans
var gefin út af CBS árið 1980.
Árið 1984 hélt hann til fram-
haldsnáms í tónlist í Banda-
ríkjunum og útskrifaðist frá
Berkley College of Music með
útsetningar og tónsmíðar sem
aðaigrein.
Hann stofnaði ásamt félög-
um sínum Cabaret Rose árið
1985 og hefur hópurinn komið
víða fram í Bandaríkjunum og
á Spáni auk nokkurra annarra
Evrópulanda. Cabaret Rose
flytur meðal annars frönsk lög
frá ýmsum tímum auk banda-
rískra, spænskra og suður-
amerískra laga.
Auk Alfonso skipa Cabaret
Rose þau Nuala Nichanainn,
Bob Nieske, Jeff Warschauer
og Matthew Wilson.
Jan P. Syse í umræðum um Eystrasaltsríkin á Norðurlandaráðsþingi;
Hótanir So vétstj órnarinnar
eru okkur aðeins hvatning
Umræðurnar söguleg tímamót, sagði Emanuelis Zingeris
Kaupmannahöfn. Frá Ólafi Þ. Stephensen,
blaðamanni Morgunblaðsins.
FULLTRÚAR allra flokkahópa í
Norðurlandaráði lýstu yfir ein-
dregnum stuðningi við sjálfstæð-
isbaráttu Eystrasaltsríkjanna í
sérstakri umræðu á 39. þingi
Norðurlandaráðs í Kaupmanna-
höfn í gær. Jan P. Syse, fyrrver-
andi forsætisráðherra Noregs og
talsmaður íhaldsmanna í ráðinu,
sagði að hótanir Sovétmanna
gagnvart þinginu væru aðeins
hvatning til þingmanna um að
halda áfram stuðningi við Eystra-
saltsríkin.
„Merkjasendingarnar frá Moskvu
hafa aðeins sýnt að það, sem við
höfum sagt og gert, hefur.þýðingu.
Moskvustjórnin er einfaldlega að
gefa okkur kvittun,“ sagði Syse í
ræðu sinni. „Orðsendingar Sovét-
manna ættu aðeins að verða okkur
hvatning til að halda áfram stuðn-
ingi okkar við Eystrasaltsríkin."
Syse sagði að sjálfstæði Eystra-
saltsríkjanna yrði að byggja á alþjóð-
legri viðurkenningu. Þess vegna
væru viðræður Sovétstjórnarinnar
og Eystrasaltsríkjanna um sjálfstæði
nauðsynlegar. Norðurlöndum bæri
að þrýst á um alþjóðlegar viðræður,
sem gætu farið fram á ýmsan hátt.
Ef til vill væri rétta leiðin að halda
alþjóðlega ráðstefnu, eins og for-
ystumenn Eystrasaltsríkjanna hafa
beðið um, og einnig kæmi til greina
að fjalla um málið á Ráðstefnunni
um samvinnu og öryggi í Evrópu
(RÖSE).
Syse sagði að ef yrði af áformum
Eystrasaltsríkj anna um að setja á
stofn Eystrasaltsráð með svipuðu
sniði og Norðurlandaráð, ættu ráðin
tvö að hafa náið samstarf sín á
milli. Þótt Norðurlöndin hefðu valið
ólíka utanríkisstefnu, væri mikil-
vægt að vera sammála um stefnu
sem byggði á að viðurkenna sjálf-
stæði Eystrasaltslandanna stig af
stigi. Þegar hefðu fyr'stu skrefín
verið tekin. „Einstök Norðurlönd
vilja koma á stjórnmálatengslum við
Eystrasaltsríkin. Það verður ekki
fyrsta skrefíð, heldur það síðasta í
þessum ferli,“ sagði Syse en bætti
því vð að öll vildu Norðurlöndin taka
Jan P. Syse.
upp stjórnmálatengsl við þessi ná-
grannaríki sín þegar það yrði hægt.
Rétturinn til sjálfstæðis ekki
samningsatriði
Svein Alsaker, þingmaður Kristi-
lega þjóðarflokksins í Noregi og tals-.
maður miðjumanna, sagði að í við-
ræðum um sjálfstæði Eystrasalts-
landanna ætti ekki að ræða sjálfan
réttinn til sjálfstæðis, heldur ganga
út frá honum sem gefnum. Viðræður
ættu heldur ekki að fara fram undir
þrýstingi hótana eða ofbeldis Sovét-
stjórnarinnar.
Alsaker vísaði hótunum Sovét-
manna í garð Norðurlandaráðs á
bug, en tók fram að miðjumenn
æsktu góðs samstarfs við Sovétríkin.
Falleg orð en ekki gerðir
Lars Werner, þingmaður sænska
Vinstriflokksins (sem nýlega strikaði
út orðið kommúnistamir úr heiti
flokksins) talaði fyrir vinstrisósíal-
ista. Hann sagði að á þinginu hefði
margt verið fallegt talað, en minna
virtist ætla að verða um aðgerðir.
Hann gagnrýndi Syse fyrir að tala
um norrænt átak til hjálpar Eystra-
saltsþjóðunum, en leggja til á sama
tíma að Norðurlöndin drifu sig öll í
Evrópubandalagið, eins og Syse
gerði i umræðum á þriðjudag. Wern-
er sagði að sjálfstæðishreyfíngin í
Norðurlandaráð:
Starfsháttabreyting’jir stranda
á fyrirvara af hálfu Islendinga
Undirskrift samþykktar N or ður landar áð sþ ings frestað
Kaupmaiinahöfn. Frá Ólafí Þ. Stephensen, blaðamanni Morgunblaðsins.
SÉRSTAKRI athöfn, þar sem norrænir ráðherrar áttu að undirrita
samþykkt 39. þings Norðurlandaráðs um breytingar á starfsháttum
ráðsins, var frestað í gær eftir að fram kom fyrirvari £if háifu íslenzku
ríkisstjórnarinnar við eina grein samþykktarinnar. Þetta þýðir að
starfsháttabreytingarnar eru strand þar til náðzt hefur samkomulag
við íslendinga um skiptingu ábyrgðarstaðna í Norðurlandaráði. Ákvörð-
un ríkisstjómarinnar olli nokkrum titringi meðal þingfulltrúa á Norður-
landaráðsþingi, sem slitið var í Kaupmannahöfn í gær.
Eins og fram hefur komið í frétt-
um Morgunblaðsins hafa íslendingar
reiðzt því mjög að fá engan nefndar-
formann í Norðurlandaráði á kom-
andi ári. Meðal annars af þeim sökum
setti íslenzka sendinefndin sig upp á
móti þeirri grein í tillögu norrænu
ráðherranefndarinnar um breytingar
á Helsinskisáttmálanum um norrænt
samstarf, þar sem gert er ráð fyrir
að fjölgað verði í forsætisnefnd ráðs-
ins til að tryggja að allir flokkahópar
eigi þar fulltrúa. Hins vegar eru
hverri þjóð ekki tryggð nema tvö
sæti í nefndinni. Þetta telja íslend-
ingar að geti snúizt þeim í óhag, þar
sem fulltrúar flokkanna verði valdir
án tillits til hagsmuna íslands. Til-
laga ráðherranefndarinnar var sam-
þykkt óbreytt í ráðinu á fímmtudag,
þrátt fyrir andstöðu Islendinga.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, og Júlíus Sólnes, ráð-
herra norræns samstarfs, mættu í
gær til undirskriftarathafnarinnar
með plagg upp á vasann, þar sem
gerður er fyrirvari við þessa breyt-
ingu á Helsinkisáttmálanum, með
tilvísun til þess að vitað sé um and-
stöðu við hana á Alþingi. Einnig er
vísað til bréfs íslenzku sendinefndar-
innar í Norðurlandaráði, þar sem því
var mótmælt að íslendingar fengju
engan nefndarformann. Þegar full-
trúar annarra ríkisstjórna á Norðurl-
öndunum fengu að vita um fyrirva-
rann varð þeim hverft við og undir-
skriftinni var frestað í skyndi eftir
samráð við lögfræðinga. Það þýðir
að ekki er hægt að leggja breyting-
arnar fyrir þjóðþing Norðurlandanna
til staðfestingar í formi þingsálykt-
unartillögu.
Með þessu stöðva Islendingar
ýmsar aðrar breytingar á starfshátt-
um Norðurlandaráðs, sem taldar
hafa verið brýnar og mikilvægar til
þess að gera starf þess skilvirkara.
Þar má nefna að gert verði mögulegt
að ijölga þingum Norðurlandaráðs í
tvö á ári, að forsætisnefndin og
málefnanefndir ráðsins geti lagt
fram tillögur, að framvegis geti þing-
menn lagt fram fyrirspumir til ráð-
herra allt árið og fleira. Verulegur
kurr í garð íslendinga var í ýmsum
þingfulltrúum vegna þessa í gær.
„Næsta skref er hreinlega að fara
vandlega yfir það heima á íslandi
hvort við getum sætt okkur við þess-
ar breytingar. Ef ekki, þá ná þær
ekki fram að ganga og öllu verður
frestað til næsta Norðurlandaráðs-
þings,“ sagði Júlíus Sólnes í samtali
við Morgunblaðið. „Það er óneitan-
lega verið að stefna þessu samstarfi
í þá átt að áhrif smáþjóðar eins og
íslendinga fjari út.“
Páll Pétursson og Ólafur G. Ein-
arsson, fulltrúar íslands í forsætis-
nefnd Norðurlandaráðs, mættu ekki
á nefndarfund í gærmorgun í mót-
mælaskyni.
Emanuelis Zingeris.
Eystrasaltslöndunum ætti rætur
sínar í hinni jákvæðu lýðræðisþróun
í Austur-Evrópu. Að vísu hefði kom-
ið nokkuð bakslag í þá þróun í Sov-
étríkjunum undanfarið, en ekki
mætti líta framhjá því að ástandið
væri nú miklu betra en það var áður
en Míkhaíl Gorbatsjov fór að tala
um glasnost og perestrojku.
Tímanum eytt í kjaftæði
Pia Kjærsgaard, leiðtogi danska
Framfaraflokksins og talsmaður ný-
stofnaðs þingmannahóps frjáls-
lyndra (Framfaraflokkanna í Dan-
mörku og Noregi), hneykslaðist á
því að laganefnd Norðurlandaráðs
hefði vísað frá tveimur tillögum
Framfaraflokkanna, •• annars vegar
um að Eystrasaltslöndin fengju aðild
að Norðurlandaráði og hins vegar
um að fetað yrði í fótspor íslendinga
og ríkisstjórnir allra Norðurland-
anna ákvæðu að taka upp stjóm-
málatengsl við ríkin. Kjærsgaard
sagði nær að Norðurlandaráð verði
tíma sínum til að ræða um Eystra-
saltsríkin í alvöru heldur en að eyða
honum í kjaftæði um jafnrétti kynj-
anna og fleira af því taginu.
Sighvatur Björgvinsson, fráfar-
andi formaður laganefndar ráðsins,
svaraði Piu Kjærsgaard og sagði að
hún hefði ekki sótt síðustu þrjá fundi
nefndarinnar, þar sem hún á sæti.
Tillögurnar hefðu fyrst komið fram
22. febrúar síðastliðinn, og ekki
hefði gefízttími til að fjalla um þær
á eðlilegan hátt. Tillögunum hefði
hins vegar ekki verið vísað frá. „Lýð-
ræðið byggir á ákveðnum reglum
og siðum. Þeir, sem virða ekki þær
reglur og siði, virða ekki lýðræðið,"
sagði Sighvatur.
Pólitískur stuðningur
mikilvægastur
Jón Sigurðsson viðskiptaráðherra
sagði að þær mörgu tillögur um
samstarf við Eystrasaltsríkin, sem
lægju fyrir þinginu, væru góðar og
gildar, en pólitískur stuðningur væri
mikilvægastur. Það hefðu þingfull-
trúar fengið að heyra frá Ieiðtogum
ríkjanna í ræðum þeirra.„Við getum
ekki þagað þegar troðið er á mann-
réttindum og mannslífum fómað í
frelsisbaráttu í nágrenni okkar,“
sagði Jón.
Ráðherrann sagði að íslendingar
teídu að samskipti þeirra við Sov-
étrikin hefðu verið vinsamleg. „Það
þýðir þó ekki að við getum sam-
þykkt það óréttlæti, sem fyrri leið-
togar Sovétríkjanna frömdu á
Eystrasaltsríkjunum. Þetta segjum
við hvenær sem er og hvar sem er.
Sá er vinur er til vamms segir,“
sagði hann.
Fórnum ekki hagsmunum
Eystrasaltsríkjanna fyrir
samskipti risaveldanna
Jón fagnaði vinnuáætlun norrænu
ráðherranefndarinnar, þar sem með-
al annars er gert ráð fyrir að Norður-
landaráð komi á fót upplýsingaskrif-
stofum í Eystrasaltslöndunum, að
veittir verði styrkir til stúdenta frá
löndunum og að fulltrúar Eystra-
saltslanda fái að taka þátt í ýmiss
konar starfi á vegum Norðurlandar-
áðs. Hann lagði hins vegar til að
miklu meira yrði gert, til dæmis
komið á tengslum vinabæja, stéttar-
félaga, pólitískra félaga, íþrótta-
hreyfinga o.s.frv.. Með öðrum orðum
þyrfti að skapa grasrótarhreyfingu
fyrir málstað Eystrasaltsríkjanna.
Þá lagði Jón til að framtíðarfólki í
atvinnulífi Eystrasaltslandanna yrði
boðið til stuttrar dvalar í fyrirtækj-
um og stofnunum á Norðurlöndum
til þess að læra leikreglur markaðs-
hagkerfis.
„Eystrasaltsríkin líða enn fyrir
ákvarðanir, sem teknar voru af
tveimur einræðisherrum í byrjun
seinni heimsstyijaldar. í þíðunni eft-
ir kalda stríðið er hætta á að hags-
munum þeirra verði fórnað til þess
að trufla ekki bætt samskipti risa-
veldanna. Það má ekki gerast. Þau
biðja um stuðning okkar, og hann
skulum við láta af hendi,“ voru loka-
orð Jóns Sigurðssonar.
Dásamlegt dæmi um virkt
lýðræði
„Þetta eru söguleg tímamót. Ég
tel að Norðurlönd séu að snúa frá
hinum hefðbundna hugsunarhætti
og tregðulögmáli, sem hefur ein-
kennt stefnu Vesturlanda gagnvart
Sovétríkjunum hvað varðar Eystra-
saltsríkin,“ sagði Emanuelis Zing-
eris, formaður utanríkismálanefndar
litháenska þingsins er Morgunblaðið
spurði hann álits á því, sem fram
hefði komið í umræðunum. Hann er
einn af stjórnmálaleiðtogunum, sem
boðið var sem gestum á þingið. Zin-
geris sagðist telja að á Norðurlönd-
um endurspegluðu þingmenn al-
menningsálitið betur en gerðist í
öðrum löndum Vestur-Evrópu.
„Þetta er dásamlegt dæmi um virkt
lýðræði,“ sagði hann.
Zingeris sagði að vera gesta frá
Eystrasaltsríkjunum á þingi Norður-
landaráðs hefði mikla þýðingu. „Við
fáum að sýna okkar rétta andlit
hér. Okkur fínnst við vera meðal
vina,“ sagði Zingeris. Hann sagði
að Norðurlöndin væru beztu banda-
menn Eystrasaltsríkjanna, og þaðan
væri einkum vænzt stuðnings.
Langholts-
kirkja:
Samkoma
á æsku-
lýðsdegi
SAMKOMA verður sunnu-
dagskvöldið 3. mars í Lang-
holtskirkju kl. 20.30 í tilefni
æskulýðsdags Þjóðkirkjunn-
ar. Samkoman er í höndum
unglinga úr starfi kirkjunnar
og KFUM og KFUK.
Ungmenni úr 10-12 ára starfi
Langholtskirkju sýna leikþátt,
unglingar úr Teen Sing-starfi
Áskirkju og Breiðholtskirkju
syngja, stúlkur úr Garðasókn
flytja hugvekju og um bænir sjá
unglingar úr Seljakirkju. Stjórn
samkomunnar verður í höndum
tveggja menntaskólanema.
Einnig verður almennur söngur.
Eftir samkomuna verður kaffi-
sala með kaffi, gosi og kökum
sem verður selt til fjáröflunar
fyrir ÆSKR, Æskulýðssamband
kirkjunnar í Reykjavíkurprófast-
dæmum.