Morgunblaðið - 22.06.1991, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ I4UGARDAGUR:22. JpNÍ B91,
28-
Kristín Guðbrands-
dóttir - Kveðjuorð
Fædd 1. september 1895
Dáin 12. júní 1991
Ferð þín er hafín.
Fjarlægjast heimatún.
Nú fylgir þú vötnum
sem falla til nýrra staða
og sjónhringar nýir
sindra þér fyrir aupm.
En alnýjum degi
fær þú aldrei kynnst.
I lind Reynslunnar
fellur ljós hverrar stundar
og birtist þar
slungið blikandi speglum
alls þess er áður var.
(Hannes Pétursson)
Hún Stína frænka er dáin. Hún
hefur hafið ferð sína frá þessu til-
vistarsviði til þess sviðs sem okkur
er hulið í lifenda lífí, en viljum vona
og trúa að sé leiðin til æðra sviðs
og betra. Nú sindra hinir nýju sjón-
hringir fyrir augum hennar, nú er
það hún sem fær að vita hvað er
bak við „tjaldið mikla“; það sem
okkur er hulið en mörgum leikur
hugur á að vita.
Kristín var orðin háöldruð kona,
hefði orðið 96 ára í haust, svo ferð
hennar hér meðal okkar var orðin
löng. Hún var rólynd og æðrulaus,
sátt við lífíð og tilbúin að hverfa
héðan. Það er friðsælt en vekur
trega að kveðja slíka konu. Því Ijós-
ið sem fallið hefur í lind reynslu
og minninga er bjart, það hefur
ekki varpað skugga á veg hennar
stóra frændgarðs og samferðafólks.
Kristín fæddist árið 1895 að
Bolafæti í Hrunamannahreppi, ann-
að í röðinni af 13 börnum og 1
fósturbarni hjónanna Hólmfríðar
Hjartardóttur og Guðbrandar Tóm-
assonar frá Auðsholti í Biskups-
tungum. 5 ára gömul fluttist hún
með foreldrum sínum að Önundar-
holti í Villingaholtshreppi. Árið
1906 festu þau Hólmfríður og Guð-
brandur kaup á jörðinni Skálmholti
í sömu sveit og þar ólst Kristín síðan
upp í skjóli foreldra sinna ásamt
hinum stóra systkinahóp. í Skálm-
holti bjuggu foreldrar Kristínar til
æviloka. Af Skálmholtssystkinun-
um eru nú aðeins fjögur á lífí ásamt
fósturdótturinni.
Um tvítugsaldur fór Kristín til
Reykjavíkur til að leita sér mennt-
unar og þroska eins og títt var um
vel gefnar stúlkur frá stórum fjöl-
skyldum, þegar yngri systkinin
komust á legg og fleiri hendur voru
til hjálpar. I Reykjavík leigði hún
sér herbergi á ýmsum stöðum og
sá um allt sitt sjálf. Hún fylgdi
hógvær þeim vötnum sem báru líf
hennar áfram og hlýddi kalli hugð-
arefna sinna. Kristín lærði karl-
mannafatasaum hjá Guðmundi
klæðskera á Vesturgötunni og
starfaði hjá honum við iðn sína í
mörg ár. Seinna vann hún við
sauma og fatabreytingar bæði fyrir
verslanir og einstaklinga, m.a. hjá
Fatabúðinni.
Hún Kristín var listhög við allt
sem laut að saumaskap og til henn-
ar var oft leitað þegar um sérlega
vandasöm verk var að ræða. Jafn-
hliða þessari vinnu sinni vann hún
áhugasöm, heima í frístundum
sínum, að margskonar fínni hann-
yrðum sem kröfðust þekkingar og
vandvirkni s.s. baldýringu og knipl-
un á íslenska þjóðbúninginn. Varla
var á þessum tíma þekkt sú tegund
útsaums að hún kynni ekki eitthvað
fyrir sér í honum. Enda bar heimili
hennar það með sér, svo smekklega
sem hún prýddi það með vinnu
sinni. Þeir voru líka fínir kaffídúk-
arnir þegar gesti bar að garði. Við
systkinadætur hennar vorum ekki
háar í loftinu þegar við lærðum að
bera virðingu fyrir útsaumuðu mun-
unum í stofunni hennar Stínu
frænku.
Á fyrstu árum sínum í Reykjavík
fór Kristín heim á sumrin til að
hjálpa við heyskap og önnur störf.
Síðar þegar síldin fór að glitra tók
hún þátt í því stóra ævintýri og
saltaði síld í fáein sumur á Siglu-
firði.
Kristín giftist Þórði Þórðarsyni
verkamanni hér í Reykjavík 6. apríl
1944. Hann, ásamt bróður sínum,
hélt heimili með móður þeirra Hildi
á Hverfisgötu 84 hér í borg. Kristín
hafði ráðist til þeirra ráðskona þeg-
ar Hildur var ekki lengur fær um
að standa fyrir heimilishaldinu
vegna heilsubrests. Var haft á orði
hve Kristín hafði annast hana vel
og búið með bræðrunum gott heim-
ili.
Þau hjón höfðu mikið yndi af
ferðalögum og ferðuðust víða um
landið meðan heilsa leyfði, bæði
með ættingjum sínum og einnig
með Ferðafélagi íslands.
Það var auðvelt fyrir þá sem
umgengust Stínu og Þórð að fínna
hve miklir kærleikar voru á milli
þeirra, hamingja þeirra entist með-
an Þórður lifði. Þó bar þann skugga
á að Þórður var heilsulítill í mörg
ár og síðustu árin þeirra saman oft
mjög sjúkur. Kristín annaðist mann
Minning:
Fæddur 25. júlí 1909
Dáinn 14. júní 1991
Heiðursmaður er fallinn í valinn.
Eg kynntist Þórði frá Goddastöðum
á níunda aldursári er móðir mín
giftist syni hans, Eyjólfí Þórðar-
syni. Við systurnar vorum bæði
spenntar og kvíðnar er við héldum
upp heimdragann að Goddastöðum
til að hitta nýju ömmuna og nýja
afann. Leiðin upp að bænum var
bæði löng og hlykkjótt. Kvíðinn sem
við bárum í litlu brjóstunum var
óþarfur því að þessi öndvegishjón
tóku okkur systrum með opnum
örmum og komu fram við okkur
sem við værum þeirra eigin bama-
börn enda kölluðum við þau alltaf
ömmu og afa.
Hjá afa og ömmu dvöldumst við
oft og iðulega í lengri eða skemmri
tíma. Við lærðum margt nytsamlegt
sinn af stakri kostgæfni og hlýju í
veikindum hans. Þó aldur hennar
þá væri orðinn hár lét hún sig ekki
muna um að vitja hans á sjúkrahús-
ið tvisvar á dag. Þórður lést 21.
febrúar 1973 eftir tæplega 29 ára
hjónaband, 77 ára að aldri.
Eftir lát Þórðar bjó Kristín ein í
húsinu þeirra á Hverfísgötunni, og
sá um sig sjálf þar til í júní 1985.
Þá, orðin nær 90 ára gömul, fer
hún aftur austur í nálægð við æsku-
stöðvar sínar og dvelur á elliheimili
Ingibjargar Jóhannsdóttur á Blesa-
stöðum á Skeiðum. Ingibjörg á
þakkir skildar fyrir þá umönnun
sem hún naut þar. í september
1989 er heilsa hennar orðin á þann
veg að hún er flutt á Sjúkrahúsið
á Selfossi. Þar dvaldist hún þar til
hún lést 12. þ.m.
Þó Stína frænka fjarlægðist
heimatún voru speglarnir hennar
blikandi og myndir þeirra bjartar.
Því hún var greind kona ög hafði
frábært minni. Hún fylgdist grannt
með systkinabömum sínum og af-
komendum þeirra og bar mikla
umhyggju fyirr öllu frændfólkinu
sínu. Að sögn bróður hennar mundi
hún allt fram á síðustu mánuði af-
mælisdaga allra systkinabarna
sinna, svo það var ekki að ófyrir-
synju að hún naut þeirrar sérstöðu
fram yfír aðrar Kristínar að bera
sæmdarheitið „Stína frænka".
Sjálf átti Kristín engin börn. En
ég minnist vel svars hennar þegar
ég eitt sinn á yngri árum spurði
hana í barnaskap mínum hvort
henni þætti ekki leiðinlegt að eiga
engin börn. „Ég sakna þess ekki
svo mikið vegna þess að ég þurfti
svo mikið að hugsa um yngri systk-
ini mín heima, mér fínnst eins og
þau séu börnin mín.“ Þetta var
ekki svo torskilið, því það var ein-
mitt hún sem var stóra systir í
barnahópnum heima í Skálmholti.
að Goddastöðum bæði varðandi
menn og dýr. Mest spennandi þóttu
mér allar bækurnar sem voru til
þar á bæ og það var gott að lesa
undir hnausþykku fíðursænginni á
björtum. sumamóttum eftir að
slökkt hafði verið á mótomum. Afí
og amma voru bæði frekar dul og
ekki orðmörg en þau voru bæði
hrein og bein í öllum sínum gjörð-
um. Það var gaman að fara á
mannamót með afa því hann var
maður sem kunni að skemmta sér
og öðmm. Eftir að amma dó varð
afí aldrei samur aftur enda voru
þau eitt. Ég hafði ekki séð afa um
all langt skeið en hlakkaði mikið
til að sýna honum nýfæddan son
minn í sumar. Því miður náði ég
ekki að kveðja hann á dánarbeði
hans en í staðinn sendi ég honum
þessi fátæklegu kveðjuorð á prenti.
Ég veit að hann er orðinn heill aft-
Okkur sem bjuggum utan
Reykjavíkur og komum í bæinn
ýmissa erinda þótti gott að geta
litið inn til Stínu og Þórðar og fá
kaffísopa, og alltaf mátti treysta
vínarbrauði eða einhverju góðgæti
með. Aldrei hvarflaði að mér að
þetta væri átroðningur á heimilislíf
þeirra, fremur hafði ég á tilfínning-
unni að það hefði einmitt verið ég
sem þau vonuðust eftir. Mér býður
í grun að þannig hafí því verið var-
ið hjá fleirum en mér, slíkar voru
móttökurnar. Ég sé þau fyrir mér
þessi rosknu hjón, hana í opnum
dyrunum að bjóða mann velkominn
og hann brosandi að baki hennar.
Svo vanþakklát erum við marm-
anna böm og upptekin af okkar
tilbúnu önnum, að þrátt fyrir þessar
minningar vildu ferðimar til Stínu
frænku strjálast í seinni tíð, einmitt
þegar hún þurfti meira á þeim að
halda. Mér hafði lengi leikið grunur
á að nýta mér hennar góða minni
og taka hana með í dálitla ferð um
Skálmholtsland, föðurleifð okkar
beggja, og skoða örnefni og rifja
upp minningar tengdar þeim. Þetta
höfðum við stundum rætt og rædd-
um síðast á fyrsta ári hennar á
Blesastöðum og taldi hún sig þá
vel færa í slíka ferð. En það fór
fyrir mér eins og Hannes Pétursson
segir í öðm Ijóði .. .„Allt beið þetta
stutt undan, í fjarlægð sinni... Þó
er mér ekki rótt. Regnið á glugg-
anum, klukkuslögin og garðurinn
fyrir utan gagnrýna aðferð mína.“
Samt get ég kvatt Stínu glöð í
bragði. Eg sé hana fyrir mér, þar
sem hún horfír niður til okkar bros-
mild með glettni í svipnum, svo
glöggskyggn á bresti mannsins.
Hólmfríður Traustadóttir
Grein þessi átti að birtast 20.
þ.m. er útförin fór fram. Er beðist
velvirðingar á að svo varð ekki.
ur og hann og amma hafa samein-
ast eftir tíu ára aðskilnað.
Sigríður Heiða Bragadóttir
Þá hefur góður vinur leyst hinar
jarðnesku landfestar. Við sem eftir
sitjum geymum dýrmætar minning-
ar í hjörtum okkar. Þessar minning-
ar eru svo ljóslifandi að við trúum
því varla að jarðneskri dvöl Þórðar
á Goddastöðum sé lokið. Þórður
Eyjólfsson var bóndi að Goddastöð-
um í Laxárdal frá 1946 þar til yfír
lauk og var hann elsti bóndinn í
þeim hrepp. Þórður var kvæntur
Fanneyju Guðmundsdóttur en hún
lést 5. apríl 1981. Saman byggðu
þau myndarbú að Goddastöðum og
var Fanney stoð og stytta bónda
síns. Fanney og Þórður áttu saman
fimm börn og voru þau öll uppkom-
in er Fanney féll frá. Þórður gegndi
ýmsum trúnaðarstörfum fyrir sveit
sína og fórust honum þau verk vel
úr hendi sem og annað sem hann
tók sér fyrir hendur. Fremst í huga
mínum er að þakka honum fyrir
hve vel hann tók mér og dætrum
mínum sem voru átta og níu ára
þegar við kynntumst. Þær kölluðu
hann alltaf afa á Goddastöðum.
Minningin um góðan dreng og mik-
ilhæfan mann mun lengi lifa.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi.
Hafðu þökk fýrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem)
Svanborg Tryggvadóttir
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ÚLFAR K. ÞORSTEINSSON,
Hraunbæ 6,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 24. júní
kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á Blæðingasjúkdómafélag
(slands.
Sigurlína Hannesdóttir,
Aðalbjörg Úlfarsdóttir, Jóhann Möller,
Jóhanna Ulfarsdóttir, Gísli H. Jónsson,
Jón Smári Úlfarsson, Ólöf Ragnarsdóttir,
Þórdís Úlfarsdóttir
og barnabörn.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og áfi,
INGÓLFUR GUÐMUNDSSON
(Olli á Áka),
Hólavegi 21, Sauðárkróki,
verður jarðsettur frá Sauðárkrókskirkju mánudaginn 24. júní kl. 14.
Þeir, sem vilja minnast hans, vinsamlega láti Sjúkrahús Skagfirð-
inga njóta þess.
Fjóla Þorleifsdóttir,
Þorleifur ingólfsson, Brynja Ólafsdóttir,
Guðmudur Orn Ingólfsson, Sigríður Sigurjónsdóttir,
Jóhann Helgi Ingólfsson, Hrönn Pétursdóttir,
og barnabörn.
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
KRISTÍN AÐALSTEINSDÓTTIR
frá Lyngholti,
verður jarðsungin frá Akureyrarkirkju mánudaginn 24. júní
kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á dvalarheimilin.
Jóhanna B. Austfjörð, Heiðar Austfjörð,
Aðalsteinn Björnsson, Jóhanna Árnadóttir,
Kristbjörn Björnsson, Sigríður Þorsteinsdóttir,
Steingrímur Björnsson, Gunnur Gunnarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir og amma,
SÓLVEIG SIGURÐARDÓTTIR,
Barðaströnd 3,
Seltjarnarnesi,
lést á heimili sínu 21. júní.
Finnbogi Gíslason,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
JON BENEDIKTSSON
fyrrverandi yfirlögregluþjónn,
Laxagötu 9,
Akureyri,
lést á dvalarheimilinu Hlíð 18. júní.
Jarðarförin fer fram frá Akureyrarkirkju þriðjudaginn 25. júní
kl. 13.30.
Þeir, sem vildu minnast hans, láti líknarstofnanir njóta þess.
Systkini hins látna.
Þórður Eyjólfsson
frá Goddastöðum