Morgunblaðið - 15.10.1991, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
234. tbl. 79. árg._________________________________ÞRIÐJUDAGUR 15. OKTÓBER 1991___________ Prentsmiðja Morgunblaðsins
Lýðræðis-
fylkingin
sigraði
Lýðræðisfylkingin í Búlg-
ariu bar sigur úr býtum
í þingkosningunum á
sunnudag og þar með
virðist lokið valdatíma
kommúnista og arftaka
þeirra, Sósíalistaflokks-
ins. Endanleg úrslit verða
þó ekki kunn fyrr en í
næstu viku en samkvæmt
bráðabirgðaniðurstöðum
fékk Lýðræðisfylkingin
36% atkvæða en sósíalist-
ar 32%. Enginn einn
flokkur hefur meirihluta
en búist er við samstjórn
andstöðuflokka sósíal-
ista. Stuðningsmenn
Lýðræðisfylkingarinnar
fögnuðu úrslitunum
ákaflega og hér er leið-
togi hennar, Fílíp Dím-
ítrov, borinn í gullstóli í
miðborg Sofíu, höfuð-
borgar Búlgaríu. Sagði
hann, að í fyrsta sinn í
45 ár væri búlgarska
þingið ekki í höndum
kommúriista. Kosning-
arnar þóttu fara vel fram
og kjörsókn var um 80%
Reuter
Vopnahléið milli Serba og
Króata hangir á bláþræði
EB býður forsetum júgóslavnesku lýðveldanna til sameiginlegs fundar í Haag
Vinkovci, Haag, Moskvu. Reuter.
TILRAUNIR til að koma vistum
og lyfjum til króatísku borgarinn-
ar Vukovar, sem Serbar og júgó-
slavncski sambandsherinn sitja
um, báru engan árangur í gær og
er óttast, að ótryggt vopnahlé
milli Serba og Króata sé að fara
út um þúfur. Evrópubandalagið
hefur boðið forsetum júgóslav-
nesku lýðveldanna og forseta sam-
bandsríkisins til fundar í Haag á
föstudag en í dag munu forsetar
Króatíu og Serbíu ræða við Míkha-
íl Gorbatsjov, forseta Sovétríkj-
anna, í Moskvu.
Eftirlitsmenn frá Evrópubanda-
laginu, EB, fóru fyrir vistalestinni
en urðu að snúa við í útjaðri Vuko-
vars vegna þess, að hvorki sam-
bandshermenn né króatískir þjóð-
varðliðar vildu ábyrgjast öryggi
hennar. Saka hvorir aðra um vopna-
hlésbrot en fuiltrúar þeirra komu
sama í Zagreb, höfuðborg Króatíu,
í gær til að reyna að koma í veg
fyrir, að áttunda vopnahiéið á 16
vikum fari út um þúfur.
Þrátt fyrir vopnahléið geisuðu bar-
dagar í króatísku bæjunum Nova,
Stara Gradiska, Pakrac, Okucani og
Lipik og Andrija Raseta, hershöfð-
ingi í sambandshernum, sagði, að
fleiri sambandshermenn hefðu fallið
síðustu þijá daga en í langan tíma
áður.
Evrópubandalagið hefur boðið for-
setum júgóslavnesku týðveldanna og
Stip’e Mesic, forseta sambandsríkis-
ins, til fundar í Haag á föstudag.
Kvaðst Carrington lávarður, fyrrum
utanríkisráðherra Bretlands, sem
hefur reynt að miðla málum í Júgó-
slavíu fyrir hönd EB, binda miklar
vonir við fundinn. í dag ætla þeir
Franjo Tudjman, forseti Króatíu, og
Slobodan Milosevic, forseti Serbíu,
að ræða við Gorbatsjov, forseta Sov-
étríkjanna, í Moskvu en hann bauð
þeim til sín í síðustu viku.
Háttsettur embættismaður í
breska utanríkisráðuneytinu, Dou-
glas Hogg, sagði á þingi í gær, að
Júgóslavíu yrði ekki haldið saman
með valdi og hin gamla Júgóslavía
væri liðin undir lok. „Lýðveldin, sem
krefjast sjálfstæðis, munu hljóta
það,” sagði hann en bætti við, að
bíða yrði með viðurkenningu á sjálf-
stæði þeirra þar til gengið hefði ver-
ið tryggilega frá samningum um rétt-
indi minnihlutahópa innan þeirra.
Friðarráðstefna í
Miðausturlöndum:
Segja PLO
hafa fallist
á þátttöku
Ániman. Reuter.
JAMES Baker, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, ítrekaði í
gær yfirlýsingar um að ráð-
stefnan um frið í Miðaustur-
löndum yrði haldin í þessu
mánuði þótt enn væri ekki ljóst
hverjir yrðu fulltrúar Palestínu-
manna. Róttæk samtök innan
PLO, Frelsissamtaka Palestínu-
manna, sögðu í gær, að forysta
PLO væri búin að samþykkja
að taka þátt í ráðstefnunni.
Baker átti í gær fund með Hosni
Mubarak, forseta Egyptalands, í
Kairó en fór þaðan til Amman í
Jórdaníu til viðræðna við Hussein
konung. í dag fer hann til Dam-
askus í Sýrlandi og lýkur sinni
áttundu ferð sinni um Miðaustur-
lönd í Jerúsalem á morgun. Kvaðst
Baker enn vera að velta fyrir sér
þátttökuríkjunum á ráðstefnunni
en óútkljáð er hveijir verði fulltrú-
ar Palestínumanna í sameiginlegri
sendinefnd þeirra og Jórdaníu.
ísraelar kreíjast þess, að menn
úr PLO verði útilokaðir frá þátt-
töku og einnig Palestínumenn í
Austur-Jerúsalem, sem ísraelar
hafa innlimað. Af þessum sökum
var talið, að PLO myndi hunsa
ráðstefnuna en í gær var haft eft-
ir róttækum hópi innan PLO, að
framkvæmdaráð samtakanna
hefði samþykkt sl. laugardag að
taka þátt í henni. Fordæmdi tals-
maður hópsins samþykktina en
sagði, að miðstjórn PLO myndi
fjalla um hana á morgun.
Háttsettur embættismaður PLO
neitaði þessari fregn í gær en á
sama tíma var frá því skýrt, að
nefnd frá PLO væri komin til Jórd-
aníu til að ræða um hugsanlega
aðild Palestínumanna að jórd-
önsku sendinefndinni.
Aung San Suu Kyi hlaut friðarverðiaun Nóbels:
Merkisberi í baráttunni
gegn kúgun og ofbeldi
Ósló, Bangkok. Reuter.
AUNG San Suu Kyi, leiðtogi stjórnarandstöðunnar í Búrma, iilaut
friðarverðlaun Nóbels fyrir árið 1991. Var frá því skýrt í Osló í
gær en Suu Kyi hefur verið í stofufangelsi í tvö ár vegna einarðr-
ar baráttu sinnar gegn herforingjastjórninni í Búrma. Hefur verð-
launaveitingin mælst vel fyrir og í gær hvöttu útlægir samherjar
hennar landa sína til að herða róðurinn gegn einræðisöflunum.
Francis Sejersted, formaður
norsku nóbelnefndarinnar, sagði,
að Suu Kyi væri í hugum margra
merkisberinn í baráttunni gegn
kúgun og ofbeldi enda legði hún
áherslu á friðsamleg mótmæli
gegn „herforingjastjórn, sem al-
kunn væri fyrir grimmd og mis-
kunnarleysi”.
Árið 1988 reis almenningur í
Búrma upp og krafðist lýðræðis í
landinu en herforingjarnir svöruðu
með því að drepa þúsundir manna.
Var Suu Kyi sett í stofufangelsi
skömmu síðar en á síðasta ári var
efnt til kosninga, sem flokkur
hennar, Lýðræðisfylkingin, vann
með yfirburðum. Hlaut hann 392
þingsæti af 485 en herforingjar
virtu úrslitin að vettugi.
Sendimenn Búrmastjórnar í
Tælandi sögðu í gær, að Suu Kyi
væri vandræðamanneskja, sem
ekki ætti verðlaunin skilin, en út-
lægir frammáménn í Lýðræðis-
fylkingunni sögðu, að verðlauna-
veitingin væri orðsending frá um-
heiminum um að herforingjastjórn-
in skyldi fara frá. Mannréttinda-
samtökin Amnesty International
fögnuðu niðurstöðunni og í sama
streng tók Perez de Cuellar, fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, og talsmenn ríkisstjórna víða
Aung San Suu Kyi
um heim.
Sejersted, formaður norsku nób-
elnefndarinnar, sagði, að ekki
hefði reynst unnt að skýra Suu
Kyi sjálfri frá friðarverðlaununum
en hann kvaðst vona, að hún gæti
sjálf veitt þeim viðtöku í Ósló 10.
desember hæstkomandi. Aung San
Suu Kyi er áttunda konan, sem fær
friðarverðlaun Nóbels frá því þau
voru fyrst veitt árið 1901.
Sjá einnig frétt og grein á
miðopnu