Morgunblaðið - 17.10.1991, Blaðsíða 37

!
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. OKTOBER 1991
37
Minning:
Rannveig Vigfús-
dóttir Hafnarfirði
Maðurinn finnur aldrei betur til
smæðar sinnar og vanmáttar en
þegar dauðinn ber að dyrum. Þá
víkur dramb og yfirlæti hversdags-
leikans fyrir auðmýkt og virðingu
fyrir lífinu. Okkur ber að þakka
hverja þá stund sem við fáum and-
ann dregið og njóta þess að vera
til, hvort sem á móti blæs eða með-
byr ríkir.
Nú hefur Rannveig langamma
mín fengið hvíldina sína góðu eftir
langa, viðburðaríka ævi. Hún hefur
bæði þurft að berjast með storminn
í fangið og fengið beggja skauta
byr á siglingu sinni um lífið. En
hvaðan sem vindar hafa blásið, þá
hefur langamma hnarreist siglt
skútunni klakklaust í örugga höfn.
Hún hefur þó þakkað Guði sínum
hveija þá stund sem hún hefur
fengið andann dregið. Og þó hún
hafi mætt þungum sorgum þegar
síga tók á ævikvöldið, þá missti hún
ekki lífsþróttinn og lífsgleðina sem
ríkti allt þar til lífsljósið slokknaði
að Jokum.
Ég hlaut þá náð að fá að kynn-
ast þessum lífsþrótti, lífsgleði og
þeirri virðingu sem langamma mín
bar fyrir lífinu. Við áttum saman
góðar stundir sem ég mun geyma
í minningunni og leita til þegar á
móti blæs í mínu lífi. Fyrst sem lít-
ill drengur í heimsókn hjá afa og
ömmu á Austurgötunni, en þá leit-
aði ég oft niður til langömmu þar
sem alltaf var að finna einhveija
sérstaka, þægilega ró sem var svo
einstaklega notaleg. Siðar sem fróð-
leiksfús unglingur með skoðanir á
lífinu og tilverunni, sem hafði svo
dæmalaust gaman af að tala við
langömmu um lífið og liðna tíð. Og
á Hrafnistu hin síðari ár sem ungur
maður sem skildi aðeins betur hve
merkileg kona langamma mín var
og hve djúpa lífsspeki hún hafði
fram að færa.
Ég vil þakka hveija þá stund sem
ég fékk að eiga með langömmu
minni. Þær voru allar dýrmætar,
ekki síst þær síðustu þegar dóttir
mín litla, hún Álfrún Elsa, var með
mér. Þá yljaði sú gleði sem skein
úr augunum hennar langömmu og
þær virtust skilja hvor aðra svo vel.
Megi elskuleg langamma mín
hvíla í friði.
Hallur Magnússon
í vörinni niður við Búðarsand eru
sjómenn að búa sig undir vetrar-
vertíð. Það er tólfti dagur jóla 1898,
í lítilli þurrabúð í túnjaðrinum á
Búðarbænum er nýtt líf að fæðast
hjá hjónunum Ragnhildi Gestsdótt-
ur og Vigfúsi Jónssyni. Þau eru að
eignast þriðju stúlkuna, fyrir í kot-
inu eru Hildur og Katrín.
Út um lítinn skjá má sjá hraun-
breiðuna og gulan fjörusandinn,
hafið blátt og alda gælir við gráan
stein, í hlíðinni glitrar á Bjarnarfoss
í gegnum klakaböndin.
Það eru hamingjusöm hjón sem
leggjast til hvílu þetta kvöld og eldri
dæturnar eru himinlifandi yfir að
hafa eignast nýja systur. í litlu fá-
tæklegu þurrabúðinni er einn
munnur til viðbótar að fæða og
klæða og það er ekki björt framtíð
því húsbóndinn er orðinn heilsulítill.
Þannig var aðstaðan á þessu fá-
tæklega heimili þegar Rannveig
Vigfúsdóttir kom í þennan heim.
Þá var ekki það velferðarríki sem
fólk býr við í dag, ekkert lífsgæða-
kapphlaup, enginn dans um gull-
kálfínn. Þá rétti fólk hvert öðru
hönd og studdi þá hvert annað ef
eitthvað bjátaði á og hjálpaði hvert
öðru eftir föngum ef bjargarleysi
og aflabrestur var. Þá ríkti von um
bjarta framtíð. Landið var að rísa
upp eftir margra alda ánauð, frels-
isbaráttan var byijuð og skútuöldin
var gengin í garð, stjórnarskráin
var að ganga sitt tuttugasta og
fimmta ár. Islenskt athafnalíf var
að lifna við, énskir togarar voru að
skrapa flóann og menn sáu ný at-
vinnutækifæri í þeim.
Það átti fyrir Rannveigu að liggja
að verða togarasjómannskona. Árið
1908 missti amma föður sinn eftir
langvarandi veikindi. Það var um
sárt að binda hjá mæðgunum.
Amma sá mikið eftir föður sínum.
Hann var barngóður og vel kynntur
á Búðum og í sveitinni í kring, sagði
skemmtilegar sögur og var hann
ávallt látinn lesa húslesturinn, hag-
mæltur og mikill dýravinur svo um
var talað.
Eftir föðurmissinn fluttist Ragn-
hildur með dæturnar til Reykjavík-
ur. Um haustið 1916 unnu þær
mæðgur við matseld og gekk amma
þar um beina. Á þessum stað borð-
uðu ungir sveinar úr Stýrimanna-
skólanum. Svo var það einn vörpu-
legur rauðhærður sveinn, ættaðui'
úr Gestshúsum í Hafnarfirði, sem
oft kom seint í matinn. Það var
með vilja gert, hann hafði áhuga á
ungfrúnni. Hann hafði svör á reið-
um höndum ef spurður var. Honum
seinkaði oft á göngu sunnan úr
Hafnarfirði. Þetta haust bundust
þau heitböndum 26. október í hæg-
um útsynningi árið 1918. Gengu
þau svo saman til Garðakirkju og
séra Árni Björnsson gaf þau saman.
Búskap sinn byijuðu þau í risinu
á Gestshúsum, með trú á lífið, dug
og kjark og áræði. Þau voru allri
vinnu vön, enda snemma látinn taka
til hendinni. Já, amma var ekki alin
upp sem eitthvert stofublóm enda
var hún atorkusöm og framhleypin
til allra verka. Þannig voru þau
bæði. Það var ekkert sældarlíf fyrir
sjómannskonuna á þessum árum,
litlar fréttir af eiginmanninum á
hafi úti að afla landi auðs og byggja
það þjóðfélag sem við lifum nú í.
Það var oft mikill mannsskaði á
þessum árum en þegar í Iand var
komið voru þau sem nýtrúlofuð eins
og þau voru allan sinn búskap. Þau
hjón tóku virkan þátt í félagslífi sem
laut að sjómannastéttinni þegar
tími gafst til. Þau voru bæði stofn-
endur að Slysavamafélagi íslands.
Amma var einnig ein af stofnendum
slysavarnadeildarinnar Hraunprýði
í Hafnarfirði og Vorboðanum sem
er félag sjálfstæðiskvenna í Hafnar-
firði og fyrsti formaður þess.
Afi helgaði sig sjómannastéttinni
og beitti sér fyrir öryggi á hafi
úti. Þau gegndu bæði mörgum trún-
aðarstörfum fyrir sín félög og hlutu
margar viðurkenningar fyrir þau
störf.
Þeim varð 5 barna auðið: Hulda,
Vigfús (Bóbó), Bára, Sjöfn ogEinar
og eru 4 þeirra á lífi. Vigfús lést
árið 1983. Þau báru mikla um-
hyggju hvort fyrir öðru og fyrir
börnunum. Afi sinnti börnunum
eins oft og kostur var þegar í land
var komið en oft var tíminn stutt-
ur, komið að morgni og farið að
kvöldi.
Eitt af þeim verkiím sem börnin
voru látin gera var að færa því fólki
fisk sem lítið höfðu til hnífs og
skeiðar. Ekki sáu sjómennirnir eftir
þessari aflarýrnum né heldur út-
gerðarmaðurinn, Hafnarfjarðaijarl-
inn Einar Þorgilsson. Því lærðist
það að sælla er að gefa en þiggja.
Á Austurgötunni hlúði hver fjöl-
skyldumeðlimur að öðrum því
snemma lærðist það að ekki er ein
báran stök í lífi sjómannsfjölskyld-
unnar. Umhyggja pabba fyrir systr-
um sínum og bróður sem bundu
systkinin saman og báru þau sama
hug hvert til annars. Því varð það
sem eðlisávísun eitt sinn er kalt var
í veðri að pabbi tók af sér trefilinn
og rétti afa, já, svo var ást barn-
anna til föður síns og móður og
gagnkæmt. Svo er hin íslenska sjó-
mannastétt. Þetta var samhent fjöl-
skylda, ekkert lífsgæðakapphlaup,
amma heimavinnandi til að sinna
börnum sínum og eiginmanni.
Afi var mjög aflasæll skipstjóri
og hafði góða áhöfn. Því voru tekj-
urnar oft miklar en hans stærstu
túrar voru þegar hann bjargaði
áhöfnum togara og báta úr lífs-
háska og aldrei kom hann glaðari
heim en eftir þá túra. Þetta voru
því einar mestu sólskinsstundir í
Íífi ömmu.
Það var oft gestkvæmt og glað-
værð á góðum stundum og um-
ræðuefnin voru oft á tíðum afla-
brögð, sjósókn, öryggi sjómanna og
hagur sjómannastéttarinnar í heild.
Pólitíkin var mikið rædd, sjálfstæði
lands og þjóðar. í þeim bijóstum
brann eldur ættjarðarinnar enda
höfðu hjónin gengið í gegnum tíma
heimastjórnar og fullveldis iýðveld-
isins. Þau hjónin vildu hag og hag-
sæld lands og þjóðar sem mesta,
þá slóu hjörtu sjálfstæðishugsjónar-
innar í bijóstum þeirra. Hart var
deilt og enginn vildi láta sinn hlut
er umdeiid mál bar á góma. Karl-
mennirnir sátu gjarnan við stofu-
borðið, en þar var hávaðinn mest-
ur. Afi baðaði út höndunum, pabbi
og Einar börðu í borðið og amma
reyndi að skakka leikinn. Hún var
hrædd um að afi og pabbi gengu
of hart að Einari, en hann var
yngstur en lét jafnan hæst. Reynd-
ar hafði amma lúmskt gaman af.
Þannig var oft lífið og tilveran á
Austurgötunni hjá afa og ömmu.
Afi lést árið 1969. Á sinni síðustu
kvöldstund hafði hann fiutt ræðu
til heiðurs sjómannskonum í hófi
og gat hann þess að konan væri
kóróna mannsins.
Vissulega var amma kóróna afa
en ekki úr gulli og eðalsteinum,
heldur kóróna úr íslensku bergi,
hinu íslenska gulli skreytt íslensk-
um eðalsteinum, bergkristöllum og
hinum glitrandi Búðarsandi.
Sigurjón Vigfússon
t
Innilegar þakkir færum við öllum þeim, sem auðsýndu okkur samúð
og vinarhug við andlát og útför móður okkar og tengdamóður,
KRISTÍNAR MAGNÚSDÓTTUR,
áður Hafnarstræti 4,
Isafirði.
Starfsfólki Fjórðungssjúkrahússins á ísafirði þökkum við sérstaka
alúð og umhyggju.
Högni Þórðarson,
Hjördís Þórðardóttir,
Anna Þ. Bachmann
Helga Þórðardóttir,
Magnús 1. Þórðarson
Kristrún Guðmundsdóttir,
Árni Guðmundsson,
Bjarni Bachmann,
Ragnhildur Guðmundsdóttir,
María Jóhannsdóttir.
t
Kveðjuathöfn um eiginkonu mína,
GUÐRÍÐI HELGADÓTTUR,
Mávahlíð 15,
Reykjavík,
verður í Fossvogskapellu fimmtudaginn 17. október kl. 15.00.
Jarðsett verður í Sauðlauksdal laugardaginn 19. október.
Jóhannes Halldórsson.
t
Móðir mín,
ÞORBJÖRG SIGURJÓNSDÓTTIR
frá Blönduósi,
verður jarðsungin frá Blönduóskirkju laugardaginn 19. október
kl. 14.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Herbert Guðmundsson.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma, langamma og langalangamma,
GUÐRÚN HJÖRLEIFSDÓTTIR
frá Mel íStaðarsveit,
Álfaskeiðí 64,
Hafnarfirði,
verður jarðsungin föstudaginn 18. október kl. 15.00 frá Þjóðkirkj-
unni í Hafnarfirði.
Kristjana Kristjánsdóttir,
Elín Kristjánsdóttir,
Magðalena Kristjánsdóttir,
Aðalheiður Kristjánsdóttir,
Gunnar Kristjánsson,
Matthildur Kristjánsdóttir,
Hjörleifur Kristjánsson,
Erlendur Kristjánsson,
Stefán Kristjánsson,
Sigurður Kristjánsson,
Sólveig Kristjánsdóttir,
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabörn.
Guðlaugur Gíslason,
Óskar Vigfússon,
Sigrún Gunnarsdóttir,
Árdís Björnsdóttir,
Guðmundur Alfonsson,
Kristín Bergsveinsdóttir,
Dagmar Oddsteinsdóttir,
Gréta Bergsveinsdóttir,
Erna G. Einarsdóttir,
Arnar Guðmundsson,
t
Eiginkona mín og móðir okkar,
UNNI BÖRDE KRÖYER,
andaðist í Osló 8. október 1991.
Útför hennar hefur farið fram í kyrrþey.
Fyrir hönd aðstandenda,
Haraldur Kröyer,
Ari Börde Kröyer, Katrín Börde Kröyer.
t
Innilegar þakkir færum við öllum þeim er auðsýndu okkur samúð
og vinarhug við andlát og útför eiginmanns míns, föður okkar,
tengdaföður og afa,
ELFARS SKARPHÉÐINSSONAR,
Bústaðavegi 73.
Ása Skarphéðinsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.

t
Innilegar þakkir flytjum við öllum þeim er sýndu okkur samúð og
vináttu við andlát og jarðarför
MAGNÚSAR RUNÓLFSSONAR
bónda,
Haukadai.
Jónína Hafliðadóttir,
Hafsteinn Magnússon,
Heiða Magnúsdóttir,
tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
t
Móðir, fósturmóðir, tengdamóðir, amma og langamma okkar,
KRISTÍN INGIBJÖRG KRISTINSDÓTTIR,
fyrrum húsmóðir,
Bæ, Höfðaströnd,
verður jarðsungin frá Sauðárkrókskirkju laugardaginn 19. október
kl. 14.00.
Greftrun fer fram í heimagrafreit að Bæ.
Börn, fósturbörn, tengdabörn,
barnabörn og barnabarnabörn.