Morgunblaðið - 06.12.1991, Blaðsíða 1

96 SIÐUR B/C/D
279. tbl. 79. árg.
FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Pólland:
Walesa gerir tillögu
um Olszewski sem
forsætisráðherra
Varsjá. Reuter.
LECH Walesa,
forseti Pól-
lands, tilnefndi í
gær Jan
Olszewski sem
nýjan forsætis-
ráðherra lands-
ins. Var tilkynn-
ing þessa efnis
lesin upp af tals-
manni þingsins
nokkrum mínút-
um eftir að neðri deild þingsins,
Sejm, hafði samþykkt lausnar-
beiðni Jan Krzysztofs Bieleckis,
Sænski seðlabankinn;
Forvext-
ir í 17,5%
forsætisráðherra, með 375 at-
kvæðum gegn einu. Bielecki hafði
lagt fram lausnarbeiðni sína er
þingið kom saman í síðustu viku
L fyrsta skipti eftir kosningarnar
sem haldnar voru 27. október.
Astæða þess hversu lengi hefur
dregist að tilnefna nýjan forsætis-
ráðherra eftir kosningarnar er að
Walesa neitaði í rúman mánuð að
gera tillögu um Olszewski, sem
fímm miðju- og hægriflokkar höfðu
komist að samkomulagi um sem
forsætisráðherraefni. Forsetinn
sagðist vera þeirrar skoðunar að
Olszewski, sem áður starfaði sem
lögfræðingur á vegum Samstöðu,
væri ekki rétti maðurinn til að halda
áfram þeim sársaukafullu breyting-
um á pólsku efnahagslífi sem síð-
ustu tvær ríkisstjórnir undir stjórn
Samstöðu hafa unnið að síðan í jan-
úar á síðasta ári.
Olszewski

Reuter.
Leóníd Sinoljakov, sérlegur fulltrúi lýðveldisins Rússlands í Úkraínu, flytur Leóníd Kravtsjúk heillaósk-
ir frá Boris Jeltsín, forseta Rússlands, eftir að hann hafði svarið embættiseið sinn sem forseti.
Kravtsjúk sver embættiseið sem forseti Úkraínu:
Boðar tafarlausar efnahags-
umbætur og einkavæðingu
Stokkhólmi. Reuter.
SEÐLABANKINN í Svíþjóð
hækkaði í gær forvexti sína úr
11,5% í hvorki meira né minna
en 17,5% til að stöðva gjaldeyris-
flóttann úr landinu. Undanfarnar
fjórar vikur hafa um 4,4 miHjarð-
ar Bandarikjadollara (260 millj-
arðar ÍSK) streymt úr landi þar
sem spákaupmenn óttast að geng-
isfelling sé yfirvofandi eftir að
Finnar felldu gengi marksins um
12,3% í síðasta mánuði.
Vaxtahækkunin, sú mesta sem
ákveðin hefur verið á einum degi á
síðari tímum, hefur það að mark-
miði að sannfæra fólk um að geng-
inu verði haldið föstu, að sögn
bankastjórans, Bengts Dennis. Carl
Bildt forsætisráðherra sagði að
hækkunin væri „hörð aðgerð á erfið-
um tímum til að gera harkalega
stefnu mögulega - en engin önnur
leið er fær”.
GEORGE Bush
Bandaríkjafor-
seti skýrði á
blaðamanna-
fundi í gær frá
því að hann
hefði ákveðið
að ráða Samuel
Skinner sam-
gönguráðherra
sem skrifstofu-
stjóra sinn í
Hvíta húsinu. „Sem ráðherra í
ríkisstjórninni hefur hann sýnt
þá forystuhæfileika sem nauð-
synlegir eru til að stjórna starfs-
fólki okkar,” sagði Bush þegar
hann kynnti ákvörðun sína og
sagðist sannfærður um að Skinn-
er myndi inna starfið framúr-
skarandi vel af hendi.
Kiev. Reuter, The Daily Telegraph.
LEÓNÍD Kravtsjúk sór í gær
embættiseið sem forseti Úkra-
ínu í þinghúsinu í Kiev og boð-
aði jafnframt tafarlausar efna-
hagsumbætur og umfangsmikla
einkavæðingu. „Úkraína hefur
nú risið á fætur og er að taka
fyrstu skref sín í átt til siðmenn-
ingar,” sagði hann við þingið
eftir athöfnina en við hana var
Skinner tekur við stöðunni af
John Sununu sem sagði af sér á
þriðjudag. Sununu, sem hafði sætt
harðri gagnrýni fyrir störf sín, sagði
ástæðu afsagnar sinnar vera þá að
hann vildi ekki vera forsetanum
fjötur um fót í komandi kosninga-
baráttu.
A blaðamannafundinum í gær
tilkynnti forsetinn einnig hverjir
stjórna kosningabaráttu hans á
næstu ári. Yfirumsjón með henni
verður í höndum Roberts Mosb-
achers viðskiptaráðherra en auk
hans munu Robert Teeter, Fred
Malek og Charles Black vera þar í
forystuhlutverkum. Þeir hafa allir
gegnt ýmsum trúnaðarstörfum fyr-
ir Repúblikanaflokkinn um árabil.
hinn gamli þjóðsöngur landsins
sunginn í þinghúsinu í fyrsta
skipti í sjötíu ár. Kravtsjúk
kynnti einnig hugmyndir um
nána samvinnu Úkraínu, Rúss-
lands og Hvíta-Rússlands, sem
tækju mið af samstarfinu innan
Evrópubandalagsins.
I yfirlýsingu, sem beint er til
erlendra þjóðþinga og kynnt var
af Dimítrí Pavlíkó, formanni utan-
ríkismálanefndar, segir að stofn-
sáttmáli Sovétríkjanna frá 1922
sé ógildur í öllu tilliti. Var yfirlýs-
ingin samþykkt, að því er talið er
til að vísa á bug staðhæfingum
Míkhaíl Gorbatsjovs, forseta Sov-
étríkjanna, um.að Úkraína væri
enn hluti af Sovétríkjunum þrátt
fyrir sjálfstæðisyfirlýsingu ríkis-
ins. Fögnuðu þingmenn ákaft þeg-
ar Pavlíkó las yfirlýsinguna og
risu úr sætum til að hylla hann.
Kravtsjúk ítrekaði í gær að
Úkraína myndi undir engum
kringumstæðum undirrita sátt-
mála þann um nýtt ríkjasamband
sem Míkhaíl Gorbatsjov hefur lagt
fram. „Níutíu prósent Úkraínu-
manna hafa greitt atkvæði gegn
undirskrift sáttmálans. Þjóðin hef-
ur látið álit sitt í ljós,” sagði Kravt-
sjúk og vísaði þar til þjóðarat-
kvæðagreiðslunnar um sjálfstæði
ríkisins á sunnudag, þar sem
90,32% kjósenda samþykktu sjálf-
stæði.
A laugardag hittir forseti Úkra-
ínu Boris Jeltsín, forseta Rúss-
lands, og Stanislav Sjúskevits,
leiðtoga Hvíta-Rússlands, í Minsk.
Meðal þess sem til umræðu verður
á fundi þeirra, að sögn Kravt-
sjúks, eru hugmyndir um ríkja-
samvinnu sem hefði Evrópuband-
alagið að fyrirmynd. Jeltsín hefur
lýst því yfir að hann vilji áfram-
haldandi ríkjasamband en einnig
að hann muni ekki undirrita sátt-
mála Gorbatsjovs nema Úkraínu-
menn geri það líka.
Kravtsjúk sagði einnig í gær
John Talbot, sem skipaður hefur
verið sýslunarmaður með einkafyr-
irtækjum Maxwells, sagði í gær,
að skuldir fjölskyldunnar væru sem
svaraði til 150 milljarða ÍSK. Verða
ýmsar eignir og hlutir í öðrum
fyrirtækjum seld en líklega mun
það duga skammt til að grynnka
á skuldasúpunni. Nú þykir ljóst,
að Maxwell hafi dregið sér um 53
milljarða ÍSK., aðallega úr lífeyris-
sjóðum starfsmanna sinna, en ekki
er enn vitað hvað varð um féð.
að Úkraínumenn gerðu engar
landakröfur á hendur nágranna-
ríkjum sínum en myndu sömuleið-
is ekki taka til greina neinar landa-
kröfur af þeirra hálfu. Var þeim
skilaboðum fyrst og fremst beint
til rúmenskra stjórnvalda sem
hafa farið fram á að norðurhluti
Búkovínu verði afhentur Rúmeníu
að nýju.
Hafa þær upplýsingar valdið mik-
illi reiði og Maxwell af þeim sökum
verið kallaður „glæpamaður aldar-
innar”.
Dagblaðið The New York Daily
News, sem er hluti af fjölmiðlasam-
steypu Maxwells, fór í gær fram á
greiðslustöðvun. Er haft eftir rit-
stjóranum, að til þessa hafi verið
gripið til að „forða blaðinu undan
skriðunni” og átti hann þá við hrun
Maxwell-veldisins.
Sjá frétt á bls 34
Bandaríkin:
Samuel Skinner ráð-
inn í stað Sununus
Washington. Reuter.
Skinner
Bretland:
Maxwell-veldið
hrunið til grunna
London. Reuter.
SEGJA iná, að fjármálaveldi Roberts heitins Maxwells hafi hrunið
til grunna í gær þegar dómskipaður fjárhaldsmaður tók við stjórn-
inni í öllum helstu einkafyrirtækjum fjölmiðlakóngsins. Talið er,
að Maxwell hafi dregið sér gífurlegt fé úr lífeyrissjóðum starfs-
manna sinna.