Morgunblaðið - 18.12.1991, Qupperneq 41

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 1991
41
Einn og átta
Hljómplötur
Oddur Björnsson
Söngfélagar Einn & átta flytja
tónlist úr ýmsum áttum. SF
001P.
Hljómplata sem þessi ætti að
hafa tryggan aðdáendahóp og
nokkuð vandséð, hvernig á að
mæla með henni fram yfir það,
enda þótt hér sé um prýðilegan
flutning að ræða hvað snertir alúð
og ágæta snyrtimennsku. Laga-
syrpan hans Arna Thorsteinsson-
ar (í útsetningu Jóns Þórarinsson-
ar) er vel sungin og með ágætum
takti, enda það efni á plötunni sem
féll yfirrituðum best í geð. Falleg-
ur og mjög geðfelldur söngur í
ágætri útsetningu. Hitt er svo sem
ekkert til að angra mann, en sumt
er betra en annað (eða verra).
Sum lögin gjalda þess að maður
hefði getað hugsað sér stærri kór
(einsog þau rússnesku) og önnur
kalla á meiri „sönggleði“ (ein-
hvernveginn „frjálsari" flutning)
án þess ég sé að gera lítið úr „fag-
mennsku" og samhæfingu einka-
framtaksins. Það mætti líka á
hinn bóginn hugsa sér öðruvísi
lagaval og meiri „upplýsingu“ um
lögin sjálf, þ.e. einhvern ákveðn-
ari túlkunarmáta, sem segði
manni eitthvað. Ekki er alveg
ljóst, eftir að hafa hlustað á plöt-
una, hvaða erindi þeir félagar
áttu til Úkraínu annað en að
skemmta sjálfum sér, sem er hið
besta mál, enda tel ég víst að
þeir hafi verið þar með þjólegri
söngskrá og vonandi eftirtektar-
verða. Það er nefnilega ekki nóg
að syngja skammlaust og vel, ef
menn vilja vekja athygli á því sem
þeir hafa fram að færa. Dæmi
um það, sem ég kalla snoturt en
misheppnað er lag Orlandos
Lasso, þar vantar þá stíltilfmn-
ingu og „dynamisku" uppbrot
(einsog reyndar víðar) sem lagið
(og tíminn) krefst. Sama gildir
um madrigalann. Og persónulega
er ég orðinn leiður á rússneskum
lögum í íslenskum flutningi, enda
er þetta meira eða minna sama
lagið (Kalinka) og reyndar allt í
lagi að syngja það heima hjá sér,
þegar þessi þörf fyrir rússneskan
„blues“ dembist yfir mann.
Semsagt: frambærileg ísiensk
afurð, og ekkert vísvitandi svindí,
einsog í gaffalbitadollunum í
gamla daga.
Ríó: Landið fýkur burt
Góð tónlist fyrir
góðan málstað
Hljómplötur
Sveinn Guðjónsson
Ósjálfrátt setur maður sig í
jákvæðar stellingar þegar fjalla
þarf um hljómplötur sem gefnar
eru út til styrktar góðum mál-
stað. Þó held ég að slíkur málstað-
ur hefði ekki þurft að vera fyrir
hendi til að láta sér vel líka nýju
plötuna með Ríó; „Landið fýkur
burt“. Á henni eru tíu prýðileg lög
eftir Gunnar Þórðarson, við af-
bragðsgóða texta Jónasar Frið-
riks og þeim Ríó-mönnum bregst
ekki bogalistin við flutninginn
frekar en fyrri daginn.
Forseti Islands, Vigdís Finn-
bogadóttir, ritar formála að
fylgibæklingi geisladisksins þar
sem hún fjallar um gróðureyðingu
á íslandi og segir meðal annars:
„Hægt og bítandi höfum við snú-
ist til varnar og munar þar mest
um einlægan vilja okkar lands-
manna allra til þess að snúa vörn
í sókn. Með þessu framtaki og
framlagi listamanna og fjölda
annarra er lagt enn eitt lóð á
vogarskálar til þess að sigrast á
gróðureyðingu." - Að vísu er að-
eins eitt lag á plötunni þar sem
beinlínis er fjallað um þessi mál
í textanum, það er titillagið,
„Landið fýkur burt“, og hefði ef
til vill mátt undirstrika málstaðinn
enn rækilegar með fleiri textum
um þessi mál. En tiltillagið er
afbragðsgott og eitt þeirra laga
sem festast í huga manns og
skjóta upp kollinum í tíma og
ótíma. Lagið er í suðrænum salsa-
takti, en þó með þjóðlegu ívafi og
í hópi hinna betri sem Gunnar
Þórðarson hefur samið á seinni
árum. Besta lagið á plötunni að
mínum dómi er þó lagið „í nótt“,
þar sem saman fer góð laglína,
ágætur texti og stórgóður flutn-
ingur bæði söngvara og hljóðfær-
aleikara. Sign'ður Beinteinsdóttir
syngur þar með Ríó eins og henni
einni er lagið og Rúnar Georgsson
á þar eitt af sínum „eðalsólóum"
á saxafóninn. Hann leikur einnig
á saxafón í öðru lagi á plötunni,
„Svona er ástin“, en það lag er
eins og úr gamalli jólamynd með
Bing Crosby, Ijúft og þægilegt.
Þar syngur Sigríður Guðnadóttir
með Ríó og gerir það vel.
Textar Jónasar Friðriks eru
kapítuli út af fyrir sig og á þess-
ari plötu kemur glöggt fram hví-
líkur yfirburðamaður hann er á
þessu sviði. I því sambandi vil ég
sérstaklega benda á „Enginn
sendir lengur blóm“ og „Grá-
mann“. Fyrrnefnda lagið íjallar á
áhrifaríkan hátt um hlutskipti
hinna öldruðu, sem stundum vilja
gleymast í hraða nútíma þjóðfé-
lags: „Sjálfumglaður er son-
urinn./ Sér ei neitt fyrir hroka./
Ekkert líkur þeim ljúflingi sem
dó./ Draga mætti úr drambinu/
drengstaulans þó./ En heiðarleg
dama heldur sinni ró.“ Grámann
fjallar hins vegar á skemmtilegan,
en þó átakanlegan hátt um mið-
aldra mann, sem haldinn er „gráa
fiðringnum" svokallaða og efast
ég um að í annan tíma hafi það
fyrirbrigði verið orðað betur en
hér. Lagið við þetta ágæta kvæði
er hins vegar það lakasta á plöt-
unni og ef til vill ekki nægilega
aðgengilegt til að vekja þá at-
hygli á textanum sem hann verð-
skuldar.
Gunnar Þórðarson annast allar
útsetningar og ferst það vel úr
hendi og auk þeirra flytjenda sem
áður eru nefndir og Ríómanna
sjálfra, Gunnars, Ágústs Atlason-
ar, Helga Péturssonar og Ólafs
Þórðarsonar koma við sögu Gunn-
laugur Briem á trommur og slag-
verk, Jón Kell Seljeset á hljóm-
borð, Friðrik Karlsson á hljómgít-
ar, Peter Tompkins á óbó og tólf
manna strengjasveit undir stjórn
Szymon Kuran. Allt þetta fólk
skilar góðu verki eins og við var
að búast.
Jólasöngvar kórs Langholtskirkju
Hljómdiskar
Oddur Björnsson
Jólasöngvar kórs Langholts-
kirkju.
Kór Langholtskirkju.
Skólakór Árbæjarskóla.
Stjórnandi: Áslaug Bergsteins-
dóttir.
Stjórnandi: Jón Stefánsson.
Studio Langholtskirkju.
Þessi hljómdiskur með gömlum
og nýjum jólalögum mætti vera á
hverju heimili, ákaflega vel valin
lög í framúrskarandi flutningi.
Auðvitað er Kór Langholtskirkju
og stjórnandi hans, Jón Stefáns-
son, trygging fyrir vönduðum
kórsöng, enda fært okkur í lifandi
ilutningi mikilfenglegustu kór-
verk tónbókmenntanna gegnum
tíðina. Útsetningar fyrstu og elstu
laganna á hljómdiskinum eru
skínandi fallegar, og yfirleitt allt
gert af smekkvísi og góðum sans.
Einsöngvarar (með Ólöfu Kol-
brúnu í broddi fylkingar) eru góð-
ir, einnig hljóðfæraleikarar og
innlegg Barnakórs Árbæjarskóla
fallegt. Hljóðritun er ágæt í alla
staði og hvað er þá að vanbúnaði?
Vonandi ekki drungi og dapur-
leiki í hjörtum manna. Ef svo er,
þá er ágætt að hlusta á „Heimi
í, hátíð er ný“ á þessum hljóm-
diski.
Svo er bara að óska öllum gleði-
legra jóla og ekki síst Kór Lang-
holtskirkju og stjórnanda hans,
Jóni Stefánssyni.
Skáldsaga eftir Sigrúnu
Birnu Birnisdóttur
ÚT ER komin skáldsagan Sagan
af gullfuglinuni og Grímu eftir
Sigrúnu Birnu Birnisdóttur.
Sagan af gullfuglinum og Grimu
er önnur bók höfundar en fyrri bók
hennar, smásagnasafnið í hilling-
um, kom út árið 1990.
Í kynningu höfundar segir:
„Sagan segir frá Grímu, Tuma og
Auðar-stelpunni sem eru fullkomn-
un hverdagsleikans, hamingjusöm
fyrirmyndarfjölskylda. Þegar for-
tíðin gerir svo hvert áhlaupið á
fætur öðru á virki nútíðarinnar
vakna óvelkomnar spurningar.“
Bókin er unnin í Ódda og gefin
út af höfundi. Kápumynd er eftir
Ríkey Ingimundardóttur.
Sigrún Birna Birnisdóttir
Ljóð eftir Svein S. Sveinsson
SVEINN S. Sveinsson, 18 ára
nemi við Menntaskólann á Egils-
stöðum, hefur gefið út frumraun
sína á sviði skáldskapar, ljóða-
bókina Andhverfur.
Bókin hefur að geyma 19 ljóð
frá eins árs-tímabili. Á bókarkápu
segir m.a.: Ljóð þau sem hér birt-
ast eru af ýmsum toga. Sum draga
upp myndir, önnur fjalla um sam-
skipti milli manna eða lýsa djúp-
stæðum tilvistarvanda. Öll bera
þau vitni um athyglisverða tilraun
höfundar til að finna tilfinningum
sínum skiljanlegan búning. Þrátt
fyrir að hér sé um frumraun að
ræða ætti enginn að vera svikinn
af afrakstrinum.“
Sveinn S. Sveinsson
H IÐUNN hefur gefið út bókina
Auðunn og ísbjörninn sem er
gamall íslenskur söguþáttur
endursagður fyrir börn. Það er
Njörður P. Njarðvík sem endur-
segir söguna og hún er mynd-
skreytt af sænska listamanninum
Ulf Löfgren. í kynningu útgef-
enda segir: „Sagan segir frá
Auðuni vestfirska sem hélt út í
heim til að freista gæfunnar. Hann
ákvað að færa konungi ísbjörn að
gjöf og lenti í ýmsum ævintýrum
og erfiðleikum á för sinni. En
Auðunn lét aldrei deigan síga og
sýndi bæði þor og hreysti. Eftir
þriggja ára ferðalag hafði hann
lokið ætlunarverki sínu, gengið á
fund konunga og kynnst hinum
stóra heimi. Og þá var hann reiðu-
búinn til heimferðar aftur, heim í
þrönga fjörðinn sinn til gamallar
móður sinnar.
Njörður P. Njarðvík