Morgunblaðið - 26.02.1992, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. FEBRÚAR 1992
21
Leita að leyni-
sjóðum Saddams
Kúvæt, New York. Reuter.
BANDARÍKJAMENN freista
þess nú að finna milljarða dollara
leynisjóði sem Saddam Hussein
Iraksforseti hefur notað til þess
að kaupa nauðsynjar og smygla
til landsins vegna viðskiptabanns
Sameinuðu þjóðanna (SÞ), að
sögn Richards Newcombs, deild-
arstjóra í bandaríska fjármála-
ráðuneytinu. Með þessu móti
hafi hann getað haldið völdum
eftir lok Persaflóastríðsins.
Að sögn Newcombs er áætlað
að Saddam hafi haft aðgang að 10
til 30 milljarða dollara leynisjóðum
sem notaðir hafa verið til að kaupa
ýmsar nauðsynjar og aðrar vörur
sem smyglað hefur verið til íraks.
Um sé að ræða varning til einka-
nota Saddams og til þess að fæða
þá sem forsetinn þurfi að fæða til
þess að halda völdum.
Fullyrt er að Saddam hafi komið
miklum fjármunum fyrir á leyni-
reikningum erlendis og fest fé í
mannvirkjum með því að stofna
fyrirtæki sem í raun séu aðeins til
á pappírnum. Útsendarar hans sjái
um að ráðstafa fénu.
Bandaríkjastjórn hefur veitt
heimild til þess að eignir þeirra sem
staðnir verða að því að selja vörur
til íraks verði gerðar upptækar. Þá
hafa Bandaríkjamenn átt viðræður
við ríki sem land eiga að írak um
að koma í veg fyrir alla vöruflutn-
Saddam Hussein
inga þangað. Tilgangurinn er að
þrengja að Saddam en vegna lengd-
ar írösku landamæranna er talið
að mjög erfitt muni reynast að
stöðva flutninga þangað eða smygl
með öllu.
Tvenn mannréttindasamtök
sögðust í gær hafa komist yfir ný
sönnunargögn sem bentu til þess
að hersveitir Saddams íraksforseta
hafi stundað kerfisbundnar aftökur
á Kúrdum eftir lok Persaflóastríðs-
ins, jafnvel tugþúsundum manna.
Sovétríkin:
Kirkjuleiðtogar
vændir um sam-
starf við KGB
LÍKT og annars staðar í Austur-
Evrópu eru menn í Moskvu og
víðar teknir að freista þess að
hafa upp á þekktum Sovétborg-
urum er störfuðu fyrir öryggis-
lögreglu kommúnista, KGB.
Munurinn er hins vegar sá að í
Sovétríkjunum fyrrverandi hef-
ur almenningur litinn áhuga á
slíkum upplýsingum og menn
þeir sem sannað þykir að unnið
hafi fyrir KGB halda störfum
sínum athugsemdalaust.
Dagblaðið International Herald
Tribune greindi nýlega frá því að
í ljós hefði komið að Pitirim, erki-
biskup Rússnesku rétttrúnaðar-
kirkjunnar hefði unnið fyrir KGB
og gengið þar undir dulnefni. Kom
þetta að sögn blaðsins í ljós er
könnuð voru skjöl fjórðu stjórnar-
deildar KGB sem hafði eftirlit með
kirkjunnar mönnum. í skjölunum
kemur einnig fram að Pitirim var
ekki sá eini af leiðtogum kirkjunn-
ar er gekk öryggislögreglunni á
hönd. Þar er einnig að finna dul-
nefni fleiri kirkjuleiðtoga m.a.
„Potemkins" og „Gregory". „Árið
1982 fóru 1809 fundir fram og
tekið var við 704 skýrslum. Fund-
irnir fara fram á 13 stöðum, sem
eru leynilegir, og tvær íbúðir eru
notaðar til að unnt sé að funda
með njósnurunum," segir í skýrslu
KGB frá þessum tíma er fjallar
um samstarfið við kirkjunnar
menn. Auk Pitirims hefur verið
fullyrt að Filaret, erkibiskup
(metropolitani) úkraínsku kirkj-
unnar', hafi unnið fyrir KGB.
Pitirim erkibiskup hefur neitað
þessum ásökunum. Hann hefur
hins vegar viðurkennt að hafa
komið skýrslum varðandi sam-
skipti við útlendinga á framfæri
við þá deild kirkjunnar er sér um
erlend samskipti. Starfsmenn
þeirrar deildar komu þeim síðan
áleiðis til stjórnvalda og loks lentu
þær í höndum KGB. Þetta kveðst
Pitirim ekki hafa vitað. Þingmenn
sem fengið hafa leyfi til að kynna
sér gögn KGB telja skýringar hans
ekki sérlega sannfærandi og benda
á að enginn kirkjuleiðtoganna hafi
höfðað mál sökum þessa áburðar.
Pitirim erkibiskup heldur áfram
störfum sínum í þágu kirkjunnar
líkt og ekkert hafí í skorist. „Þetta
gæti aðeins gerst hér, í þessu
landi,“ sagði Lev Ponomarev, sem
er formaður þingnefndar þeirrar
er falið hefur verið að kanna starf-
semi KGB.
Raunar hafa sárafáir njósnarar
á vegum KGB verið handteknir frá
því að valdarán harðlínukommún-
ista fór út um þúfur í ágústmán-
uði. Fyrrum yfirmaður öryggislög-
reglunnar, Vladímír Ktjútskov, er
í fangelsi ásamt nokkrum helstu
aðstoðarmönnum sínum, sem þátt
tóku í valdaránstilrauninni. Á
þessu eru einkum tvær skýringar.
I fyrsta lagi hefur almenningur lít-
inn áhuga á máli þessu enda eru
efnahagsörðugleikarnir þvílíkir að
menn hugsa tæpast um annað en
að komast af. í öðru lagi voru
njósnarar og uppljóstrarar örygg-
islögreglunnar hlutfallslega mun
fleiri i Sovétríkjunum en í öðrum
ríkjum Austur-Evrópu. „Ein millj-
ón manna átti ef til vill einhvers
konar formlegt samstarf við
KGB,“ sagði Oleg Kalúgín, fyrrum
ofursti í KGB og núverandi örygg-
isráðgjafi Borís N. Jeltsíns Rúss-
landsforseta. „En margar milljónir
manna aðstoðuðu KGB með ein-
hveijum hætti. Á hverri skrifstofu
og á hveijum vinnustað voru út-
sendarar öiyggislögreglunnar.
Þjóðin er margklofin, jafnt á sviði
stjórnmála, félagsmála sem efna-
hagsmála. Það verður að gæta
þess að auka ekki enn á biturleik-
ann og að grunsemdir haldi ekki
áfram að vakna," bætti hann við.
■ DETROIT - Rekstrartap
bandaríska risafyrirtækisins Gen-
eral Motors (GM) í fyrra nam 4,45
milljörðum dollara, jafnvirði 267
milljarða ÍSK, að því er skýrt var
frá í gær. í fréttatilkynningu frá
GM sagði að brugðist yrði við tap-
rekstrinum með ýmsum ráðstöfun-
um. Ætlunin væri að fyrirtækið
skilaði hagnaði á þessu ári og í því
skyni var 16.299 starfsmönnum
sagt upp í fyrradag. Tap GM, sem
er stærsti bílaframleiðandi heims,
er hið mesta sem sögur fara af í
bandarísku atvinnulífi. Þá var af-
koma bílaframleiðslufyrirtækjanna
bandarísku í fyrra sú versta frá
upphafi því auk slæmrar afkomu
GM tapaði Ford 2,26 milljörðum
dollara og Chrysler 795 milljónum.
Heildartap risanna þriggja nam því
7,51 milljörðum dollara eða jafn-
virði 450 milljarða ÍSK. Megnið af
tapi GM er rakið til 2ja milljarða
gjalds sem fyrirtækið varð að greiða
af veltu fyrir skatta til þess að
hagræðingaráætlun sem samþykkt
var í desember sl. næði fram að
ganga. Samkvæmt henni mun GM
loka 21 verksmiðju og segja upp
74.000 starfsmönnum á næstu fjór-
um árum.
Þrír frábærir dvalarstaðir,
Kitzbuhel, Zetí am See og
Mayrhofen.
Ennþá eru laus sæti í Beintflug til Salzburg á
eftirtaldar þrjár ferðir: laugardögum
Töfrandi skíðalönd við allra
hæfi þar sem gefst einnig
kostur á skíðakennslu.
7. mars. 1 vika
verð frá 50.400 kr.
m.v. tvo í herbergi.
14. og 21. rnars: 1 vika
verð frá 39-900 kr.
m.v. tvo í herbergi.
Tveggja vikna ferðir
eru einnig í boði.
Hafðu samband við þína
ferðaskrifstofu, söluskrifstofur
okkar og umboðsmenn um
allt land eða í síma 690 300
(svarað alla 7 daga vikunnar
frá kl. 8 - 18).
Flugvallarskattur, 1250 kr.,
er ekki innifalinn í
ofangreindu verði.
FLUGLEIDIR
Traustur /slenskur ferðafélagi