Morgunblaðið - 03.10.1992, Blaðsíða 48

MICROSOFT. einar j.
WINDOWSl skúlasonhf
MORGUNBLADIÐ, ADALSTRÆTl 6, 101 REYKJA VÍK
SlMI 691100, SlUBRÉF 691181, PÓSTHÓLF I5S5 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1992
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Sérfræðingar skila dómsmálaráðherra áliti um mál Eðvalds Hinrikssonar
Hvorki rétt né skylt að
hefja opinbera rannsókn
TVEIR sérfróðir lögffræðingar,
þeir Eiríkur Tómasson hæstarétt-
arlögmaður og Stefán Már Stef-
ánsson, hafa skilað Þorsteini Páls-
syni dómsmálaráðherra áliti um
mál Eðvalds Hinrikssonar, sem
Simon Wiesenthal-stofnunin f
Jerúsalem hefur sakað um að
hafa framið stríðsglæpi gegn gyð-
ingum í Eistlandi árið 1941. Eð-
vald starfaði þá i öryggislögregl-
unni í Tallinn og hét Evald Mik-
son. Hann hefur búið hér á landi
síðan 1955 og er nú íslenzkur rík-
isborgari. Skýrslan er ekki opin-
ber, en Niðurstaða sérfræðing-
anna er samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins sú, að hvorki sé
rétt né skylt að hefja opinbera
rannsókn á málinu og að ekki
komi til álita að framselja Eðvald
tii Eistlands, ísraels eða fyrrum
Sovétríkjanna.
Í bréfí Simon Wiesenthal-stofnun-
arinnar í Jerúsalem, sem barst dóms-
málaráðherra 23. febrúar síðastlið-
inn, voru samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins settar fram fjórar
fyrirspurnir af hálfu stofnunarinnar.
í fyrsta lagi var spurt hvort hvaða
íslenzk lagaákvæði giltu um þá hátt-
semi, sem stofnunin sakaði Eðvald
um. í öðru lagi hvort rannsókn á
hendur honum gæti hafízt á íslandi
ef þessar ásakanir væru nægum
gögnum studdar. í þriðja lagi var
spurt hvort unnt væri að framselja
Eðvald til Eistlands, Sovétríkjanna
eða ísraels, og loks hvort unnt væri
að lögsækja hann fyrir brot á ís-
lenzkri innflytjendalöggjöf. í grein-
argerð lögfræðinganna er tekið á
þessum atriðum.
Sérfræðingamir telja, samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins, að þvt
sé ekki til að dreifa að Eðvald hafi
brotið íslenzka innflytjendalöggjöf.
Þá vitna þeir til 2. greinar laga frá
1984 um framsal sakamanna og
aðstoð í sakamálum, þar sem segir
að ekki megi framselja íslenzka rík-
isborgara til annarra ríkja fyrir
meint afbrot þar. í umfjöllun sinni
um spuminguna um íslenzk laga-
ákvæði komast lögfræðingamir tveir
að þeirri niðurstöðu að brot þau, sem
Wiesenthal-stofnunin hefur ásakað
Eðvald um, séu öll fymd nema
manndráp, sem stofnunin staðhæfír
að hann hafi framið.
Meginefni skýrslunnar varðar
hvort he§a eigi opinbera rannsókn
eða málsókn á hendur Eðvald Hin-
rikssyni hér á landi. Þar kemur fram
að langt sé um liðið frá þeim brot-
um, sem Eðvald er sakaður um, og
gögn, sem sannað eða afsannað
geti meinta sök hans, séu því vænt-
anlega flest glötuð. Einnig séu hugs-
anleg vitni sennilega flest látin. Það
sé því ekki gerlegt að reyna að sanna
eða afsanna sekt í málinu. „Við telj-
um hvorki rétt né skylt að hefja
opinbera rannsókn í málinu eins og
það liggur nú fyrir,“ segja lögfræð-
ingamir í álitsgerð sinni.
Greinargerð lögfræðinganna var
lögð fram á fundi ríkisstjómarinnar
í gærmorgun. Þar var tekin sú
ákvörðun að gera efni hennar ekki
opinbert fyrr en skýrslan hefði verið
þýdd á ensku og send Wiesenthal-
stofnuninni. Samkvæmt upplýsing-
um Morgunblaðsins mun Jón Bald-
vin Hannibalsson utanríkisráðherra
hafa lagt sérstaka áherzlu á að sá
háttur yrði hafður á.
Landssöfnun
Kvennaathvarfs
Tölumar
renna út
SEX og hálf miljjón var komin í
hús í landssöfnun Kvennaat-
hvarfs um kvöldmatarleytið í
gær. Valgerður Jónsdóttir, fram-
kvæmdastjóri söfnunarinnar,
kvaðst bjartsýn á að takast
myndi að safna 13-14 milljónum
eins og stefnt væri að.
Valgerður sagði að 5 milljónir
hefðu safnast á Rás 2 og 1,5 millj-
ónir komið inn vegna tölusölu en
það væri aðeins lítið brot af því sem
búist væri við vegna hennar. Töl-
urnar vom m.a. seldar í fyrirtækj-
um og við stórmarkaði og fengu
sölumennirnir góðar viðtökur. Hafði
Valgerður eftir þeim að tölurnar
hefðu mnnið út.
Stefnt er að því að safna 13-14
milljónum í söfnuninni og á að nota
peningana til að festa kaup á nýju
húsnæði fyrir Kvennaathvarfíð.
Valgerður kvaðst bjartsýn á að tak-
ast myndi að safna upp í þessa
upphæð en það yrði ekki ljóst fyrr
en í næstu viku. Söfnunin fór fram
á um 70 stöðum um landið og tóku
kvenfélögin m.a. þátt í henni.
-------------
Auglýst eftir
fólki í vinnu
Tálknaíjörður.
EKKERT atvinnuleysi er á
Tálknafirði um þessar mundir
og hefur Hraðfrystihúsið auglýst
eftir fólki til starfa. Togarinn
landaði nýverið 50 tonnum af
karfa og þorski eftir mánaðar
slipp.
Aðeins eru sjö útlendingar starf-
andi hjá fyrirtækinu og er það með
minnsta móti. Verkalýðsfélögin
vilja láta kanna vinnuafl hérlendis
áður en útlendingum er veitt at-
vinnuleyfí. Ekki virðist vera þörf
fyrir útlendinga á þessum síðustu
og verstu tímum. Linubátar hjá
Þórsbergi hf. em byijaðir á veiðum
þannig að atvinnuástandið helst
áfram í góðum horfi.
R. Schmidt.
Raunvirði fasteigna hefur
hækkað í Reykjavík á árinu
Þórólfur sagði að ef bera ætti
saman útgáfu húsbréfa á þessu
og síðasta ári yrði meðal annars
að taka tillit til þess að á síðasta
ári hefðu verið gefin út húsbréf
fyrir 2,1 miljjarð vegna greiðslu-
erfíðleika og bráðabirgðaákvæða
en að baki þeirra hefðu ekki verið
nein fasteignaviðskipti. Á þessu
ári væri samsvarandi upphæð um
700 milljónir. Nettóútgáfa hús-
bréfa vegna fasteignaviðskipta
hefði þannig í raun dregist saman
um 11%. Að auki tækju nýir kaup-
endur í vaxandi mæli yfír fast-
eignaveð sem þegar væru komin
á eignir og þau viðskipti kæmu
ekki inn í tölur um húsbréfaútgáfu.
FASTEIGNAVERÐ í Reykjavík hækkaði um 4,6% frá fjórða árs-
fjórðungi 1991 til annars ársfjórðungs á þessu ári. Reiknað stað-
greiðsluverð hækkaði enn meira eða um 10%, meðal annars vegna
minni affalla af húsbréfum. Á sama tímabiii hækkaði lánskjaravísi-
tala um 0,16% og byggingarvísitala stóð nánast í stað. Verulega
hefur dregið úr samdrætti á fasteignamarkaðnum samkvæmt upp-
lýsingum frá Fasteignamati ríkisins.
Að sögn Magnúsar Ólafssonar ar upplýsingar kæmu sér nokkuð
hjá Fasteignamati ríkisins var
nafnverð fasteigna í Reykjavík
80.026 krónur á fermetra á 2.
ársQórðungi þessa árs en var
76.496 krónur á fermetra á síðasta
ársfjórðungi 1991. Núvirði, eða
reiknað staðgreiðsluverð, var
71.970 krónur á fermetra á öðrum
ársfjórðungi þessa árs en 65.409
krónur á 4. ársQórðungi 1991.
Magnús Ólafsson sagði að þess-
á óvart og hann hefði engar viðhlít-
andi skýringar á þessari verð-
hækkun. Ljóst væri að spár um
lækkandi fasteignaverð í kjölfar
aukins lánsfjármagns við útgáfu
húsbréfa hefðu ekki ræst.
í talningu kaupsamninga kom
fram að 487 kaupsamningar höfðu
borist Fasteignamatinu úr 2. árs-
fjórðungi 1992 á móti 516 kaup-
samningum miðað við sömu dag-
setningu árið áður. Þessi fækkun
nemur 5,5%. Veltan bak við þessa
samninga var 3.241 milljón miðað
við 3.550 milljónir árið 1991 eða
sem nemur 8,5% samdrætti.
í nýju fréttabréfí Landsbréfa hf.
sagði að útgáfa húsbréfa hefði
dregist saman um 24,5% fyrstu
átta mánuði ársins miðað við sama
tíma á siðasta ári. Ýmis merki
væru um að offramboð á íbúðar-
húsnæði og að þróun í átt til raun-
verðslækkunar á íbúðaverði sé
hafin. Um þetta sagði Þórólfur
Halldórsson formaður Félags fast-
eignasala að ekki væri hægt að
draga ályktanir um fasteigna-
markaðinn af magni húsbréfa í
umferð.