Morgunblaðið - 19.11.1992, Síða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. NOVEMBER 1992
9
Myndband um stofnun
o g rekstur fyrirtækja
MYNDBÆR hf. hefur gefið út myndbandið: Að þora, vilja og geta,
stofnun og rekstur fyrirtækja. Fjallað er um ýmsar hliðar fyrirtækja-
rekstur, s.s. stofnun og stjórnun fyrirtækis, fjármál og arðsemi,
markaðsmál og tæknibúnað.
Leitast er við að svara spurning-
um eins og: Hvaða kröfur eru gerð-
ar til stjórnenda? Hvernig má auka
arðsemi fyrirtækja? Rekstaráætlun.
í hverju felst hún og hvernig er hún
framkvæmd? Og markaðsmál. Hvað
þarf að athuga sérstaklega? Mark-
aðsrannsóknir, markhópar, mark-
aðssetning og áætlanir.
(Úr fréttatilkynningu.)
BUXUR-PEYSUR
- JAKKAR
TESS
V NEL
NEÐST VIÐ
DUNHAGA,
S. 622230.
Opið virka daga frá 9-18
og laugardaga 10-14
ALVORU SKIÐAVERSLUN
ÚRVAL HEIMSÞEKKTRA MERKJA
ÓDÝRIR SKÍÐAPAKKAR,
skíði, bindingar, skór og stafir:
70- 90 cm skíðapakki frá kr. 12.375, stgr. 11.756.
100-130 cm skíðapakki frá kr. 13.670, stgr. 12.986
140-160 cm skíðapakki frá kr. 15.210, stgr. 14.450
165-175 cm skíðapakki frá kr. 16.110, stgr. 15.304
Fullorðins skíðapakki frá kr. 18.840, stgr. 17.898
Göngupakkar, verð frá kr. 13.040, stgr. 12.390
Skíðaþjónusta: Gerum við, slípum og berum á skíði.
flrmúla 40
Símar: 35320, 608060
Skíði og skíðavörur í miklu
úrvali - einnig skíðafatn-
aður: Skíðagallar,
úlpur, buxur,
peysur, sokkar,
hanskar, húfur
og margt
fleira.

LEGGJUR
2.960.-
Bómullarpeysur og leggjun
Gott úrval-gott verö.
Pöntunarsími 91-67 37 18
Opið virka daga frá ki. 10-18 og laugard. frá kl. 10-14
PÓST«fflEI?SLI/IVfAÍ
Stangarhyl 5
Rósthólf 10210 130 Ftoykjavik
Sími 91-67 37 18 ■ Telofax 67 37 32
Núllin tvö og
175 þúsund
króna flaskan
Jón G. Hauksson fjall-
ar í fréttaskýringu í
Fijálsri verzlun um hrak-
faUasögu íslenzku krón-
unnar:
„Verðbólgan hefur
leikið íslenzku krónuna
grátt frá myntbreyting-
unni í byijun árs 1981.
Saga krónunnar á þessu
tímabili er hrakfallasaga.
Hún hefur rýmað jafnt
og þétt og er verðgiidi
hennar nú aðeins 6,4%
af því sem það var við
myntbreytinguna.
Myntbreytingin um
áramótin 1980 og 1981
fólst í því að skorin voru
tvö núll af krónunni. 100
krónur á gamlársdag
1980 urðu að 1 krónu á
nýjársdag. Verð vöru og
þjónustu, svo og allar
skuldbindingar, lækkuðu
hrundraðfallt að sama
skapi.
Farið var út í mynt-
breytinguna vegna þess
að peningar voru orðnir
of fyrirferðarmiklir i við-
skiptum. Krónan var
hreinlega að sprengja
alla peningakassa ufan
af sér. Þeir sem fengu
útborgað í peningun;
þurftu stærri veski. í
ávisanaheftum þurfti
stærri reiti fyrir upphæð-
ir. Síðast en ekki sízt var
dýrt að prenta seðla og
við að skera tvö núll af
spöruðust fjárhæðir.
Sá, sem gerði sér glað-
an dag um áramótln 1980
og 1981 og fór í ÁTVR
til að ná sér í hressingu,
þurfti að greiða 13 þús-
und krónur fyrir eina
flösku af íslenzku brenni-
víni. Eftir áramótin kost-
aði sams konar flaska
130 krónur. Nú kostar
flaska af bremtivíni 1.750
krónur. Ef núlUn tvö
hefðu ekki fokið i árs-
byijun 1981 þyrfti fólk
nú að greiða 175 þúsund
krónur fyrir flöskuna."
Króna á gamlárskveld —
eyrir á nýjársdag
Áramótin 1980-1981, áramót myntbreyt-
ingarinnar, voru heldur betur söguleg.
íslenzka krónan, sem var „gild“ króna á
gamlárskveld, vaknaði sem einn eyrir á
nýjársdagsmorgunn, eftir áratugs verð-
bólgufyllirí. Jón G. Hauksson rifjar þessi
áramót upp í fréttaskýringu í Frjálsri
verzlun — sem og feril nýkrónunnar.
Krónan helm-
ing-ast á fjór-
umárumí
19% verðbólgn
Síðar í fréttaskýring-
unni segir:
„Framfærsluvísitalan í
byijun ársins 1881 var
10,26 stig. Hún er nú
komin í 161,3 stig. Með
öðrum orðum; verðlag á
Islandi hefur 15,7 faldast
frá myntbreytingunni
sem þýðir að krónan er
aðeins 6,4% af því sem
hún var við myntbreyt-
inguna. Verðbólgan hef-
ur skorið verðgildi krón-
unnar jafnt og þétt niður
á þessum tólf árum sem
liðin eru frá myntbreyt-
ingunni.
Sem dæmi um það
hvað verðbólgan er fljót
að vinna á krónunni má
nefna að í 19 prósent
verðbólgu tvöfaldast
verðlag á aðeins fjórum
árum. Eða frá hinni hliö-
inni; krónan helmingast
á íjórum árum í 19 pró-
sent verðbólgu.
Nú er verðbólgan dott-
in niður á íslandi og er
með því allra lægsta sem
þekkist á Vesturlöndum.
Það styrkir krónuna í
þeim skilningi að hún
heldur verðgildi sínu
miklu lengur en ella.
Krónan sem fólk fær i
vasann er króna."
Launin og
verðbólgan
Höfundur notar byij-
unarlaun viðskiptafræð-
ings hjá ríkinu sem dæmi
um launa-, verð- og kaup-
rnáttarþróun á verð-
bólguánmum:
„Á meðan framfærslu-
vísitalan, sem er bezti
mælikvarði á verðlag,
hefur 15,7 faldast hafa
byijunarlaun viðskipta-
fræðings þjá ríkinu 10,2
faldast, verð brennivíns-
flöskunnar 43,4 faldast,
verð doUarans 8,7 faldast
og verð sterlingspunds-
ins 6,3 faldasL
Af þessu sést að laun
hafa ekki hækkað í takt
við verðlag þrátt fyrir
ótal „launahækkanir" á
tímabilinu. Þetta styrkir
mjög þau rök að bezta
vörn launafólks sé stöð-
ugt verðlag. Það er bezta
kauptryggingin."
Lokaorð fréttaskýr-
ingarinnar eru þessi:
„Ljóst er að væri sú
verðbólga sem einkenndi
efnahagslíf hér á áttunda
og niunda áratugnum,
áfram bullandi væru að-
eins nokkur ár til viðbót-
ar þar til krónan kæmist
á sama stig ojg hún var
í árslok 1980.1 30% verð-
bólgu væri sá tími aðeins
um sex ár. Nú liggur
verðbólgan hins vegar
niðri og við það lengist
líftími krónunnar um
áratugi.
Það er góðs viti eftir
stöðuga hrakfallasögu
krónunar á niunda ára-
tungnum".
Saga sem á
erindi við dag-
inní dag
Á verðbólguárunum
var það keppikefli að
eyða launum/peningum
eins fljótt og hiatt og tök
voru á vegna þess að
kaupmáttur krónunnar
hrapaði frá degi tU dags.
Af þessum sökum varð
innlendur peningaspam-
aður ijúkandi rúst.
Verðbólgan lék og
enga verr en venjulegt
launafólk. Það gat ekki
spilað á verðbólguna eins
og þeir betur settu.
Dæmisagan um kaup-
máttarþróun krónunnar
á verðlwlguárunum á í
raun ríkulegt erindi við
aðila vinnumarkaðarins
og kuidsfeður á Uðandi
stundu.
JÓLATILBOÐ
A&B Á
STURTUKLEFUM
CAPRI stgr. 30.348,-
Botn fyrir CAPRI
stgr. 15.660,-
AZUR sturtuklefi m/öryggisgleri,
botni, hitastýrbu MORA
blöndunartæki, sturtustöng og
haus, alltákr. 49.490.-
IBIZA sturtuklefi meö botni,
blöndunartœki, sturtustöng og
haus, allt ákr.33.055.-
Rabgreibslur allt upp í 18 mánuöl.
Fyrsta greibsla í febrúar '93.
BYGGINGAVÖRUR
SKEIFUNNI11 SÍM1681570.